ಸದಸ್ಯ:Sudha b shivanna/ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನಪದ ಕಲೆಗಳು
ಮೈಸೂರು ಪ್ರದೇಶ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕುಣಿತ: ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ನೃತ್ಯ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಕುಣಿತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ನೃತ್ಯವೆಂದರೆ ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ, ಇದು ಹಾಡುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಲಂಕೃತ ಡೊಳ್ಳುಗಳ ನಾದದೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯು ಜನಪ್ರಿಯ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ಈ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಕುರುಬ ಜಾತಿಯ ಪುರುಷರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತವು ಒಂದೇ ಸಮನಾದ ನಾದ, ತ್ವರಿತ ಚಲನೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿ, ಗುಂಪು ರಚನೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುಪಾಲು ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಹಾಗೂ ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಮತ್ತು ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿರುವ ಡೊಳ್ಳೂ ಕುಣಿತ ತನ್ನ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿಗಳಿಂದ ಉಳಿದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದೆ.
ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜಾನಪದ ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಡುಕಲೆ ಎನಿಸಿರುವ ಡೊಳ್ಳುಕುಣಿತ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಹಿಂದೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಮೈಕಟ್ಟನ್ನುಳ್ಳ ಗಂಡಸರು ಮಾತ್ರ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಈಗ ಮಹಿಳೆಯರೂ ಕೂಡ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ- ಒಂದು ಜನಪದ ಹಾಗೂ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ. ಡೊಳ್ಳು ಭಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಕುಣಿಯುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ 'ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಸಂರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ ಕೂಡ ಇದನ್ನು ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಕುರುಬ ಸಮುದಾಯದ ಪುರುಷರಿಂದ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುವ ಡೊಳ್ಳುಕುಣಿತ ಗುಂಪುಗಳಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತದ ಗುಂಪುಗಳು ೪,೮,೧೬ ನೃತ್ಯಗಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಒಂದೊಂದು ಡೊಳ್ಳನ್ನ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವಾಗ ವಿಭಿನ್ನ ಲಯಗಳನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬೀಟ್ ಅನ್ನು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ನಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತಾನೆ. ನಿಧಾನ ಮತ್ತು ವೇಗದ ಲಯಗಳು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗುಂಪು ವಿಭಿನ್ನ ಮಾದರಿಯನ್ನು ನೇಯ್ಗೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವೇಷಭೂಷಣಗಳು ಸರಳವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ದೇಹದ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬರಿದಾಗಿ ಬಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಕಪ್ಪು ಹಾಳೆಯನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ಧೋತಿಯ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆ. ಎಸ್ ಹರಿದಾಸ್ ಭಟ್ ನೇತೃತ್ವದ ತಂಡವು ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ USSR ಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿತು, ಮಾಸ್ಕೋ, ಲೆನಿನ್ಗ್ರಾಡ್, ವೈಬೋರ್ಗ್, ಆರ್ಚಾಂಗೆಲ್ಸ್ಕ್, ಪ್ಸ್ಕೋವ್, ಮರ್ಮನ್ಸ್ಕ್, ತಾಷ್ಕೆಂಟ್ ಮತ್ತು ನೊವೊಗ್ರಾಡ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿತು.
ಕಂಸಾಳೆ ನೃತ್ಯ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಇದು ಮೈಸೂರು, ನಂಜನಗೂಡು, ಕೊಳ್ಳೇಗಾಲ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಹಳ್ಳಿಗರು ಮಾಡುವ ಸಮೂಹ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆಡುಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಸಾಳೆ, ಕೈತಾಳ, ಕೌಸಳೆ, ಬಟ್ಲು ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿ ಪದಗಳು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿವೆ.’ಕಂಸಾಳೆ’ಯು ಕಂಚಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ತಾಳವಾಗಿದೆ. ಮಧ್ಯೆ ದಾರ ಕಟ್ಟಿರುವ ಅಂಗೈ ಅಗಲದ ಒಂದು ಬಟ್ಟಲು. ಎಡ ಕೈಗೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮಟ್ಟಸವಾದ ತಾಳ. ಮುಚ್ಚಳದ ನಡುಭಾಗ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು ಅದರ ರಂಧ್ರದ ಮೂಲಕ ದಾರವೊಂದನ್ನು ಬಿಗಿದು ಅದನ್ನು ಗೊಂಡೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡಿ ಇಳಿ ಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮ್ಯಾನವಾಗಿ ಇದು ಬಲಗೈ ಮೇಲಿಂದ ಇಳಿ ಬಿದ್ದಿರುತ್ತದೆ. ಕಂಸಾಲೆ ನೃತ್ಯವು ಕುರುಬ ಸಮುದಾಯದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ವೃತ್ತಿ ಗಾಯಕರಾದ ಕಂಸಾಳೆಯವರಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ವೇಷಭೂಷಣಗಳೇನೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಅಂಗಿ, ಪಂಚೆ, ಹೆಗಲಲ್ಲಿ ಜೋಳಿಗೆ, ಕೊರಳಲ್ಲಿ ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ, ಹಣೆಯಲ್ಲಿ ವಿಭೂತಿ, ಇವರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಏಕತಾರಿ ಕಂಜರ ಹಿಡಿದು ಹಿಮ್ಮೇಳದವರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮುಮ್ಮೇಳದವನಾಗಿ ನಡುವೆ ಕಂಸಾಳೆ ಹಿಡಿದು ಕುಳಿತಿರುತ್ತಾನೆ. ಎಡಗೈ ಬಟ್ಟಲನ್ನು ಮೇಲುಮುಖವಾಗಿ ಅಂಗೈ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿಕೊಂಡು. ಬಲಗೈಯ ಮೇಲು ತಾಳವನ್ನು ಕುಟ್ಟುವುದರಿಂದ ಕಂಚಿನ ಕಣಿ ಕಣಿ ನಾದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ಧಾಟಿಯ ವಿವಿಧ ತಾಳದ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ಈ ನಾದ ಮಧುರ ಹಿನ್ನಲೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಶಿವರಾತ್ರಿ-ನವರಾತ್ರಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹದೇಶ್ವರನ ಜಾತ್ರೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಂಸಾಳೆ ಹಿಡಿದು, ಮಾದಯ್ಯನ ಕೋಲ (ನಾಗಬೆತ್ತ)ನ್ನು ಕಂಕುಳಲ್ಲಿಟ್ಟು ಕೊಂಡು, ಬುತ್ತಿಯ ಗಂಟನ್ನು ತಲೆಯ ಮೇಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಯಾತ್ರೆ ಹೊರಡುವುದು ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ದೃಶ್ಯ. ಮಲೆಯ ಮಹದೇಶನ ಜಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಸಾಳೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕೇಂದ್ರವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಪ್ರದೇಶ. ಬೆಳದಿಂಗಳ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಸಾಳೆಯ ಕಲಾವಿದರ ಹಲವಾರು ಗುಂಪುಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಮೇಳ ನಡೆಸುತ್ತವೆ.
ಕಂಸಾಳೆಯ ಕಲಾವಿದರಲ್ಲಿ ಮಹದೇಶ್ವರನ ಹುಟ್ಟು, ಬಾಲ್ಯ, ಬಾಲಲೀಲೆ, ಯೌವನ, ವಿನೋದ, ವಿರಸ, ಮುಪ್ಪು, ಮಹಿಮೆಗಳು ಕಂಠಸ್ಥವಾಗಿ ನಿಂತಿವೆ. ಈ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಇಡೀ ರಾತ್ರಿ ಹಾಡಿ ತಣಿಸುವ ಅವರ ಕಲೆಗಾರಿಕೆ ಮೆಚ್ಚುವಂತಹುದು, ಇದಲ್ಲದೆ ಕಲಾವಿದರು ಪಿರಿಯಾಪಟ್ಟಣದ ಲಾವಣಿ, ಸಾರಂಗಧರ, ಚೆನ್ನಿಗರಾಮ, ಘನಪತಿರಾಯ, ಬಾಲನಾಗಮ್ಮ, ಅರ್ಜುನ ಜೋಗಿ ಮುಂತಾದ ಜನಪದ ಕಥಾ ಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನೂ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಜನಪದ ಬೆಳಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿರುವ ಇವರ ಕಲೆ ಜಾನಪದ ಕ್ಷೇತ್ರದ ದೊಡ್ಡ ನಿಧಿಗಳಲ್ಲೊಂದಾಗಿದೆ
.
ಸೋಮನ ಕುಣಿತ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸೋಮನ ಕುಣಿತ (ಮುಖವಾಡ ನೃತ್ಯ) ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಗಾರ್ಡಿಯನ್ ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಆರಾಧನೆಯ ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಗಂಗಾಮಾತಾ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಮಾತೃ ದೇವತೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಗ್ರಾಮ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೃತ್ಯವು ವಿವಿಧ ಬಣ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಮುಖವಾಡಗಳಿಂದ ( ಸೋಮಗಳು ) ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಪ್ರತಿ ಮುಖವಾಡದ ಬಣ್ಣವು ದೇವರ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪರೋಪಕಾರಿ ದೇವತೆಯನ್ನು ಕೆಂಪು ಮುಖವಾಡದಿಂದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಹಳದಿ ಅಥವಾ ಕಪ್ಪು ಮುಖವಾಡವು ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಹಲವು ರೀತಿಯ ಮುಖವಾಡಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.
ಸೋಮನ ಕುಣಿತವು ಗ್ರಾಮ ದೇವತೆಯ [ಗ್ರಾಮ ದೇವತೆ] ಆರಾಧನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಧಾರ್ಮಿಕ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಯುಗಾದಿಯ ನಂತರ ಮತ್ತು ಮಾನ್ಸೂನ್ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಮೊದಲು ಮಹಾ ಶಿವರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಳೆ ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಹಾಸನ, ತುಮಕೂರು, ಬೆಂಗಳೂರು, ಮಂಡ್ಯ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.
ವಿಧ್ಯುಕ್ತ ದಿನದಂದು, ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಖವಾಡಗಳನ್ನು ಕೆಂಪು ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇತರ ರಂಗಪರಿಕರಗಳು ಕಬ್ಬು (ಅಥವಾ ಕೋಲು) ಮತ್ತು ನವಿಲು ಗರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಹೂವುಗಳು, ಬೇವಿನ ಎಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಬಟ್ಟೆಯ ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಣ್ಣ ಟೋಪಿಯನ್ನು ಸಹ ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಗೀತವನ್ನು ಡೂನು (ತಾಳವಾದ್ಯ), ಮೂರಿ (ಪೈಪ್) ಮತ್ತು ಸಡ್ಡೆ (ಶ್ರುತಿಗಾಗಿ ಒಂದು ಪೈಪ್) ಮೂಲಕ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ನರ್ತನ ದೇವಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅನುವಾದದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಖವಾಡ ತೊಟ್ಟವನು ದೇವರ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಹಾಡಿ ಹೊಗಳುತ್ತಾನೆ. ಒಂದು ಕೋಳಿಯ ರಕ್ತವನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ದೇವಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸುಗ್ಗಿ ಕುಣಿತ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸುಗ್ಗಿ ಕುಣಿತ (ಸುಗ್ಗಿಯ ನೃತ್ಯ) ಸುಗ್ಗಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ರೈತ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಂದರವಾದ ವೇಷಭೂಷಣಗಳು ಮತ್ತು ಮರದ ಶಿರಸ್ತ್ರಾಣವನ್ನು ಕೆತ್ತಿದ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೂವುಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿದ ಕಲಾವಿದರು ಕೋಲುಗಳು ಮತ್ತು ನವಿಲು ಗರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಡೊಳ್ಳಿನ ನಾದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಪ್ರತಿಭೆಯಿಂದ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. [೧]
ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜಗ್ಗಹಳಿಗೆ ಕುಣಿತ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಇದು ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಧಾರವಾಡ ಪ್ರದೇಶದ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬ್ಯಾಹಟ್ಟಿ ಗ್ರಾಮ) ಜಾನಪದ ಕಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಯುಗಾದಿ ಮತ್ತು ಹೋಳಿ ಮುಂತಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಗ್ಗಲಿಗೆ ಎಮ್ಮೆಯ ಚರ್ಮದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಿದ ಎತ್ತಿನ ಬಂಡಿ ಚಕ್ರದಿಂದ ಮಾಡಿದ ತಾಳವಾದ್ಯ. ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ದೊಡ್ಡ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಉರುಳಿಸಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಾರೆ. ಜೇಡಿಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಮತ್ತು ಕರು ಚರ್ಮದಿಂದ ಮುಚ್ಚಿದ ಕಣಿಹಳಿಗಿ ಎಂಬ ಚಿಕ್ಕದಾದ ತಾಳವಾದ್ಯವನ್ನು ನುಡಿಸುವ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕರಿಂದ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರದರ್ಶನವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸುಮಾರು 15 ಜನರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
ಕರಡಿ ಮಜಲು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಇದು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯ ಗುಂಪು ಜಾನಪದ ಸಂಗೀತವಾಗಿದ್ದು, ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೆರವಣಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರಡಿ ಅಥವಾ karade ಗುಂಪು ತಾಳವಾದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾಧನ. ಇದು ಲೋಹದಿಂದ ಕೂಡಿದ, ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಅಂಗೈ ಗಾತ್ರದ ಸಿಂಬಲ್ ಆಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಶೆಹನಾಯಿ ಮಧುರವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೃಷ್ಣ ಪಾರಿಜಾತ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಪಾರಿಜಾತ ಜನಪ್ರಿಯ ರಂಗಭೂಮಿ. ಇದು ಯಕ್ಷಗಾನ ಮತ್ತು ಬಯಲಾಟದ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮಹಾಭಾರತದ ಕಥೆಗಳು ಅಥವಾ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
ಲಾವಣಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಈ ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೆ
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಭೂತ ಆರಾಧನೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಈ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭೂತ ಆರಾಧನೆ ( ಗಾನ ) ಆರಾಧನೆಯು ವಿಗ್ರಹಗಳ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಡೋಲು ಮತ್ತು ಪಟಾಕಿಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಸ್ತಂಭದ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ನರ್ತಕ, ಭೂತವನ್ನು (ಪವಿತ್ರಾತ್ಮ) ವ್ಯಕ್ತಿಗತಗೊಳಿಸುತ್ತಾ, ಕತ್ತಿ ಮತ್ತು ಝೇಂಕರಿಸುವ ಘಂಟೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ತಂಭದ ಸುತ್ತಲೂ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ನೃತ್ಯಗಾರ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ನಿಧಾನಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ, ಅವನನ್ನು ಈಗ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ ಆವರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಯಕ್ಷಗಾನ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಯಕ್ಷಗಾನವು ಜಾನಪದ ಕಲೆಯಲ್ಲ, ಆದರೆ ಕರಾವಳಿ ಮತ್ತು ಮಲೆನಾಡು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ, ಸಂಗೀತ, ಹಾಡುಗಳು, ಪಾಂಡಿತ್ಯಪೂರ್ಣ ಸಂಭಾಷಣೆ ಮತ್ತು ವರ್ಣರಂಜಿತ ವೇಷಭೂಷಣಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿರುವ ಭಾರತದ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರಂಗಭೂಮಿಯಾಗಿದೆ. ಪದದ ಅರ್ಥ "ಆಕಾಶ ಸಂಗೀತ", ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ನಾಟಕವನ್ನು ರಾತ್ರಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಳಿಗಾಲದ ಬೆಳೆ ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡಿದ ನಂತರ). https://kn.wikipedia.org/s/1g2
ಕೊಡಗು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಹುತ್ತರಿ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು 'ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸಮಕಾಲೀನ ರಂಗಭೂಮಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ರೋಮಾಂಚಕವಾಗಿದೆ, ಜೊತೆಗೆ ನೀನಾಸಂ, ರಂಗ ಶಂಕರ ಮತ್ತು ರಂಗಾಯಣದಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗುಬ್ಬಿ ವೀರಣ್ಣ ನಾಟಕ ಕಂಪನಿ ಬೋಲಾಕ್-ಆಟವು ಕೊಡಗಿನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿದ ಅಡಿಪಾಯದ ಮೇಲೆ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಕೊಡವರು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು, ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಅನನ್ಯ ಗುಂಪು ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕ ಸುಗ್ಗಿಯ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅಲಂಕಾರಿಕ ಚಾಕುಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೊಡವ ವೇಷಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿರುವ ಪುರುಷರು, ಹಿನ್ನೆಲೆ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಈ ನಿಧಾನ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನೃತ್ಯವು ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:
- ಬೋಲಾಕ್-ಆತ್
ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಎಣ್ಣೆ ದೀಪದ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೊಡವ ಪುರುಷರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವರು. ಈ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಮಾಡುವಾಗ ಪುರುಷರು ಒಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಚವರಿ (ಯಾಕ್ ಫರ್) ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕೊಡವ ಸಣ್ಣ ಕತ್ತಿಯನ್ನು ( ಓಡಿ-ಕತಿ ) ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನೃತ್ಯದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಕರು ಚವರಿಯೊಂದಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕತ್ತಿಯಲ್ಲ. ಓಡಿ- ಕತಿಯನ್ನು ಸಹ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ಈ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಕತ್ತಿಯಾಟ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದುಡಿ, ಮರಳು ಗಡಿಯಾರದ ಆಕಾರದ ಡ್ರಮ್, ಲಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
- ಉಮ್ಮಟ್-ಆತ್
ಕೊಡವ ಮಹಿಳೆಯರು, ಆಭರಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೊಡವ ಉಡುಗೆಯನ್ನು ಧರಿಸಿ, ತಮ್ಮ ಹಣೆಗೆ ಕುಂಕುಮದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಾಳೆ ತಾಳಗಳು, ತೂಗಾಡುವ ತಾಳಕ್ಕೆ ವೃತ್ತಾಕಾರವಾಗಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಕೊಡವರು ಪೂಜಿಸುವ ಕಾವೇರಿ ತಾಯಿಯನ್ನು (ಕಾವೇರಿ ಮಾತೆ) ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬರು ನೀರು ತುಂಬಿದ ಮಡಕೆಯನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿಂತಿದ್ದಾರೆ.
- ಕೊಂಬ್-ಆಟ್
ಬೋಲಾಕ್-ಆತ್ ಮತ್ತು ಉಮ್ಮಟ್-ಆತ್ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ,ಕೊಂಬ್-ಆಟ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೃತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿಯೂ ನಡೆಸಬಹುದು. ಕೊಡವ ಪುರುಷರಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಿಂಕೆ ಕೊಂಬುಗಳು ಕೃಷ್ಣಮೃಗದ (ಕೊಡವ ದಂತಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಮಚ್ಚೆಯುಳ್ಳ ಜಿಂಕೆ) ಕೊಂಬುಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಗಾಳಿ ವಾದ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತಾಳವಾದ್ಯದಲ್ಲಿ ನುಡಿಸುವ ಲಯಬದ್ಧ ರಾಗಗಳಿಗೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಕೊಡವರು ಬಳಸುವ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸಮರ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಕಲೆಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಹಗಲು ವೇಷಗಾರರು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಂಚಾರಿ ನಟರ ಗುಂಪಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ಲಿಪಿಯಿಲ್ಲದ ಮೈಮಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ; ಯಾವುದೇ ವೇದಿಕೆ ಅಥವಾ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಲಾವಿದರು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತೆರಳುತ್ತಾರೆ, ಟೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ವಿವಿಧ ಪೌರಾಣಿಕ, ಪೌರಾಣಿಕ ಮತ್ತು ನೈಜ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಿಂದ ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪೂರ್ಣ-ಉದ್ದದ ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮ ಸರ್ವಜ್ಞ, ಬಸವಣ್ಣ ಮುಂತಾದವರಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ.
ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂ, ತಬಲಾ-ಡಗ್ಗ ಮತ್ತು ಒಂದು ಜೋಡಿ ತಾಳಗಳು ಮಧುರ ಮತ್ತು ಲಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು, ಹಳ್ಳಿಯ ಚೌಕಗಳು ಮತ್ತು ಜಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ನಟರು ತಂಡದ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಹಾಯಕರಿಂದ ಚೀಲದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಗಲು ವೇಷಗಾರರು ವೀರಶೈವ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು, ಕೆಲವರು ಮುಸ್ಲಿಮರು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅವರನ್ನು ಜ್ಞಾತಿಗಾರರು ("ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು") ಎಂದು ಸಂಬೋಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರನ್ನು ಸುಡುಗಾಡು ಸಿದ್ಧ ("ಸ್ಮಶಾನದ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು") ಅಥವಾ ಬಹುರೂಪಿ ("ಹಲವು ವೇಷಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರು") ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಅವರ ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, ಅವರು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ( ಹಗಲು ) ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪುರುಷರು ಮಾತ್ರ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ (ಸ್ತ್ರೀ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ). ಮನರಂಜನೆಯೇ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದ್ದರೂ, ಹಗಲು ವೇಷಗಾರರು ತಮ್ಮ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಗೊರವರ ಕುಣಿತ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಗೊರವರ ಕುಣಿತವು ಶಿವನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವ ನೃತ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಇದು ಮೈಸೂರು ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಗೊರವರು ಮೈಲಾರಲಿಂಗನನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಗೊರವರು ಕಪ್ಪು-ಬಿಳುಪು ಉಣ್ಣೆಯ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು-ಕರಡಿ-ತುಪ್ಪಳದ ಟೋಪಿಯನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಡಮರು ಮತ್ತು ಪಿಲ್ಲಂಗೋವಿ (ಕೊಳಲು) ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಗೊರವರು ಕಪ್ಪು ಉಣ್ಣೆಯ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಚರ್ಮದ ಭುಜದ ಚೀಲವನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ; ಕೆಲವರು ಕಪ್ಪು ಕೋಟ್ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಧೋತಿ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನರ್ತಕರು ತಮ್ಮ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಕಡುಗೆಂಪು ಪುಡಿ ಮತ್ತು ವಿಭೂತಿ (ಪವಿತ್ರ ಬೂದಿ) ಉಜ್ಜುತ್ತಾರೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಗೊರವ ಭಕ್ತರು ಮೈಮರೆತು ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಾಯಿಗಳಂತೆ ಬೊಗಳುತ್ತಾರೆ. ನೃತ್ಯಗಾರರು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರವಾಗಿ ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತಾರೆ, ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಿರ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಗೊರವರು ತಮ್ಮ ಹಣೆಗೆ ಹಳದಿ ಪುಡಿ ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪ್ರಸಾದ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಡಮರು, ವೇಣು, ಸಣ್ಣ ಕಂಚಿನ ಗಂಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೌಬೆಲ್‌ಗಳನ್ನು ( ಪರಿಗಂಟೆ ) ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೃತ್ಯವು ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಿರ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಬದಲಾವಣೆಯ ತರಹದ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ನಾಗಮಂಡಲ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಈ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೃತ್ಯವನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸರ್ಪ ಚೈತನ್ಯವನ್ನು ಶಾಂತಗೊಳಿಸಲು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ರಾತ್ರಿಯ ಅವಧಿಯ ಅತಿರಂಜಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ನರ್ತಕರು ( ವೈದ್ಯರು ) ದೇಗುಲದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಪಂಗಡದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬಣ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರಿಸಿದ ಬೃಹತ್ ಆಕೃತಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ರಾತ್ರಿಯಿಡೀ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನೃತ್ಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಮತ್ತು ಏಪ್ರಿಲ್ ನಡುವೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕರಗ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ತಿಗಳರು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕರಗವು ಲೋಹದ ಮಡಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಮೇಲೆ ಎತ್ತರದ, ಹೂವಿನ ಪಿರಮಿಡ್ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ವಾಹಕದ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಸಮತೋಲಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಡಕೆಯ ವಿಷಯಗಳು ರಹಸ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಬರಿಯ ಎದೆಯ, ಧೋತಿ ಧರಿಸಿದ, ಪೇಟ ಧರಿಸಿದ ನೂರಾರು ವೀರಕುಮಾರರು ಕವಚ ಇಲ್ಲದ ಕತ್ತಿಗಳಿಂದ ವಾಹಕದ ಆಗಮನವನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಗಾರುಡಿ ಗೊಂಬೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಗಾರುಡಿ ಗೊಂಬೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಜಾನಪದ ನೃತ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯಗಾರರು ಬಿದಿರಿನ ಕೋಲುಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸೂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗಾರುಡಿ-ಗೊಂಬೆ ಎಂದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ "ಮಾಂತ್ರಿಕ ಬೊಂಬೆ" ಎಂದರ್ಥ. ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ದಸರಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ತಟ್ಟಿರಾಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಟ್ಟಿರಾಯ ಎಂದರೆ "ಯಾರೋ ಬಿದಿರಿನ ಕಡ್ಡಿಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಗೊಂಬೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತವರು". [೨]
ನೃತ್ಯವು ಮುಖವಾಡಗಳು, ಬೊಂಬೆಗಳು ಮತ್ತು ವರ್ಣರಂಜಿತ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವೇಷಭೂಷಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಬೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಬಿದಿರು ಮತ್ತು ಪೇಪಿಯರ್ ಮಾಚೆಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಸೂಕ್ತವಾದ ಅಲಂಕಾರದೊಂದಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಜಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಸವದ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ದೈತ್ಯ ಗೊಂಬೆಗಳು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಗೊಂಬೆಗಳು ಟೊಳ್ಳಾಗಿದ್ದು, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು, ರಚನೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಭುಜದ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಮತ್ತು ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂತೆ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ. ಗೊಂಬೆಗಳನ್ನು ವಿನೋದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಭಾರತೀಯ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಜಾನಪದದ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ನೃತ್ಯವನ್ನು ತಮಟೆ ಮತ್ತು ಧೋಲು (ತಾಳವಾದ್ಯ) ಕ್ಕೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಗೊಂಬೆಯು 10 to 12 kilograms (22 to 26 pounds) ತೂಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 10 to 12 feet (3.0 to 3.7 metres) ಎತ್ತರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮೆರವಣಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಕಲಾವಿದರು ಪಾತ್ರದ ಮುಖವಾಡಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಗೊಂಬೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವ ಮಂಗಗಳೊಂದಿಗೆ ಹುಲಿ ( ಹುಲಿವೇಷ ) ಅಥವಾ ಕರಡಿ (ಕರಡಿ -ವೇಷ) ವೇಷಧರಿಸಿದ ಸಂಚಾರಿ ಕಲಾವಿದರು ಸಾಮಾನ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಜೂಡು ಹಳಿಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜೂಡು ಹಳಿಗಿಯನ್ನು ಎರಡು ತಾಳವಾದ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲಿಗಿ ದುಂಡಾಗಿದ್ದು, ಎಮ್ಮೆ ಚರ್ಮದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕೋಲಿನಿಂದ ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೃತ್ಯವು ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಪ್ರದರ್ಶಕರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಿತ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಬೊಂಬೆಯಾಟ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ತೊಗಲು ಗೊಂಬೆಯಾಟ ಕರ್ನಾಟಕದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ನೆರಳು ಬೊಂಬೆಯಾಟ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ "ತೊಗಲು ಗೊಂಬೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಟ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಅರ್ಥ. [೩] ಕರ್ನಾಟಕ ಚಿತ್ರಕಲಾ ಪರಿಷತ್ತು ಈ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಸಂಶೋಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಚರ್ಮದ ಬೊಂಬೆಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ವೀರಗಾಸೆ ನೃತ್ಯ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ವೀರಗಾಸೆ , ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಹುರುಪಿನ ನೃತ್ಯ, ಮೈಸೂರು ದಸರಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾದ ನೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದೂ ತಿಂಗಳ ಶ್ರಾವಣ ಮತ್ತು ಕಾರ್ತಿಕದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಹ ನೋಡಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
[[ವರ್ಗ:Pages with unreviewed translations]]
- ↑ "The Stage is Karnataka". Retrieved 2019-01-28.
- ↑ A description of Gaarudi Gombe is provided by "Folk Arts – Music and Dance". Online webpage of udupipages.com. Shathabdi Graphics Pvt. Ltd. Archived from the original on 2007-01-02. Retrieved 2007-05-13.
- ↑ A description of Togalu Gombeyaata is provided by Staff Correspondent (2005-01-03). "Create atmosphere to develop rural theatre". The Hindu. Chennai, India. Archived from the original on 2005-01-18. Retrieved 2005-01-03.