ಮೂಲಧಾತು

ಮೇಲೆ:ಮೂಲಧಾತುಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಕೆಳಗೆ:ಕೆಲವು ಮೂಲಧಾತುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ: ಹೈಡ್ರೋಜನ್ (Hydrogen), ಬೇರಿಯಮ್ (Barium), ತಾಮ್ರ(Copper), ಯುರೇನಿಯಮ್ (Uranium), ಬ್ರೋಮಿನ್(Bromine) ಮತ್ತು ಹೀಲಿಯಂ (Helium).

ರಾಸಾಯನಿಕ ಮೂಲಧಾತು ಅಥವಾ ಮೂಲಧಾತು

• ರಾಸಾಯನಿಕ ಮೂಲಧಾತು ಅಥವಾ ಮೂಲಧಾತು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ (Chemistry) ಮೂಲ ಪದಾರ್ಥ. ಇವುಗಳನ್ನು ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ ಇತರ ಮೂಲಧಾತುಗಳಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗದು. ಎಲ್ಲಾ ದ್ರವ್ಯಗಳೂ ಮೂಲಧಾತುಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿತವಾದವುಗಳೇ. ೨೦೦೬ನೇ ಇಸವಿಯವರೆಗೆ ೧೧೭ ಮೂಲಧಾತುಗಳು ಶೋಧಿತವಾಗಿವೆ ಅಥವಾ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿವೆ. ಮೂಲಧಾತುವಿನ ಅತಿ ಚಿಕ್ಕ ಕಣವೇ ಅಣು.
• ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಸ್ತುವು (matter) ಅನೇಕ ಧಾತುಗಳಿಂದ (elements)ಕೂಡಿದೆ. ವಸ್ತುವನ್ನು ಮತ್ತು ಧಾತು ಅಥವಾ ಮೂಲವಸ್ತುವನ್ನು ವಿಭಜಿಸಿದಾಗ ಅದರ ಚಿಕ್ಕ ಘಟಕ 'ಅಣು'(Molecule) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇರುವುದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಅದನ್ನೂ ವಿಭಜಸಿದರೆ ಅದರ ಅತಿ ಚಿಕ್ಕ ಘಟಕ ಪರಮಾಣು. ಒಂದು ವಿಭಜಿಸಿದ ವಸ್ತುವಿನ ಅತಿ ಚಿಕ್ಕ ಘಟಕವಾದ ಪರಮಾಣು ಮೂಲವಸ್ತುವಿನ ಗುಣವನ್ನೇ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಧಾತು ಮತ್ತೊಂದು ಧಾತುವಿಗೆ ಭಿನ್ನತೆ ಇದ್ದು ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಕೇತಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ 118 ಧಾತುಗಳನ್ನು (elements) 2013 ವೇಳೆಗೆ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ.
• ಮೂಲಧಾತುವಿನ ಹೆಸರನ್ನು ಸಂಕೇತಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸುವುದನ್ನು ಮೊದಲು ಬರ್ಜೀಲಿಯಸ್ ಎಂಬ ವಿಜ್ಞಾನಿ 1814ರಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿದನು. ಒಂದು ಧಾತು ಅಥವಾ ಮೂಲವಸ್ತುವಿನ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕ ಕಣವನ್ನು ಪರಮಾಣು ಎನ್ನುವರು.
• ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಮೂಲಧಾತುವಿನ ಅಂಕಣ-ಪಟ್ಟಿ ಮೂಲಧಾತುವಿನ ಗುಂಪು,ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಧಾತುವಿನ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‍ನ ಸಂಕೇತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಅಣುತೂಕವನ್ನು ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ಆ ಪಟ್ಟಿಗೆ 'ಪೀರಿಯಾಡಿಕ್ ಟೇಬಲ್' ಅಥವಾ 'ಆವೃತ್ತಕೋಷ್ಠಕ' ಎಂದು ಹೆಸರು.

ಮೂಲಧಾತುಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಪರಮಾಣು ಸಂಖ್ಯೆ	ಧಾತುಗಳು	ಸಂಕೇತ	ಧಾತುವಿನ ಭೌತ ಲಕ್ಷಣ
1	ಹೈಡ್ರೋಜನ್-Hydrogen	H	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
2	ಹೀಲಿಯಂ-Helium	He	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
3	ಲಿಥಿಯಂ-Lithium	Li	ಬಿಳಿಯ ಲೋಹ
4	ಬೆರಿಲಿಯಂ-Beryllium	Be	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
5	ಬೊರಾನ್-Boron	B	ದಟ್ಟ ಕಂದು ಪುಡಿ
6	ಇಂಗಾಲ-Carbon	C	ಕಪ್ಪು ಘನ
7	ನೈಟ್ರೋಜನ್-Nitrogen	N	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
8	ಆಕ್ಸಿಜನ್-Oxygen	O	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
9	ಫ್ಲೂರೀನ್-Flourine	F	ಹಸಿರುಛಾಯೆಯ ಹಳದಿ ಅನಿಲ
10	ನಿಯಾನ್-Neon	Ne	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
11	ಸೋಡಿಯಮ್-Sodium	Na	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
12	ಮ್ಯಗ್ನೀಶಿಯಮ್-Magnesium	Mg	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
13	ಅಲ್ಯೂಮಿನಿಯಮ್-Aluminium	Al	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
14	ಸಿಲಿಕಾನ್-Silicon	Si	ಕಪ್ಪು-ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಘನ
15	ರಂಜಕ-Phoshphorous	P	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಘನ
16	ಸಲ್ಫರ್-Sulphur	S	ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಘನ
17	ಕ್ಲೋರಿನ್-Chlorine	Cl	ಹಳದಿ ಛಾಯೆಯ ಹಸಿರು ಅನಿಲ
18	ಆರ್ಗಾನ್-Argon	Ar	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಲೋಹ
19	ಪೊಟ್ಯಾಶಿಯಮ್-Potassium	K	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
20	ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್-Calcium	Ca	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
21	ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿಯಮ್-Scandium	Sc	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
22	ಟೈಟೇನಿಯಮ್-Titanium	Ti	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
23	ವನಾಡಿಯಮ್-Vanadium	V	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
24	ಕ್ರೋಮಿಯಮ್-Cromium	Cr	ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
25	ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್-Manganese	Mn	ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರದ ಬಿಳಿ ಲೋಹ
26	ಕಬ್ಬಿಣ-Iron	Fe	ತಿಳಿ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
27	ಕೋಬಾಲ್ಟ್-Cobalt	Co	ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರಿತ ಬಿಳಿ ಲೋಹ
28	ನಿಕಲ್-Nickel	Ni	ಹಸಿರು-ಬಿಳಿ ಲೋಹ
29	ತಾಮ್ರ-Copper	Cu	ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
30	ಜಿಂಕ್-Zinc	Zn	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
31	ಗ್ಯಾಲಿಯಮ್-Gallium	Ga	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
32	ಜರ್ಮೇನಿಯಮ್-Germanium	Ge	ಬೂದು ಮಿಶ್ರಿತ ಬಿಳಿ ಲೋಹ
33	ಆರ್ಸೆನಿಕ್-Arsenic	As	ಉಕ್ಕಿನ ಬಣ್ಣದ ಅನಿಲ
34	ಸೆಲೆನಿಯಮ್-Selenium	Se	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಘನ
35	ಬ್ರೋಮಿನ್-Bromine	Br	ಕೆಂಪು ಮಿಶ್ರಿತ ಕಂದು ಬಣ್ಣದ ದ್ರವ
36	ಕ್ರಿಪ್ಟಾನ್-Krypton	Kr	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
37	ರುಬಿಡಿಯಮ್-Rubidium	Rb	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
38	ಸ್ಟ್ರಾನ್ಶಿಯಮ್-Strontium	Sr	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
39	ಇಟ್ರಿಯಮ್-Yttrium	Y	ಉಕ್ಕಿನ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
40	ಜಿರ್ಕೊನಿಯಮ್-Zirconium	Zr	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
41	ನಿಯೋಬಿಯಮ್-Niobium	Nb	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
42	ಮಾಲಿಬ್ಡಿನಮ್-Molybdenum	Mo	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
43	ಟೆಕ್ನೀಶಿಯಮ್-Technetium	Tc	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
44	ರುಥೇನಿಯಮ್-Ruthenium	Ru	ನೀಲಿ-ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
45	ರೋಡಿಯಮ್-Rhodium	Rh	ನೀಲಿ ಲೋಹ
46	ಪಲ್ಗಾಡಿಯಮ್-Palladium	Pd	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
47	ಬೆಳ್ಳಿ-Silver	Ag	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
48	ಕ್ಯಾಡ್ಮಿಯಮ್-Cadmium	Cd	ನೀಲಿ ಮಿಶ್ರಿತ ಬಿಳಿ ಲೋಹ
49	ಇಂಡಿಯಮ್-Indium	In	ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
50	ಟಿನ್-Tin	Sn	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
51	ಆಂಟಿಮೊನಿ-Antimony	Sb	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
52	ಟೆಲ್ಲುರಿಯಮ್-Tellurium	Te	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
53	ಅಯೊಡಿನ್-Iodine	I	ಬೂದು ಮಿಶ್ರಿತ ಕಪ್ಪು ಘನ
54	ಝೆನಾನ್-Xenon	Xe	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
55	ಸೀಸಿಯಮ್-Cesium	Cs	ಲೋಹೀಯ
56	ಬೇರಿಯಮ್-Barium	Ba	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
57	ಲ್ಯಾಂಥಾನಮ್-Lanthanum	La	ಲೋಹೀಯ
58	ಸೀರಿಯಮ್-Cerium	Ce	ದಟ್ಟ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಘನ
59	ಪ್ರೇಸಿಯೊಡೈಮಿಯಮ್-Praseodymium	Pr	ಉಕ್ಕಿನ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
60	ನಿಯೊಡೈಮಿಯಮ್-Neodymium	Nd	ಹಳದಿ ಮಿಶ್ರಿತ ಬಿಳಿ ಲೋಹ
61	ಪ್ರೊಮೆಥಿಯಮ್-Promethium	Pm	ಲೋಹ
62	ಸಮಾರಿಯಮ್-Samarium	Sm	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
63	ಯುರೋಪಿಯಮ್-Europium	Eu	ಉಕ್ಕಿನ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
64	ಗ್ಯಾಡೊಲಿನಿಯಮ್-Gadolinium	Gd	ಬಿಳಿ ಲೋಹ
65	ಟೆರ್ಬಿಯಮ್-Terbium	Tb	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
66	ಡಿಸ್ಪ್ರೋಸಿಯಮ್-Dysprosium	Dy	ಲೋಹ
67	ಹೊಲ್ಮಿಯಮ್-Holmium	Ho	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
68	ಎರ್ಬಿಯಮ್-Erbium	Er	ಬೂದು ಬೆಳ್ಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
69	ಥುಲಿಯಮ್-Thulium	Tm	ಲೋಹ
70	ಇಟ್ಟೆರ್ಬಿಯಮ್-Ytterbium	Yb	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
71	ಲ್ಯುಟೇಶಿಯಮ್-Lutetium	Lu	ಲೋಹ
72	ಹಾಫ್ನಿಯಮ್-Hafnium	Hf	ಉಕ್ಕಿನ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
73	ಟಾಂಟಲಮ್-Tantalum	Ta	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
74	ಟಂಗ್ ಸ್ಟನ್-Tungsten	W	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
75	ರೀನಿಯಮ್-Rhenium	Re	ಬೂದು ಬಣ್ಣಾದ ಲೋಹ
76	ಆಸ್ಮಿಯಮ್-Osmium	Os	ಬೂದು-ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
77	ಇರಿಡಿಯಮ್-Iridium	Ir	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
78	ಪ್ಲಾಟಿನಮ್-Platinum	Pt	ನೀಲಿ-ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
79	ಚಿನ್ನ-Gold	Au	ಹೊಳಪಿನ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
80	ಪಾದರಸ-Mercury	Hg	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹಿಯ ದ್ರವ
81	ಥಾಲಿಯಮ್-Thallium	Ti	ನೀಲಿ ಮಿಶ್ರಿತ ಬೂದು ಲೋಹ
82	ಸೀಸ-Lead	Pb	ಉಕ್ಕಿನ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
83	ಬಿಸ್ಮತ್-Bismuth	Bi	ಕೆಂಪು-ಬೆಳ್ಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
84	ಪೊಲೊನಿಯಮ್-Polonium	Po	ಲೋಹ
85	ಆಸ್ಟಟೈನ್-Astatine	At	ಲೋಹ
86	ರೇಡಾನ್-Radon	Rn	ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದ ಅನಿಲ
87	ಫ್ರಾನ್ಸಿಯಮ್-Francium	Fr	ಲೋಹ
88	ರೇಡಿಯಮ್-Radium	Ra	ಬೆಳ್ಳಿ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
89	ಆಕ್ಟಿನಿಯಮ್-Actinium	Ac	ಲೋಹ
90	ಥೋರಿಯಮ್-Thorium	Th	ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
91	ಪ್ರೊಟಾಕ್ಟಿನಿಯಮ್-Protactinium	Pa	ಬೆಳ್ಳಿ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
92	ಯುರೇನಿಯಮ್-Uranium	U	ನೀಲಿ ಮಿಶ್ರಿತ ಬಿಳಿ ಲೋಹ
93	ನೆಪ್ಚೂನಿಯಮ್-Neptunium	Np	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
94	ಪ್ಲುಟೋನಿಯಮ್-Plutonium	Pu	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
95	ಅಮೇರಿಶಿಯಮ್-Americium	Am	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
96	ಕ್ಯೂರಿಯಮ್-Curium	Cm	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
97	ಬೆರ್ಕೆಲಿಯಮ್-Berkelium	Bk	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
98	ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಮ್-Calfiornium	Cf	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
99	ಐನ್‌ಸ್ಟೈನಿಯಮ್-Einsteinium	Es	ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಲೋಹ
100	ಫೆರ್ಮಿಯಮ್-Fermium	Fm	ಲೋಹ
101	ಮೆಂಡೆಲೀವಿಯಮ್-Mendelevium	Md	ಲೋಹ
102	ನೊಬೆಲಿಯಮ್-Nobelium	No	ಲೋಹ
103	ಲಾರೆನ್ಸಿಯಮ್-Lawrencium	Lr	ಲೋಹ

ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಅತಿ ಹೇರಳ ಮೂಲಧಾತುಗಳು

ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿ ಮಿಲಿಯನ್ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ೧೦ ಮೂಲಧಾತುಗಳ ಪಟ್ಟಿ:

ಮೂಲಧಾತು	ಮಿಲಿಯನ್ ಕಣಗಳಲ್ಲಿನ ಭಾಗ
ಜಲಜನಕ	739,000
ಸೂರ್ಯಧಾತು (ಹೀಲಿಯಂ)	240,000
ಆಮ್ಲಜನಕ	10,700
ಇಂಗಾಲ	4,600
ಹೊಸಧಾತು(ನಿಯಾನ್)	1,340
ಕಬ್ಬಿಣ	1,090
ಸಾರಜನಕ	970
ಕಿಡಿಗಲ್ಲುಧಾತು (ಸಿಲಿಕಾನ್)	650
ಮಗ್ನಿಸೀಯಧಾತು (ಮ್ಯಗ್ನೀಶಿಯಂ)	580
ಗಂಧಕ	440

ನೋಡಿ

• ಪರಮಾಣು-Atom