ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ

ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಅರ್ಥಾತ್‌ ಒಡೊಂಟೊಜೆನೆಸಿಸ್ ‌(odontogenesis) ಎಂಬುದು ಒಂದು ಸಂಕೀರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ದಂತಗಳ ಮೂಲಾವಸ್ಥೆಯ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಬೆಳೆದು, ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಒಡಮೂಡುತ್ತವೆ. ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಹಲವು ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳು ಹಲ್ಲು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಮಾನವೇತರ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿನ ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಮಾನವನದಷ್ಟೇ ಇರುವುದಲ್ಲದೇ ಒಂದೇ ಸಮನಾಗಿದೆ. ಮಾನವನ ಹಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮೌಖಿಕ ಪರಿಸರ ಬೇಕಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಹಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗಗಳಾದ ದಂತಕವಚ (ಹಲ್ಲಿನ ಗಡುಸಾದ ಹೊರಲೇಪ (ಇನ್ಯಾಮಲ್‌) (enamel)), ದಂತದ್ರವ್ಯ (ಡೆಂಟಿನ್‌ (dentin)), ಹಲ್ಲು ಗಾರೆ (ಸಿಮೆಂಟಮ್‌ (cementum)) ಹಾಗೂ ಪರಿದಂತ (ಪೆರಿಯೊಡಾಂಟಿಯಮ್‌ (periodontium) ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸಹ ಭ್ರೂಣ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸೂಕ್ತ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ (ಶಿಶುಗಳ) ಹಲ್ಲು ಆರನೆಯ ಮತ್ತು ಎಂಟನೆಯ ವಾರಗಳ ನಡುವೆ ರಚನೆಯಾಗಲಾರಂಭಿಸುವವು. ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ವಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ಹಲ್ಲುಗಳು ರಚನೆಯಾಗುವವು.[೧] ಈ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವೇಳೆ ಹಲ್ಲುಗಳು ಬೆಳೆಯಲಾರಂಭಿಸದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಅವು ಮುಂದೆ ಬೆಳೆಯುವುದೇ ಇಲ್ಲ.

ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ (ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ) ಮೂರನೆಯ, ಎರಡನೆಯ ಮತ್ತು ಮೊದಲನೆಯ ದವಡೆಗಳ ವಿಕಿರಣ ಚಿತ್ರಣ.

ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆ ಆರಂಭಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಹಲ್ಲುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಕಿವಿರು ಕಮಾನಿನೊಳಗೆ ಜೈವಿಕ ಅಂಗಾಂಶದ ಕಾರಣವೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.[೧]

ಕಶೇರುಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ, ಶೃಂಗದ್ರವ್ಯವಾಗಿಸಿದ ರಚನೆ (ರೋಮ, ಉಗುರುಗಳು) ಅಥವಾ ಹೊರಕವಚದ ರಚನೆ (ಶಲ್ಕಗಳು, ಹಲ್ಲುಗಳು) ದಪ್ಪವಾದ ನಂತರ ಎಲುಬಿನ ಹೊರಕವಚದ ಅಂಗಾಂಶದ ಹಲವು ವಿಶೇಷತೆಗಳು ('phanères') ಬೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಪಟ್ಟಿಶಲ್ಕಗಳು ಮತ್ತು ಷಾರ್ಕ್ ಮೀನಿನ ಹಲ್ಲುಗಳು ಸದೃಶವಾಗಿರುವ ಅಂಗಗಳಾಗಿವೆ.

ಸ್ಥೂಲ ನೋಟ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ಹಲ್ಲಿನ ಅಂಕುರವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಊತಕಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಚಿತ್ರಪಟಲ.A: ಹಲ್ಲಿನ ಗಡುಸಾದ ಹೊರಲೇಪ B: ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನಂತಹ ಭಾಗ C: ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕ

ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆ (ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹಲ್ಲು ಜೀವಾಂಕುರ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.) ಇದು ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಮೂಹವಾಗಿದ್ದು, ಆನಂತರ ಹಲ್ಲಿನ ರಚನೆಯಾಗುವುದು).[೨] ನರದ ಶಿಖರದ(ತುದಿಅಂಚಿನ) ಮೊದಲ ಕಿವಿರು ಕಮಾನು ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶ(ಬಾಹ್ಯ ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶ)ದ ಬಾಹ್ಯಕೋಶಸ್ತರದಿಂದ ಈ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ.[೧][೩][೪]

ಹಲ್ಲಿನ ಜೀವಾಂಕುರವು ಮೂರು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಘಟಿತವಾಗಿದೆ. ದಂತಕವಚ‌ ಅಂಗ, ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು ಹಾಗೂ ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕ.

ದಂತಕವಚ‌ ಅಂಗ ದಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯ ದಂತಕವಚ‌ ಹೊರಪದರ (outer ಹೊಳೆಯುವ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ), ಒಳ-ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ (inner ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ), ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ಜಾಲಿಕೆ (stellate reticulum) ಮತ್ತು ಸ್ತರ ಅಂತರಮಾಧ್ಯಮ (stratum intermedium) ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಅಂಶಗಳಿವೆ.[೨]

ಈ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು (ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು) ಮತ್ತು ಸಂಕುಚಿತ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ (reduced ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಯ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ) ಉಗಮಿಸುತ್ತವೆ. ಬಾಹ್ಯ-ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ ಮತ್ತು ಒಳ-ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರಗಳು ಸೇರುವ, ದಂತಕವಚದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ cervical loop (ಕಂಠದ ಸುತ್ತಲಿನ ಕುಣಿಕೆ)ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.[೧] ಇನ್ನೂ ಆಂತರಿಕ ಅಂಗಾಂಶಗಳೊಳಗೆ ಈ ಕಂಠದ ಸುತ್ತಲಿನ ಕುಣಿಕೆ, (cervical loop) ಜೀವಕೋಶಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದಾಗಿ ಹರ್ಟ್ವಿಗ್‌ರ ಹೊರಪದರ ಬೇರು ರಕ್ಷಾ ಕವಚ (Hertwig's ಹೊರಪದರದ Root Sheath) ರಚನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ಆಕಾರವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು(dental papilla) ಇದರಲ್ಲಿ ಜೀವಕೋಶಗಳಿದ್ದು, ಇವು ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳಾಗುವುವು. ಈ ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ದಂತಗಾರೆ ರಚಿಸುವ ಜೀವಕೋಶಗಳಾಗಿವೆ.[೨] ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ, ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು ಮತ್ತು ಒಳ-ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದ ನಡುವಿನ ಸಂಗಮ ಸ್ಥಳವು ಹಲ್ಲಿನ ದಂತಾಗ್ರದ ರೂಪವನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುವುದು.[೧] ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟುಗಳೊಳಗಿರುವ ಸಡಿಲಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶದ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದಾಗಿ ಹಲ್ಲಿನ ನರದ್ರವ್ಯಗಳು ರಚನೆಯಾಗುವುದು.

ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕ ದಿಂದ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು ಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗುವವು: ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಕೋಶಕದ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ಉಗಮಿಸುವ ಜೈವಿಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು (cementoblasts), ಮೂಳೆಯ ಜೀವಾಂಕುರಗಳು (ostoeoblasts) ಹಾಗೂ ನಾರು-ಜೀವಾಂಕುರಗಳು (fibroblasts). ಹಲ್ಲುಗಾರೆ-ಜನನಾಂಕುರಗಳಿಂದ ಹಲ್ಲಿನ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯು ರಚನೆಯಾಗುವುದು. ಮೂಳೆ-ಜನನಾಂಕುರಗಳಿಂದ, ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ಸುತ್ತ ಹಲ್ಲುಗೂಡಿನ ಮೂಳೆ (alveolar bone) ರಚನೆಯಾಗುವುದು. ನಾರು-ಅಂಕುರಗಳಿಂದ ಪರಿದಂತದ ಮೂಳೆ ನಾರುಗಳು ರಚನೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಹಲ್ಲನ್ನು ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯ ಮೂಲಕ ಹಲ್ಲುಗೂಡಿನ ಮೂಳೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು.[೫]

ಮಾನವನ ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.[೬] ಜನನಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿ ನ ಕೆಲ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್‌ ಗಳು ರಚನೆಯಾಗುವವು. ಸಂಕ್ಷೇಪಣಗಳು: wk = ವಾರಗಳು; ತಿಂಗಳುಗಳು = ತಿಂಗಳುಗಳು; ವರ್ಷಗಳು = ವರ್ಷಗಳು.

(ದಂತಸರಣಿ) ದವಡೆ ಎಲುಬಿನ (ಮೇಲಿನ) ಹಲ್ಲುಗಳು
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲುಗಳು ಮಧ್ಯದ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು 		ಪಕ್ಕದ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು
ಕೋರೆಹಲ್ಲು 		ಮೊದಲ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು 		ಎರಡನೆಯ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು
ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್ ರಚನೆಯ ಮೊದಲ ಹಂತ 14 wk I.U. (ಜನನಕ್ಕೆ 14 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ) 16 wk I.U. (ಜನನಕ್ಕೆ 16 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ) 17 wk I.U. (ಜನನಕ್ಕೆ 17 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ) 15.5 wk I.U. (ಜನನಕ್ಕೆ 15.5 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ) 19 wk I.U. (ಜನನಕ್ಕೆ 19 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ)
ದಂತಾಗ್ರ ರಚನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 1.5 ತಿಂಗಳು 2.5 ತಿಂಗಳುಗಳು 9 ತಿಂಗಳುಗಳು 6 ತಿಂಗಳುಗಳು 11 ತಿಂಗಳು
ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ರಚನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 1.5 ವರ್ಷ 2 ವರ್ಷಗಳು 3.25 ವರ್ಷಗಳು 2.5 ವರ್ಷಗಳು 3 ವರ್ಷಗಳು
 ಕೆಳದವಡೆ ಮೂಳೆಯ ಹಲ್ಲುಗಳು 
ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್‌ ರಚನೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತ ಜನನಕ್ಕೆ 14 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ ಜನನಕ್ಕೆ 16 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ ಜನನಕ್ಕೆ 17 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ ಜನನಕ್ಕೆ 15.5 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ ಜನನಕ್ಕೆ 18 ವಾರಗಳ ಮುಂಚೆ
ದಂತಾಗ್ರ ರಚನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 2.5 ತಿಂಗಳುಗಳು 3 ತಿಂಗಳುಗಳು 9 ತಿಂಗಳುಗಳು 5.5 ತಿಂಗಳುಗಳು 10 ತಿಂಗಳುಗಳು
ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ರಚನೆ ಸಂಪುರ್ಣ 1.5 ವರ್ಷ 1.5 ವರ್ಷಗಳು 3.25 ವರ್ಷಗಳು 2.5 ವರ್ಷಗಳು 3 ವರ್ಷಗಳು
ಮೇಲ್ದವಡೆ ಎಲುಬಿನ ಹಲ್ಲುಗಳು
ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳು ಮಧ್ಯದ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು 		ಪಾರ್ಶ್ವಸ್ಥ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು
ಕೋರೆಹಲ್ಲು 		ಮೊದಲ
ದವಡೆ ಮುಂದಿನ ಹಲ್ಲು 		ಎರಡನೆಯ
ದವಡೆ ಮುಂದಿನ ಹಲ್ಲು 		ಮೊದಲ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು 		ಎರಡನೆಯ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು 		ಮೂರನೆಯ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು
ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್‌ ರಚನೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತ 3–4 ತಿಂಗಳುಗಳು 10–12 ತಿಂಗಳುಗಳು 4–5 ತಿಂಗಳುಗಳು 1.5–1.75 ವರ್ಷಗಳು 2–2.25 ವರ್ಷಗಳು ಜನನದ ಸಮಯ 2.5–3 ವರ್ಷಗಳು 7–9 ವರ್ಷಗಳು
ದಂತಾಗ್ರದ ರಚನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 4–5 ವರ್ಷಗಳು 4–5 ವರ್ಷಗಳು 6–7 ವರ್ಷಗಳು 5–6 ವರ್ಷಗಳು 6–7 ವರ್ಷಗಳು 2.5–3 ವರ್ಷಗಳು 7–8 ವರ್ಷಗಳು 12–16 ವರ್ಷಗಳು
ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ರಚನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 10 ವರ್ಷಗಳು 11 ವರ್ಷಗಳು 13–15 ವರ್ಷಗಳು 12–13 ವರ್ಷಗಳು 12–14 ವರ್ಷಗಳು 9–10 ವರ್ಷಗಳು 14–16 ವರ್ಷಗಳು 18–25 ವರ್ಷಗಳು
 ಕೆಳದವಡೆ ಹಲ್ಲುಗಳು 
ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್‌ ರಚನೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತ 3–4 ತಿಂಗಳುಗಳು 3–4 ತಿಂಗಳುಗಳು 4–5 ತಿಂಗಳುಗಳು 1.5–2 ವರ್ಷಗಳು 2.25–2.5 ವರ್ಷಗಳು ಜನನದ ಸಮಯ 2.5–3 ವರ್ಷಗಳು 8–10 ವರ್ಷಗಳು
ದಂತಾಗ್ರದ ರಚನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 4–5 ವರ್ಷಗಳು 4–5 ವರ್ಷಗಳು 6–7 ವರ್ಷಗಳು 5–6 ವರ್ಷಗಳು 6–7 ವರ್ಷಗಳು 2.5–3 ವರ್ಷಗಳು 7–8 ವರ್ಷಗಳು 12–16 ವರ್ಷಗಳು
ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ರಚನೆ ಸಂಪೂರ್ಣ 9 ವರ್ಷಗಳು 10 ವರ್ಷಗಳು 12–14 ವರ್ಷಗಳು 12–13 ವರ್ಷಗಳು 13–14 ವರ್ಷಗಳು 9–10 ವರ್ಷಗಳು 14–15 ವರ್ಷಗಳು 18–25 ವರ್ಷಗಳು

ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಸಂಪರ್ಕಕುಹರ ಪಟಲ ಮತ್ತು ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುವುದು. ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದಲ್ಲಿ ನೋಡಬಹುದಾದ ಹಲ್ಲು ರಚನೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ.

  • ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲವು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯನ್ನು ಬಾಯಿಯ ಹೊರಪದರಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಕಾಲಾನುಕ್ರಮಣವನ್ನು ಜೋಡಿಸುತ್ತದೆ.[೭]

ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೂರು ಹಂತಗಳಿವೆ: ಮೊಳಕೆಯ ಹಂತ, ಕವಚ, ಗಂಟೆಯಾಕಾರದ ರಚನೆ, ಹಾಗೂ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ತಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ. ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹಂತ-ಹಂತಗಳನ್ನಾಗಿಸುವುದು, ನಿರಂತರವಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ವಿಂಗಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿಗೆ ಯಾವ ಹಂತವನ್ನು ನಮೂದಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟ.[೧] ಅದೇ ಹಲ್ಲಿನ ವಿವಿಧ ಊತಕದ ವಿಭಾಗಗೊಂಡ ಅಡ್ಡಕೊಯ್ತಗಳ ವ್ಯತ್ಯಾಸಯುಳ್ಳ ದೃಶ್ಯಗಳ ಕಾರಣ, ಈ ನಿರ್ಣಯವು ಇನ್ನಷ್ಟು ಜಟಿಲಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಬೇರೆ-ಬೇರೆ ಹಂತಗಳಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

ಮೊಳಕೆಯ ಹಂತ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಮೊಳಕೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಜೀವಕೋಶಗಳ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಜೋಡಣೆ ಹೊಂದಿದ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯು ಗೋಚರಿಸುವುದು. ದವಡೆಯ ಬಾಹ್ಯ ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶದೊಳಗೆ, ಹೊರಪದರ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಹರಡುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಈ ಹಂತವು ತಾಂತ್ರಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಳ್ಳುವುದು.[೧] ಭ್ರೂಣಕ್ಕೆ ಆರು ವಾರಗಳಾಗಿರುವಾಗ ಇದು ಸಂಭವಿಸುವುದು.[೮] ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯು ಸ್ವತಃ ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಜೀವಕೋಶದ ಗುಂಪಾಗಿದೆ.

ಕವಚ ಹಂತ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ಹಲ್ಲಿನ ಟೊಪ್ಪಿಗೆ ಹಂತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಊತಕದ ಚಿತ್ರಪಟಲ.

ಕವಚದ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಜೋಡಣೆಯಾಗುವ ಮೊದಲ ಸಂಕೇತಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ಬಾಹ್ಯ ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶದ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಣ್ಣ ಗುಂಪು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜೀವಕೋಶೀಯ ವಸ್ತುಗಳ ರಚನೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವುದು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಈ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿದಾಗ, ಇದನ್ನು ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯು ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಂಗ್ರಹಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಬೆಳೆದು, ಟೊಪ್ಪಿಗೆಯಂತೆ ಕಾಣುವುದು. ಇದು ಹಲ್ಲು ಕವಚ ಅಥವಾ ಇನ್ಯಾಮೆಲ್‌ ಅಂಗ ಎಂದಾಗುವುದು. ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು ಎನ್ನಲಾದ, ಬಾಹ್ಯ ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕದ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಂಕುಚಿತ ಸಮೂಹವು, ಹಲ್ಲುಕವಚ ಅಂಗವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದು, ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸುವುದು. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ, ದಂತಕವಚ ಅಂಗವು ಇನ್ಯಾಮೆಲ್‌ನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು ದಂತದ್ರವ್ಯ ಮತ್ತು ದಂತ ನರದ್ರವ್ಯವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕವು ಹಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಬೆಂಬಲದ ರಚನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತದೆ.[೧]

 
ಹಲ್ಲಿನ ಗಂಟೆ ಆಕಾರದ ಆರಂಭ ಹಂತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಊತಕ ಪಟಲ.ಜೀವಕೋಶ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.

ಗಂಟೆಯ ಹಂತ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಉಂಟಾಗುವ ಊತಕ-ಭಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಅಂಗರಚನಾ-ಭಿನ್ನತೆ ಉಂಟಾಗುವ ಕಾರಣ, ಇದನ್ನು ಗಂಟೆಯ ಹಂತ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ಅಂಗವು ಗಂಟೆಯಾಕಾರದಲ್ಲಿದೆ. ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ರೂಪ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಇದರ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟನ್ನು ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ಜಾಲಿಕೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.[೧] ದಂತಕವಚ ಅಂಗದ ಹೊರಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿರುವ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಪದರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹಲ್ಲಿನ ಅಂಗದ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಘನಾಕಾರದ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.[೨] ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ದಂತಕವಚ ಅಂಗದ ಸ್ತಂಭರೂಪಿ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ಜಾಲಿಕೆಯ ನಡುವಿನ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಪದರ ಗುಂಪಿನ ಮಾಧ್ಯಮ (stratum intermedium) ಎಂಬ ಪದರವನ್ನು ರಚಿಸುವವು. ಬಾಹ್ಯ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ ಒಟ್ಟುಸೇರುವ, ಹಲ್ಲಿನ ಅಂಗದ ಕಂಠದ ಹೊರಸುತ್ತಿಗೆ cervical loop ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.[೯] ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಅತಿ ಆಂತರಿಕದಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಅತಿ ಬಾಹ್ಯ ಪದರದ ವರೆಗಿನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ - ದಂತದ್ರವ್ಯ, ದಂತಕವಚ (ಹೊರದಿಕ್ಕಿನತ್ತ ಚಲಿಸುವ ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ ಅಥವಾ ಅಮೆಲೊಬ್ಲಾಸ್ಟ್‌ಗಳಿಂದ ಇದು ರಚಿತ), ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರ ಮತ್ತು stratum intermedium (ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹಂತ-ಹಂತವಾದ ಜೀವಕೋಶಗಳು). ಇದರ ನಂತರದ್ದು ಆರಂಭಿಕ, ದಂತಕವಚ ಅಂಗ, ಇದರ ಮಧ್ಯ ಭಾಗವು ನಕ್ಷತ್ರಾಕಾರದ ಜಾಲಿಕೆಯ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ರಚಿತ). ಇದೆಲ್ಲವೂ ಹೊರ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ.

ಗಂಟೆಯಾಕಾರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಇತರ ಘಟನೆಗಳೂ ನಡೆಯುವವು. ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲವು ವಿಘಟನೆಯಾಗಿ, ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲು ಬಾಯಿಯ ಕುಹರದ ಹೊರಪದರದಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಹಲ್ಲು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ಉದ್ಭವವಾಗುವ ತನಕ ಇವೆರಡೂ ಪುನಃ ಜೋಡಣೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.[೧]

 
ಹಲ್ಲಿನ ಗಂಟೆ ಆಕಾರದ ನಂತರದ ಹಂತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಊತಕ ಪಟಲ.ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ಫಲಕದ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.

ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದ ಆಕಾರವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ದಂತಾಗ್ರವೂ ಸಹ ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಹಲ್ಲುಗಳ ದಂತಾಗ್ರಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಆಕಾರಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವೇನೆಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬಾಚಿಹಲ್ಲು ಮತ್ತು ಕೋರೆಹಲ್ಲುಗಳ ದಂತಾಗ್ರಗಳ ಆಕಾರವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ. ಇದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಬಲ ಆಧಾರ ಕಲ್ಪನೆಗಳಿವೆ. (field model)ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾದರಿ ಎನ್ನಲಾದ ಆಧಾರ ಕಲ್ಪನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಮಯ, ಬಾಹ್ಯ ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಲ್ಲಿನ ಆಕಾರಕ್ಕೂ ಅಂಶಗಳಿವೆ. ಬಾಚಿಹಲ್ಲುಗಳಂತಹ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹಲ್ಲುಗಳ ಅಂಶಗಳು ಒಂದೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿವೆ; ಹಾಗೂ ಬಾಯಿಯ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಚದುರಿಹೋಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ, ಬಾಚಿಹಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಅಥವಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಬಾಚಿಹಲ್ಲುಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಕಾರಣಗಳಿವೆ. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಮಧ್ಯದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲು ಬೆಳೆಯುವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಬಲವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಬಾಚಿಹಲ್ಲಿನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಎರಡೂ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಕೋರೆಹಲ್ಲುಗಳು ಬೆಳೆಯುವ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳತ್ತ ಸಾಗುತ್ತ, ತೀವ್ರವಾಗಿ ದುರ್ಬಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಬಲ ಆಧಾರ ಕಲ್ಪನೆಯೆಂದರೆ 'ತದ್ರೂಪಿ ಮಾದರಿ' ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಹೊರಪದರವು ಬಾಹ್ಯ ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಗುಂಪು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆಕಾರದ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಉಗಮಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ತದ್ರೂಪಿ ಎನ್ನಲಾದ ಈ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಗುಂಪು, ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲವನ್ನು ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸುವುದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆ ರಚನೆಯಾಗುವುದು. ಪ್ರಗತಿ ಹಂತ ಎನ್ನಲಾದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು. ಪ್ರಗತಿ ಹಂತವು ಮೊದಲ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರ ಸಾಗಿದ ನಂತರ, ಎರಡನೆಯ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ಇವೆರಡೂ ಮಾದರಿಗಳು ಪರಸ್ಪರವಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ, ಜೊತೆಗೆ, ವ್ಯಾಪಕ ಸ್ವೀಕೃತ ದಂತವಿಜ್ಞಾನವು ಅವನ್ನು ಅಗತ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿಲ್ಲ. ದಂತಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಎರಡೂ ಮಾದರಿಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವವು.[೧]

ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಇತರ ರಚನೆಗಳೆಂದರೆ ದಂತಕವಚ ಗ್ರಂಥಿಗಳು, ದಂತಕವಚ ತಂತುಗಳು ಹಾಗೂ ದಂತಕವಚ ಗೂಡುಗಳು.[೧]

 
ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ದೃಢ ಅಂಗಾಂಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಊತಕ ಪಟಲ.ಅಮೆಲೊಬ್ಲಾಸ್ಟ್‌ಗಳಿಂದ ಹಲ್ಲಿನ ಗಡುಸು ಕವಚ (ಇನ್ಯಾಮಲ್‌) ಹಾಗೂ ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳಿಂದ ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ.

ದಂತಾಗ್ರ ಹಂತ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮುಂದಿನ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ದಂತಕವಚ ಮತ್ತು ದಂತದ್ರವ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ದೃಢ ಅಂಗಾಂಶಗಳು ಬೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಸಂಶೋಧಕರು ಈ ಹಂತವನ್ನು ದಂತಾಗ್ರ ಅಥವಾ ಪರಿಪೂರ್ಣತಾ ಹಂತ ಎನ್ನುವರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಜೀವಕೋಶೀಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸಂಭವಿಸುವವು. ಹಿಂದಿನ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ, ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯ ಒಟ್ಟಾರೆ ಗಾತ್ರವು ಬೆಳೆಯಲು ಒಳಗಿನ ದಂತಕವಚದ ಹೊರಾಂಗಣ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಕೋಶಗಳೂ ಸಹ ಭಾಗವಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಆದರೆ, ಹಲ್ಲುಗಳ ಚಾಚುಮೊನೆಗಳು ರಚನೆಯಾಗುವ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ, ದಂತಾಗ್ರ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಜೀವಕೋಶದ ತ್ವರಿತ ವಿಭಾಗವಾದ 'ಕೋಶ ವಿಭಜನೆ' ಸ್ಥಗಿತಗೊಳ್ಳುವುದು. ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಖನಿಜೀಕರಿಸಲಾದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ದೃಢ ಜೀವಕೋಶಗಳು ರಚನೆಯಾಗುವವು. ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಘನಾಕಾರದಿಂದ ಸ್ತಂಭ ಆಕಾರಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುವವು. ಈ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಬೀಜಕಣಗಳು stratum intermediumಗೆ ಬಹಳ ಸನಿಹಕ್ಕೆ ಚಲಿಸಿ, ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವುದು.[೧]

 
ಹಲ್ಲಿನ ಚಿತ್ರಣ ತೋರಿಸುತ್ತಿರುವ ಊತಕ ಪಟಲ.ದಂತದ್ರವ್ಯದ ಕೊಳವೆಯಂತಹ ರೂಪವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ: A: ಇನ್ಯಾಮಲ್‌ B: ದಂತದ್ರವ್ಯ

ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನಲ್ಲಿರುವ ಜೀವಕೋಶಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡ ಪಕ್ಕದ ಪದರವು ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿ, ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳಾಗಿ ವಿಭಿನ್ನತೆ ಹೊಂದುವುದು. ಈ ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ದಂತದ್ರವ್ಯದ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವವು.[೧೦] ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸಂಭವಿಸದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ರಚನೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ. 

ಚಾಚುಮೊನೆಗಳ ತುದಿಗಳಿಂದ ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚದ ಹೊರಪದರದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಹಾಗೂ ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳ ರಚನೆ ಮುಂದುವರೆಯುವಾಗ, ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ತನ್ನ ಸಾವಯವ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವನ್ನು ಸ್ರವಿಸುವವು. 
ಈ ಸಾವಯವ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆಗಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಾದ ವಸ್ತುಗಳಿವೆ.  ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಸಾವಯವ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಶೇಖರಿಸುವಾಗ, ಅವು ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನ ಮಧ್ಯಭಾಗದತ್ತ ವಲಸೆ ಹೋಗುವವು.  ಹಾಗಾಗಿ, ದಂತಕವಚಕ್ಕಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಹಲ್ಲಿನ ಬಾಹ್ಯಭಾಗಕ್ಕೆ ಅತಿನಿಕಟ ಪದರದಲ್ಲಿ ದಂತದ್ರವ್ಯದ ರಚನೆ ಆರಂಭಗೊಂಡು, ಒಳದಿಕ್ಕಿನತ್ತ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು.  ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಒಳಭಾಗದತ್ತ ಮುಂದುವರೆದಾಗ, ಕೋಶದ್ರವ್ಯದ ವಿಸ್ತರಣೆಗಳು ಹಿಂದುಳಿಯುವವು.  ದಂತದ್ರವ್ಯದ ಅಪೂರ್ವ, ಕೊಳವೆಯಂತಹ ರೂಪವು, ಈ ವಿಸ್ತರಣೆಗಳ ಸುತ್ತಲಿನ ದಂತದ್ರವ್ಯದ ರಚನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿದೆ.[೧]

ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆಯು ಆರಂಭವಾದ ನಂತರ, ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರವು ದಂತದ್ರವ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಸಾವಯವ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವನ್ನು ಸ್ರವಿಸುವುದು. ಈ ವಸ್ತುವು ಕೂಡಲೇ ಖನಿಜೀಕರಿಸಿ ಹಲ್ಲಿನ ದಂತಕವಚವಾಗುವುದು. ದಂತದ್ರವ್ಯದ ಹೊರಗೆ ದಂತಕವಚ ನಿರ್ಮಾಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುವ ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ದಂತಕವಚ ರಚನೆಯು ಹೊರದಿಕ್ಕಿನತ್ತ ಚಲಿಸಿ, ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ಹೊರಪದರಕ್ಕೆ ಹೊಸ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಲೇಪಿಸುತ್ತ ಹೋಗುವುದು.

ದೃಢ ಅಂಗಾಂಶದ ರಚನೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ಇನ್ನೂ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ವಿಭಾಗಗಳ, ಅಡ್ಡಕೊಯ್ತಗಳ ಚಿತ್ರಣ.

ದಂತಕವಚ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ದಂತಕವಚ ಎನಾಮಲ್ ರಚನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು (amelogenesis) ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು, ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದಂತಾಗ್ರ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವುದು. ದಂತದ್ರವ್ಯ ಮತ್ತು ದಂತಕವಚಗಳ ರಚನೆಗಳ ನಡುವಣ ಸಂಬಂಧವನ್ನು 'ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರವೇಶ' ಎಂಬ ಸೂತ್ರವು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ದಂತದ್ರವ್ಯದ ರಚನೆಯು ಯಾವಾಗಲೂ ದಂತಕವಚ ರಚನೆಯ ಮುಂಚೆಯೇ ಸಂಭವಿಸಬೇಕು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ದಂತಕವಚ ರಚನೆಯು ಎರಡು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವುದು: ಸ್ರವಿಸುವ ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣತಾ ಹಂತಗಳು.[೧೧] ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾವಯವ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವು, ಸ್ರವಿಸುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಮಟ್ಟಿಗೆ ಖನಿಜೀಕರಿಸಿದ ದಂತಕವಚವನ್ನು ರಚಿಸುವವು; ದಂತಕವಚದ ಖನಿಜೀಕರಣವು ಪರಿಪೂರ್ಣತಾ ಹಂತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವುದು.

ಸ್ರವಿಸುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು, ದಂತಕವಚ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿರುವ ದಂತಕವಚ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳನ್ನು ಹರಿಯಬಿಡುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಕಲೈನ್ ಫೊಸ್ಫೆಟೇಸ್‌ ಕಿಣ್ವವು ಇದನ್ನು ಭಾಗಶಃ ಖನಿಜೀಕರಿಸುವುದು.[೧೨] ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯ ಮೂರನೆಯ ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕನೆಯ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಈ ಖನಿಜೀಕರಿಸಿದ ಅಂಗಾಂಶದ ನೋಟವು, ಶರೀರದಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಗೋಚರಿಸುವಿಕೆಯ ಹಂತವಾಗುವುದು. ದಂತದ್ರವ್ಯದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹಲ್ಲುಗಳ ಚಾಚುಮೊನೆಗಳಾಗುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ದಂತಕವಚಗಳನ್ನು ನಿಕ್ಷೇಪಿಸುತ್ತವೆ. ಆನಂತರ ದಂತಕವಚದ ರಚನೆಯು ಹಲ್ಲಿನ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ದೂರ ಸರಿದು, ಹೊರದಿಕ್ಕಿನತ್ತ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು.

ಪರಿಪೂರ್ಣತಾ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ದಂತಕವಚ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗವಾದ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವನ್ನು ದಂತಕವಚದಾಚೆಗೆ ರವಾನಿಸುವವು. ಹಾಗಾಗಿ, ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಕ್ರಿಯೆಯು ಸ್ರವಿಸುವ ಹಂತದಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚ ನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಬದಲಾಗಿ, ಜೈವಿಕ ಅಂಶಗಳ ರವಾನಾ ಕ್ರಿಯೆಯು ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ರವಾನಿಸುವ ಬಹಳಷ್ಟು ವಸ್ತುಗಳು, ಖನಿಜೀಕರಣ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅಮೆಲೊಜೆನಿನ್‌ಗಳು, ಅಮೆಲೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟಿನ್ಗಳು, ಇನ್ಯಾಮೆಲಿನ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ (ದಂತಕವಚದ ರಸಗಳು) tuftelins ಎಂಬ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.[೧೩]

  • ಈ ಹಂತದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚವು ತನ್ನ ಖನಿಜೀಕರಣವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿರುವುದು.

ದಂತದ್ರವ್ಯ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದಂತಾಗ್ರ ಹಂತದಲ್ಲಿ, 'ಡೆಂಟಿನೊಜೆನೆಸಿಸ್'‌ ಅಥವಾ ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆ ಎಂಬುದು ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾದ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ದಂತದ್ರವ್ಯದ ರಚನೆಯು ಯಾವಾಗಲೂ ದಂತಕವಚ ರಚನೆಗೆ ಮುಂಚೆಯೇ ಸಂಭವಿಸಬೇಕು. ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆಯ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳು, ದಂತದ್ರವ್ಯದ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣಮಿಸುವುದು: ಬಾಹ್ಯಪದರ ದಂತದ್ರವ್ಯ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ದಂತದ್ರವ್ಯ, ಆನುಷಂಗಿಕ ದಂತದ್ರವ್ಯ ಹಾಗೂ ತೃತೀಯಕ ದಂತದ್ರವ್ಯ.

ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಎನ್ನಲಾದ ದಂತದ್ರವ್ಯ-ರಚಿಸುವ ಜೀವಕೋಶಗಳು, ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ಆಂತರಿಕ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದ ನೇರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ, ಹಲ್ಲೊಂದರ ಭವಿಷ್ಯದ ಚಾಚುಮೊನೆಗೆ ಅತಿ ಹತ್ತಿರದ ಭಾಗದ ಸುತ್ತಲೂ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುನ್ನು ಸ್ರವಿಸಲಾರಂಭಿಸುವವು. ಸಾವಯವ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ, ಬಹಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಸಗಳುಳ್ಳ (0.1–0.2 μm ವ್ಯಾಸದ) ಕಾಲಜನ್‌ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ ನಾರುಎಳೆಗಳಿವೆ.[೧೪] ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಹಲ್ಲಿನ ಮಧ್ಯದತ್ತ ಸಾಗಲಾರಂಭಿಸಿ, ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬ ವಿಸ್ತರಣೆ ರಚಿಸುವವು.[೧] ಹಾಗಾಗಿ, ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆಯು ಹಲ್ಲಿನ ಒಳಭಾಗದತ್ತ ಮುಂದೆ ಸಾಗುವುದು. ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಯಪಟೈಟ್‌ ಹರಳುಗಳ ಸ್ರಾವ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುಗಳ ಖನಿಜೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದು. ಖನಿಜೀಕರಣದ ಈ ಭಾಗವನ್ನು ಬಾಹ್ಯ ದಂತದ್ರವ್ಯ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು 150 μm ದಪ್ಪವಿರುವ ಪದರ.[೧೪]

ಬಾಹ್ಯ ದಂತದ್ರವ್ಯವು, ಮುಂಚೆಯೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನ ಆಧಾರ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ರಚನೆಯಾಗುವುದು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ದಂತದ್ರವ್ಯವು ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ರಚನೆಯಾಗುವುದು. ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಗಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವವು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಖನಿಜೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಾವಯವ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಂಶವಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಹೆಚ್ಚುವರಿ-ಜೀವಕೋಶೀಯ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುವವು. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಒಡೊಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಕಾಲಜನ್‌ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ನ್ನು ಸಣ್ಣ-ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸ್ರವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವವು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಖನಿಜೀಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಜೋಡಣೆಯಾದ, ವಿವಿಧ ಲಕ್ಷಣದ ಬೀಜೀಕರಣ ಪರಿಣಮಿಸುವುದು. ಮೇದಸ್ಸುಗಳು, ಫೊಸ್ಫೊಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಫೊಸ್ಫೊಲಿಪಿಡ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರೆ ಸಾವಯವ ರಾಸಾಯನಿಕ ವಸ್ತುಗಳು ಸಹ ಸ್ರವಿತವಾಗುವವು.[೧೪]

ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ರಚನೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಆನುಷಂಗಿಕ ದಂತದ್ರವ್ಯವು ರಚನೆಯಾಗುವುದು. ಇದು ಇನ್ನಷ್ಟು ನಿಧಾನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವುದು. ಇದು ಹಲ್ಲಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಒಂದೇ ಸಮನಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗಿರದು, ಬದಲಿಗೆ ಹಲ್ಲಿನ ದಂತಾಗ್ರದ ಸನಿಹದಲ್ಲಿನ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಬೇಗ ರಚನೆಯಾಗುವುದು.[೧೫] ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು ಹಾಗೂ ಇನ್ನಷ್ಟು ವಯಸ್ಕರಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ದಂತನರದ್ರವ್ಯಕ್ಕೂ ಕಾರಣವಾಗುವುದು.[೧೪] ತೃತೀಯ ಶ್ರೇಣಿಯ ದಂತದ್ರವ್ಯವನ್ನು ಪರಿಹಾರ-ಸಂಬಂಧಿತ ದಂತದ್ರವ್ಯ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಹಲ್ಲು ಸವೆತ (attrition) ಅಥವಾ ಹಲ್ಲು ಕ್ಷಯ dental cariesನಂತಹ ಉತ್ತೇಜನಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಈ ತೃತೀಯ ಶ್ರೇಣಿಯ ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆಯಾಗುವುದು.[೧೬]

 
ಬೇರುಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ವಿಭಾಗಗೊಂಡ ಅಡ್ಡಕೊಯ್ತ ವಿಭಾಗ.ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯ ಜೀವಕೋಶರಹಿತ, ಸ್ಪಷ್ಟ ನೋಟವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ. A: ದಂತದ್ರವ್ಯ B: ಹಲ್ಲುಗಾರೆ

ಹಲ್ಲುಗಾರೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಸಿಮೆಂಟೊಜೆನೆಸಿಸ್‌ ಎನ್ನಲಾಗುವುದು. ಇದು ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ನಂತರದ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವುದು. ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯ ರಚನೆಗೆ ಸಿಮೆಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಎಂಬ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಕಾರಣ. ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯು ಎರಡು ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗುವುದು: ಜೀವಕೋಶೀಯ ಮತ್ತು ವಿಭಜಿತವಾಗದ ಜೀವಕೋಶೀಯ-ಇತರೆ.[೧೭] acellular-ಅಂದರೆ ಯಾವ ಕೋಶೀಯತೆಯನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗದೋ ಅಥವಾ ಇಬ್ಭಾಗವಾಗದ ಜೀವಕೋಶ)

ಜೀವಕೋಶೀಯ-ಇತರ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯು ಮೊದಲು ರಚನೆಯಾಗುವುದು. ಸಿಮೆಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಕೋಶಕಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ಹರ್ಟ್ವಿಗ್ಸ್‌ ಹೊರಪದರದ ಬೇರು ಕವಚ (ಎಚ್‌ಇಆರ್‌ಎಸ್‌) ಅವಸಾನವಾಗಲಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಕೋಶಕಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಕೇವಲ ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ಮೇಲ್ಮೈಯ ತನಕ ತಲುಪಬಹುದು. ಸಿಮೆಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಬೇರಿನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಲಂಬಗೋನದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ನಯವಾದ ಕಲಾಜನ್‌ ಸಣ್ಣನಾರುಗಳನ್ನು ಸ್ರವಿಸುವವು, ನಂತರ ಅವು ಹಲ್ಲುಗಳಿಂದ ದೂರ ಸಾಗುವವು. ಸಿಮೆಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಚಲಿಸುವಾಗ, ಇನ್ನಷ್ಟು ಕಾಲಜನ್‌ ನಾರುಗಳು ಅಲ್ಲಿ ನಿಕ್ಷೇಪಗೊಂಡ, ನಾರುಗಳ ಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಉದ್ದಗೊಳಿಸಿ ದಪ್ಪವಾಗಿಸುವುದು. ಮೂಳೆಯ ಸಯಲೊಪ್ರೊಟೀನ್‌ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟಿಯೊಕ್ಯಾಲ್ಸಿನ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಕಾಲಜನ್-‌ಅಲ್ಲದ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ಸಹ ಸ್ರವಿಸಲಾಗುವುದು.[೧೮] ಜೀವಕೋಶೀಯ-ಇತರ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ರಾವವಾದ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ನಾರುಗಳ ಜೈವಿಕ ವಸ್ತುವಿದೆ. ಖನಿಜೀಕರಣವು ಆರಂಭವಾದಾಗ, ಸಿಮೆಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯುವವು. ಮೇಲ್ಮೈಯ ಮೇಲೆ ಉಳಿದಿರುವ ನಾರುಗಳು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸೇರಿ ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರು ರಚನೆಯಾಗುವುದು.

ಹಲ್ಲು ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಭಾಗವು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಮೇಲಿನ ಮತ್ತು ಕೆಳಗಿನ ಹಲ್ಲಿನ ಸಾಲುಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಕೂಡಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ನಂತರ, ಜೀವಕೋಶೀಯ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯು ಬೆಳೆಯುವುದು.[೧೮] ಈ ತರಹದ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯು ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರಿನ ನಾರು ಕಟ್ಟುಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಆವರಿಸುವುದು. ಜೀವಕೋಶೀಯ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಿಮೆಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳು ತಾವು ರಚಿಸುವ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಳ್ಳುವವು.

ರಚನೆಯ ಸಿಮೆಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ಗಳ ಮೂಲವು, ಜೀವಕೋಶೀಯ ಹಲ್ಲುಗಾರೆ ಮತ್ತು ಜೀವಕೋಶೀಯ-ಇತರ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಗಳಿಗಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಚಲಿತ ಆಧಾರ ಕಲ್ಪನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರ ಪ್ರಕಾರ, ಜೀವಕೋಶೀಯ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಮೂಳೆಯ ಪಕ್ಕದ ಭಾಗದಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳುವುದು; ಜೀವಕೋಶ-ಇತರ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯನ್ನು ರಚಿಸುವ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕದಿಂದ ಮೂಡಿಬರುವವು.[೧೮] ಅದೇನೇ ಇರಲಿ, ಒಂದೇ ಬೇರಿರುವ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಕೋಶೀಯ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ.[೧೮] ದವಡೆಹಲ್ಲಿನ ಮುಂದುಗಡೆಯ ಹಲ್ಲುಗಳು ಮತ್ತು ದವಡೆ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ, ಜೀವಕೋಶೀಯ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯು ಕೇವಲ ಶೃಂಗಕ್ಕೆ ಅತಿಸನಿಹದ ಬೇರಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಬಹು-ಬೇರುಗಳ ನಡುವಣ ಅಂತರ-ಮೂಲಾಂಕುರದ-ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.

 
ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ಉಗಮವಾಗುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ಊತಕ ಚಿತ್ರಪಟಲ.A: ಹಲ್ಲು B: ಗಿಂಗಿವಾ C: ಮೂಳೆ D: ಪೆರಿಯೊಡಾಂಟಲ್‌ ಮೂಳೆನಾರು

ಪರಿದಂತದ ರಚನೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪರಿದಂತವು ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಂಬಲದ ರಚನೆ. ಹಲ್ಲುಗಾರೆ, ಪರಿದಂತದ ಮೂಳೆನಾರುಗಳು, ಒಸಡು ಮತ್ತು ಹಲ್ಲುಗೂಡಿನ ಮೂಳೆ ಪರಿದಂತದ ಅಂಶಗಳು. ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಕೇವಲ ಹಲ್ಲುಗಾರೆ ಮಾತ್ರ ಹಲ್ಲಿನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಹಲ್ಲುಗೂಡಿನ ಮೂಳೆಯು ಬೆಂಬಲ ನೀಡಲು ಹಲ್ಲುಗಳ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 'ಕುಳಿ'ಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು. ಪರಿದಂತದ ಮೂಳೆನಾರುಗಳು ಹಲ್ಲುಗೂಡಿನ ಮೂಳೆಯನ್ನು ಹಲ್ಲುಗಾರೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು. ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಗೋಚರವಾಗುವ ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಅಂಗಾಂಶವೇ ಒಸಡು.[೧೯]

ಪರಿದಂತದ ಮೂಳೆನಾರು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕದಿಂದ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಪರಿದಂತದ ಮೂಳೆನಾರಿನ ಉಗಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದು. (ಪಿಡಿಎಲ್‌) ಪರಿದಂತದ ಮೂಳೆನಾರಿನ ರಚನೆಗೆ ಮುಂಚಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಶೈಶವ ಹಲ್ಲುಗಳು ಹಾಗೂ ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳ ನಡುವಣ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆಯೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುವುದು.[೧೮] ಅದೇನೇ ಇರಲಿ, ಪರಿದಂತದ ಮೂಳೆನಾರಿನ ರಚನೆಯು, ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕದಿಂದ ಮೂಳೆನಾರಿನ ನಾರುಜನಕ ನಾರುಜನಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ಈ ನಾರುಜನಕಗಳು ಕಾಲಜನ್‌ ಸ್ರವಿಸುವುದು. ಇದು ಪಕ್ಕದ ಮೂಳೆ ಮತ್ತು ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲಿರುವ ನಾರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಂತರಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು.[೨೦] ಈ ಅಂತರಸಂಪರ್ಕವು ಜೋಡಣೆಯಾಗಿ, ಕ್ರಮೇಣ ಹಲ್ಲಾಗಿ ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ಮೂಡುವುದು. ಹಲ್ಲು ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ (ಮೇಲ್ಪಂಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕೆಳಪಂಕ್ತಿಯ ಹಲ್ಲುಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕದ ಜೋಡಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿ ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವುದು) ಯಾವಾಗಲೂ ಸಹ ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರಿನ ರಚನೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರಿನ ಸದಾಕಾಲಿಕ ರಚನೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅಡ್ಡಲಾದ ಹಾಗೂ ಓರೆಯಾದ ನಾರುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ವಿವಿಧ ದಿಶೆಗಳಲ್ಲಿ ನಾರು-ಗುಂಪುಗಳ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.[೧೮]

ಹಲ್ಲುಗೂಡು ಮೂಳೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರು ಮತ್ತು ಹಲ್ಲುಗಾರೆ ರಚನೆಯು ಆರಂಭವಾಗುವಾಗಲೇ, ಪಕ್ಕದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮೂಳೆಯೂ ಸಹ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುವುದು. ಇಡೀ ದೇಹದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಮೂಳೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಮೂಳೆ-ಜನಕಗಳು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಹಲ್ಲುಗೂಡು ಮೂಳೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ, ಈ ಮೂಳೆ-ಜನಕಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕಗಳಿಂದ ರಚನೆಯಾಗುವವು.[೧೮] ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲುಗಾರೆಯ ರಚನೆಯಂತೆಯೇ, ಕಾಲಜನ್‌ ನಾರುಗಳೂ ಸಹ ಹಲ್ಲಿನ ಅತಿಸನಿಹದಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುವವು. ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರುಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವವರೆಗೂ ಅವು ಅಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತವೆ.

ಮಾನವ ಶರೀರದ ಯಾವುದೇ ಇತರೆ ಮೂಳೆಗಳಂತೆ, ಹಲ್ಲುಗೂಡು ಮೂಳೆಯು ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಮೂಳೆ-ಜನಕಗಳು ಮೂಳೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವವು ಹಾಗೂ ಮೂಳೆ-ನಾಶಕಗಳು ಅವನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸುವವು, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಅಥವಾ ಬಲ ಹಾಕಿದಲ್ಲಿ ಮೂಳೆ-ನಾಶಕಗಳು ಅವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುವವು.[೨೧] ಸುದಂತ ಯೋಜನಾ ಚಿಕಿತ್ಸೆ (orthodontics) ಮೂಲಕ ಹಲ್ಲುಗಳ ಚಲನೆ ಮಾಡಲು ಯತ್ನಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಹಲ್ಲು ಅದರತ್ತ ಚಲಿಸುವುದರಿಂದ ಮೂಳೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಉಂಟಾಗುವ ಸಂಕುಚಿತತಾ ಬಲಕ್ಕೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮೂಳೆ ನಾಶಕ ಮಟ್ಟವಿರುವುದು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮೂಳೆ ಮರುಹೀರಿಕೆಯಾಗುವುದು. ಮೂಳೆಯ ಭಾಗವು ದೂರ ಹೋಗುವ ಹಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ಅಂಟಿರುವ ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರುಗಳಿಂದ ಒತ್ತಡ ಅನುಭವಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಳೆ-ಜನಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಮೂಳೆ ರಚನೆಯಾಗುವುದು.

ಒಸಡು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಒಸಡು ಮತ್ತು ಹಲ್ಲಿನ ನಡುವಣ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಹಲ್ಲು-ಒಸಡಿನ ಸಂಗಮ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸಂಗಮದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹೊರಪದರ ವಿಧಗಳಿವೆ: ಒಸಡಿನ, ಕಾಲುವೆಯ ಮತ್ತು ಕೂಡಲಿನ ಹೊರಪದರಗಳು. ಈ ಮೂರು ವಿಧಗಳು ಒಟ್ಟು ಸೇರಿ ಹೊರಪದರದ ಜೀವಕೋಶಗಳ ರಾಶಿಯಾಗುವುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಹಲ್ಲು ಮತ್ತು ಬಾಯಿಯ ನಡುವಣ ಹೊರಪದರದ ಪಟ್ಟಿ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.[೧೮] (ಮೂಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಲಿನಂತಿರುವ ಹಲ್ಲುಗಳ ಸಾಲು)

ಒಸಡು ರಚನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಯು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರ್ಥವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಒಸಡಿನ ಹೊರಪದರ ಮತ್ತು ಹಲ್ಲಿನ ನಡುವಣ ಹೆಮಿಡೆಸ್ಮೊಸೊಮ್‌ಗಳು (ಚರ್ಮದ ಹೊರಚರ್ಮದಲ್ಲಿರುವ ಕೆರಟಿನೊಸೈಟ್‌ಗಳ ಕೆಳಮೈಯಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಮೊಳೆಯಂತಹ ರಚನೆಗಳು) ರಚನೆಯಾಗುವುದು ಎಂದು ಗೊತ್ತಾಗಿದೆ. ಇವು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹೊರಪದರ ಜೋಡಣೆ ಗೆ ಮೂಲ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ.[೧೮] ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಅವಶೇಷಗಳು ಒದಗಿಸಿರುವ ಸಣ್ಣ ರೋಮದಂತಿರುವ ರಚನೆಗಳ ಮೂಲಕ, ಹೆಮಿಡೆಸ್ಮೊಸೊಮ್‌ಗಳು ಜೀವಕೋಶಗಳ ನಡುವೆ ಆಧಾರ ನೀಡುವವು. ಇದು ಸಂಭವಿಸಿದೊಡನೆ, ದಂತಕವಚ ಅಂಗದ ಉತ್ಪನ್ನವಾದ ದಂತಕವಚ ಹೊರಪದರದ ಸಂಕುಚಿತ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಕೂಡಲದ ಹೊರಪದರ ರಚನೆಯಾಗಿ, ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಭಾಗವಾಗುವುದು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಕೂಡಲದ ಹೊರಪದರದ ಗಾತ್ರವು ಸದಾಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಲಿರುವುದು ಹಾಗೂ ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶದ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳ್ಳುವುದು. ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಅವನತಿ ಹೊಂದುವಾಗ, ಒಸಡಿನ ಕಾಲುವೆ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುವುದು.

ನರ ಮತ್ತು ನಾಳಗಳ ರಚನೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅನುಕ್ರಮಣಿಕೆಯಂತೆ, ಶರೀರದಲ್ಲಿ ನರಗಳು ಮತ್ತು ರಕ್ತ ನಾಳಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸಮಾನಾಂತರದಲ್ಲಿರುವವು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಇವೆರಡರ ರಚನೆಯು ಏಕಕಾಲಿಕ ಹಾಗೂ ಒಂದೇ ರೀತಿ ಸಂಭವಿಸುವುದು. ಆದರೂ, ಹಲ್ಲಿನ ಸುತ್ತಲಿರುವ ನರಗಳು ಮತ್ತು ರಕ್ತ ನಾಳಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಇರದು, ಏಕೆಂದರೆ ಇವುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.[೧]

ನರಗಳ ರಚನೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕವಚ ಟೊಪ್ಪಿಗೆ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನರ ನಾರುಗಳು ಹಲ್ಲುಗಳ ಸಮೀಪ ಬೆಳೆಯಲಾರಂಭಿಸಿ, ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕಗಳತ್ತ ಬೆಳೆಯುವವು. ಹಲ್ಲು ಕೋಶಕಗಳನ್ನು ತಲುಪಿದೊಡನೆ, ನರಗಳು ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯ ಸುತ್ತಲೂ ಬೆಳೆದುಕೊಂಡು, ದಂತದ್ರವ್ಯ ರಚನೆ ಆರಂಭವಾದಾಗ ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವವು. ನರಗಳು ದಂತಕವಚ ಅಂಗವನ್ನು ಭೇದಿಸಿ ಒಳಗೆ ಬೆಳೆಯುವುದಿಲ್ಲ.<[೧]

ನಾಳೀಯಗಳ ರಚನೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ರಕ್ತ ನಾಳಗಳು ಹಲ್ಲಿನ ಕೋಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದು ಟೊಪ್ಪಿಗೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವವು.[೧] ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಗುಂಪುಗಳು ರಚನೆಯಾಗುವವು. ದಂತಾಗ್ರ ಹಂತದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ರಕ್ತನಾಳಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟ ತಲುಪುವುದು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು ಹಲ್ಲಿನ ನರದ್ರವ್ಯವಾಗುವುದು. ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿರುವ ನರದ್ರವ್ಯದ ಅಂಗಾಂಶದ ಪ್ರಮಾಣವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ, ಇದರ ಅರ್ಥ, ಆಯುಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೆ ಹಲ್ಲಿಗೆ ರಕ್ತದ ಪೂರೈಕೆಯೂ ಸಹ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.[೨೧] ಹೊರಪದರ ಮೂಲದ್ದಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ದಂತಕವಚ ಅಂಗದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರಕ್ತ ನಾಳಗಳಿಲ್ಲ. ದಂತಕವಚ ಮತ್ತು ದಂತದ್ರವ್ಯದ ಖನಿಜೀಕೃತ ಅಂಗಾಂಶಗಳಿಗೆ ರಕ್ತದಿಂದ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಹಲ್ಲು ಮೂಡುವಿಕೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
Main article: Tooth eruption

ಹಲ್ಲು ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಹಲ್ಲು ಮೂಡುವಿಕೆ ಎನ್ನಲಾಗುವುದು. ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆ ಬಹಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರೂ, ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಒಮ್ಮತವಿದ್ದಂತಿಲ್ಲ.[೨೨] ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ ನಿರಾಧಾರ ಎನ್ನಲಾದ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳೆಂದರೆ, (1) ಹಲ್ಲಿನ ಬೇರಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಾರಣ ಹಲ್ಲು ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ತಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, (2) ಹಲ್ಲಿನ ಸುತ್ತ ಮೂಳೆ ಬೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದರ ಮೂಲಕ ಹಲ್ಲು ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ಒತ್ತಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, (3) ಹೀಗೆ ನಾಳೀಯ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಹಲ್ಲನ್ನು ಬಾಯಿಯೊಳಗೆ ತಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗೂ (4) ಮೆತ್ತೆಯ ಜೋಲುಮಂಚದಿಂದಾಗಿ ಹಲ್ಲು ಮತ್ತೆ ಬಾಯಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ.[೨೩] ಮೆತ್ತೆಯ ಜೋಲುಮಂಚದ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ಹ್ಯಾರಿ ಸಿಷರ್‌ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು 1930ರ ದಶಕದಿಂದ 1950ರ ದಶಕದ ವರೆಗೂ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬೋಧಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸಿಷರ್‌ ಊತಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಪಟಲದಲ್ಲಿ, ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದ ಮೂಲಕ ಗಮನಿಸಿದ, ಹಲ್ಲಿನ ಕೆಳಗಿನ ಮೂಳೆನಾರು ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ನಿರ್ಣಯಿಸಿತು. ಆನಂತರ, ಸಿಷರ್‌ ಗಮನಿಸಿದ 'ಮೂಳೆನಾರು' ಕೇವಲ ಪಟಲವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾದ ಬಂಧಕ ಅಥವಾ ಕೃತಕಜವಷ್ಟೆ ಎಂದು ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಯಿತು.[೨೪]

ಈಗಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಕಾರ, ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ಕಾರಣಗಳಿದ್ದರೆ, ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರುಗಳು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ಮುಖ್ಯ ಚಾಲನಾ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಕಾಲಜನ್‌ ನಾರುಗಳ ಸಂಕುಚಿತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಅಂತರ-ಸಂಪರ್ಕಗೊಳಿಸುವಿಕೆ, ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳ ನಾರು-ಜನಕಗಳ ಸಂಕುಚಿತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ, ಪರಿದಂತೀಯ ಮೂಳೆನಾರುಗಳು ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆಧಾರ ಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.[೨೫]

ವಿವಿಧ ಜನರಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆಯಾದರೂ, ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾಲಮಾನವಿದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಮಾದರಿಯಾಗಿ, ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ, 20 ಪ್ರಾಥಮಿಕ (ಶೈಶವ) ಹಲ್ಲುಗಳು ಹಾಗೂ 32 ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳಿರುತ್ತವೆ.[೨೬] ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹಂತಗಳಿವೆ. ಸಂಭವಿಸುವ ಮೊದಲ ಹಂತಕ್ಕೆ ಪತನಶೀಲ ದಂತಾಂಕುರತೆಯ ಹಂತ ಎನ್ನಲಾಗುವುದು. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲುಗಳು ಮಾತ್ರ ಗೋಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟಿದೊಡನೆ, ಹಲ್ಲುಗಳು ಮಿಶ್ರಿತ ಅಥವಾ ಸಂಕ್ರಮಣದ ದಂತಾಂಕುರತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಕೊನೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲು ಬಾಯಿಂದ ಹೊರಬಿದ್ದ ನಂತರ (ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ) ಹಲ್ಲುಗಳು ಕಾಯಂ ದಂತಾಂಕುರತೆ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ.

ಎಂಟನೆಯ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ದವಡೆ ಮೂಳೆಯ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಮಧ್ಯದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲುಗಳು ಹುಟ್ಟುವುದರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ದಂತಾಂಕುರತೆಯ ಹಂತ ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರನೆಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಬಾಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾಯಂ ದವಡೆ ಹಲ್ಲುಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವವವರೆಗೂ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು.[೨೭] ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲುಗಳು ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ: (1) ಮಧ್ಯದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲು, (2) ಪಕ್ಕದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲು, (3) ಮೊದಲ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು, (4) ಕೋರೆಹಲ್ಲು ಹಾಗೂ (5) ಎರಡನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು.[೨೮] ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಜೀವನದ ಪ್ರತಿ ಆರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಹಲ್ಲುಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ದವಡೆ ಮೂಳೆಯ ಹಲ್ಲುಗಳ ಮುಂಚೆ ಅದರ ಸನಿಹದ ಹಲ್ಲುಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಪುರುಷರಿಗಿಂತಲೂ ಸ್ತ್ರೀಯರಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳ ಬೇಗ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೨೯] ಪ್ರಾಥಮಿಕ ದಂತಾಕುರತೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳ ಹಲ್ಲು ಮೊಳಕೆಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲುಗಳ ಕೆಳಗೆ, ಅಂಗುಳ ಅಥವಾ ನಾಲಗೆಯ ಸನಿಹ ಬೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಆರನೆಯ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕಾಯಂ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಾಗ ಮಿಶ್ರಿತ ದಂತಾಂಕುರತೆ ಆರಂಭವಾಗುವುದು. ಹನ್ನೊಂದನೆಯ ಅಥವಾ ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿಯಲ್ಲಿ, ಕೊನೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲು ಉದುರಿಹೋಗುವ ವರೆಗೂ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮುಂದುವರೆಯುವುದು.[೩೦] ದವಡೆಯ ಸನಿಹದ ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ದವಡೆ ಮೂಳೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲು ವಿಭಿನ್ನ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ದವಡೆ ಹಲ್ಲುಗಳು ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ: (1) ಮೊದಲ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು (2) ಮಧ್ಯದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲು, (3) ಪಕ್ಕದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲು, (4) ಮೊದಲ ದವಡೆಯ ಮುಂಚಿನ ಹಲ್ಲು, (5) ಎರಡನೆಯ ದವಡೆಯ ಮುಂಚಿನ ಹಲ್ಲು, (6) ಕೋರೆಹಲ್ಲು, (7) ಎರಡನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು ಹಾಗೂ (8) ಮೂರನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು. ದವಡೆಯ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಹಲ್ಲುಗಳು ಈ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ: (1) ಮೊದಲ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು (2) ಮಧ್ಯದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲು, (3) ಪಕ್ಕದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲು, (4) ಕೋರೆಹಲ್ಲು, (5) ದವಡೆಯ ಮುಂಚಿನ ಮೊದಲ ಹಲ್ಲು, (6) ದವಡೆಯ ಮುಂಚಿನ ಎರಡನೆಯ ಹಲ್ಲು, (7) ಎರಡನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು, ಹಾಗೂ (8) ಮೂರನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ದಂತಾಂಕುರತೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ದವಡೆಯ ಮುಂಚಿನ ಹಲ್ಲುಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ದವಡೆ ಹಲ್ಲುಗಳ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಕಾಯಂ ದವಡೆಯ ಮುಂಚಿನ ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ.[೩೧] ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟಿ ಬರುವ ಮುಂಚೆ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲು ಕಳೆದುಹೋದಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಹಿಂಬದಿಯ ಹಲ್ಲುಗಳು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಬಂದು, ಬಾಯಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳಾವಾಕಾಶದ ಕೊರತೆಯಾಗಬಹುದು.[೩೨] ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟಿದೊಡನೆ ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿಬಿಡವಾಗುವುದು ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನಪಲ್ಲಟ ಪರಿಣಮಿಸುವುದು. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದೋಷಪೂರಿತ ಹಲ್ಲು ಮುಚ್ಚುವಿಕೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರ ಹಲ್ಲುಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬೇಕೆಂದಲ್ಲಿ, ಸುದಂತವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.

ಸುಮಾರು 11ರಿಂದ 12 ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಕೊನೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲು ಉದುರಿಹೋದಾಗ ಕಾಯಂ ದಂತಾಂಕುರತೆಯು ಆರಂಭಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಹಲ್ಲುಗಳು ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಆಯಸ್ಸಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳು ಕಳೆದುಹೋಗುವವರೆಗೂ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.(edentulism) ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ದಂತವೈದ್ಯರು ಮೂರನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು (ವಿಸ್ಡಮ್‌ ಹಲ್ಲು) ಕೊಳೆತ, ನೋವು ಅಥವ ಒತ್ತಡದ ಕಾರಣ ಆಗಾಗ್ಗೆ ತೆಗೆಯಬೇಕಾಗುವುದು. ಹಲ್ಲು ನಷ್ಟವಾಗಲು ಹಲ್ಲಿನ ಕೊಳೆತ ಮತ್ತು ಪರಿದಂತೀಯ ರೋಗವೇ ಕಾರಣ.[೩೩]

ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳು ಹುಟ್ಟುವ ಕಾಲಾವಧಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮತ್ತು ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳು ಹುಟ್ಟುವ ಕಾಲಾವಧಿಗಳು [೩೪]
ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲುಗಳು
ಮಧ್ಯದ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು 		ಪಕ್ಕದ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು
ಕೋರೆಹಲ್ಲು
ದವಡೆ ಹಲ್ಲಿನ ಮುಂಚಿನ ಮೊದಲ ಹಲ್ಲು
ದವಡೆ ಹಲ್ಲಿನ ಮುಂಚಿನ ಎರಡನೆಯ ಹಲ್ಲು 		ಮೊದಲ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು 		ಎರಡನೆಯ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು 		ಮೂರನೆಯ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು
ದವಡೆ ಮೂಳೆಯ ಹಲ್ಲುಗಳು 10 ತಿಂಗಳುಗಳು 11 ತಿಂಗಳುಗಳು 19 ತಿಂಗಳುಗಳು 16 ತಿಂಗಳುಗಳು 29 ತಿಂಗಳುಗಳು
ದವಡೆ ಮೂಳೆ ಸನಿಹದ ಹಲ್ಲುಗಳು 8 ತಿಂಗಳುಗಳು 13 ತಿಂಗಳುಗಳು 20 ತಿಂಗಳುಗಳು 16 ತಿಂಗಳುಗಳು 27 ತಿಂಗಳುಗಳು
ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲುಗಳು
ಮಧ್ಯದ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು 		ಪಕ್ಕದ
ಬಾಚಿಹಲ್ಲು
ಕೋರೆಹಲ್ಲು
ದವಡೆ ಮುಂಚಿನ ಮೊದಲ ಹಲ್ಲು
ದವಡೆ ಮುಂಚಿನ ಎರಡನೆ ಹಲ್ಲು 		ಮೊದಲ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು 		ಎರಡನೆಯ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು 		ಮೂರನೆಯ
ದವಡೆ ಹಲ್ಲು
ದವಡೆ ಮೂಳೆಯ ಹಲ್ಲುಗಳು 7–8 ವರ್ಷಗಳು 8–9 ವರ್ಷಗಳು 11–12 ವರ್ಷಗಳು 10–11 ವರ್ಷಗಳು 10–12 ವರ್ಷಗಳು 6–7 ವರ್ಷಗಳು 12–13 ವರ್ಷಗಳು 17–21 ವರ್ಷಗಳು
ದವಡೆ ಮೂಳೆ ಸನಿಹದ ಹಲ್ಲುಗಳು 6–7 ವರ್ಷಗಳು 7–8 ವರ್ಷಗಳು 9–10 ವರ್ಷಗಳು 10–12 ವರ್ಷಗಳು 11–12 ವರ್ಷಗಳು 6–7 ವರ್ಷಗಳು 11–13  ವರ್ಷಗಳು 17–21 ವರ್ಷಗಳು
  • ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ದಂತಕವಚವನ್ನು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಪದರವು ಆವರಿಸುತ್ತದೆ: ನ್ಯಾಸ್ಮಿತ್ಸ್ ತೆಳುತೊಗಲು ಅಥವಾ 'ದಂತಕವಚ ಹೊರಚರ್ಮ'. ಭ್ರೂಣವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮೂಲದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಶೃಂಗದ್ರವ್ಯವಿದೆ, ಇದು ದಂತಕವಚ ಅಂಗದ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದು.[೩೫][೩೬]

ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶ ಮತ್ತು ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಮಾನವನ ವಿಕಸನ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಇತರ ಅಂಶಗಳಂತೆಯೇ, ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶವೂ ಸಹ ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದು. ಆರೋಗ್ಯಕರ ಹಲ್ಲಿಗೆ ಅಗತ್ಯ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್‌, ರಂಜಕ, ಹಾಗೂ ಎ, ಸಿ ಮತ್ತು ಡಿ ಜೀವಸತ್ತ್ವಗಳು ಸೇರಿವೆ.[೩೭]

  • ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಅಪಟೈಟ್ ಹರಳುಗಳ ರಚನೆಗೆ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್‌ ಮತ್ತು ರಂಜಕಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಡಿ ಜೀವಸತ್ತ್ವದ ಮೂಲಕ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪ್ರಮಾಣಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಶೃಂಗದ್ರವ್ಯದ ರಚನೆಗೆ ಎ ಮತ್ತು ಕಾಲಜನ್‌ಗೆ ಸಿ ಜೀವಸತ್ತ್ವದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
  • ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಅಪಾಟೈಟ್‌ ಹರಳಿನಲ್ಲಿ ಫ್ಲುವೊರೈಡ್‌ ಅಂಶವನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ನಿಷ್ಖನಿಜೀಕರಣ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಕೊಳೆಯುವಿಕೆಯನ್ನು ಇದು ತಡೆಗಟ್ಟುತ್ತದೆ.[೨೦]

ಈ ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಾಗಬಹುದು.[೩೮] ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಮ್‌, ರಂಜಕ ಮತ್ತು ಡಿ ಜೀವಸತ್ತ್ವ ಕೊರತೆಯಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಹಲ್ಲಿನ ದೃಢ ರಚನೆಗಳು ಖನಿಜೀಕರಣವಾಗುವುದು ಕಡಿಮೆ. ಎ ಜೀವಸತ್ತ್ವದ ಕೊರತೆಯಿಂದ ದಂತಕವಚ ರಚನೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು. ಫ್ಲುವೊರೈಡ್‌ ಕೊರತೆಯಿಂದ, ಹಲ್ಲನ್ನು ಆಮ್ಲೀಯ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಒಡ್ಡಿದಾಗಲೂ ನಿಷ್ಖನಿಜೀಕರಣ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಪುನಃ ಖನಿಜೀಕರಣವನ್ನು ವಿಳಂಬಗೊಳಿಸುವುದು. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ, ಹಲ್ಲು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಮಿತಿಮೀರಿದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಫ್ಲುವೊರೈಡ್‌ (ಲವಣ)ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಫ್ಲುರೊಸಿಸ್‌ ಎಂಬ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಪಸಾಮಾನ್ಯತೆಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಹಲ್ಲಿನ ಹಲವು ಅಪಸಾಮಾನ್ಯತೆಗಳಿವೆ.

ಅನೊಡಾಂಟಿಯಾ ಎಂಬುದು ಹಲ್ಲು ಬೆಳೆಯದೇ ಇರುವ ಸ್ಥಿತಿ. ಹೈಪೊಡಾಂಟಿಯಾ ಎಂದರೆ ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೊರತೆಯಿರುತ್ತದೆ. ಅನೊಡಾಂಟಿಯಾ ಎಂಬ ಬಹಳ ಅಪರೂಪದ ಅಪಸಾಮಾನ್ಯತೆ. ಇದು ಹೈಪೊಹೈಡ್ರೊಟಿಕ್‌ ಬಾಹ್ಯಕೋಶಸ್ತರೀಯ ಅತಿವೃದ್ಧಿ ಎಂಬ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಹೈಪೊಡಾಂಟಿಯಾ ಎಂಬುದು ಬಹಳಷ್ಟು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅಪಸಾಮಾನ್ಯತೆಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 3.5-8.0%ರಷ್ಟು ಜನತೆಗೆ ತಗಲುತ್ತದೆ. (ಇದು ಮೂರನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ). ಮೂರನೆಯ ದವಡೆ ಹಲ್ಲಿನ ಅಭಾವವು ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ. ಇದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ 20-23%ರಷ್ಟು ಜನರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ನಂತರ, ದವಡೆಯ ಮುಂಚಿನ ಎರಡನೆಯ ಹಲ್ಲು ಮತ್ತು ಪಕ್ಕದ ಬಾಚಿಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ತರಹದ ಸಮಸ್ಯೆಯು ಸಂಭವಿಸುವುದು. ಸೋಂಕು ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಔಷಧಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ಇತರ ಪರಿಸರೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಹಾಗೂ, ಡೌನ್‌ ಸಿಂಡ್ರೊಮ್‌ ಮತ್ತು ಕ್ರೌಝನ್‌ ಸಿಂಡ್ರೊಮ್‌ನಂತಹ ರೋಗಚಿಹ್ನೆಗಳಿಗೆ ಈಡಾಗುವಂತಹ ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲದ ಕೊರತೆಯು ಹೈಪೊಡಾಂಟಿಯಾದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿದೆ.[೩೯]

ಹೈಪರ್ಡಾಂಟಿಯಾ ಎಂದರೆ ಅನ್ಯ ಹಲ್ಲುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ಕಾಕೇಷಿಯನ್‌ ಜನಾಂಗದಲ್ಲಿ 1-3%ರಷ್ಟು ಹಾಗೂ ಬಹಳಷ್ಟು ಏಷ್ಯನ್ನರಲ್ಲಿ ಇದು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.[೪೦] ಇಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ 86%ರಷ್ಟರಲ್ಲಿ, ಬಾಚಿಹಲ್ಲುಗಳಿರುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ, ದವಡೆ ಮೂಳೆ ಸನಿಹದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಲ್ಲು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೪೧] ಹೈಪರ್ಡಾಂಟಿಯಾ ಸಮಸ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ಪಟಲವು ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.

ದ್ವಿಸಿಗಿತ ಎಂಬುದು ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿರುವ ಅಪಸಾಮಾನ್ಯ ಬಾಗುವಿಕೆ,ತಿರುವು. ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯನ್ನು ಚಲಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಆಘಾತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿದೆ. ಹಲ್ಲು ರಚನೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾಗಲೇ, ಬಲವೊಂದು ಹಲ್ಲನ್ನು ತನ್ನ ಮೂಲ ಸ್ಥಿತಿ ಗಮನಿಸಿ, ಹಲ್ಲಿನ ಉಳಿದ ಅಂಶಗಳೂ ಅಪಸಾಮಾನ್ಯ ಕೋನದಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಹಲ್ಲಿನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಊತಕ ಚೀಲಗಳು ಅಥವಾ ದುರ್ಮಾಂಸಗಳು ಹಲ್ಲಿನ ದ್ವಿಸಿಗಿತ ಉಂಟಾಗಿಸುವ ಕಾರಣಗಳು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಆಘಾತಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಒಸಡುಗಳೊಳಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕಾಯಂ ಹಲ್ಲಿನ ಮೊಳಕೆಯನ್ನು ಕದಲಿಸುತ್ತದೆ.[೪೨]

ಸ್ಥಳೀಯ ದಂತದ ಅತಿವೃದ್ಧಿ ಬಹಳ ಅಪರೂಪ, ಆದರೆ ಇದು ಮೇಲ್ದವಡೆ ಮತ್ತು ಬಾಯಿಯ ಮುಂಭಾಗದ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಹಲವು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ನರಗಳ (ತುದಿಯಂಚಿನ)ಶಿಖರ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷೋಭೆ, ಸೋಂಕು, ವಿಕಿರಣ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಹಾಗೂ ನಾಳಗಳ ಪೂರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿತ; (ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತ ಆಧಾರ ಕಲ್ಪನೆ).[೪೩] ಸ್ಥಳೀಯ ದಂತದ ಅತಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದ ತೊಂದರೆಗೀಡಾದ ಹಲ್ಲುಗಳು ಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಮೂಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇವುಗಳ ದಂತಾಗ್ರವು ಬಹಳ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದ್ದು, ಹಳದಿ-ಕಂದು ಮಿಶ್ರಿತ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಅನಿಯಮಿತ್ತಾದ ಆಕಾರ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ವಿಕಿರಣ ಚಿತ್ರಣಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಹಲ್ಲುಗಳ ನೋಟವು ಅರೆ-ಪಾರದರ್ಶಕ ಹಾಗೂ "ಸ್ವಲ್ಪಪ್ರಮಾಣ"ದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಅಗೋಚರ 'ghost teeth' ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪೪]

ಆಣ್ವಿಕ ಜೀವವಿಜ್ಞಾನ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಮೀನು ಮತ್ತು ಅದರಂತಹ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ hox gene ತಳೀಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯು ಹಲ್ಲುಗಳ ಮೂಡುವಿಕೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.[೪೫][೪೬]

ಇಲಿಯಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ಡಬ್ಲ್ಯೂಎನ್‌ಟಿ ಸಂಕೇತಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.[೪೭][೪೮]

ಆರಂಭಿಕ ಟೊಪ್ಪಿಗೆ ಹಂತದ ಹಲ್ಲಿನ ಅಂಕುರದ [೪೯] ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟಿನ ಬಾಹ್ಯ-ಸಡಿಲ ಸಂಪರ್ಕ ಅಂಗಾಂಶದ ಜೀವಕೋಶದಲ್ಲಿ NGF-R ಇದ್ದು, ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ರೋಪೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಮತ್ತು ಊತಕ-ವಿಭಿನ್ನತಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.[೫೦][೫೧][೫೨] ಹಲ್ಲಿನ ಅಪೂರ್ಣ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಮೇಲ್ದವಡೆಯ ಕಪಾಲ ನರದ ಇಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿವೆ. (ಹೈಪೊಡಾಂಟಿಯಾ ನೋಡಿ)

ಹಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಹಂತಗಳಾದ ಮೊಳಕೆ, ಟೊಪ್ಪಿಗೆ, ಗಂಟೆ ಮತ್ತು ದಂತಾಗ್ರ, ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ರೂಪೋತ್ಪತ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೊನಿಕ್‌ ಹೆಡ್ಜ್‌ಹಾಗ್ ಎಂಬ ಪ್ರೊಟೀನ್‌ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.[೪೭][೫೩][೫೪][೫೫]

ಹಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಶೃಂಗದ್ರವ್ಯೀಕರಣ ಮತ್ತು ದಂತಕವಚ ರಚನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳ ನಡುವೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಾಮ್ಯತೆಗಳಿವೆ.[೫೬][೫೭] ಶೃಂಗದ್ರವ್ಯವು ಹಲ್ಲಿನ ಜೀವಾಂಕುರದ [೫೮] ಹೊರಪದರ ಜೀವಕೋಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮೂಡಿಬಂದ ಹಲ್ಲಿನಲ್ಲೂ ಶೃಂಗದ್ರವ್ಯದ ಸಣ್ಣ ಪದರವಿದೆ, (ನ್ಯಾಸ್ಮಿತ್‌ ಒಳಪೊರೆ ಅಥವಾ ದಂತಕವಚ ಹೊರಚರ್ಮ) [೫೯]

ಹಲ್ಲಿನ ಒಡಮೂಡುವಿಕೆ, ರೋಪೋತ್ಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಒಡಾಂಟೊಬ್ಲ್ಯಾಸ್ಟ್‌ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚವು ಸಂಕೇತ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಗಂಟಾಗುವುದು.[೬೦][೬೧][೬೨][೬೩]

ಜೈವಿಕ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕಟಲಕ್ಷಣದ ಒಳಸಂಕೇತಗಳು ಹಲ್ಲಿನ ಗಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.[೬೪]

ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ ಮಾನವನ ಹಲ್ಲುಗಳ ಆಕಾರವು ಈಗಿನ ಮನುಷ್ಯನದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿತ್ತು.[೬೪][೬೫]

ಕೆಲವು ಡರ್ಮಾಯ್ಡ್‌ ಟೆರಟೊಮ (ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಊತಕಗಳಿಂದಾದ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜನನಗ್ರಂಥಿಗಳ ಗಂತಿ) (ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅಂಡಾಶಯದ, ಶ್ವಾಸಕೋಶದ, ಮೇದೋಜೀರಕ, ವೃಷಣ) ಪರಿಪೂರ್ಣ ಹಲ್ಲುಗಳು ಬೆಳೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.[೬೬][೬೭][೬೮][೬೯]

ಹಲ್ಲು ಮೂಡಿಬರಲು, ಪ್ಯಾರಾಥೈರಾಯ್ಡ್‌ ಹಾರ್ಮೋನ್‌ ಬಹಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.[೭೦]

ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹುಳದ ಜಾತಿಯಾದ ಆನ್ಸಿಲೊಸ್ಟೊಮಾ ಪ್ರಭೇದವು (ಅನ್ಸಿಲೊಸ್ಟೊಮಾ ಡುವೊಡೆನೇಲ್‌,(ಜಂತುಹುಳುವಿನ ಜಾತಿ) ನೆಕೆಟರ್‌ ಅಮೆರಿಕನಸ್‌) ಹಲ್ಲು ಹೊಂದಿರುವ, ಅತಿ ಸರಳ ಜಿನೊಮ್‌ ಉಳ್ಳ ಜೀವಿಯಾಗಿದೆ.[೭೧]

ಹಲವು ಕಶೇರುಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳು ಅನುವಂಶೀಯ, ಪ್ರಪೂರ್ವಸದೃಶವಾಗಿವೆ; ಹಾಗೂ ಅವುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಒಂದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿದೆ.[೫೪][೭೨][೭೩][೭೪]

ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿಶಿಷ್ಟ ಮೂಳೆಯಂತಹ ರಚನೆಗಳಿವೆ.[೭೫] ಆರ್ಚೊಸಾರ್ಗಸ್‌ ಪ್ರೊಬೆಟೊಸೆಫಲಸ್‌ ಪರ್ಸಿಫಾರ್ಮ್ಸ್‌ ಗುಂಪು, ಸ್ಪಾರಿಡೇ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿರುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳುಂಟು, ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಕ್ಯಾರಿಸ್ಟೀಡೇ ಪರ್ಸಿಫಾರ್ಮ್ಸ್‌ ಸಮೂಹ, ಕ್ಯಾರಿಸ್ಟೀಡೇ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇವುಗಳ ಮರಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲಿನ ಕುರುಹುಗಳುಂಟು.[೭೬]

ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಷಾರ್ಕ್‌ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ, ಆಯುಸ್ಸಿನುದ್ದಕ್ಕೂ, ಹಲ್ಲುಗಳು ತೀವ್ರ ಭಿನ್ನ ರೀತ್ಯಾ ಮೂಡುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.[೭೭][೭೮][೭೯]

ಷಾರ್ಕ್ ಮೀನಿನ ಹಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ಬೇರುಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಅವು ಭಕ್ಷಿಸುವಾಗ ಹಲ್ಲುಗಳು ಉದುರಿ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಷಾರ್ಕ್‌ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 2,400 ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪ್ರಾಣಿಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೮೦] ಹಾಗಾಗಿ, ಕಳೆದುಹೋದ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಹಲ್ಲುಗಳು ಹುಟ್ಟುತ್ತಿರಲೇಬೇಕು. ಷಾರ್ಕ್ ಮೀನಿನ ಹಲ್ಲುಗಳು ನಾಲಗೆಯ ಬಳಿ ಪರಿವರ್ತಿತ ಚಿಪ್ಪಿನಂತಹ ರಚನೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅವು ಪಂಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ದವಡೆಯ ಮೇಲೆ ಹೊರಕ್ಕೆ ಚಾಚಿ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ನಂತರ, ಅವು ಬಳಕೆಯಾಗಿ, ಬಿದ್ದುಹೋಗುತ್ತವೆ.[೮೧]

ಹಾವುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಹಲ್ಲುಗಳುಂಟು. ಆದರೆ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಮೊಟ್ಟೆ-ಭಕ್ಷಕ ಹಾವು ಇದಕ್ಕೆ ಅಪವಾದ.

ಇಂದಿನ ಹಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಆರ್ಕಿಯೊಪ್ಟೆರಿಕ್ಸ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಪ್ರಾಗೈತಿಹಾಸಿಕ ಹಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲುಗಳಿದ್ದವು.[೮೨]

ಟ್ಯುಬುಲಿಡೆಂಟೆಟಾ ಶ್ರೇಣಿಗಳಲ್ಲಿ (ಸಸ್ತನಿ ವರ್ಗ) ಹಲ್ಲುಗಳಿಗೆ ದಂತಕವಚವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಜೊತೆಗೆ, ಬಾಚಿಹಲ್ಲುಗಳು, ಕೋರೆಹಲ್ಲುಗಳು ಸಹ ಇಲ್ಲ. ದವಡೆ ಹಲ್ಲುಗಳು ಬೇರಿನಿಂದ ಸತತವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ.[೮೩]

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಮಾನವೇತರ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಮಾನವನ ಹಲ್ಲು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಂತಯೇ ಇದೆ. ಆಕೃತಿವಿಜ್ಞಾನ, ಸಂಖ್ಯೆ, ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಕಾಲಮಾನ ಹಾಗೂ ಹಲ್ಲಿನ ವಾಸ್ತವ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವೆನಿಸುವ ಹಲ್ಲುಗಳ ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನತೆಗಳಿರುತ್ತವೆ.

ಮಾನವೇತರ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚ ರಚನೆಯು ಮಾನವನಂತೆಯೇ ಇದೆ. ಹಲ್ಲಿನ ತೊಟ್ಟು ಸೇರಿದಂತೆ, ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಮತ್ತು ದಂತಕವಚ ಅಂಗವು ಅದೇ ರೀತಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.[೮೪] ಅದೇನೇ ಇರಲಿ, ಮಾನವ ಹಾಗೂ ಹಲವು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚ-ಜನಕ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಸತ್ತು, ದಂತಕವಚ ರಚನೆಯು ಅಸಾಧ್ಯವಾದರೂ, ದಂಶಕಗಳಲ್ಲಿ ದಂತಕವಚಗಳು ಸತತವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುವವು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ದಂಶಕಗಳು ವಿವಿಧ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಕಚ್ಚಿ ತಮ್ಮ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಸವೆಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತವೆ.[೮೫] ದಂಶಕಗಳು ಹಲ್ಲು ಕಡಿಯದಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳ ಹಲ್ಲುಗಳು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬಾಯಿಯ ಮೇಲ್ಬದಿಗಳನ್ನು ಗಾಯಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ದಂಶಕಗಳ ಬಾಚಿಹಲ್ಲುಗಳು ಎರಡು ಭಾಗಗಳ (ದಂತಾಗ್ರ ಮತ್ತು ಬೇರು ಸದೃಶಿಗಳು) ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ತುಟಿಯ ಅರ್ಧವು ದಂತಕವಚದಿಂದ ಆವರಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ದಂತಾಗ್ರವನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ನಾಲಗೆಯ ಅರ್ಧಭಾಗವು ದಂತದ್ರವ್ಯದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ, ಹಾಗೂ ಇದು ಬೇರನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ದಂಶಕಗಳ ಬಾಚಿಹಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇರು ಮತ್ತು ದಂತಾಗ್ರಗಳೆರಡೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದು, ದಂಶಕದ ಆಯುಸ್ಸಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಬೆಳೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ.

ಕೋತಿಗಳು, ನಾಯಿಗಳು, ಹಂದಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವ ದಂತಕವಚದಲ್ಲಿನ ಖನಿಜ ವಿತರಣೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಂತೆ ದಂಶಕದ ದಂತಕವಚದಲ್ಲಿನ ಖನಿಜ ವಿತರಣೆಯು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.[೮೬] ಕುದುರೆ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ, ದಂತಕವಚ ಮತ್ತು ದಂತದ್ರವ್ಯ ಪದರಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಲ್ಲುಗಳ ಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ ಸವೆತದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.[೮೭][೮೮]

ಗೂಡು ರಚಿಸುವಂತಹ ಆಸರೆಯ ರಚನೆಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಸಸ್ತನಿಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಸಳೆಗಳಲ್ಲಿವೆ.[೧೮] ಕಡಲಹಸುಗಳಲ್ಲಿ ದವಡೆ ಮೂಳೆಯ ಹಲ್ಲುಗಳು ದವಡೆಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಮೃದು ಅಂಗಾಂಶಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಮೂಳೆಯ ಚಿಪ್ಪುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹಲ್ಲುಗಳು ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಆನೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ, ಕಳೆದುಹೋದ ಹಲ್ಲುಗಳ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆನಂತರ ಮೂಡುವ ಹಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಇದು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಾನವಹಲ್ಲಿನ ದೇಶೀ ಚಿಕಿತ್ಸೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
    • ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕೆ.ಆರ್‌. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಸೇತುವೆ ಕೆಳಗೆ ಮತ್ತು ಜಾಮಿಯಾ ಮಸೀದಿ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳುವ ಹಲ್ಲಿನ ಚಿಕಿತ್ಸಕರು ಹಾಕುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೂಗಿದು.
  • ಹಲ್ಲು ಬಿದ್ದಿರುವ ಬಾಯಿಗೆ ದಾಳಿಂಬೆ ಬೀಜದ ಬಿಳುಪಿನ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಲುಗಾಡುವ ಹಲ್ಲುಗಳ ಸುತ್ತ ಎಂತದ್ದೋ ಚೂರ್ಣ ಹಾಕಿ ಮಜೂಬೂತು ಮಾಡುವುದು ಇವರ ಕೆಲಸ. ವೃದ್ಧರು, ಹಲ್ಲಿಲ್ಲದವರು ಹಾಗೂ ಗುಟ್ಕಾ, ಪಾನ್‌ಪರಾಗ್‌, ತಂಬಾಕು, ಎಲೆಅಡಿಕೆ ಅಗಿಯುವವರು ಬಿದ್ದಿರುವ ತಮ್ಮ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅನಸ್ತೇಷಿಯಾ ನೀಡದೆ, ಚಮಚ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ಅರದಂತಿರುವ ಉಪಕರಣದಿಂದ ದಂತಪಂಕ್ತಿಯ ಭೋಜನ ಕೂಟದಿಂದ ಎದ್ದುಹೋಗಿರುವ ಹಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅತಿಥಿಯನ್ನು ಕೂರಿಸುತ್ತಾರೆ. ‘ಈ ಹಲ್ಲುಗಳು ನಾಲ್ಕಾರು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಬಾಳಿಕೆ ಬರ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಪಂಕ್ತಿಯಿಂದ ಎದ್ದೇಳಿಸಲು ಇಕ್ಕಳವೇ ಬೇಕು’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಹಲ್ಲು ಕೂಡಿಸುವ ಅಲ್ಲಾ ಭಕ್ಷ್. ‘ನಾವು ಹುಳುಕು ಹಿಡಿದ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಕೀಳಲ್ಲ, ಬಾಯಿಯ ದುರ್ವಾಸನೆ ಹಾಗೂ ಹಲ್ಲು ನೋವಿಗೆ ಔಷಧಿ ಕೊಡಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.
  • ಫೈಬರ್‌ನ ಕೃತಕ ಹಲ್ಲುಗಳು, ಅವುಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಲು ಬೇಕಾದ ಪೌಡರ್‌, ಮುಲಾಮುಗಳನ್ನು ಮೆಡಿಕಲ್‌ ಶಾಪ್‌ಗಳಿಂದಲೇ ತರುತ್ತಾರೆ. ಆಶ್ಚರ್ಯ ಎಂದರೆ ಆ ಪೌಡರ್‌, ಟಾನಿಕ್‌ ಮತ್ತು ಮುಲಾಮುಗಳ ಹೆಸರೇ ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಹಲ್ಲನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಹಿಡಿದಿಡಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡಬೇಕು. ಯಾವ ರೀತಿ ಲೇಪನ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂಬ ಕಲೆ ಅವರಿಗೆ ಕರಗತವಾಗಿದೆ. ‘ಹಲ್ಲು ಜೋಡಿಸಲು ಬಳಸುವ ಪೇಸ್ಟ್‌ ಮೂರೇ ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ಒಣಗುತ್ತದೆ. ನಾಲ್ಕನೇ ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಇರೊ ಹೋಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಿರಿಯಾನಿ ಮೂಳೆ ಕಡಿಯಬಹುದು’ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಹಲ್ಲು ಜೋಡಿಸುವ ಅಕ್ಬರ್‌.[೮೯]

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  1. ↑ ೧.೦೦ ೧.೦೧ ೧.೦೨ ೧.೦೩ ೧.೦೪ ೧.೦೫ ೧.೦೬ ೧.೦೭ ೧.೦೮ ೧.೦೯ ೧.೧೦ ೧.೧೧ ೧.೧೨ ೧.೧೩ ೧.೧೪ ೧.೧೫ ೧.೧೬ ೧.೧೭ Ten Cate, A. R. (1998). Oral histology: development, structure, and function. St. Louis: Mosby. pp. 81–102. ISBN 0-8151-2952-1.
  2. ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ ೨.೩ ಟೆಕ್ಸಸ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಖೆ.
  3. ↑ Thesleff I, Vaahtokari A, Partanen AM (1995). "Regulation of organogenesis. Common molecular mechanisms regulating the development of teeth and other organs". The International Journal of Developmental Biology. 39 (1): 35–50. PMID 7626420. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. ↑ Thesleff I, Vaahtokari A, Kettunen P, Aberg T (1995). "Epithelial-mesenchymal signaling during tooth development". Connective Tissue Research. 32 (1–4): 9–15. doi:10.3109/03008209509013700. PMID 7554939.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  5. ↑ Ross, Michael H.; Kaye, Gordon I.; Pawlina (2003). Histology: a text and atlas: with cell and molecular biology (4th ed.). Hagerstwon, MD: Lippincott Williams & Wilkins. p. 453. ISBN 978-0-683-30242-4. {{cite book}}: Unknown parameter |firs3= ignored (help)
  6. ↑ Ash, Major M.; Nelson, Stanley J. (2003). Wheeler's dental anatomy, physiology, and occlusion. Philadelphia: W.B. Saunders. pp. 32, 45, and 53. ISBN 978-0-7216-9382-8.
  7. ↑ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ದಂತವೈದ್ಯಶಾಲೆ, ದಿ ಬೆಲ್‌ ಸ್ಟೇಜ್‌: ಚಿತ್ರ 26 ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2007-05-05 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  8. ↑ Barbara Young, Paul R. Wheater (2006). Wheaters Functional Histology. Elsevier Health Sciences. p. 255. ISBN 9780443068508.
  9. ↑ ದಕ್ಷಿಣ ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ ದಂತವೈದ್ಯಶಾಲೆ, ದಿ ಬೆಲ್‌ ಸ್ಟೇಜ್‌: ಚಿತ್ರ 30 ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2007-05-05 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  10. ↑ ರೊಸ್‌, ಕೇಯ್‌ ಮತ್ತು ಪಾವ್ಲಿನಾ, ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ: ಎ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌ ಅಂಡ್‌ ಅಟ್ಲಾಸ್‌ , ಪು. 444.
  11. ↑ ಕೇಟ್‌, ಒರಲ್‌ ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ , ಪು. 197.
  12. ↑ ರೊಸ್‌, ಕೇಯ್‌ ಮತ್ತು ಪಾವ್ಲಿನಾ, ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ: ಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌ ಅಂಡ್‌ ಅಟ್ಲಾಸ್‌ , ಪು. 445.
  13. ↑ ರೊಸ್‌, ಕೇಯ್‌ ಮತ್ತು ಪಾವ್ಲಿನಾ, ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ: ಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌ ಅಂಡ್‌ ಅಟ್ಲಾಸ್‌ , ಪು. 447.
  14. ↑ ೧೪.೦ ೧೪.೧ ೧೪.೨ ೧೪.೩ ಕೇಟ್‌, ಒರಲ್‌ ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ , ಪು. 128-139.
  15. ↑ ಸಮ್ಮಿಟ್‌, ಫಂಡಮೆಂಟಲ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಆಪರೇಟಿವ್‌ ಡೆಂಟಿಸ್ಟ್ರಿ' , ಪು. 13.
  16. ↑ ಸಮ್ಮಿಟ್‌, ಫಂಡಮೆಂಟಲ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಆಪರೇಟಿವ್‌ ಡೆಂಟಿಸ್ಟ್ರಿ' , ಪು. 183.
  17. ↑ ಜಾನ್ಸನ್‌, ಬಯೊಲಜಿ ಆಫ್‌ ದಿ ಹ್ಯೂಮನ್‌ ಡೆಂಟಿಷನ್‌ , ಪು. 183.
  18. ↑ ೧೮.೦೦ ೧೮.೦೧ ೧೮.೦೨ ೧೮.೦೩ ೧೮.೦೪ ೧೮.೦೫ ೧೮.೦೬ ೧೮.೦೭ ೧೮.೦೮ ೧೮.೦೯ ಕೇಟ್‌, ಒರಲ್‌ ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ , ಪು. 236-248.
  19. ↑ Luan X, Ito Y, Diekwisch TG (2006). "Evolution and development of Hertwig's epithelial root sheath". Developmental Dynamics. 235 (5): 1167–80. doi:10.1002/dvdy.20674. PMC 2734338. PMID 16450392. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  20. ↑ ೨೦.೦ ೨೦.೧ ರೊಸ್‌, ಕೇಯ್‌ ಮತ್ತು ಪಾವ್ಲಿನಾ, ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ: ಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌ ಅಂಡ್‌ ಅಟ್ಲಾಸ್‌ , ಪು. 453.
  21. ↑ ೨೧.೦ ೨೧.೧ ರೊಸ್‌, ಕೇಯ್‌ ಮತ್ತು ಪಾವ್ಲಿನಾ, ಹಿಸ್ಟಾಲಜಿ: ಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌ ಅಂಡ್‌ ಅಟ್ಲಾಸ್‌ , ಪು. 452.
  22. ↑ ರಿಯೊಲೊ ಮತ್ತು ಆವೆರಿ, ಎಸೆಂಷ್ಯಲ್ಸ್‌ ಫಾರ್‌ ಆರ್ಥೊಡೊಂಟಿಕ್‌ ಪ್ರ್ಯಾಕ್ಟಿಸ್‌ , ಪು. 142.
  23. ↑ ಹ್ಯಾರಿಸ್‌, ಕ್ರೆನಿಯೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಗ್ರೊತ್‌ ಅಂಡ್‌ ಡೆವೆಲಪ್ಮೆಂಟ್‌ , ಪಿಪಿ. 1–3.
  24. ↑ ಹ್ಯಾರಿಸ್‌, ಕ್ರೆನಿಯೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಗ್ರೊತ್‌ ಅಂಡ್‌ ಡೆವೆಲಪ್ಮೆಂಟ್‌ , ಪು. 3.
  25. ↑ ಹ್ಯಾರಿಸ್‌, ಕ್ರೆನಿಯೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಗ್ರೊತ್‌ ಅಂಡ್‌ ಡೆವೆಲಪ್ಮೆಂಟ್‌ , ಪು. 5.
  26. ↑ ಅಮೆರಿಕನ್ ದಂತ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಸಂಘ, ಹಲ್ಲು ಉಗಮ ಪಟ್ಟಿ ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2009-08-31 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  27. ↑ Ash, Major M.; Nelson, Stanley J. (2003). Wheeler's dental anatomy, physiology, and occlusion. Philadelphia: W.B. Saunders. pp. 38 and 41. ISBN 978-0-7216-9382-8.
  28. ↑ Ash, Major M.; Nelson, Stanley J. (2003). Wheeler's dental anatomy, physiology, and occlusion. Philadelphia: W.B. Saunders. p. 38. ISBN 978-0-7216-9382-8.
  29. ↑ ವೆಬ್‌ಎಂಡಿ, ಡೆಂಟಲ್‌ ಹೆಲ್ತ್‌: ಯುವರ್‌ ಚೈಲ್ಡ್ಸ್‌ ಟೀತ್‌ ಇಲ್ಲಿದೆ.
  30. ↑ Ash, Major M.; Nelson, Stanley J. (2003). Wheeler's dental anatomy, physiology, and occlusion. Philadelphia: W.B. Saunders. p. 41. ISBN 978-0-7216-9382-8.
  31. ↑ ಮಂತ್ಲಿ ಮೈಕ್ರೊಸ್ಕೊಪಿ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೊರೇಷನ್ಸ್‌, ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೊರೇಷನ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಮಂತ್‌: ಜನವರಿ 1998 .
  32. ↑ ಹೆಲ್ತ್‌ ಹವಾಯ್‌, ಪ್ರೈಮೆರಿ ಟೀತ್‌: ಇಂಪಾರ್ಟೆನ್ಸ್‌ ಅಂಡ್‌ ಕೇರ್‌ ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2007-02-06 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  33. ↑ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿ ಆಫ್‌ ಪೆರಿಯೊಡಾಂಟಾಲಜಿ, ಒರಲ್‌ ಹೆಲ್ತ್‌ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್‌ ಫಾರ್‌ ದಿ ಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2006-12-09 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  34. ↑ Ash, Major M.; Nelson, Stanley J. (2003). Wheeler's dental anatomy, physiology, and occlusion. Philadelphia: W.B. Saunders. p. 53. ISBN 978-0-7216-9382-8.
  35. ↑ Armstrong WG (1968). "Origin and nature of the acquired pellicle". Proceedings of the Royal Society of Medicine. 61 (9): 923–30. PMC 1902619. PMID 5679017. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  36. ↑ Darling AI (1943). "The Distribution of the Enamel Cuticle and Its Significance". Proceedings of the Royal Society of Medicine. 36 (9): 499–502. PMC 1998608. PMID 19992694. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  37. ↑ ದಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡೆಂಟಲ್‌ ಹೈಜಿನ್‌ ಅಸೊಸಿಯೇಷನ್‌, ನ್ಯೂಟ್ರಿಷನಲ್‌ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ಸ್‌ ಇನ್‌ ಟೂತ್‌ ಡೆವೆಲಪ್ಮೆಂಟ್‌ ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2013-01-06 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  38. ↑ ದಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಡೆಂಟಲ್‌ ಹೈಜಿನ್‌ ಅಸೊಸಿಯೇಷನ್‌, ಟೇಬಲ್‌ II. ಎಫೆಕ್ಟ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ನ್ಯೂಟ್ರಿಯೆಂಟ್‌ ಡೆಫಿಷಿಯೆನ್ಸೀಸ್ ಆನ್‌ ಟೂತ್‌ ಡೆವೆಲಪ್ಮೆಂಟ್‌ ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2013-01-06 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  39. ↑ Millett, Declan T. (2000). Orthodontics and Paediatric Dentistry. Elsevier Health Sciences. ISBN 0443062870. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  40. ↑ ನೆವಿಲ್‌, ಡ್ಯಾಮ್‌, ಅಲೆನ್‌ ಮತ್ತು ಬೌಕಾಟ್‌, ಒರಲ್‌ & ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಲೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಪ್ಯಾತೊಲಜಿ , ಪು. 70.
  41. ↑ ಕಾನ್‌, ಬೇಸಿಕ್‌ ಒರಲ್‌ & ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಲೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಪ್ಯಾತೊಲಜಿ , ಪು. 49.
  42. ↑ ನೆವಿಲ್‌, ಡ್ಯಾಮ್‌, ಅಲೆನ್‌ ಮತ್ತು ಬೌಕಾಟ್‌, ಒರಲ್‌ & ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಲೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಪ್ಯಾತೊಲಜಿ , ಪು. 86.
  43. ↑ ನೆವಿಲ್‌, ಡ್ಯಾಮ್‌, ಅಲೆನ್‌ ಮತ್ತು ಬೌಕಾಟ್‌, ಒರಲ್‌ & ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಲೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಪ್ಯಾತೊಲಜಿ , ಪು. 99.
  44. ↑ ಕಾನ್‌, ಬೇಸಿಕ್‌ ಒರಲ್‌ & ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಲೊಫೆಷ್ಯಲ್‌ ಪ್ಯಾತೊಲಜಿ , ಪು. 58.
  45. ↑ Fraser GJ, Hulsey CD, Bloomquist RF, Uyesugi K, Manley NR, Streelman JT (2009). "An ancient gene network is co-opted for teeth on old and new jaws". PloS Biology. 7 (2): e31. doi:10.1371/journal.pbio.1000031. PMC 2637924. PMID 19215146. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  46. ↑ Fraser GJ, Bloomquist RF, Streelman JT (2008). "A periodic pattern generator for dental diversity". BMC Biology. 6: 32. doi:10.1186/1741-7007-6-32. PMC 2496899. PMID 18625062.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  47. ↑ ೪೭.೦ ೪೭.೧ Dassule HR, Lewis P, Bei M, Maas R, McMahon AP (2000). "Sonic hedgehog regulates growth and morphogenesis of the tooth". Development. 127 (22): 4775–85. PMID 11044393. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  48. ↑ Järvinen E, Salazar-Ciudad I, Birchmeier W, Taketo MM, Jernvall J, Thesleff I (2006). "Continuous tooth generation in mouse is induced by activated epithelial Wnt/beta-catenin signaling". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 103 (49): 18627–32. doi:10.1073/pnas.0607289103. PMC 1693713. PMID 17121988. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  49. ↑ Christensen L R, Møllgård K, Kjær I, Janas M S. (1993). "Immunocytochemical demonstration of nerve growth factor receptor (NGF.-R) in developing human fetal teeth". Anat Embryol. 188 (3): 247–55. doi:10.1007/BF00188216. PMID 8250280 : 8250280. {{cite journal}}: Check |pmid= value (help); Unknown parameter |unused_data= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  50. ↑ Mitsiadis TA, Dicou E, Joffre A, Magloire H. (1992). "Immunohistochemical localization of nerve growth factor (NGF) and NGF receptor (NGF-R) in the developing first molar tooth of the rat". Differentiation. 49 (1): 47–61. doi:10.1007/BF00495427. PMID 1320577 : 1320577. {{cite journal}}: Check |pmid= value (help); Unknown parameter |unused_data= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  51. ↑ Mitsiadis TA, Dicou E, Joffre A, Magloire H. (2001). "NGF Signals Supporting the Tooth Development are Mediated through p75. (Japanese)". Journal of the Kyushu Dental Society. 55 (6): 347–355. doi:10.2504/kds.55.347. Archived from the original on 2012-02-29. Retrieved 2010-12-02. {{cite journal}}: Unknown parameter |unused_data= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  52. ↑ Amano O, Bringas P, Takahashi I, Takahashi K, Yamane A, Chai Y, Nuckolls GH, Shum L, Slavkin HC. (1999). "Nerve growth factor (NGF) supports tooth morphogenesis in mouse first branchial arch explants". Dev Dyn. 216 (3): 299–310. doi:10.1002/(SICI)1097-0177(199911). PMID 10590481. Archived from the original on 2020-04-27. Retrieved 2010-12-02. {{cite journal}}: Unknown parameter |doi_brokendate= ignored (help); Unknown parameter |unused_data= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  53. ↑ Cobourne MT, Hardcastle Z, Sharpe PT (2001). "Sonic hedgehog regulates epithelial proliferation and cell survival in the developing tooth germ". Journal of Dental Research. 80 (11): 1974–9. doi:10.1177/00220345010800110501. PMID 11759005. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  54. ↑ ೫೪.೦ ೫೪.೧ Nakatomi M, Morita I, Eto K, Ota MS (2006). "Sonic hedgehog signaling is important in tooth root development". Journal of Dental Research. 85 (5): 427–31. doi:10.1177/154405910608500506. PMID 16632755. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  55. ↑ "Expression of Sonic hedgehog in mouse tooth". Gene expression in tooth by Pekka Nieminen. Archived from the original on 2011-07-18. Retrieved 2009-10-17. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  56. ↑ Toto PD, O'Malley JJ, Grandel ER (1967). "Similarities of keratinization and amelogenesis". Journal of Dental Research. 46 (3): 602–7. doi:10.1177/00220345670460032401. PMID 4165207. {{cite journal}}: Unknown parameter |doi_brokendate= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  57. ↑ Gustafson G, Sundström B (1975). "Enamel: morphological considerations". Journal of Dental Research. 54 Spec No B (2 suppl): B114–20. doi:10.1177/00220345750540020301. PMID 1094042. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  58. ↑ Domingues MG, Jaeger MM, Araújo VC, Araújo NS (2000). "Expression of cytokeratins in human enamel organ". European Journal of Oral Sciences. 108 (1): 43–7. doi:10.1034/j.1600-0722.2000.00717.x. PMID 10706476. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  59. ↑ Rosebury, Theodor (1934). "Presence of Iron in Enamel Keratin". Journal of Dental Research. 14: 269–72. doi:10.1177/00220345340140040301. Archived from the original on 2020-04-27. Retrieved 2010-12-02. {{cite journal}}: Unknown parameter |doi_brokendate= ignored (help)
  60. ↑ Vaahtokari A, Aberg T, Jernvall J, Keränen S, Thesleff I (1996). "The enamel knot as a signaling center in the developing mouse tooth". Mechanisms of Development. 54 (1): 39–43. doi:10.1016/0925-4773(95)00459-9. PMID 8808404. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  61. ↑ Tucker AS, Headon DJ, Schneider P; et al. (2000). "Edar/Eda interactions regulate enamel knot formation in tooth morphogenesis". Development. 127 (21): 4691–700. PMID 11023871. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help); Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  62. ↑ Thesleff I, Keränen S, Jernvall J (2001). "Enamel knots as signaling centers linking tooth morphogenesis and odontoblast differentiation". Advances in Dental Research. 15: 14–8. doi:10.1177/08959374010150010401. PMID 12640732. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  63. ↑ Lesot H, Lisi S, Peterkova R, Peterka M, Mitolo V, Ruch JV (2001). "Epigenetic signals during odontoblast differentiation". Advances in Dental Research. 15: 8–13. doi:10.1177/08959374010150012001. PMID 12640731. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  64. ↑ ೬೪.೦ ೬೪.೧ Townsend G, Richards L, Hughes T (2003). "Molar intercuspal dimensions: genetic input to phenotypic variation". Journal of Dental Research. 82 (5): 350–5. doi:10.1177/154405910308200505. PMID 12709500. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  65. ↑ Keith A (1913). "Problems relating to the Teeth of the Earlier Forms of Prehistoric Man". Proceedings of the Royal Society of Medicine. 6 (Odontol Sect): 103–124. PMC 2005996. PMID 19977113.
  66. ↑ "Ovarian teratoma (dermoid) with teeth". Doctor T's BrokenDown Palace. Retrieved 2009-11-07.
  67. ↑ Lee R (1860). "On the Nature of Ovarian Cysts which contain Teeth, Hair, and Fatty Matter". Medico-Chirurgical Transactions. 43 (2): 93–114. PMC 2147752.
  68. ↑ Eccles WM, Hopewell-Smith A (1912). "'Dermoid Teeth,' or Teeth developed in Teratomata". Proceedings of the Royal Society of Medicine. 5 (Odontol Sect): 123–139. PMC 2005364. PMID 19976169.
  69. ↑ Smith CJ (1967). "A teratoma of the lung containing teeth". Annals of the Royal College of Surgeons of England. 41 (5): 413–22. PMC 2312017. PMID 6061946. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  70. ↑ Philbrick WM, Dreyer BE, Nakchbandi IA, Karaplis AC (1998). "Parathyroid hormone-related protein is required for tooth eruption". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 95 (20): 11846–51. doi:10.1073/pnas.95.20.11846. PMC 21728. PMID 9751753. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  71. ↑ "Ancylostoma duodenale". Nematode.net Genome Sequencing Center. Archived from the original on 2008-05-16. Retrieved 2009-10-27.
  72. ↑ James WW, Wellings AW (1943). "The Dental Epithelium and its Significance in Tooth Development". Proceedings of the Royal Society of Medicine. 37 (1): 1–6.12. PMC 2180846. PMID 19992735. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  73. ↑ Koussoulakou DS, Margaritis LH, Koussoulakos SL (2009). "A curriculum vitae of teeth: evolution, generation, regeneration". International Journal of Biological Sciences. 5 (3): 226–43. PMC 2651620. PMID 19266065. Archived from the original on 2012-03-05. Retrieved 2010-12-02.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  74. ↑ Salazar-Ciudad I, Jernvall J (2002). "A gene network model accounting for development and evolution of mammalian teeth". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 99 (12): 8116–20. doi:10.1073/pnas.132069499. PMC 123030. PMID 12048258. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  75. ↑ Sander Kranenbarg. "Skeletal tissue differentiation in fish". Wageninger University. Archived from the original on 2012-03-06. Retrieved 2009-10-24.
  76. ↑ Owen, Richard (1859). The principal forms of the skeleton and the teeth as the basis for a system of natural history and comparativa anatomy. Houlston and Wright. Retrieved 24 October 2009.[page needed]
  77. ↑ ಡೇವ್‌ ಅಬೊಟ್‌, ಷಾರ್ಕ್ಸ್‌ , ಇಲ್ಲಿವೆ.
  78. ↑ Boyne PJ (1970). "Study of the chronologic development and eruption of teeth in elasmobranchs". Journal of Dental Research. 49 (3): 556–60. doi:10.1177/00220345700490031501. PMID 5269110. {{cite journal}}: Unknown parameter |doi_brokendate= ignored (help)
  79. ↑ Sasagawa I (1989). "The fine structure of initial mineralisation during tooth development in the gummy shark, Mustelus manazo, Elasmobranchia". Journal of Anatomy. 164: 175–87. PMC 1256608. PMID 2606790. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  80. ↑ ಜೇಸನ್‌ ಬಕ್ಹೇಮ್‌, ಎ ಕ್ವಿಕ್‌ ಕೋರ್ಸ್‌ ಇನ ಇಕ್ತಿಯಾಲಜಿ , ಇಲ್ಲಿದೆ.
  81. ↑ ಮೈಕಲ್‌ ಇ. ವಿಲಿಯಮ್ಸ್‌, ಜಾಸ್‌: ದಿ ಅರ್ಲಿ ಇಯರ್ಸ್‌ , ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2016-03-24 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  82. ↑ Sire JY, Delgado SC, Girondot M (2008). "Hen's teeth with enamel cap: from dream to impossibility". BMC Evolutionary Biology. 8: 246. doi:10.1186/1471-2148-8-246. PMC 2542379. PMID 18775069.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  83. ↑ "ಕ್ಲ್ಯಾಸ್‌ ಮ್ಯಾಮಲಿಯಾ, ಆರ್ಡರ್‌ ಟ್ಯೂಬುಲಿಡೆಂಟೆಟಾ, ಫ್ಯಾಮಿಲಿ ಒರಿಕ್ಟರೊಪೊಡಿಡೆ, ಸ್ಪೀಷಿಸ್‌ ಒರಿಕ್ಟೆರೊಪಸ್‌ ಅಫರ್‌ Archived 2012-10-23 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.," ಮಿಷಿಗನ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಪ್ರಾಣಿವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರದರ್ಶನಾಲಯ. 2009ರ ನವೆಂಬರ್‌ 16ರಂದು ವೀಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು.
  84. ↑ ಫ್ರ್ಯಾಂಡ್ಸನ್‌ ಅಂಡ್‌ ಸ್ಪರ್ಜನ್‌, ಅನಾಟಮಿ ಅಂಡ್‌ ಫಿಷ್ಯಾಲಜಿ ಆಫ್‌ ಫಾರ್ಮ್‌ ಅನಿಮಲ್ಸ್‌. , ಪು. 305.
  85. ↑ ಕಾಕೇಕಿ. ವೆಟೆರಿನರಿ ಹಿಸ್ಟೊಲಜಿ ವಿತ್‌ ಸಬ್ಟೈಟಲ್‌ "ಡೈಜೆಸ್ಟಿವ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌: ಒರಲ್‌ ಕ್ಯಾವಿಟಿ" ಇಲ್ಲಿದೆ.
  86. ↑ Fejerskov O (1979). "Human dentition and experimental animals". Journal of Dental Research. 58 (Spec Issue B): 725–34. doi:10.1177/002203457905800224011. PMID 105027. {{cite journal}}: Unknown parameter |doi_brokendate= ignored (help); Unknown parameter |month= ignored (help)
  87. ↑ ರಾಂಡಲ್‌-ಬೋಮನ್ಸ್‌ ಏಪ್ರಿಲ್‌ 2004 ಗನ್ಡ್‌ ಔಟ್‌: ಯಂಗ್‌ ಹಾರ್ಸಸ್‌ ಲೂಸ್‌ ಮೆನಿ ಟೀತ್‌, ವೆಟ್‌ ಸೇಯ್ಸ್‌." ಉಲ್ಲೇಖವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಿ Archived 2008-05-21 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ..
  88. ↑ ಎನ್ಕಾರ್ಟಾ ಕೊಂಡಿ ಇಲ್ಲಿದೆ Archived 2009-10-29 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
  89. ↑ "ಹಲ್‌ ಬೇಕೇನ್ರೀ ಹಲ್ಲು...;ಪೀರ್‌ಪಾಷಾ;23 May, 2017". Archived from the original on 2017-05-27. Retrieved 2017-05-31.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕೆರೊಲ್‌ ಸ್ಟ್ರೀಮ್‌, ಇಲಿನಾಯ್‌, ಕ್ವಿಂಟೆಸೆನ್ಸ್‌ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್‌ ಕಂಪೆನಿ, ಇಂಕಾರ್ಪೊರೆಟೆಡ್‌, 2001. ISBN 0-7922-7391-5.

2005ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 12ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.

  • ದಿ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜರ್ನಲ್‌ ಆಫ್‌ ಡೆವೆಲಪ್ಮೆಂಟಲ್‌ ಬಯಾಲಜಿ. ಒಡೊಂಟೊಜೆನೆಸಿಸ್‌, ಸಂಪುಟ 39, N° 1 (1995) [೨] Archived 2011-07-16 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಹಲ್ಲಿನ_ಬೆಳವಣಿಗೆ&oldid=1255186" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ