ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ
ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಎಂದರೆ 'ಸಮಾಜದಿ೦ದ ನಿರಾಕರಿಸಿದ' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಗುಂಪನ್ನು ಬಹಿಷ್ಕರಿಸುವ ರೂಢಿಯಾಗಿದೆ, ಇದನ್ನು ವೈದಿಕ ಹಿಂದೂ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ "ಉನ್ನತ ಜಾತಿಯ" ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿ೦ದ ಅಥವಾ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿಡಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ "ಉನ್ನತ" ಜಾತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಜನರಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ ಮತ್ತು ಕಿರುಕುಳಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದು ಎ೦ದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೧]
ಈ ಪದವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದಲ್ಲಿ "ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದಲಿತ ಸಮುದಾಯಗಳ ನಡವಳಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಈ ಪದವನ್ನು ಜಪಾನಿನ್ ಬುರಾಕುಮಿನ್ ,ಕೊರಿಯಾದ ಬೇಕ್ಜಿಯಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಟಿಬೆಟ್ನನ್ ರಾಗ್ಯಬ್ಪ , ಹಾಗೆಯೇ ರೋಮನ್ ಜನರು ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಗೊಟ್ , ಯೆಮೆನ್ನಲ್ಲಿ ಅಲ್-ಅಖ್ದಮ್ [೨] [೩]ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರೆಂದು ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಗುಂಪುಗಳು ಅವರ ವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಪದ್ಧತಿಗಳು "ಮಾಲಿನ್ಯ" ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೀನುಗಾರರು, ಕೈಯಿಂದ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುವವರು, ಕಸ ಗುಡಿಸುವವರು ಮತ್ತು ತೊಳೆಯುವವರು. [೪]
ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಿಂದೂ ಪಠ್ಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರನ್ನು ವರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಒ೦ದು ಭಾಗವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಅವರನ್ನು ಸವರ್ಣರಂತೆ ( ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು, ಕ್ಷತ್ರಿಯರು, ವೈಶ್ಯರು ಮತ್ತು ಶೂದ್ರರು ) ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. [೫]
ಅನೇಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ನೇಪಾಳನ ಸರ್ಕಾರ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ. 1963 ರಲ್ಲಿ ನೇಪಾಳವು ಜಾತಿ-ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು "ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ" ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ಜಾತಿ ಆಧಾರಿತ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಅಪರಾಧೀಕರಿಸಿತು.[೬] ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯತ್ತ ನೇಪಾಳದ ಹೆಜ್ಜೆಯೊಂದಿಗೆ, ಹಿಂದೆ ಹಿಂದೂ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದಿಂದ ಆಳಲ್ಪಟ್ಟ ನೇಪಾಳವು ಹಿಂದೂ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಈಗ [./Https://en.wikipedia.org/wiki/Secular%20state ಜಾತ್ಯತೀತ] ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ [೭] ಮತ್ತು 28 ಮೇ 2008 ರಂದು, ಇದನ್ನು ಗಣರಾಜ್ಯವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು, [೮] ಅದರ ಜಾತಿ-ತಾರತಮ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಬೇರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದೂ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಎಂದು ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. [೯]
ಭಾರತ, ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, "ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು" ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಅದರ ಇತಿಹಾಸ ಇನ್ನೂ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಕ್ರಿಸ್ತಶಕ 400 ಕಾಲದಿ೦ದಲೂ ಇದೆ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದರು. [೧೦] ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಾಯನದ ಪ್ರಕಾರ ಭಾರತದ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ "ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ವರದಿ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 70 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಜನರು ಈ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದಾಯಕ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. " [೧೧]
ಮೂಲ
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬೇಡ್ಕರ್, ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ ಮತ್ತು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಗುಂಪಿನಿಂದ ಬಂದ ರಾಜಕಾರಣಿ, ಮೇಲ್ಜಾತಿಯ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ನೀತಿಯಿಂದಾಗಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು ಎಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಪರವಾಗಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ ಜನರನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು. ನಂತರ ವಿವೇಕಾನಂದ ಝಾ ಅವರಂತಹ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. [೧೨]
ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾದ ನೃಪೇಂದ್ರ ಕುಮಾರ್ ದತ್ತ, ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಮೂಲಭೂತ ದ್ರಾವಿಡರಿಂದ ಭಾರತದ ಮೂಲನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾದ "ಪರಾಯ " (ಬಹಿಷ್ಕೃತ) ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯರು ದ್ರಾವಿಡರಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮಾಡಿದರು. ಆರ್ ಎಸ್ ಶರ್ಮಾ ಅವರಂತಹ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯರ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬರುವ ಮೊದಲು ದ್ರಾವಿಡರು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. [೧೨]
ಆಸ್ಟ್ರಿಯನ್ ಜನಾಂಗಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫ್ ವಾನ್ ಫ್ಯೂರರ್-ಹೈಮೆನ್‌ಡಾರ್ಫ್ ರವರು ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆಯ ನಾಗರಿಕತೆಯ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯು ವರ್ಗ ಶ್ರೇಣೀಕರಣವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಕಸ ಗುಡಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಚರ್ಮದ ಕೆಲಸಗಳಂತಹ 'ಅಶುಚಿಯಾದ' ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಡ ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ ನಗರ ಮಿತಿಯಿ೦ದ ಹೊರಗೆ ಇರಿಸಲಾಯಿತು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಶುಚಿತ್ವವು "ಶುದ್ಧತೆ" ಯೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೂ ಹರಡಿತು. ಸಿಂಧೂ ಕಣಿವೆಯ ಪಟ್ಟಣಗಳ ಅವನತಿಯ ನಂತರ, ಈ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು ಬಹುಶಃ ಭಾರತದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹರಡಿದರು. [೧೨]ಸುವಿರಾ ಜೈಸ್ವಾಲ್‌ರಂತಹ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆಗಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ಏಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಎ೦ದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. [೧೨]
ಅಮೇರಿಕನ ವಿದ್ವಾಂಸ ಜಾರ್ಜ್ ಎಲ್ ಹಾರ್ಟ್ , ಪುರಾನನೂರು ಮುಂತಾದ ಹಳೆಯ ತಮಿಳು ಪಠ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ , ಪ್ರಾಚೀನ ತಮಿಳು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಮೂಲವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು. ಅವನ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಗುಂಪುಗಳು ದುಷ್ಟ ಅಲೌಕಿಕ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದವು ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿತ್ತು; ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕದನಗಳು ಮತ್ತು ಜನನ ಮತ್ತು ಮರಣಗಳಂತಹ ಗಂಭೀರ ಘಟನೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಲಗೆ ಬಾರಿಸುವ ಪರಯ್ಯರನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಔದ್ಯೋಗಿಕ ಗುಂಪುಗಳ ಜನರು ಇತರರಿಂದ ದೂರ ಇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು, ಇವರು "ಅಪಾಯಕಾರಿ ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ಮಲಿನಗೊಳಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು. [೧೨] ಜೈಸ್ವಾಲ್ ಹಾರ್ಟ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು "ಅತ್ಯಂತ ದುರ್ಬಲ" ಮತ್ತು ವಿರೋಧಾತ್ಮಕವೆಂದು ತಳ್ಳಿಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ತಮಿಳು ಗ್ರಂಥಗಳ ಲೇಖಕರು ಹಲವಾರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು ಎಂದು ಜೈಸ್ವಾಲ್ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ (ಹಾರ್ಟ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ಸತ್ಯ); ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾದ ಸಮಾಜವು ಈಗಾಗಲೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರಿಂದ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಎರವಲು ಪಡೆಯಬಹುದಿತ್ತು. [೧೨]
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮಾನವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಜಾನ್ ಹೆನ್ರಿ ಹಟ್ಟನ್ ಅವರು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಮೂಲವನ್ನು ಬೇರೆ ಜಾತಿಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಬೇಯಿಸಿದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನಿಷೇಧವು ಪ್ರಾಯಶಃ ಶುಚಿತ್ವದ ಕಾಳಜಿಯಿಂದಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಒಬ್ಬರ ಜಾತಿಯ ಹೊರಗೆ ಮದುವೆಯಾಗುವ ನಿಷೇಧದಂತಹ ಇತರ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ವಿವಿಧ ಸಾಮಾಜಿಕ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರೆಂದು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ವಿವರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಜೈಸ್ವಾಲ್ ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. [೧೨] ಜೈಸ್ವಾಲ್ ಅವರು ಪುರಾತನ ವೈದಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳ ಹಲವಾರು ಭಾಗಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ವರ್ಣ ಅಥವಾ ಬುಡಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದ ಜನರಿಂದ ಆಹಾರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದರ ವಿರುದ್ಧ ಯಾವುದೇ ನಿಷೇಧವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೆಲವು ಶ್ರೌತ ಸೂತ್ರಗಳು ವಿಶ್ವಜಿತ್ ಯಜ್ಞಮಾಡುವವರು, ನಿಷಾದಗಳೊಂದಿಗೆ (ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬುಡಕಟ್ಟು) ಮೂರು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅವರ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವರ ಆಹಾರವನ್ನು ಸೇವಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಆದೇಶಿಸುತ್ತದೆ. [೧೨]
ಸುವಿರಾ ಜೈಸ್ವಾಲ್, ಆರ್‌ಎಸ್ ಶರ್ಮಾ ಮತ್ತು ವಿವೇಕಾನಂದ ಝಾ ಅವರಂತಹ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ವರ್ಣ ಮತ್ತು ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ನಂತರ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಎಂದು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತಾರೆ. [೧೨] ಹಿಂದಿನ ವೈದಿಕ ಪಠ್ಯವಾದ ಋಗ್ವೇದವು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಚಾಂಡಾಲರಂತಹ ಕೆಲವು ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ನಿಂದಿಸುವ ನಂತರದ ವೈದಿಕ ಪಠ್ಯಗಳು ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಝಾ ಗಮನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಝಾ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ನಂತರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಹಲವಾರು ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಇದು 600-1200 AD ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿತು. "ಕಡಿಮೆ ಭೌತಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ" ಮತ್ತು "ಅನಿಶ್ಚಿತ ಜೀವನೋಪಾಯದ" ಮೂಲನಿವಾಸಿ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳು ದೈಹಿಕ ದುಡಿಮೆಯನ್ನು ಧಿಕ್ಕರಿಸುವ ಮತ್ತು "ಕೆಲವು ಭೌತಿಕ ವಸ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ" ಸಂಬಂಧಿತ ಅಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವ ವಿಶೇಷ ವರ್ಗಗಳಿಂದ ಅಶುದ್ಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯೂ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು ಎಂದು ಶರ್ಮಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. [೧೨] ಜೈಸ್ವಾಲ್ ಪ್ರಕಾರ, ಮೂಲನಿವಾಸಿಗಳ ಗುಂಪುಗಳ ಸದಸ್ಯರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗೂಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಅವರಲ್ಲಿ ಸವಲತ್ತು ಪಡೆದವರು ಕ್ರಮೇಣ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ತಮ್ಮ ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಪ್ರತಿರೂಪಗಳಿಂದ ತಮ್ಮನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿರಬಹುದು. [೧೨]
ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ.png)
ಸಾರಾ ಪಿಂಟೊ, ಮಾನವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ಪ್ರಕಾರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯು "ಮಾಂಸ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ದ್ರವಗಳಿಗೆ" ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಜನರಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. [೧೩] 1955ರ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ (ಅಪರಾಧಗಳು) ಕಾಯಿದೆ ಪ್ರಕಾರ, ಸೂಚಿಸಲಾದ ಶಿಕ್ಷೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕೆಳಗಿನ ಆಚರಣೆಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಬಹುದು: [೧೪]
- ಇತರ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ತಿನ್ನುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ
- ಹಳ್ಳಿಗಳ ಟೀ ಸ್ಟಾಲ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಕಪ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು
- ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಸನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಪಾತ್ರೆಗಳು
- ಹಳ್ಳಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಸನ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಹಾರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
- ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪೂಜಾ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ
- ಉನ್ನತ ಜಾತಿಯ ಸದಸ್ಯರ ಮುಂದೆ ಚಪ್ಪಲಿ ಧರಿಸುವುದನ್ನು ಅಥವಾ ಛತ್ರಿ ಹಿಡಿಯುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ
- ಬೇರೆ ಜಾತಿಯ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ನಿಷೇಧ
- ಸಾಮಾನ್ಯ ಗ್ರಾಮ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ
- ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಮಾಧಿ/ಸ್ಮಶಾನ ಸ್ಥಳಗಳು
- ಸಾಮಾನ್ಯ/ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು (ಬಾವಿಗಳು, ಕೊಳಗಳು, ದೇವಾಲಯಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ) ಬಳಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ (ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಸನ ಜಾಗ).
- ಋಣ ಬಂಧಿತ ಕಾರ್ಮಿಕ
- [೧೫] ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಇತರ ಜಾತಿಗಳಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಬಹಿಷ್ಕಾರಗಳು
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ರಮ
ಬದಲಾಯಿಸಿಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ದಲಿತ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ನ್ಯಾಯಯುತ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮತದಾರರಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಕಾಯಿದೆ, ಇದು ಹೊಸದಾಗಿ ರಚನೆಯಾದ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ಖರು, ಮುಸ್ಲಿಮರು, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರು ಮತ್ತು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರಿಗೆ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಾದ ರಾಮ್ಸೆ ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಧರ್ಮಗಳು ಎಂಬ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದ ಪ್ರಕಾರ , ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಬೆಂಬಲಿಗರಾಗಿದ್ದ ಬಿಆರ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರನ್ನು "ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ನಾಯಕ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ . ಬಿಆರ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು, ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ವಿವಾಹ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸವಲತ್ತುಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ಮಹತ್ತರವಾದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು . 1932 ರಲ್ಲಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮತದಾರರನ್ನು ರಚಿಸಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು, ಅದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಗಾಂಧಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವವರೆಗೆ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. [೧೬]
ಹಿಂದೂ ಸಮಾಜದೊಳಗಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯನ್ನು ಗಾಂಧಿಯಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಯಕರು ವಿರೋಧಿಸಿದರು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಅವರು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಬೇಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿನಾಯಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯು ಧರ್ಮದೊಳಗೆ ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಅವರು ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ದುಂಡುಮೇಜಿನ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು ತಮ್ಮ ತಾರ್ಕಿಕತೆಗೆ ಈ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು:
ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು ಇಸ್ಲಾಂ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದರೆ ನನಗೆ ಅಭ್ಯಂತರವಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನುನಾನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು, ಆದರೆ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಿದ್ದರೆ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನು ಸಹಿಸಲಾರೆ. ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರ ರಾಜಕೀಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವವರಿಗೆ ಅವರ ಭಾರತದ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ, ಇಂದು ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜವು ಹೇಗೆ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಏಕೈಕ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಾನು ಆಗಿದ್ದರೆ ನಾನು ಅದನ್ನು ನನ್ನ ಜೀವನದಿಂದ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ನಾನು ಆಜ್ಞಾಪಿಸಬಲ್ಲೆ ಎಂದು ನಾನು ಎಲ್ಲಾ ಒತ್ತುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. [೧೭]
ಗಾಂಧಿಯವರು ತಮ್ಮ ಉಪವಾಸ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಮೂಲಕ ಸ್ವಲ್ಪ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು ಆದರೆ ತಮ್ಮ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಕರಾಣದಿ೦ದ ಅವರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ಹಿಂದೂ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ ದಲಿತ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡವನ್ನು ತ೦ದರು. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಅಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರಿಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತೀಯ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಖಾತರಿಪಡಿಸಿದ ಸ್ಥಾನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು, ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತದಾರರು ಇರುತ್ತಾರೆ.
1950 AD, ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂವಿಧಾನವು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು . ದಲಿತರು ಮತ್ತು ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಳಗೆ ಇರುವ ಇತರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ದೃಢವಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಯೋಗದಂತಹ ಅಧಿಕೃತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಇವುಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ.
ಇದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ದಲಿತರ ವಿರುದ್ಧ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹದ ನಿದರ್ಶನಗಳು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಖೇರ್ಲಾಂಜಿ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡದಂತಹ ಘಟನೆಗಳಿಂದ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.
ಬೇರೆಡೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಫ್ರಾನ್ಸ್: ಕಗೊಟ್ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ ಗುಂಪುಗಳು ಫ್ರಾನ್ಸ್ . [೩]
ಕೊರಿಯಾ: ಬೇಕ್ಜಿಯಾಂಗ್ ಕೊರಿಯಾದಲ್ಲಿ ಕೊರಿಯಾ ಒಂದು "ಅಸ್ಪೃಶ್ಯ" ಗುಂಪು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ವಧಕಾರ ಮತ್ತು ಕಟುಕ ಉದ್ಯೋಗಗಳು ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. [೧೮]
ಜಪಾನ್ : ಬುರಾಕುಮಿನ್
ಯೆಮೆನ್ : ಅಲ್-ಅಖ್ದಮ್
ಟಿಬೆಟ್ : ರಾಗ್ಯಬ್ಪ
ನೈಜೀರಿಯಾ : ಒಹುಹು ಮತ್ತು ಒಸು
ಸಹ ನೋಡಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಏಕೆ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಬೇಕು? Archived 2021-11-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ದೃಢೀಕರಣ ಕ್ರಿಯೆ
- ತಾರತಮ್ಯ
- ಜಾತಿ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಬಗ್ಗೆ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು Archived 2021-11-08 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
- ಆನುವಂಶಿಕ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ
- ಹೋಮೋ ಸೇಸರ್
- ಬಹಿಷ್ಕಾರ (ವ್ಯಕ್ತಿ)
- ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹ
- ಗುಲಾಮಗಿರಿ
- ಶೂದ್ರ
- ಕೆಳವರ್ಗದವರು
- ವರ್ಣ (ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ)
- ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ Archived 2021-11-03 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
ಕೇರಳದ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕರು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅಯ್ಯ ವೈಕುಂದರ್
- ಅಯ್ಯಂಕಾಳಿ
- ಬ್ರಹ್ಮಾನಂದ ಸ್ವಾಮಿ ಶಿವಯೋಗಿ
- ಡಾ.ಪಲ್ಪು
- ಕುಮಾರನಾಸನ್
- ಮಿತವಾಡಿ ಕೃಷ್ಣನ್
- ಮೂರ್ಕೋತ್ ಕುಮಾರನ್
- ಪಂಡಿತ್ ಕರುಪ್ಪನ್
- ರಾವ್ ಸಾಹಿಬ್ ಡಾ. ಅಯ್ಯತನ್ ಗೋಪಾಲನ್
- ಶ್ರೀ ನಾರಾಯಣ ಗುರು
- ವಾಘಭಟಾನಂದ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ "Definition of untouchability | Dictionary.com". www.dictionary.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Archived from the original on 2021-02-28. Retrieved 2021-02-28.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch; 2020-11-28 suggested (help) - ↑ Herbert Passin, "Untouchability in the Far East." Monumenta Nipponica (1955): 247–267 online
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ "The last untouchable in Europe". 2008-07-27.
- ↑ "Untouchable – Encyclopaedia Britannica".
- ↑ "Full text of "Dharmasutras The Law Codes Of Ancient India Patrick Olivelle OUP"". archive.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2018-10-03.
- ↑ first=Deutsche|title=Nepal: Deadly caste-based attacks spur outcry over social discrimination | DW | 16.06.2020|url=https://www.dw.com/en/nepal-deadly-caste-based-attacks-spur-outcry-over-social-discrimination/a-53827719%7Caccess-date=2021-02-28%7Cwebsite=DW.COM%7Clanguage=en-GB}}[permanent dead link]
- ↑ "Nepal king stripped of most powers". CNN. 18 May 2006. Archived from the original on 23 ಜನವರಿ 2020. Retrieved 18 April 2020.
- ↑ "Nepal votes to abolish monarchy". BBC News. 28 May 2008. Archived from the original on 7 January 2017. Retrieved 18 April 2020.
- ↑ Crossette, Barbara (3 June 2001). "Birenda, 55, Ruler of Nepal's Hindu Kingdom". The New York Times. Retrieved 18 April 2020.
- ↑ Ambedkar, Bhimrao Ramji; Moon, Vasant (1990). Dr. Babasaheb Ambedkar, Writings and Speeches, Volume 7.
- ↑ "The Continuing Practice of Untouchability in India: Patterns and Mitigating Influences" (PDF). India Human Development Survey. Archived from the original (PDF) on 2018-02-02. Retrieved 2021-11-08.
- ↑ ೧೨.೦೦ ೧೨.೦೧ ೧೨.೦೨ ೧೨.೦೩ ೧೨.೦೪ ೧೨.೦೫ ೧೨.೦೬ ೧೨.೦೭ ೧೨.೦೮ ೧೨.೦೯ ೧೨.೧೦ Suvira Jaiswal 1978.
- ↑ Pinto, Sarah (2013). Where There Is No Midwife: Birth and Loss in Rural India. Berghahn Books. p. 47. ISBN 978-0-85745-448-5.
- ↑ "THE UNTOUCHABILITY (OFFENCES) ACT, 1955". Archived from the original on 2020-04-27. Retrieved 2021-11-08.
- ↑ https://www.indiacelebrating.comsocial-issuesuntouchability-in-india [dead link]
- ↑ Smith, David (2016). Woodhead, Linda; Partridge, Christopher; Kawanami, Hiroko, eds. Hinduism. New York: Routledge. p. 38-40.
- ↑ Kumar, Ravinder. "Gandhi, Ambedkar and the Poona pact, 1932." South Asia: Journal of South Asian Studies 8.1–2 (1985): 87–101.
- ↑ Kotek, Ruthie. "Untouchables of Korea or: How to Discriminate the Illusive Paekjong?".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)
ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Paik, Shailaja. "The rise of new Dalit women in Indian historiography." History Compass 16.10 (2018): e12491. online Archived 2020-06-08 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- Suvira Jaiswal (1978). "Some Recent Theories of the Origin of Untouchability; A Historiographical Assessment". Proceedings of the Indian History Congress. 39 (I): 218–229. JSTOR 44139355.