ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ (ಅಂದರೆ "ಬುದ್ಧಿವಂಚಿತ") ಎನ್ನುವುದು ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಗಂಭೀರವಾದ ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಬಹುದು, ಮತ್ತು ಅನನ್ಯವಾದ ಜಾಗತಿಕ ಮೆದುಳಿನ ಗಾಯದಿಂದ ಉಂಟಾಗಿರಬಹುದು, ಅಥವಾ ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರಬಹುದು. ದೇಹದಲ್ಲಿನ ಹಾನಿ ಅಥವಾ ರೋಗದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅರಿವಿನ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯಲ್ಲಿ ಅವನತಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಕಿಂತ ಮೀರಿರುತ್ತದೆ. ವೃದ್ಧರಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವುದಾದರೂ, ಇದು ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯ ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ವಯಸ್ಸಿನ ಈ ತಡೆಬಿಂದು ಮಹತ್ತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ದೈಹಿಕ ಮೆದುಳು ಲಕ್ಷಣಕೂಟ ಅಥವಾ ಅಪಕ್ರಿಯೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ವಯಸ್ಕರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 19ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಾಲವಾದ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿತ್ತು.

Dementia
Classification and external resources
ICD-10F00-F07
ICD-9290-294
DiseasesDB29283
MedlinePlus000739
MeSHD003704

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಲ್ಲದ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣಕೂಟವಾಗಿದೆ (ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಣಗಳ ಸಮೂಹ). ಜ್ಞಾಪಕಶಕ್ತಿ, ಗಮನ, ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಮಸ್ಯೆ ಪರಿಹರಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಬಾಧಿತವಾದ ಅರಿವಿನ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾಗಿರಬಹುದು. ಇದನ್ನು ನಿದಾನಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದು ಕನಿಷ್ಠ ಆರು ತಿಂಗಳಾದರೂ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಸಮಯ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಾರಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಗಮನಿಸಲಾಗಿರುವ ಅರಿವಿನ ಅಪಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸನ್ನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಬೇಕು. ಎಲ್ಲ ಬಗೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅರಿವಿನ ಅಪಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಉನ್ನತ ಮಾನಸಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಮೊದಲು ಬಾಧಿತವಾಗುತ್ತವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯ ನಂತರದ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ, ಬಾಧಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸಮಯದ (ಆ ವಾರದಲ್ಲಿನ ದಿನ ಯಾವುದು, ತಿಂಗಳಿನ ದಿನ ಅಥವಾ ಯಾವ ವರ್ಷ ಎನ್ನುವುದು ಕೂಡ ಗೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲ), ಸ್ಥಳದ (ತಾವೆಲ್ಲಿದ್ದೇವೆಂದು ಗೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲ) ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಯ (ತಾವು ಯಾರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತ ಇರುವ ಇತರರು ಯಾರು ಎನ್ನುವುದು ಗೊತ್ತಿರುವುದಿಲ್ಲ) ವಿಷಯವಾಗಿ ದಿಕ್ಕು ತಪ್ಪಿದಂತಿರುತ್ತಾರೆ. ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ಇದಕ್ಕೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಬಹುದಾಗಿದೆಯಾದರೂ, ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅಥವಾ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಲಾಗದ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದದ್ದು.

ಕಾಯಿಲೆಯ ಕಾರಣದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಬಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಲಾಗದ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸದ್ಯ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಆಗಿರುವ ಶೇ. 10 ರಷ್ಟು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ನೆರವಿನಿಂದ ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೇಗೆ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ, ಕಾಮಾಲೆ ಅಥವಾ ನೋವುಗಳಂತಹ ಅಂಗ ಅಪಕ್ರಿಯೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಕಾರಣಗಳಿಗೆ ಆರೋಪಿಸಬಹುದೋ ಹಾಗೆ, ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ವಿಭಿನ್ನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಕೆಲವು ದಿನ ಅಥವಾ ವಾರಗಳವರೆಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸನ್ನಿಯ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಎಂದು ತಪ್ಪುತಿಳಿಯಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ ಇವೆರಡರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಒಂದೇ ರೀತಿಯದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲ ಬಾರಿ ಸನ್ನಿಯು ಅನುವೇದನ ನರಮಂಡಲದ ಅತಿಯಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಆಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಎಚ್ಚರದಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಖಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪದಂತಹ ಕೆಲ ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಕೂಡ ಸನ್ನಿ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದಂತಹ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಭೇದಮಾಡಲೇಬೇಕು. ಮದ್ಯದ ಪದೇ ಪದೇ ಉಪಯೋಗ ಮತ್ತು ನಿದ್ರಾಹೀನತೆಯು ರೋಗಿಯನ್ನು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆಗೆ ಅವಧಿಗೆ ಮುನ್ನವೇ ತಳ್ಳಬಹುದು.

ಚಿಹ್ನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಸಹರೋಗಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ಕೇವಲ ಜ್ಞಾಪಕಶಕ್ತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಲ್ಲ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ವರ್ತನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಾಡಬಹುದು. ಇದು ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಆರೈಕೆ ಮಾಡುವವರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು, ಮತ್ತು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಬಹುದು.

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಶೇ. 20ರಿಂದ 30ರಷ್ಟು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಖಿನ್ನತೆ ಕಾಡಬಹುದು, ಮತ್ತು ಶೇ. 20ರಷ್ಟು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಆತಂಕ ಕಾಡಬಹುದು. ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ (ಹಿಂಸೆಯತ್ತ ವಾಲುವುದು) ಮತ್ತು ಪ್ರತಿರೋಧ/ಆಕ್ರಮಣಶೀಲತೆಯೂ ಕೆಲ ಬಾರಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗಬಹುದು. ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಇವುಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.[೧]

ತನಗೆ ಮತ್ತು ಇತರರಿಗೆ ಅಪಾಯ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಇರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ವಾಹನ ಚಾಲನೆ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರಿಂದ ತನಗೆ ಮತ್ತು ಇತರರಿಗೂ ಗಂಭೀರವಾದ ಗಾಯ ಮತ್ತು ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಕೆನೇಡಿಯನ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಜರ್ನಲ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ವಾಹನ ಚಾಲನೆಯನ್ನು ಯಾವಾಗ ಬಿಡಬೇಕೆಂದು ವೈದ್ಯರು ಸರಿಯಾದ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಬೇಕು.[೨]

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಅಥವಾ ಇನ್ನಿತರ ಮಾನಸಿಕ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮಾನಸಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವುದಕ್ಕೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಫ್ಲಾರಿಡದ ಬೇಕರ್ ಕಾನೂನು ಜಾರಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಇಲಾಖೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಪರರಿಗೂ ಮತ್ತು ತಮಗೂ ಅಪಾಯವಾಗಬಲ್ಲಂತಹ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಮಾನಸಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಂದ ನರಳುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಉದ್ದೇಶ, ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗಡಮ್‍ನಲ್ಲಿ ಮೆಂಟಲ್ ಹೆಲ್ತ್ ಆಕ್ಟ್ 1983ರ ಪ್ರಕಾರ ವಶಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಒಂದು ವೇಳೆ ರೋಗಿಯ ಸಂಬಂಧಿಕರು ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರು ಆರೈಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೊನೆಯದಾಗಿ ರೋಗಿಯನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗಡಮ್‍ನ ಡಿವಿಎಲ್ಎ (ಡ್ರೈವಿಂಗ್ ಆಂಡ್ ವೆಹಿಕಲ್ ಲೈಸೆನ್ಸಿಂಗ್ ಏಜೆನ್ಸಿ) ಪ್ರಕಾರ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರು ಅದರಲ್ಲೂ, ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಜ್ಞಾಪಕ ಶಕ್ತಿ, ಏಕಾಗ್ರತೆಯ ಕೊರತೆ, ಒಳನೋಟದ ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ತೀರ್ಮಾನ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಥರಿರುವವರು ಬಹುತೇಕ ವಾಹನ ಚಾಲನೆಗೆ ಅರ್ಹರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಡಿವಿಎಲ್ಎಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಬೇಕು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ತೀವ್ರತೆ ಇರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ರೋಗದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ವರದಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ವಾಹನ ಚಾಲಕರಿಗೆ ಪರವಾನಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ರೋಗನಿದಾನ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಸೂಕ್ತವಾದ ರೋಗನಿದಾನ ವಿಧಾನದಿಂದ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಬಗೆಗಳ (ಮೆದುಳು ಹೊದಿಕೆಯ ಮತ್ತು ಮೆದುಳು ಹೊದಿಕೆಯ ಕೆಳಗಿನ) ನಡುವೆ ಇರುವ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ರೋಗಗಳನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ಉದಾ, ಜರಾಶಾಸ್ತ್ರ ತಜ್ಞ, ಜರಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮನೋವೈದ್ಯ, ನರರೋಗ ತಜ್ಞ ಮತ್ತು ನರರೋಗ ಮನೋವೈದ್ಯ ಅಥವಾ ಜೆರೋಸೈಕಾಲಾಜಿಸ್ಟ್‌ಗೆ ಸೂಚಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಸಕಾರಣವಾಗಿ ವಿಶ್ವಸನೀಯವಾಗಿರುವ ಕೆಲ ಚಿಕ್ಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿವೆ (5-15 ನಿಮಿಷಗಳ). ಇವನ್ನು ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಇತರೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ, ರೋಗಗ್ರಸ್ಥ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿರುವ ಕೊರತೆಗಳಿಗೆ ಅರಿವಿನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇವು ಅಬ್ರಿವಿಯೇಟೆಡ್ ಮೆಂಟಲ್ ಟೆಸ್ಟ್ ಸ್ಕೋರ್ (AMTS), ಮಿನಿ ಮೆಂಟಲ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಎಕ್ಸಾಮಿನೇಷನ್ (MMSE), ಮಾಡಿಫೈಯ್ಡ್ -ಮಿನಿ ಮೆಂಟಲ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಎಕ್ಸಾಮಿನೇಷನ್ (3MS)[೩], ದ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಎಬಿಲಿಟಿಸ್ ಸ್ಕ್ರೀನಿಂಗ್ ಇನ್‍ಸ್ಟ್ರುಮೆಂಟ್ (CASI)[೪], ಮತ್ತು ದ ಕ್ಲಾಕ್ ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ ಟೆಸ್ಟ್[೫] ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. (ಹತ್ತು ಅಂಕ ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುವ) AMTSನಲ್ಲಿ ಆರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು (30 ಅಂಕ ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುವ ) AMSEನಲ್ಲಿ 24ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅಂಕ ಬಂದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂಕಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಇತರ ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಘಟನಾವಳಿಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬ ಅತಿಯಾಗಿ ಖಿನ್ನನಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ನೋವು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಲ್ಲಿ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮಾನಸಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಲಾರ.

ಮಿನಿ-ಮೆಂಟಲ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಎಕ್ಸಾಮಿನೇಷನ್

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರಿವೆಂಟಿವ್ ಸರ್ವಿಸಸ್ ಟಾಸ್ಕ್ ಫೋರ್ಸ್ (USPSTF) ಅರಿವಿನ ಕ್ಷೀಣತೆಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ.[೬]

  • MMSE
ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಶೇ. 71ರಿಂದ ಶೇ. 92
ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟತೆ ಶೇ.56ರಿಂದ 96

ಮಾಡಿಫೈಡ್ ಮಿನಿ-ಮೆಂಟಲ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಎಕ್ಸಾಮಿನೇಷನ್

ಬದಲಾಯಿಸಿ

3MSನ ಒಂದು ಪ್ರತಿ ಆನ್‍ಲೈನ್‍ನಲ್ಲಿದೆ.[೭] ಮಾಡಿಫೈಡ್ ಮಿನಿ-ಸ್ಟೇಟ್ ಎಕ್ಸಾಮಿನೇಷನ್ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಮೆಟಾ- ಅನಾಲಿಸಿಸ್ ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ.[೮]

ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಶೇ. 83ರಿಂದ 93.5
ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟತೆ ಶೇ. 85ರಿಂದ ಶೇ. 90

ಅಬ್ರಿವಿಯೇಟೆಡ್ ಮೆಂಟಲ್ ಟೆಸ್ಟ್ ಸ್ಕೋರ್

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಮೆಟಾ-ಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಈ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ.[೮]

ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಶೇ.73ರಿಂದ 100%
ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟತೆ ಶೇ. 71ರಿಂದ 100

ಲಕ್ಷಣಗಳ ಅವಧಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಅಥವಾ ಆಂಗಿಕ ಮೆದುಳು ಲಕ್ಷಣಕೂಟದ ರೋಗನಿದಾನಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರು ತಿಂಗಳುಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಾಣಿಸಬೇಕು.

ಇತರ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕ್ಲಾಕ್ ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ ಟೆಸ್ಟ್ ಎಕ್ಸಾಂಪಲ್ ಫಾರ್ಮ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಹಲವಾರು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.[೯][೧೦][೧೧] ಇವು MMSEಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಹೊರಬಂದಿವೆ. ಸದ್ಯ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ MMSE ಅತ್ಯುತ್ತಮ. ಆದರೆ, ಈಗ ಕಾಪಿರೈಟ್ ಕಾರಣ MMSEಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ಮಾರ್ಗ ಎಂದರೆ, ಮಾಹಿತಿದಾರನಿಗೆ (ಸಂಬಂಧಿಕ ಅಥವಾ ಇತರ ಪೋಷಕ) ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಜೀವನದ ಅರಿವಿನ ಕಾರ್ಯದ ಕುರಿತು ಇರುವ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸುವಂತೆ ಹೇಳುವುದು ಆಗಿದೆ. ಅರಿವಿನ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಮಾಹಿತಿದಾರನ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಇನಫಾರ್ಮಂಟ್ ಕ್ವಶ್ಚೈನರ್ ಆನ್ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಡಿಕ್ಲೈನ್ ಇನ್ ದಿ ಎಲ್ಡರ್ಲಿ (IQCODE) ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಎಂದು ತಿಳಿಯಬಹುದಾಗಿದೆ.[೧೨]

ಜನರಲ್ ಪ್ರಾಕ್ಟಿಷನರ್ ಅಸ್ಸೆಸಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಕಾಗ್ನಿಷನ್‍ನಲ್ಲಿ ರೋಗಿಯ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿದಾರನ ಸಂದರ್ಶನವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೈಕೆಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಜಾಲ ಆಧಾರಿತ ಪರೀಕ್ಷೆಯಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಇದನ್ನು www.gpcog.com.au ಮೂಲಕ ಕೂಡ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಶೀಲನೆಯು ಇನ್ನೊಂದು ದಿನಾಂಕದಂದು ಮರುಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಇತರ ನರಮನೋವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯಂತಹ ಮಾನಸಿಕ ಕಾರ್ಯ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. (ಮತ್ತು ಕೆಲ ಸಮಯ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ).

ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಬಹುದಾದ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾಡಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ ರಕ್ತಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕೂಡ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ವಿಟಾಮಿನ್ ಬಿ12, ಫಾಲಿಕ್ ಆಸಿಡ್, ಥೈರಾಯಿಡ್-ಸ್ಟಿಮುಲೆಟಿಂಗ್ ಹಾರ್ಮೋನ್ (TSH), ಸಿ-ರಿಯಾಕ್ಟಿವ್ ಪ್ರೋಟೀನ್, ಫುಲ್ ಬ್ಲಡ್ ಕೌಂಟ್, ವಿದ್ಯುದ್ವಿಚ್ಛೇದ್ಯ, ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ, ಮೂತ್ರಪಿಂಡ ಕಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಯಕೃತ್ತಿನ ಕಿಣ್ವ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ವೃದ್ಧರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗೊಂದಲ ಅಥವಾ ಏಕಾಗ್ರತೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಅಪಸಾಮಾನ್ಯತೆಗಳು ವಿಟಾಮಿನ್ ಕೊರತೆ, ಸೋಂಕು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು. ಮುಂಚಿತ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ರೀತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಹಿಂಚಲನೆಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್‍ಗೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಇತರ ಪರಿಚಿತ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು.

ಚಿತ್ರಣ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಸಿಟಿ ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಅಥವಾ ಮ್ಯಾಗ್ನೇಟಿಕ್ ರಿಸೋನನ್ಸ್ ಇಮೆಜಿಂಗ್ ಸ್ಕ್ಯಾನ್ (ಎಂಆರ್‌ಐ ಸ್ಕ್ಯಾನ್) ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ವಿಧಾನಗಳು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಚಯಾಪಚಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. (ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು ಮತ್ತು ನಿಶ್ಶಕ್ತಿಯಂತಹ) ನರಸಂಬಂಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತು ನರರೋಗ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ ಫಲಿತಾಂಶ ತೋರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಿಟಿ ಅಥವಾ ಎಂಆರ್‌ಐ, ಸಾಮಾನ್ಯ ಒತ್ತಡದ ಜಲಮಸ್ತಿಷ್ಕವನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು. ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬರುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಬಲ ಕಾರಣವಾಗುವ ಇದು, ಇತರ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಗಳ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದು. ನಿರ್ಜೀವ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುವ ದೇಹದ ಭಾಗ, ಆಘಾತದಂತಹವುಗಳು ನಾಳೀಯ ಬಗೆಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

SPECT ಮತ್ತು PETನ ನರಚಿತ್ರಣ ಕಾರ್ಯ ವಿಧಾನಗಳು ಸುದೀರ್ಘ ಕಾಲದವರೆಗೆ ನೆಲೆ ನಿಂತಿರುವ ಅರಿವಿನ ಅಪಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಎಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳು ಚಿಕಿತ್ಸಕ ಪರೀಕ್ಷೆಯಂತೆ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ನಿದಾನಿಸುವ ಹೋಲಿಕೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿವೆ.[೧೩] ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಆಲ್ಝೈಮರ್ ರೋಗದಿಂದ ನಾಳೀಯ ಕಾರಣವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ SPECTಗೆ ಇರುವುದರಿಂದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆಗಿಂತ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಭೇದಮಾಡುತ್ತದೆ.[೧೪]

ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಕಾರ್ಬನ್-11 ನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ PET ಚಿತ್ರಣದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಧದ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಪೂರ್ವ ಸೂಚನೆಯ ಪರೀಕ್ಷಾ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ ಪಿಟ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ಕಂಪೌಂಡ್ ಬಿ (PIB-PET) ಅನ್ನು ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನವು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆಲ್ಝೈಮರ್ ರೋಗಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗಬಹುದಾಗಿದ್ದ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ರೋಗಿಗಳ ಕುರಿತು ಪೂರ್ವ ಸೂಚನೆಯನ್ನು PIB-PET ಶೇ. 86ರಷ್ಟು ನಿಖರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಾಬೀತು ಪಡಿಸಿದೆ. ಮಿಚಿಗನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ 66 ರೋಗಿಗಳ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, PET ಅಥವಾ PIB ಇನ್ನಿತರ ವಿಧಾನಗಳು, ಕಾರ್ಬನ್-11, ಡಿಹೈಡ್ರೋಟೆಟ್ರಾಬೆನ್‍ಜೈನ್ (DTBZ) ಉಪಯೋಗಿಸಿ ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದಿಂದ ನರಳುತ್ತಿರುವ ನಾಲ್ಕನೇ ಒಂದಂಶದಷ್ಟು ರೋಗಿಗಳಿಗೆ, ನಿಖರವಾಗಿದೆಯೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿತು.[೧೫]

ಕಾರಣಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅರಿವಿನ ಸ್ಥಿರ ಕ್ಷೀಣತೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಒಂದೇ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ವಿವಿಧ ಮಾದರಿಯ ಮೆದುಳಿನ ಗಾಯಗಳು ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಲಾಗದ ಆದರೆ ಸ್ಥಿರ ಅರಿವಿನ ಕ್ಷೀಣತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಆಘಾತಕಾರಿ ಮೆದುಳಿನ ಗಾಯವು ಮೆದುಳಿನ ಬಿಳಿದ್ರವಕ್ಕೆ (ಡಿಫ್ಯೂಸ್ ಆಕ್ಸನಲ್ ಇಂಜುರಿ) ವ್ಯಾಪಕ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಳೀಯ ಹಾನಿ (ನರ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಆಗಿರಬಹುದು) ಉಂಟು ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಮೆದುಳಿಗೆ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಇಳಿಕೆಯಾದರೆ ಅದು ಆಮ್ಲಜನಕ-ರಕ್ತಕೊರತೆಯ ಗಾಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡಬಹುದು. ಸ್ಟ್ರೋಕ್‍ಗಳು (ರಕ್ತಕೊರತೆಯ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ಅಥವಾ ಅಂತಃಮಸ್ತಿಷ್ಕ, ನಡುಪೊರೆ ಕೆಳಗಿನ, ದರಕುಪೊರೆ ಕೆಳಗಿನ ಅಥವಾ ಅದರ ಹೊರಗಿನ ರಕ್ತಸ್ರಾವ) ಅಥವಾ ಸೋಂಕುಗಳು (ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್‍ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಮಸ್ತಿಷ್ಕೋದ್ರೇಕ) ಮೆದುಳಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಅಪಸ್ಮಾರದ ಸೆಳವುಗಳು ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಜಲಮಸ್ತಿಷ್ಕ ಕೂಡ ಅರಿವಿನ ಮೇಲೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅತಿಯಾದ ಮದ್ಯ ಸೇವನೆಯು ಮದ್ಯಜನ್ಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಅಥವಾ ಕೊರ್ಸಾಕೊಫ಼್‍ನ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು (ಮತ್ತು ಕೆಲ ವಿನೋದ ಔಷಧಿಗಳು ಪದಾರ್ಥ ಪ್ರೇರಿತ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು). ಒಂದು ಬಾರಿ ಅತಿಯಾದ ಬಳಕೆ ಸ್ಥಗಿತವಾದಲ್ಲಿ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಮುಂದಿನ ಹಂತ ತಲುಪುವುದಿಲ್ಲ.

ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಉಲ್ಬಣವಾದರೆ ಅದು ನರ ಅವನತಿ ಉಂಟುಮಾಡುವ ರೋಗದಿಂದ ಉಂಟಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಿಗಡಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಮೆದುಳಿನ ನರಮಂಡಲದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಆದರೆ ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಲಾಗದಂತೆ ಈ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ನಷ್ಟವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅವನತಿಯುಂಟುಮಾಡುವ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ದ್ವಿತೀಯ ಹಂತದ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮೆದುಳಿನ ಜೀವಕೋಶದ ಮೇಲೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಆ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಒದಗಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಅದನ್ನು ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಲೂಬಹುದು ಅಥವಾ ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ತರಲಾಗದಿರಬಹುದು. ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಕಾರಣಗಳು ಲಕ್ಷಣಗಳು ಗೋಚರಿಸುವ ವಯಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಆವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಹಿರಿಯರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ 65 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟವರು ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.) ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆಯ, ನಾಳೀಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಅಥವಾ ಈ ಎರಡೂ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಆಗುತ್ತದೆ.

ಲೂವಿ ಕಾಯಗಳಿರುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ಇನ್ನೊಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅದರ ಅಥವಾ ಈ ಎರಡೂ ಇತರ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಪುನಃ ಆಗಬಹುದು.[೧೬][೧೭][೧೮] ಹೈಫೋಥೈರಾಯ್ಡಿಸಮ್ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಂದಗತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುವ ಅರಿವಿನ ಅಪಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸರಿಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಒತ್ತಡದ ಜಲಮಸ್ತಿಷ್ಕವು ವಿರಳಾಗಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಗುರುತಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗತಿ, ಏಕೆಂದರೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಯ ಇತರ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ, ಗಣನೀಯವಾದ ಅರಿವಿನ ಸುಧಾರಣೆ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.

೬೫ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಗಿನ ಜನರಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆಯು ಈಗಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಆದರೆ, ಈ ಕಾಯಿಲೆಯ ಅನುವಂಶಿಯ ಗುಣಗಳು ಈ ವಯಸ್ಸಿನ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ. ಅಭಿಮುಖಕಪೋಲ ಹಾಲೆಯ ಕ್ಷೀಣತೆ ಮತ್ತು ಹಂಟಿಗ್ಟನ್ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಇತರ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.[೧೯] ನಾಳೀಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಕೂಡ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಆಂಟಿಫೋಸ್ಫೋಲಿಪಿಡ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್, CADASIL, MELAS, ಹೊಮೊಸೈಸ್ಟಿನ್ಯೂರಿಯಾ, ಮೊಯಾಮೊಯಾ ಮತ್ತು ಬಿನ್‍ಸ್ವಾಂಗರ್ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿಯೂ ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ಪದೇ ಪದೇ ತಲೆಗೆ ಏಟು ತಿನ್ನುವ ಜನರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವ ಬಾಕ್ಸರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕದನ ಕಲಾವಿದರು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಪ್ಯುಜಿಲಿಸ್ಟಿಕಾ ರೋಗಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗುವ ಅಪಾಯ ಇರುತ್ತದೆ. ಕೊಯೆಲಿಕ್ ಕಾಯಿಲೆ ಮತ್ತು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧ ಇದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಇದು ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿದೆ.

ಸರಾಸರಿ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಯಸ್ಕರಲ್ಲಿ (40ನೇ ವಯಸ್ಸಿನವರೆಗೆ) ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು, ನರರೋಗದ ಕಾಯಿಲೆ ಅಥವಾ ದೇಹದ ಇತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಯಿಲೆಯ ರೋಗ ಲಕ್ಷಣವಿಲ್ಲದೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಪರೂಪ. ಈ ವಯಸ್ಸಿನ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್, ಅಥವಾ ಇತರ ಮಾದಕ ವಸ್ತುಗಳು ಅಥವಾ ಚಯಾಪಚಯ ಅಡಚಣೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೆಚ್ಚು. ಆದರೆ, ಕೆಲ ವಂಶವಾಹಿಗಳಲ್ಲಿನ ಏರುಪೇರು ಕೂಡ ನಿಜವಾದ ನರ ಅವನತಿಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇದು, ಕೌಟುಂಬಿಕ ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆ, ಮೆಟಾಕ್ರೋಮಾಟಿಕ್ ಲ್ಯೂಕ್ ಡಿಸ್ಟ್ರೋಫಿ , SCA17 (ಪ್ರಬಲ ಆನುವಂಶಿಕತೆ), ಅಡ್ರೆನೊಲ್ಯೂಕೊಡೈಸ್ಟ್ರೋಫಿ (X-ಲಿಂಕಡ್), ಗಾಚರ್ ಕಾಯಿಲೆ ಮಾದರಿ ಸಿ, ಸಿ ಮಾದರಿಯ ನೈಯಿಮನ್-ಪಿಕ್ ಕಾಯಿಲೆ, ಪ್ಯಾಂಟೋಥೆನೆಟ್ ಕಿನಾಸ್‍ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕವಿರುವ ನರ ಅವನತಿ, ಟಾಯ್ ಸ್ಯಾಚ್ ಕಾಯಿಲೆ, ಮತ್ತು ವಿಲ್ಸನ್ ಕಾಯಿಲೆಗಳನ್ನು (ಎಲ್ಲ ಗೌಣ) ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ವಿಲ್ಸನ್ ಕಾಯಿಲೆ ವಿಶೇಷತಃ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದು, ಎಕೆಂದರೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಅರಿವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬಹುದು.

ಎಲ್ಲ ವಯಸ್ಸಿನ ಬಹುತೇಕ ರೋಗಿಗಳು ಸ್ಮರಣೆ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿರುವುದು ಅಥವಾ ಇತರ ಅರಿವಿನ ಲಕ್ಷಣಗಳಾದ ಖಿನ್ನತೆಯ ಕುರಿತು ದೂರುತ್ತಾರೆ, ವಿನಃ ನರ ಅವನತಿ ಕಾಯಿಲೆ ಕುರಿತು ದೂರುವುದಿಲ್ಲ. ವಿಟಾಮಿನ್ ಕೊರತೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಆಗುವ ಸೋಂಕು ಯಾವುದೇ ವಯಸ್ಸಿನ ಹಂತದಲ್ಲೂ ಆಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅವುಗಳು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಆಗುವ ಮುನ್ನ ಇತರ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೂ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ವಿಟಾಮಿನ್ ಬಿ12, ಫೋಲೆಟ್, ಅಥವಾ ನಿಯಾಸಿನ್ ಮತ್ತು ಸೊಂಕಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಕ್ರಿಪ್ಟೊಕೊಕಲ್ ಮೆನಿಂಜೈಟಿಸ್, ಎಚ್ಐವಿ, ಲೈಮ್ ಕಾಯಿಲೆ. ಪ್ರೊಗ್ರೆಸಿವ್ ಮಲ್ಟಿಫೋಕಲ್ ಲ್ಯೂಕೊನ್ಸಫಾಲೊಪಥಿ, ಸಬಾಕ್ಯೂಟ್ ಸ್ಕೇರಸಿಂಗ್, ಪನೇನ್ಸಫಾಲಿಟಿಸ್, ಸಿಫಿಲಿಸ್ ಮತ್ತು ವಿಪಲ್ ಕಾಯಿಲೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.

ವೇಗವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕ್ರೂಟ್ಜ್ ಪೆಲ್ಡ್ಟ್-ಜಾಕೊಬ್ ಕಾಯಿಲೆಯು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ವಾರದಿಂದ ತಿಂಗಳಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಿಗಡಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ನಿಧಾನಗತಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣಗಳು ಕೂಡ ಕೆಲ ಸಮಯ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಇರುತ್ತವೆ: ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆ, ಡಿಮೆಂಷಿಯಾ ವಿಥ್ ಲೆವಿ ಬಾಡಿಸ್, ಫ್ರೊಂಟೊಟೆಂಪೊರಲ್ ಲೊಬರ್ ಡಿಜನರೇಷನ್ (ಕಾರ್ಟಿಕೊಬಾಸಲ್ ಡಿಜನರೇಷನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಗ್ರೆಸಿವ್ ಸುಪ್ರಾ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಪಾಲ್ಸಿ ಸೇರಿದಂತೆ)

ಇನ್ನೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಎನ್ಸೆಫಾಲೊಪಥಿ, ಅಥವಾ ಸನ್ನಿ ಕೂಡ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಹೊಲುವ ಹಾಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಬಹುದು. ಸಂಭಾವ್ಯ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಸೋಂಕು (ವೈರಲ್ ಇನ್ಸಾಫಾಲಿಟಿಸ್, ಸಬ್ಅಕ್ಯೂಟ್ ಸ್ಕ್ಲೇರೊಸಿಂಗ್ ಪ್ಯಾನ್‍ಎನ್ಸೆಫಲೈಟಿಸ್, ವಿಪಲ್ ಕಾಯಿಲೆ), ಅಥವಾ ಉರಿಯೂತ (ಲಿಂಬಿಕ್ ಎನ್ಸೆಫಲೈಟಿಸ್, ಹಾಶಿಮೊಟೊ ಎನ್ಸೆಫಲೊಪಥಿ, ಸೆರೆಬ್ರಲ್ ವ್ಯಾಸ್ಕ್ಯುಲೈಟಿಸ್); ಲಿಂಫೋಮಾ ಅಥವಾ ಗ್ಲಿಯೊಮಾದಂತಹ ಗಂತಿಗಳು; ಔಷಧದ ವಿಷತ್ವ (ಉದಾ. ಸೆಳವು ನಿರೋಧಕ ಔಷಧಿಗಳು); ಚಯಾಪಚಯ ಕಾರಣಗಳಾದ ಯಕೃತ್ತು ವೈಫಲ್ಯ, ಮೂತ್ರಪಿಂಡ ವೈಫಲ್ಯ; ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸಬಡ್ಯುರಲ್ ಹೆಮಾಟೊಮಾ ಸೇರಿವೆ.

ಇತರ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಲವಾರು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ನರಶಾಸ್ತ್ರ ಸಂಬಂಧಿ ಸ್ಥಿತಿಗಳಿದ್ದು, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ರೋಗದ ಕೊನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಗೌಣ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವವರ ಪೈಕಿ ಕೆಲವರಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅನುಪಾತಕ್ಕೆ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್ ಕಾಯಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಡಿಮೆಂಶಿಯಾ ವಿಥ್ ಲೆವಿ ಬಾಡಿಸ್ ಅಥವಾ ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆ ಅಥವಾ ಎರಡೂ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.[೨೦] ಪಾರ್ಕಿನ್ಸನ್ ಮತ್ತದರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರೊಗ್ರೆಸಿವ್ ಸುಪ್ರಾನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಪಾಲ್ಸಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಟಿಕೊಬಾಸಲ್ ಡಿಜನರೇಷನ್‍ನಿಂದಾಗಿ ಕೂಡ ಅರಿವಿನ ಕ್ಷೀಣತೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವೇ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಫ್ರೊಂಟೊಟೆಂಪೊರಲ್ ಲೋಬಾರ್ ಡಿಜನರೇಷನ್‍ನ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಲಕ್ಷಣಕೂಟಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಬೆಚೆಟ್ಸ್ ಕಾಯಿಲೆ, ಮಲ್ಟಿಪಲ್ ಸ್ಕ್ಲೆರೊಸಿಸ್ ಮತ್ತು ಸಾರ್ಕಾಯ್ಡೋಸಿಸ್, ಜಾಗ್ರೆನ್ಸ್ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್ ಮತ್ತು ಸಿಸ್ಟೆಮಿಟಿಕ್ ಲೂಪಸ್ ಎರಿಥೆಮಾಟೊಸಿಸ್ ಸೇರಿದಂತೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಮೆದುಳಿನ ಉರಿಯೂತದ ಸ್ಥಿತಿಗಳು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅರಿವಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ತೀವ್ರ ಫೊರ್ಫಿಯಾಗಳು ಗೊಂದಲ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಕ್ಷೋಭೆಗೆ ಕೂಡ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಈ ಅಪರೂಪದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ವಿರಳವಾದ ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿದೆ.[೨೧]

ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಲ್ಲದೆ, ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಇತರ ಸ್ಥಿತಿಗಳು ಇವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.[೨೨]

  • ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಕಾಯಿಲೆ.
  • ಕ್ಯಾನಾವನ್ ಕಾಯಿಲೆ
  • ಸೆರೆಬ್ರೊಟೆಂಡೆನಿಯೂಸ್ ಕ್ಸಂಥಾಮಾಟೊಸಿಸ್
  • DRPLA
  • ಫ್ರಾಜೈಲ್ ಎಕ್ಸ್- ಅಸೋಸಿಯೆಟೆಡ್ ಟ್ರೆಮರ್/ ಅಟಾಕ್ಸಿಯಾ ಸಿಂಡ್ರೋಮ್
  • ಗ್ಲುಟಾರಿಕ್ ಅಸಿಡ್ಯೂರಿಯಾ ಟೈಪ್ 1
  • ಕಫ್ಸ್ ಕಾಯಿಲೆ
  • ಕ್ರಾಬ್ಬೆಸ್ ಕಾಯಿಲೆ
  • ಮ್ಯಾಪಲ್ ಸಿರಪ್ ಯೂರಿನ್ ಕಾಯಿಲೆ
  • ನ್ಯೂರೊಅಕಾಂಥೊಸೈಟೊಸಿಸ್
  • ಆರ್ಗ್ಯಾನಿಕ್ ಅಸಿಡಿಮಿಯಾಸ್
  • ಪೆಲಿಜ್ಯೂಸ್ ಮೆರ್ಜಬೆಕರ್ ಕಾಯಿಲೆ
  • ಯೂರಿಯಾ ಸೈಕಲ್ ಡಿಸಾರ್ಡರ್ಸ್
  • ಸ್ಯಾನ್ ಫಿಲಿಫ್ಪೊ ಸಿಂಡ್ರೊಮ್ ಟೈಪ್ ಬಿ
  • ಸ್ಪಿನೊಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಅಟಾಕ್ಸಿಯಾ ಟೈಪ್2

ನಿಯಂತ್ರಣ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕ್ರಮಬದ್ಧ ಹಾಗೂ ಮಿತವಾಗಿ ಮದ್ಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ (ಬಿಯರ್‌, ವೈನ್‌‍ ಅಥವಾ ಬಟ್ಟಿ ಇಳಿಸಿದ ಸ್ಪಿರಿಟ್‌) ಮತ್ತು ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್‌ ಆಹಾರ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಈ ಅಪಾಯವನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ತಪ್ಪಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.[೨೩][೨೪][೨೫][೨೬]

ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿರುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ರಕ್ತದೊತ್ತಡದ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧ ಇರುವುದಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ. ಜುಲೈ 2008ರಲ್ಲಿ, ಲಾನ್ಸೆಟ್‌ ನ್ಯೂರಾಲಜಿ ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದರ ಪ್ರಕಾರ ರಕ್ತದೊತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ ಔಷಧಗಳು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು 13% ನಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.[೨೭][೨೮]

ಮೆದುಳು-ಸಂಬಂಧಿ ನ್ಯೂಟ್ರೋಫಿಕ್‌ ಅಂಶದ(BDNF) ನಿರೂಪಣೆಯು ಕೆಲವು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಪ್ರಕಾರಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.[೨೯][೩೦][೩೧]

NSAIDಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ನಾನ್‌-ಸ್ಟಿರಾಯಿಡಲ್‌ ಆಂಟಿ-ಇನ್‍ಫ್ಲಮೇಟರಿ ಡ್ರಗ್‌‍ಗಳು(NSAID) ಮರೆವಿನ ಕಾಯಿಲೆ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಕಿನ್‌ಸನ್‌‍ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.[೩೨] ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 2 ರಿಂದ 10 ವರ್ಷಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅದ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿವೆ.[೩೩][೩೪][೩೫][೩೬][೩೭] ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುವಂತೆ ಔಷಧಗಳನ್ನು ವೈದ್ಯರು ಹೇಳಿದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಔಷಧಿಯು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಲಾರದು.[೩೮]

ಮರೆವಿನ ಕಾಯಿಲೆಯು ನರಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೈಲಾಯಿಡ್‌ ಬೀಟಾ ಪೆಪ್ಟೈಡ್ಸ್‌‍ ಮತ್ತು ನ್ಯೂರೋಫೈಬ್ರಿಲರಿ ಟ್ಯಾಂಗಲ್‌ಗಳನ್ನು ಶೇಖರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಉರಿಯೂತವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಶೇಖರಣೆಯು ದೇಹಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕೈಟೊಕಿನ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಅಕ್ಯೂಟ್‌ ಫೇಸ್‌‍ ಪ್ರೋಟೀನ್‌ನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಿರಿಕಿರಿ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉರಿಯೂತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪದಾರ್ಥವು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಂಗ್ರಹಿತವಾಗುವುದರಿಂದ ಮರೆವಿನ ಕಾಯಿಲೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.[೩೯] NSAIDಗಳು ಈ ರೀತಿಯ ಉರಿಯೂತ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಪದಾರ್ಥಗಳು ಸಂಗ್ರಹಗೊಳ್ಳದಂತೆ ತಡೆಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕೆಡಕುಂಟುಮಾಡುವಂತಹ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತವೆ.[೪೦][೪೧][೪೨]

ನಿರ್ವಹಣೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಈ ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಕೆಲವು ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಈ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನಿಶ್ಚಿತ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಇಲ್ಲ. ಆದರೂ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಈ ರೋಗಗಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವಂತಹ ಹಲವಾರು ರೀತಿಯ ಔಷಧಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೊಲಿನೆಸ್ಟೆರೇಸ್‌‍ ಇನ್‌ಹಿಬಿಟರ್ಸ್‌‍ಗಳನ್ನು ರೋಗದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದ ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ಸಂವೇದನೆ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ತಿದ್ದುವುದು ಕೂಡ ಸರಿಯಾದುದು ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಆರೈಕೆ ಮಾಡುವವರಿಗೆ (ಅಥವಾ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವವರು) ಈ ಕುರಿತು ತಿಳುವಳಿಕೆ ನೀಡುವುದು ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವುದು ಕೂಡ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಕಾರ ದ್ವಿಭಾಷೆ ಬಳಕೆಯಿರುವವರಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಆಕ್ರಮಣದ ಪ್ರಮಾಣವು ಒಂದೇ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾತನಾಡುವ ರೋಗಿಗಿಂತ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ವಿಳಂಬಗೊಂಡಿದೆ. ಸಂಶೋಧಕರು ನಿರ್ಣಯ ಮಾಡಿರುವ ಪ್ರಕಾರ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಏಕಭಾಷೆಯ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ 71.4 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದರೆ ದ್ವಿಭಾಷೆಯ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು 75.5 ವರ್ಷಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಾದ್ಯಂತದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೂ ಕೂಡ ಆಂತರಿಕ ವಲಸೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಕೂಡ ಇದರ ಫಲಿತಾಂಶದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.[೪೩]

ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಕಂಡುಕೊಂಡಂತೆ ಸಂಗೀತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಆಶಾದಾಯಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.[೪೪][೪೫][೪೬][೪೭][೪೮]

ಔಷಧಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  • ಎಸಿಟೈಲ್‌‍ಕೊಲಿನೆಸ್ಟರಾಸ್‌‍ ಪ್ರತಿಬಂಧಕಗಳು

ಟ್ಯಾಕ್ರಿನ್‌ (ಕಾಗ್‌ನೆಕ್ಸ್‌‍), ಡೊನ್‌ಫೆಜಿಲ್‌‍ (ಎರಿಸೆಪ್ಟ್‌‍), ಗ್ಯಾಲಂಟಮೈನ್‌‍ (ರೆಝಡೈನ್‌‍), ಮತ್ತು ರಿವಾಸ್ಟಿಗ್‌ಮೈನ್‌‍ (ಎಕ್ಸೆಲಾನ್‌‌)ಗಳು ಆಲ್ಝೈಮರ್ ಕಾಯಿಲೆಯ ಕಾರಣದಿಂದುಂಟಾಗುವ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಔಷಧ ಮಂಡಳಿಯಿಂದ ಅನುಮೋದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದಾದ ಪಾರ್ಕಿನ್‌ಸನ್ ಅಥವಾ ನಾಳೀಯ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದಂತಹ ಇತರ ಸಮರೂಪದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೂ ಕೂಡ ಅವುಗಳು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಬಹುದು.[೪೯]

  • ಎನ್‌-ಮಿಥಾಯಿಲ್‌‍-ಡಿ-ಆಸ್ಪರ್ಟೇಟ್‌‍ ಬ್ಲಾಕರ್ಸ್‌‍ ಮೆಮಂಟೈನ್ (ನಮೆಂಡಾ), ಇದು ಈ ವರ್ಗವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಿರುವ ಒಂದು ಔಷಧಿ. ಎಸಿಟೈಲ್‌‍ಕೊಲಿನೆಸ್ಟರಾಸ್‌‍ ಪ್ರತಿಬಂಧಕಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಇದನ್ನು ಒಂದು ಸಂಯೋಜಕವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು.[೫೦][೫೧]

ನಿರ್ದೇಶನಕ್ಕೆ ಹೊರತಾದ ಬಳಕೆ (ಆಫ್ ಲೇಬಲ್)

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  • ಎಮಿಲಾಯ್ಡ್ ಸಂಗ್ರಹ ಪ್ರತಿಬಂಧಕಗಳು

ಮೈನೋಸೈಕ್ಲಿನ್ ಮತ್ತು ಕ್ಲಿಯೋಕ್ವಿನೋಲಿನ್, ಪ್ರತಿಜೀವಿಕ ಔಷಧಿಗಳು ಮರೆವಿನ ರೋಗವಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಎಮಿಲಾಯ್ಡ್ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೫೨]

  • ಖಿನ್ನತೆ ನಿರೋಧಕ ಔಷಧಿಗಳು

ಖಿನ್ನತೆಯು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂವೇದನೆ ಮತ್ತು ವರ್ತನೆಯ ದೌರ್ಬಲ್ಯತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಖಿನ್ನತೆ ನಿರೋಧಕ ಔಷಧಿಗಳು ಮರೆವಿನ ರೋಗವಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂವೇದನೆ ಮತ್ತು ವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿನ ಖಿನ್ನತೆಯ ಕುರುಹುಗಳಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುತ್ತವೆ,[೫೩] ಆದರೆ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಇತರ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಔಷಧಿಯ ಪ್ರಯೋಜನದ ಕುರಿತಂತೆ ಅಂತಹ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳೇನೂ ಇಲ್ಲ.[೫೪]

  • ಆ್ಯಂಕ್ಸಿಯೋಲೈಟಿಕ್ ಔಷಧಿಗಳು

ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ರೋಗವಿರುವ ಅನೇಕ ರೋಗಿಗಳು ಆತಂಕದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಡಯಾಜೇಪಾಮ್‌‍ನಂತಹ (ಶಾಮಕವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಮದ್ದು) ಬೆಂಝೋಡೈಯಾಜೇಪಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಆತಂಕದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರಾದರೂ, ಅವುಗಳನ್ನು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಅವರಲ್ಲಿ ತಲ್ಲಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವರ ಸಂವೇದನೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಬಣಗೊಳಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ತೀರಾ ಶಾಂತರನ್ನಾಗಿಸಬಹುದು. ನಿಧಾನದಿಂದ ಮಧ್ಯಮ ಮಟ್ಟದ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಔಷಧಿಯಾಗಿ ಬಸ್ಪಿರಾನ್ (ಬಸ್ಪಾರ್) ನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಬೆಂಝೋಡೈಯಾಜೇಪಿನ್‌ಗಳ ಪರಿಣಾಮಾತ್ಮಕತೆಯ ಕುರಿತು ಯಾವ ನಿದರ್ಶನಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ ನಿರೋಧಕ ಔಷಧಿಗಳ ಪರಿಣಾಮಾತ್ಮಕತೆಯ ಕುರಿತು ನಿದರ್ಶನಗಳಿವೆ (ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ).[೫೫]

ಪಾರ್ಕಿನ್‌ಸನ್ ರೋಗದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಸೆಲೆಜಿಲೈನ್ ಎಂಬ ಔಷಧಿಯು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ನಿಧಾನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಸೆಲೆಜಿಲೈನ್ ಪ್ರತಿಉತ್ಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ ಫ಼್ರೀ ರ್‍ಯಾಡಿಕಲ್ ಹಾನಿಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ಉತ್ತೇಜಕವಾಗಿ ಸಹ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಆಕ್ರಮಣದ ತಡವಾಗುವಿಕೆ ಫ್ರೀ ರೇಡಿಕಲ್‌ಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಯಿತೇ ಅಥವಾ ಉತ್ತೇಜನ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಮೆದುಳಿನ ಚಟುವಟಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿರುವುದರಿಂದಲೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.[೫೬]

  • ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ ನಿರೋಧಕ ಔಷಧಿಗಳು

ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ ನಿರೋಧಕಗಳು (ಹ್ಯಾಲೋಪೆರಿಡಾಲ್‍ಗಳಂತಹವು) ಮತ್ತು ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕವಲ್ಲದ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ ನಿರೋಧಕಗಳು (ರಿಸ್ಪೆರಿಡನ್‍ಗಳಂತಹವು) ಎರಡೂ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಸಾವಿನ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ.[೫೭] ಅಂದರೆ, ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪಕ್ಕೆ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ ನಿರೋಧಕ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು ನಿರ್ದೇಶನಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಬಳಸುವ ಮೊದಲು ಇವುಗಳನ್ನು ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಅಪಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಲಾಭಗಳ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಿ, ನಂತರ ಇತರ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಕ್ರಮಗಳು ಫಲಕಾರಿಯಾಗದ ಬಳಿಕವೇ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಯುಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಸುಮಾರು 144,000 ಜನ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದಿಂದ ಬಳಲುವವರಿಗೆ ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ ನಿರೋಧಕ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 2000 ಜನ ರೋಗಿಗಳು ಇಂತಹ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಸಾಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.[೫೮]

ಸೇವೆಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಶುಶ್ರೂಷಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ವಯಸ್ಕರ ಡೇಕೇರ್ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಆರೈಕೆ ಘಟಕಗಳು ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯದ ರೋಗಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ವಯಸ್ಕರ ಡೇಕೇರ್ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಭಾಗವಹಿಸುವವರಿಗೆ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ, ಮನರಂಜನೆ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ನಿಯಮಿತ ಆರೋಗ್ಯ ಆರೈಕೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ ಅಲ್ಲದೇ ಆರೈಕೆ ನೀಡುವವರಿಗೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿಯನ್ನೂ ನೀಡುತ್ತವೆ.

ಮುನ್ಸೂಚನೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ತೀವ್ರ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯವು ನ್ಯುಮೋನಿಯಾ, ಜ್ವರ, ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸೇವನೆಯಲ್ಲಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದಾಗಿ ತೊಡಕಿನದಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಸುಮಾರು 18 ತಿಂಗಳಷ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ.[೫೯]

 
2002ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತೀ 100,000 ಜನರಲ್ಲಿ ಮರೆವಿನ ಕಾಯಿಲೆ ಮತ್ತಿತರ ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ ರೋಗವಿರುವ ಜನರ ಅಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು-ಹೊಂದಿಸಿದ ಜೀವಿತಾವಧಿ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  1. ↑ Shub, Denis; Kunik, Mark E (April 16, 2009). "Psychiatric Comorbidity in Persons With Dementia: Assessment and Treatment Strategies". Psychiatric Times. 26 (4).{{cite journal}}: CS1 maint: date and year (link)
  2. ↑ Drivers with dementia a growing problem, MDs warn, CBC News, Canada, September 19, 2007
  3. ↑ Teng EL, Chui HC (1987). "The Modified Mini-Mental State (3MS) examination". The Journal of Clinical Psychiatry. 48 (8): 314–8. ISSN 0160-6689. PMID 3611032. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  4. ↑ Teng EL, Hasegawa K, Homma A; et al. (1994). "The Cognitive Abilities Screening Instrument (CASI): a practical test for cross-cultural epidemiological studies of dementia". International Psychogeriatrics / IPA. 6 (1): 45–58, discussion 62. doi:10.1017/S1041610294001602. PMID 8054493. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Explicit use of et al. in: |author= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  5. ↑ Royall, D; Cordes, J.; Polk, . M. (1998). "CLOX: an executive clock drawing task". J Neurol Neurosurg Psychiatry. 64 (5): 588–94. doi:10.1136/jnnp.64.5.588. PMID 9598672.
  6. ↑ Boustani, M; Peterson, B; Hanson, L; Harris, R; & Lohr, K (3 June 2003). "Screening for dementia in primary care: a summary of the evidence for the U.S. Preventive Services Task Force". Ann Intern Med. 138 (11): 927–37. PMID 12779304.
  7. ↑ "Appendix: The Modified Mini-Mental State (3MS)". Archived from the original on 2007-09-27. Retrieved 2007-09-06.
  8. ↑ ೮.೦ ೮.೧ Cullen B, O'Neill B, Evans JJ, Coen RF, Lawlor BA (2007). "A review of screening tests for cognitive impairment". Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry. 78 (8): 790–9. doi:10.1136/jnnp.2006.095414. PMID 17178826. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  9. ↑ Sager MA, Hermann BP, La Rue A, Woodard JL (2006). "Screening for dementia in community-based memory clinics" (PDF). WMJ : Official Publication of the State Medical Society of Wisconsin. 105 (7): 25–9. PMID 17163083. Archived from the original (PDF) on 2010-06-26. Retrieved 2009-06-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  10. ↑ Fleisher, A; Sowell, B.; Taylor, C.; Gamst, A.; Petersen, R.; Thal, . L. (2007). "Clinical predictors of progression to Alzheimer disease in amnestic mild cognitive impairment". Neurology. 68 (19): 1588. doi:10.1212/01.wnl.0000258542.58725.4c. PMID 17287448.
  11. ↑ Karlawish, J. & Clark, C. (2003). "Diagnostic evaluation of elderly patients with mild memory problems". Ann Intern Med. 138 (5): 411–9. PMID 12614094.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. ↑ Jorm AF (2004). "The Informant Questionnaire on cognitive decline in the elderly (IQCODE): a review". International Psychogeriatrics / IPA. 16 (3): 275–93. doi:10.1017/S1041610204000390. PMID 15559753. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  13. ↑ Bonte, FJ (2006). "Tc-99m HMPAO SPECT in the differential diagnosis of the dementias with histopathologic confirmation". Clinical Nuclear Medicine. 31 (7): 376–8. doi:10.1097/01.rlu.0000222736.81365.63. PMID 16785801. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  14. ↑ Dougall, NJ (2004). "Systematic review of the diagnostic accuracy of 99mTc-HMPAO-SPECT in dementia". The American Journal of Geriatric Psychiatry. 12 (6): 554–70. doi:10.1176/appi.ajgp.12.6.554. PMID 15545324. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  15. ↑ Abella HA (June 16, 2009). "Report from SNM: PET imaging of brain chemistry bolsters characterization of dementias". Diagnostic Imaging.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  16. ↑ "Pathological correlates of late-onset dementia in a multicentre, community-based population in England and Wales. Neuropathology Group of the Medical Research Council Cognitive Function and Ageing Study (MRC CFAS)". Lancet. 357 (9251): 169–75. 2001. PMID 11213093.
  17. ↑ Wakisaka Y; et al. (2003). "Age-associated prevalence and risk factors of Lewy body pathology in a general population: the Hisayama study". Acta Neuropathol. 106 (4): 374–82. PMID 12904992. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)
  18. ↑ White L; et al. (2002). "Cerebrovascular pathology and dementia in autopsied Honolulu-Asia Aging Study participants". Ann N Y Acad Sci. 977 (9): 9–23. PMID 12480729. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)
  19. ↑ Ratnavalli E; et al. (2002). "The prevalence of frontotemporal dementia". Neurology. 58 (11): 1615–21. PMID 12058088. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)
  20. ↑ Galvin JE; et al. (2006). "Clinical phenotype of Parkinson disease dementia". Neurology. 67 (9): 1605–11. PMID 17101891. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)
  21. ↑ Gibbons D; et al. "Porphyria and dementia: a case report" (PDF). Ir J Psych Med. 20 (3): 96–99. Archived from the original (PDF) on 2011-07-22. Retrieved 2009-12-20. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)
  22. ↑ Lamont P (2004). "Cognitive Decline in a Young Adult with Pre-Existent Developmental Delay – What the Adult Neurologist Needs to Know". Practical Neurology. 4: 70–87.
  23. ↑ Mukamal KJ, Kuller LH, Fitzpatrick AL, Longstreth WT, Mittleman MA, Siscovick DS (2003). "Prospective study of alcohol consumption and risk of dementia in older adults". JAMA. 289 (11): 1405–13. doi:10.1001/jama.289.11.1405. PMID 12636463. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  24. ↑ Ganguli M, Vander Bilt J, Saxton JA, Shen C, Dodge HH (2005). "Alcohol consumption and cognitive function in late life: a longitudinal community study". Neurology. 65 (8): 1210–7. doi:10.1212/01.wnl.0000180520.35181.24. PMID 16247047. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  25. ↑ Huang W, Qiu C, Winblad B, Fratiglioni L (2002). "Alcohol consumption and incidence of dementia in a community sample aged 75 years and older". J Clin Epidemiol. 55 (10): 959–64. doi:10.1016/S0895-4356(02)00462-6. PMID 12464371. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  26. ↑ Sofi F, Cesari F, Abbate R, Gensini GF, Casini A (2008). "Adherence to Mediterranean diet and health status: meta-analysis". BMJ. 337: a1344. doi:10.1136/bmj.a1344. PMC 2533524. PMID 18786971.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  27. ↑ Fillit H, Nash DT, Rundek T, Zuckerman A (2008). "Cardiovascular risk factors and dementia". Am J Geriatr Pharmacother. 6 (2): 100–18. doi:10.1016/j.amjopharm.2008.06.004. PMID 18675769. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  28. ↑ Peters R, Beckett N, Forette F; et al. (2008). "Incident dementia and blood pressure lowering in the Hypertension in the Very Elderly Trial cognitive function assessment (HYVET-COG): a double-blind, placebo controlled trial". Lancet Neurol. 7 (8): 683–9. doi:10.1016/S1474-4422(08)70143-1. PMID 18614402. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  29. ↑ Hu, Y; Russek (2008). "BDNF and the diseased nervous system: a delicate balance between adaptive and pathological processes of gene regulation". Journal of neurochemistry. 105 (1): 1–17. doi:10.1111/j.1471-4159.2008.05237.x. PMID 18208542.
  30. ↑ Schindowski, K; Belarbi; Buée (2008). "Neurotrophic factors in Alzheimer's disease: role of axonal transport". Genes, brain, and behavior. 7 Suppl 1: 43–56. doi:10.1111/j.1601-183X.2007.00378.x. PMID 18184369. {{cite journal}}: Unknown parameter |doi_brokendate= ignored (help)
  31. ↑ Tapia-Arancibia, L; Aliaga, E; Silhol, M; Arancibia, S (2008). "New insights into brain BDNF function in normal aging and Alzheimer disease". Brain research reviews. 59 (1): 201–20. doi:10.1016/j.brainresrev.2008.07.007. PMID 18708092.
  32. ↑ West Virginia Department of Health and Human Resources (with further links to experiments respectively)
  33. ↑ Szekely, CA; Green; Breitner; Østbye; Beiser; Corrada; Dodge; Ganguli; Kawas (2008). "No advantage of A beta 42-lowering NSAIDs for prevention of Alzheimer dementia in six pooled cohort studies". Neurology. 70 (24): 2291–8. doi:10.1212/01.wnl.0000313933.17796.f6. PMID 18509093.
  34. ↑ Cornelius, C; Fastbom; Winblad; Viitanen (2004). "Aspirin, NSAIDs, risk of dementia, and influence of the apolipoprotein E epsilon 4 allele in an elderly population". Neuroepidemiology. 23 (3): 135–43. doi:10.1159/000075957. PMID 15084783.
  35. ↑ Etminan, M; Gill, S; Samii, A (2003). "Effect of non-steroidal anti-inflammatory drugs on risk of Alzheimer's disease: systematic review and meta-analysis of observational studies". BMJ (Clinical research ed.). 327 (7407): 128. doi:10.1136/bmj.327.7407.128. PMID 12869452.
  36. ↑ Nilsson, SE; Johansson; Takkinen; Berg; Zarit; Mcclearn; Melander (2003). "Does aspirin protect against Alzheimer's dementia? A study in a Swedish population-based sample aged > or =80 years". European journal of clinical pharmacology. 59 (4): 313–9. doi:10.1007/s00228-003-0618-y. PMID 12827329.
  37. ↑ Anthony, JC; Breitner; Zandi; Meyer; Jurasova; Norton; Stone (2000). "Reduced prevalence of AD in users of NSAIDs and H2 receptor antagonists: the Cache County study". Neurology. 54 (11): 2066–71. PMID 10851364.
  38. ↑ Ad2000 Collaborative, Group; Bentham; Gray; Sellwood; Hills; Crome; Raftery (2008). "Aspirin in Alzheimer's disease (AD2000): a randomised open-label trial". Lancet neurology. 7 (1): 41–9. doi:10.1016/S1474-4422(07)70293-4. PMID 18068522.{{cite journal}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  39. ↑ Akiyama, H; Barger; Barnum; Bradt; Bauer; Cole; Cooper; Eikelenboom; Emmerling (2000). "Inflammation and Alzheimer's disease". Neurobiology of aging. 21 (3): 383–421. PMID 10858586.
  40. ↑ Tortosa, E; Avila; Pérez (2006). "Acetylsalicylic acid decreases tau phosphorylation at serine 422". Neuroscience letters. 396 (1): 77–80. doi:10.1016/j.neulet.2005.11.066. PMID 16386371.
  41. ↑ Hirohata, M; Ono; Naiki; Yamada (2005). "Non-steroidal anti-inflammatory drugs have anti-amyloidogenic effects for Alzheimer's beta-amyloid fibrils in vitro". Neuropharmacology. 49 (7): 1088–99. doi:10.1016/j.neuropharm.2005.07.004. PMID 16125740.
  42. ↑ Thomas, T; Nadackal; Thomas (2001). "Aspirin and non-steroidal anti-inflammatory drugs inhibit amyloid-beta aggregation". Neuroreport. 12 (15): 3263–7. PMID 11711868.
  43. ↑ "Bilingualism Has Protective Effect In Delaying Onset Of Dementia By Four Years, Canadian Study Shows". Medical News Today. 2007-01-11. Archived from the original on 2007-01-18. Retrieved 2007-01-16.
  44. ↑ Aldridge, David, Music Therapy in Dementia Care, London : Jessica Kingsley Publishers, November 2000. ISBN 1853027766
  45. ↑ Tuet, R.W.K.; Lam, L.C.W. (September 2006) "A preliminary study of the effects of music therapy on agitation in Chinese patients with dementia", Hong Kong Journal of Psychiatry, Volume 16, Number 3
  46. ↑ Watanabe, Tomoyuki; et al., "Effects of music therapy for dementia: A systematic review", (in Japanese) Aichi University of Education Research Reports, v.55, pp. 57-61, March, 2005
  47. ↑ Koger, Susan M.; Chapin Kathyn; Brotons, Melissa, "Is Music Therapy an Effective Intervention for Dementia? : A Meta-Analytic Review of Literature", Journal of Music Therapy 36(1), February 1999, pp.2-15.
  48. ↑ Remington, Ruth, "Calming Music and Hand Massage With Agitated Elderly", Nursing Research 51(5): 317-323, September/October 2002.
  49. ↑ Lleo A, Greenberg SM, Growdon JH. Current pharmacotherapy for Alzheimer's disease. Annu Rev Med. 2006;57:513-33. Review. PMID 16409164
  50. ↑ Raina P, Santaguida P, Ismaila A; et al. (2008). "Effectiveness of cholinesterase inhibitors and memantine for treating dementia: evidence review for a clinical practice guideline". Annals of Internal Medicine. 148 (5): 379–97. PMID 18316756. Retrieved 2009-06-04. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  51. ↑ Atri A, Shaughnessy LW, Locascio JJ, Growdon JH (2008). "Long-term course and effectiveness of combination therapy in Alzheimer disease". Alzheimer Disease and Associated Disorders. 22 (3): 209–21. doi:10.1097/WAD.0b013e31816653bc. PMID 18580597. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  52. ↑ Choi Y, Kim HS, Shin KY; et al. (2007). "Minocycline attenuates neuronal cell death and improves cognitive impairment in Alzheimer's disease models". Neuropsychopharmacology : Official Publication of the American College of Neuropsychopharmacology. 32 (11): 2393–404. doi:10.1038/sj.npp.1301377. PMID 17406652. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Explicit use of et al. in: |author= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  53. ↑ Thompson S, Herrmann N, Rapoport MJ, Lanctôt KL (2007). "Efficacy and safety of antidepressants for treatment of depression in Alzheimer's disease: a metaanalysis". Canadian Journal of Psychiatry. Revue Canadienne De Psychiatrie. 52 (4): 248–55. PMID 17500306. Archived from the original (PDF) on 2009-09-21. Retrieved 2009-06-04. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  54. ↑ Bains J, Birks JS, Dening TR (2002). "The efficacy of antidepressants in the treatment of depression in dementia". Cochrane Database of Systematic Reviews (Online) (4): CD003944. doi:10.1002/14651858.CD003944. PMID 12519625. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  55. ↑ Lolk A, Gulmann NC (2006). "[Psychopharmacological treatment of behavioral and psychological symptoms in dementia]". Ugeskr Laeg (in Danish). 168 (40): 3429–32. PMID 17032610.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  56. ↑ Riederer P, Lachenmayer L (2003). "Selegiline's neuroprotective capacity revisited". Journal of Neural Transmission (Vienna, Austria : 1996). 110 (11): 1273–8. doi:10.1007/s00702-003-0083-x. PMID 14628191. {{cite journal}}: |access-date= requires |url= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  57. ↑ "FDA MedWatch - 2008 Safety Alerts for Human Medical Products". FDA. Archived from the original on 2009-05-25.
  58. ↑ https://www.theguardian.com/society/2009/nov/12/anti-psychotic-drugs-kill-dementia-patients
  59. ↑ Mitchell SL, Teno JM, Kiely DK; et al. (2009). "The clinical course of advanced dementia". N. Engl. J. Med. 361 (16): 1529–38. doi:10.1056/NEJMoa0902234. PMID 19828530. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಬುದ್ಧಿಮಾಂದ್ಯ&oldid=1248281" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ