ಚಿತ್ರಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್

ಚಿತ್ರಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಭರತ ನಾಟ್ಯಂ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಚೆನ್ನೈನ ಚಿದಂಬರಂ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಎಂಬ ನೃತ್ಯ ಶಾಲೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಚಿತ್ರಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಸಿಯಾಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿರುವ ದೃಶ್ಯ.

ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಭಾರತದ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿರುವ ದೃಶ್ಯ.

ಆಕೆಗೆ ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಉನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ

ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರು ಸಮಕಾಲೀನ ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಭರತ ನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ತಾಯಿ ರುಕ್ಮಿಣಿ ಪದ್ಮನಾಭನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮೂರು ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರ ತಂದೆ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿದ್ದರು, ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಕರೆದೊಯ್ದಾಗ, ಚಿತ್ರಾ ಅವರು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಲೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ನಂತರ, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಮಣಿಪುರಿ ಮತ್ತು ಕಥಕ್ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. ಹತ್ತನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅವರು ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ತಿರುವಿಡೈಮರುದೂರಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ದೇವದಾಸಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಟಿಎ ರಾಜಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಆಕೆಯ ರಂಗಪ್ರದರ್ಶನ - ಅವಳ ಚೊಚ್ಚಲ ವೇದಿಕೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ಹತ್ತು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ನಡೆಯಿತು, ಅಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಒಂದು ದಶಕದ ಕಾಲ ರಾಜಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು.

ಹದಿಮೂರನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರು ಸಂತ ತ್ಯಾಗರಾಜರ ಜೀವನವನ್ನು ವರ್ಣದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದರು. ಇದು ಭರತ ನಾಟ್ಯಂ ರೆಪರ್ಟರಿಯಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಬೇಡಿಕೆಯ ತುಣುಕು. ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಶಾಲೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು ಚೆನ್ನೈಗೆ (ಆಗ ಮದ್ರಾಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು) ತೆರಳಲು ಬಯಸಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಆಕೆಯ ಪೋಷಕರು ಕಾಲೇಜು ಪದವಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಕಲ್ಕತ್ತಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಿಎ ಪದವಿಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿದರು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು.

೧೯೭೦ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ಭರತ ನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ಪಡೆದರು, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಕೇವಲ ಎರಡು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂದಿನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇಂದು ೨೫ ರೀತಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ವಝುವೂರ್ ರಾಮಯ್ಯ ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ಬಳಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಮೂರು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಪಿಳ್ಳೈ ಅವರ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಲು ತಮ್ಮ ಇತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗಿಂತ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು. ಸಂಗೀತಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಪಿ. ಸಾಂಬಮೂರ್ತಿ, ಕಲಾ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಕಪಿಲಾ ವಾತ್ಸ್ಯಾಯನ್ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ವಿಮರ್ಶಕ ಸುನಿಲ್ ಕೊಠಾರಿ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರು. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ರವೀಂದ್ರನೃತ್ಯ, ರವೀಂದ್ರಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲೂ ಪಾರಂಗತರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಬೋಧನಾ ಕೆಲಸ

ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಹದಿನಾರನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಕಲಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಚಿದಂಬರಂ ಅಕಾಡೆಮಿ ಆಫ್ ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ (ಸಿಎಪಿಎ) ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇಂದು ಸಿಎಪಿಎ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಇವರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದು, ಪ್ರವೇಶಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ. ಪದವೀಧರರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಮತ್ತು ಫೆಲೋಶಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.

ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರು ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಥತೆ ಹೊಂದಿರುವ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಬಳಸುವ ರಾಸಾ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನೃತ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣಗಳು

೧೯೮೦ ರಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕವಾದ ದೇವಿ ಅಷ್ಟ ರಸ ಮಾಲಿಕಾ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಇದು ಭರತ ನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ಗುಂಪು ರಚನೆಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಹಲವಾರು ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ನಿರ್ಮಾಣಗಳು ಅನುಸರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು, ಅವುಗಳೆಂದರೆ:

• ಕೃಷ್ಣಾಂಜಲಿ, ಭರತ ನಾಟ್ಯಕ್ಕೆ ಫ್ಲ್ಯಾಷ್‌ಬ್ಯಾಕ್ ತಂತ್ರವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು
• ಪುರಂದರ ಕೃಷ್ಣಾಮೃತಂ, ಇದರಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಸಂಯೋಜಕ ಪುರಂದರ ದಾಸರ ಅಪರೂಪದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಂಶೋಧಿಸಿ ವಿಷಯಾಧಾರಿತವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಸಪ್ತ ಸಪ್ತಿ, ಇದು ಏಳು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಏಳು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸಿತು
• ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿ, ಸೀತೆಯಿಂದ ಝಾನ್ಸಿ ಕಿ ರಾಣಿವರೆಗಿನ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು.

ಅವರ ಒಂದು ಗುಂಪು ಕಾವ್ಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಗೆ ಅನುಸಾರ್ವಾಗಿ ಇಬ್ಬರು ಮಹಿಳೆಯರಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಸಂತ ಆಂಡಾಲ್ ಮತ್ತು ಮೇವಾರಿ ರಾಜಕುಮಾರಿ ಮೀರಾ ಅವರ ವಿಧಾನಗಳ ನಡುವಿನ ಸಮಾನಾಂತರಗಳನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸಿತು. ಇನ್ನೊಂದು ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ, ರಾಮಾಯಣದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸಂಗೀತವಾಗಿ ಲಂಗರು ಹಾಕಲು ತಮಿಳಿಗೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕೃತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ಕಥೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನಿರೂಪಕಿಯಾದ ಯಶೋಧರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದ ಬದಲಿಗೆ ಕೃಷ್ಣನ ತಾಯಿ ದೇವಕಿಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಅವರು ದೇವಕಿ ಪುಲಂಬಲ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.

ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತನ್ನ ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ವೇಷಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟರು, ನಿರೀಕ್ಷಿತ ವೇಷಭೂಷಣದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಕೇವಲ ಮೂಕಾಭಿನಯ, ಹಾವಭಾವ ಮತ್ತು ನಿಲುವಿನ ಮೂಲಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸವಾಲಿನದಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು.

೧೯೮೯ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಕಾಡೆಮಿಯು ಗಂಗಾ ನದಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ರಚಿಸಲು ನಿಯೋಜಿಸಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಅರ್ಥಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸದೆ, ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಭಾರತದ ನೀತಿಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿತು.

ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು

ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರು ಭಾರತದ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ, ಬಹ್ರೇನ್, ಬೆಲ್ಜಿಯಂ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ, ಕೆನಡಾ, ಫಿಜಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಜರ್ಮನಿ, ಇಟಲಿ, ಕುವೈತ್, ಲಕ್ಸೆಂಬರ್ಗ್, ಮಲೇಷಿಯಾ, ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಒಮಾನ್, ಮುಂತಾದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರವಾಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಪೋರ್ಚುಗಲ್, ಕತಾರ್, ಸಿಂಗಾಪುರ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಸ್ವೀಡನ್, ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಅವರು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಇತರ ಭಾರತೀಯ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳ ಸ್ಥಳೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಆಕೆಯ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಮೈಕ್ ವಾಲ್ಷ್ ಶೋ, ಸಿಂಗಾಪುರ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್, ಬಿಬಿಸಿ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಮಲೇಷ್ಯಾ, ಪೋರ್ಚುಗಲ್, ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ೫೦ ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವಾದ್ ೧೫ ಆಗಸ್ಟ್ ೧೯೯೭ ರಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ಬರ್ಮಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್‌ನ ಸಿಂಫನಿ ಹಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಬಿಬಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿತು.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು

೧೯೮೦ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣ ಗಾನ ಸಭಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಚೂಡಾಮಣಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು. ೧೯೯೬ ಮತ್ತು ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಭಾದ ನಾಟ್ಯ ಕಲಾ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಕರೆದರು, ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಏಕೈಕ ನೃತ್ಯ ಸೆಮಿನಾರ್ ಆಗಿದೆ. ಅವರು ಇಂಡಿಯಾ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ನ ಟ್ರಸ್ಟಿ ಮತ್ತು ಭರತ ನಾಟ್ಯಂನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಮತ್ತು ಫೆಲೋಶಿಪ್‌ಗಳಿಗೆ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟ್ಯಾಗೋರ್ ಲಲಿತಕಲೆ ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಭಾರತದ ಉನ್ನತ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಜನರಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ತಮಿಳುನಾಡು ಸರ್ಕಾರವು ೧೯೮೨ ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ "ಕಲೈಮಾಮಣಿ" ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿತು. ಅವರು ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ೧೯೯೨ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳಿಂದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಜೊತೆಗೆ, ಭಾರತದ ೫೦ ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಮಹಿಳಾ ಶಿರೋಮಣಿ (ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಹಿಳೆ) ಮತ್ತು ಸ್ತ್ರೀ ರತ್ನ (ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ರತ್ನ) ಎಂಬ ಬಿರುದುಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಜಪಾನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ೨೦೦೦ ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿಯಾಗಲು ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿತು. ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಂಗೀತ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ನೃತ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ನಾಟ್ಯ ಕಲಾ ಆಚಾರ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಭಾಜನರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್ ಯುನೆಸ್ಕೋದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಇತರ ಗೌರವಗಳು ಸಲ್ಲಿವೆ:

• ನೃತ್ಯ ವಿಲಾಸ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಸುರ್ ಸಿಂಗರ್ ಸಂಸದ್, ಮುಂಬೈ, ೧೯೮೮
• ಮಾನವ ಸೇವಾ ಪುರಸ್ಕಾರ್, ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ಸ್ಟಡೀಸ್, ನವದೆಹಲಿ, ೧೯೯೨
• ನಟನಮಣಿ, ಕಂಚಿ ಪರಮಾಚಾರ್ಯ, ೧೯೯೯

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ

ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರ ಪತಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತಗಾರ ಜಿಎನ್ ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ. ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ ಶ್ರೀ ಆರ್. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಅವರು ಚಲನಚಿತ್ರ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಾಯಕ, ವಾದ್ಯಗಾರ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಂತೂರ್, ವೀಣೆ ಮತ್ತು ಫ್ಲಮೆಂಕೊ ಗಿಟಾರ್ ನುಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದರು.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ನೃತ್ಯದ ದಂತಕಥೆಗಳು
• ಚಿತ್ರಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ಜೀವನ
• ಚಿತ್ರಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್
• ಚಿತ್ರಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಸಂದರ್ಶನ
• ಚಿತ್ರಾ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ
• ಹಿಂದೂ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಂದ