ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್

 

ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್
ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು 2013 ರ ಭಾರತದ ಅಂಚೆಚೀಟಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ
ಜನನ(೧೯೫೫-೧೦-೧೭)೧೭ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೫೫
Poona, Bombay State, India
ಮರಣ13 December 1986(1986-12-13) (aged 31)
ಬಾಂಬೆ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಭಾರತ
ವೃತ್ತಿ(ಗಳು)ನಟಿ, ದೂರದರ್ಶನ ಸುದ್ದಿ ನಿರೂಪಕಿ
ಸಕ್ರಿಯ ವರ್ಷಗಳು1974–1986
ಹೆಸರಾಂತ ಕೆಲಸಗಳು
  • ಮಂಥನ್ (1976)
  • ಭೂಮಿಕಾ (ಚಲನಚಿತ್ರ)
  • ಭೂಮಿಕಾ (1977)
  • ಜೈತ್ ರೆ ಜೈತ್ (1978)
  • ಚಕ್ರ (1981 ಚಲನಚಿತ್ರ)
  • ಚಕ್ರ (1981)
  • ನಮಕ್ ಹಲಾಲ್ (1982)
  • ಬಜಾರ್ (1982 ಚಲನಚಿತ್ರ)
  • ಬಜಾರ್ (1982)
  • ಅಕಲೇರ್ ಶಾಂಧನೇ
  • ಅಕಲೇರ್ ಶಾಂಧಾನೇ (1982)
  • ಆರ್ತ್ (ಚಲನಚಿತ್ರ)
  • ಆರ್ತ್ (1982)
  • ಉಂಬರ್ಥ(1982)
  • ಮಂಡಿ (1983 ಚಲನಚಿತ್ರ)
  • ಮಂಡಿ (1983)
  • ಆಜ್ ಕಿ ಆವಾಜ್ (1984)
  • ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ (1985)
  • ಅಮೃತ್ (ಚಲನಚಿತ್ರ)
  • ಅಮೃತ್ (1986)
  • ವಾರಿಸ್ (1988 ಚಲನಚಿತ್ರ)
  • ವಾರಿಸ್ (1988) )
ಸಂಗಾತಿರಾಜ್ ಬಬ್ಬರ್
ಮಕ್ಕಳುಪ್ರತೀಕ್ ಬಬ್ಬರ್
ಪೋಷಕಶಿವಾಜಿರಾವ್ ಗಿರ್ಧರ್ ಪಾಟೀಲ್ (ತಂದೆ)
Honorsಪದ್ಮಶ್ರೀ (1985)

ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ (17 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1955-13 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1986) ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂದಿ ಮತ್ತು ಮರಾಠಿ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ರಂಗಭೂಮಿ ನಟಿಯಾಗಿದ್ದರು.[೧][೨] ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಷ್ಠ ನಟಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪಾಟೀಲ್, ಒಂದು ದಶಕಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ 80ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.[೩] ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು, ಒಂದು ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಎರಡು ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಮರಾಠಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು 1985 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವಾದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.[೪]

ಶ್ಯಾಮ್ ಬೆನೆಗಲ್ ಅವರ ಚರಣದಾಸ್ ಚೋರ್ (1975) ಚಿತ್ರದ ಮೂಲಕ ಪಾಟೀಲ್ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದರು.[೫][೬] ಆಕೆ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹಲವಾರು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೂ, ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅಲೆಯ ಚಳುವಳಿಯಾದ ಸಮಾನಾಂತರ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಪ್ರಮುಖ ನಟಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು.[೭] ಆಕೆಯ ಅಭಿನಯವು ಬಹಳ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆಯಿತು, ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಥನ (1976) ಭೂಮಿಕಾ (1977), ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು, ಜೈತ್ ರೇ ಜೈತ್ (1978) ಅಕ್ರೋಷ (1980) ಚಕ್ರ (1981), ಇದು ಅವರಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಎರಡನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನೂ ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಅವರ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಏಕೈಕ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನಮಕ್ ಹಲಾಲ್ (1982) ಬಜಾರ್ (1982) ಉಂಬರ್ತಾ (1982) ಶಕ್ತಿ (1982) ಅರ್ಥ್ (1982) ಅರ್ಧ ಸತ್ಯ (1983) ಮಂಡಿ (1983) ಆಜ್ ಕಿ ಆವಾಜ್ (1984) ಚಿದಂಬರಂ (1985) ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ (1985) ನೃತ್ಯ (1987) [41987) [4,1987] [41988] ಮತ್ತು ವಾರಿಸ್ (1987) [೮][೯]

ನಟನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ಪಾಟೀಲ್ ಸಕ್ರಿಯ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಮುಂಬೈನ ಮಹಿಳಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಮಹಿಳೆಯರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾತ್ರ, ಅವರ ಲೈಂಗಿಕತೆ ಮತ್ತು ನಗರ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಮಹಿಳೆಯರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಅನುಮೋದನೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು.[೧೦]

ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ನಟ ರಾಜ್ ಬಬ್ಬರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು 1986ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 13ರಂದು ತಮ್ಮ 31ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹೆರಿಗೆಯ ತೊಡಕುಗಳಿಂದಾಗಿ ನಿಧನರಾದರು. ಆಕೆಯ ಸಾವಿನ ನಂತರ ಆಕೆಯ ಹತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ಆಕೆಯ ಮಗ ಪ್ರತೀಕ್ ಬಬ್ಬರ್ 2008 ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟ.[೧೧]

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ಪಾಟೀಲ್ ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದದ್ದು.

ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು 1955ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 17ರಂದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಪುಣೆ ಹಿಂದೂ-ಮರಾಠಿ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ರಾಜಕಾರಣಿ ತಂದೆ ಶಿವಾಜಿರಾವ್ ಗಿರ್ಧಾರ್ ಪಾಟೀಲ್ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ತಾಯಿ ವಿದ್ಯಾತಾಯಿ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಗೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಖಾಂದೇಶ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಶಿರ್ಪುರ್ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.[೧೨][೧೩][೧೪][೧೫] ಅವರಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರಿಯರಿದ್ದಾರೆ. ಡಾ. ಅನಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ದೇಶ್ಮುಖ್, ಬೋಧಕವರ್ಗದ ನಿಯೋನಾಟಾಲಜಿಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮಾನ್ಯಾ ಪಾಟೀಲ್ ಸೇಥ್, ಕಾಸ್ಟ್ಯೂಮ್ ಡಿಸೈನರ್.[೧೬]

ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ, ಪಾಟೀಲ್ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.[೧೭] ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ಮುಂಬೈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಪುಣೆಯ ಸ್ಥಳೀಯ ರಂಗಭೂಮಿ ಗುಂಪುಗಳ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಫಿಲ್ಮ್ ಅಂಡ್ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಎಫ್ಟಿಐಐ) ಕ್ಯಾಂಪಸ್ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯವನ್ನು ಕಳೆದರು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅನೇಕರು ಆಕೆಯನ್ನು ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯೆಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಭಾವಿಸಿದರು.[೧೮][೧೯] ಕುಟುಂಬವು ಸಂಪುಟ ಸಚಿವರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. .[೨೦]

ವೃತ್ತಿಜೀವನ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಚೊಚ್ಚಲ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ಯಶಸ್ಸು (1974-1980)

ಬದಲಾಯಿಸಿ

1970ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಸಾರ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಹೊಸದಾಗಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಮುಂಬೈ ದೂರದರ್ಶನ ದೂರದರ್ಶನ ಸುದ್ದಿ ಓದುಗರಾಗಿ ಪಾಟೀಲ್ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.[೨೧][೨೨] ಆಕೆಯ ಮೊದಲ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪಾತ್ರವು ಅರುಣ್ ಖೋಪ್ಕರ್ ಅವರ ಎಫ್ಟಿಐಐ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ತಿವ್ರಾ ಮಾಧ್ಯಮ ದಲ್ಲಿತ್ತು.[೨೩][೨೪] ನಂತರ ಶ್ಯಾಮ್ ಬೆನೆಗಲ್ ಆಕೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿ 1974ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳ ಚಿತ್ರ ಚರಣದಾಸ್ ಚೋರ್ ನಟಿಸಿದರು.[೨೫][೨೬] ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವು ಅವರ ಇನ್ನೊಂದು ಚಿತ್ರವಾದ ಮಂಥನದಲ್ಲಿತ್ತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಾಲು ಸಹಕಾರದ ದಂಗೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವ ಹರಿಜನ ಮಹಿಳೆಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.[೨೭][೨೮]

ನಂತರ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಭೂಮಿಕಾ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಫಿಲ್ಲ್‌ಫೇರ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರವೇಶದ ಕೇವಲ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ.[೨೯][೩೦][೩೧] ಹಠಾತ್ ಖ್ಯಾತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ಡಮ್ನ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುವ ನಟಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ಈ ಚಿತ್ರವು ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದಿತು.[೩೨][೩೩] 1976ರಲ್ಲಿ ನಿಶಾಂತ್ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಶಬಾನಾ ಆಜ್ಮಿ ಮತ್ತು ಶ್ಯಾಮ್ ಬೆನೆಗಲ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕ್ಯಾನೆಸ್ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ ಪಾಟೀಲ್ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.[೩೪][೩೫][೩೬] 1977ರಲ್ಲಿ ಜೈತ್ ರೇ ಜೈತ್ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಪಾಟೀಲ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ-ಮರಾಠಿ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.[೩೭][೩೮]

ಸಮಾನಾಂತರ ಸಿನೆಮಾ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಂಸೆ (1981-1987)

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾಟೀಲ್ 1970ರ ದಶಕದ ಆಮೂಲಾಗ್ರ ರಾಜಕೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಶಬಾನಾ ಅಜ್ಮಿ ಮತ್ತು ದೀಪ್ತಿ ನಾವಲ್ ಅವರಂತಹ ನಟಿಯರು ಸೇರಿದ್ದರು.[೩೯] ಅವರ ಕೆಲಸವು ಶ್ಯಾಮ್ ಬೆನೆಗಲ್, ಗೋವಿಂದ್ ನಿಹಲಾನಿ, ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇ (ಸದ್ಗತಿ, 1981) ಜಿ. ಅರವಿಂದನ್ (ಚಿದಂಬರಂ, 1985) ಮತ್ತು ಮೃಣಾಲ್ ಸೇನ್ ಅವರಂತಹ ಸಮಾನಾಂತರ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕರೊಂದಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂಬೈ ಹೆಚ್ಚು ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸೇರಿವೆ.[೪೦][೪೧][೪೨] ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ, ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಪಾತ್ರವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪುರುಷ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಸಿನೆಮಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಿಂತಿರುವ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಸ್ತ್ರೀತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ಮಹಿಳಾ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಮರ್ಥ ಮತ್ತು ಸಶಕ್ತ ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಿದ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದರು.[೪೩][೪೪][೪೫]

ಚಕ್ರ (1981) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದ ಪಾಟೀಲ್, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಎರಡನೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಏಕೈಕ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.[೪೬] ಕೊಳೆಗೇರಿ ನಿವಾಸಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಆಕೆಯ ಸಿದ್ಧತೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಚಕ್ರದ ತಯಾರಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾಟೀಲ್ ಬಾಂಬೆಯ ಕೊಳೆಗೇರಿಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು.[೪೭][೪೮]

ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ಬಜಾರ್ (1982) ಮತ್ತು ಆಜ್ ಕಿ ಆವಾಜ್ (1984) ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಎರಡು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು.[೪೯][೫೦] <i id="mw-A">ಮಂಡಿ</i> ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ (1983) ಅವರು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೋಷಕ ನಟಿ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.[೫೧] ವೈವಾಹಿಕ ನಾಟಕ ಅರ್ಥ್ (1982) ನಲ್ಲಿ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಬಹಳ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆಯಿತು.[೫೨] ಶಬಾನಾ ಆಜ್ಮಿ ಎದುರು ನಟಿಸುವಾಗ "ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ" ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ, ಅವರು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೋಷಕ ನಟಿ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಎರಡನೇ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.[೫೩][೫೪] ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಲವಾರು ಗಮನಾರ್ಹ ಮರಾಠಿ ಚಲನಚಿತ್ರವಾದ ಉಂಬರ್ತಾದಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದರು (1982), ಈ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ-ಮರಾಠಿಗಾಗಿ ಎರಡನೇ ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.[೫೫][೫೬][೫೭]

ಪಾಟೀಲ್ ಕ್ರಮೇಣ ಹೆಚ್ಚು ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ತೆರಳಿದರು.[೫೮] ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಆಕೆ ಹೇಳಿದ್ದುಃ

"ನಾನು ಸುಮಾರು ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಣ್ಣ ಸಿನಿಮಾಗೆ ಬದ್ಧನಾಗಿರುತ್ತೇನೆ ... ನಾನು ಎಲ್ಲಾ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದೆ. 1977-78 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ, ಸಣ್ಣ ಸಿನಿಮಾ ಚಳುವಳಿಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಹೆಸರುಗಳು ಬೇಕಾಗಿದ್ದವು. ನನ್ನನ್ನು ಒಂದೆರಡು ಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿನಾಕಾರಣ ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಬಹಳ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ವಿಷಯ ಆದರೆ ಅದು ನನ್ನ ಮೇಲೆ ತುಂಬಾ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ.ನಾನು ಇಲ್ಲಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಹಣ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ತಲೆಕೆಡಿಸಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಾನು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಸಣ್ಣ ಸಿನಿಮಾದ ಮೇಲಿನ ನನ್ನ ಬದ್ಧತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ನಾನು ದೊಡ್ಡ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ನನಗೆ ಏನು ಸಿಕ್ಕಿತು? ಅವರಿಗೆ ಹೆಸರುಗಳು ಬೇಕು, ನಾನು ನನಗಾಗಿ ಹೆಸರು ಮಾಡುತ್ತೇನೆ, ಹಾಗಾಗಿ ನಾನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ನನ್ನ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದದ್ದನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡೆ.[೫೯]

ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ ಖೋಸ್ಲಾ, ರಮೇಶ್ ಸಿಪ್ಪಿ ಮತ್ತು ಬಿ. ಆರ್. ಚೋಪ್ರಾ ಅವರಂತಹ ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರು ಆಕೆಯನ್ನು "ಅತ್ಯುತ್ತಮ" ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಆಕೆಗೆ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು.[೬೦] ಆಕೆಯ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಕೂಡ ಆಕೆಯ ಹೊಸ ತಾರಾಗಣದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆದರು.[೬೧] ಶಕ್ತಿ (1982) ಮತ್ತು ನಮಕ್ ಹಲಾಲ್ (1982) ನಂತಹ ಆಕೆಯ ಹೆಚ್ಚು ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಮಿತಾಬ್ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಆಕರ್ಷಕ ಪಾತ್ರಗಳು.[೬೨] ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ "ಗಂಭೀರ" ಸಿನೆಮಾ ಮತ್ತು "ಹಿಂದಿ ಸಿನೆಮಾ" ಮಸಾಲಾ ಎರಡರಲ್ಲೂ ನಟಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ತೋರಿಸಿದರು.[೬೩][೬೪] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಮಾನ್ಯಾ ಪಾಟೀಲ್ ಸೇಥ್, "ಸ್ಮಿತಾ ದೊಡ್ಡ-ಬಜೆಟ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಎಂದಿಗೂ ಆರಾಮದಾಯಕವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ನಮಕ್ ಹಲಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಳೆ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಹೃದಯಂತರಾಳದಿಂದ ಅತ್ತರು. ಅವರು ಸರಿಯಾದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು". 1984 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ವಿಶ್ವ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ ತೀರ್ಪುಗಾರರ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೬೫][೬೬][೬೭][೬೮][೬೯] ಭೀಗಿ ಪಾಲ್ಕೇನ್, ತಾಜುರ್ಬಾ, ಆಜ್ ಕಿ ಆವಾಜ್, ಆವಾಮ್ ಮತ್ತು ಹಮ್ ದೋ ಹಮಾರೇ ದೋ ಮುಂತಾದ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ ಬಬ್ಬರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ನಟಿಸಿದ ಪಾಟೀಲ್ ನಂತರ ಆತನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿದರು.[೭೦][೭೧]

ನಿರ್ದೇಶಕ ಸಿ. ವಿ. ಶ್ರೀಧರ್ ಅವರು 1982 ರಲ್ಲಿ ದಿಲ್-ಎ-ನಾದನ್ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ರಾಜೇಶ್ ಖನ್ನಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಯಾದ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ.[೭೨][೭೩] ಈ ಚಿತ್ರದ ಯಶಸ್ಸಿನ ನಂತರ, ಪಾಟೀಲ್ ಮತ್ತು ಖನ್ನಾ ಅವರು 'ಆಹಿರ್ ಕ್ಯೋನ್?' ನಂತಹ ಯಶಸ್ವಿ ಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಯಾದರು.ಆಖೀರ್ ಕ್ಯೋನ್?, ಅನೋಖಾ ರಿಶ್ತಾ, ಅಂಗಾರೇ, ನಜ್ರಾನಾ, ಅಮೃತ. [೭೪][೭೫] ಆಹಿರ್ ಕ್ಯೋನ್ ಬಿಡುಗಡೆಯೊಂದಿಗೆ? ಅವರ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು ಖನ್ನಾ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಜೋಡಿಯು ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿತ್ತು.[೭೬] ಆಹಿರ್ ಕ್ಯೋನಲ್ಲಿನ "ದುಷ್ಮನ್ ನಾ ಕರೇ ದೋಸ್ತ್ ನೆ ವೋ" ಮತ್ತು "ಏಕ್ ಅಂಧೇರಾ ಲಕ್ಷ ಸಿತಾರೇ" ಹಾಡುಗಳು? ಚಾರ್ಟ್ ಬಸ್ಟರ್ ಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳೂ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದವು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿದವು. ಅವರ ಅಭಿನಯವು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆಯಿತು.[೭೭] 1986ರಲ್ಲಿ, ಮೋಹನ್ ಕುಮಾರ್ ನಿರ್ದೇಶನದ ಅಮೃತ್ ಆ ವರ್ಷದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಗಳಿಕೆ ಮಾಡಿದ ಐದನೇ ಚಿತ್ರವಾಯಿತು. ಶ್ರೀದೇವಿಯವರ ಜೊತೆ ನಟಿಸಿದ ನಜ್ರಾನಾ ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಗಲ್ಲಾಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು 1987ರ ಅಗ್ರ 10 ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು.[೭೮][೭೯][೮೦]  "ಪಾಟೀಲ್ ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ನಟಿ. ಅವರ ಅನೇಕ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಭಿನಯಗಳು ಲೇಸರ್ ತರಹದ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅರ್ಥ್ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ದುರ್ಬಲತೆ ಮತ್ತು ಬಯಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ. ಜೈತ್ ರೆ ಜೇತ್ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ. ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ ಅವರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ನಟನೆ ಚಾಪ್ಸ್. ಆರಂಭಿಕ ಫ್ರೇಮ್‌ಗಳ ಕಡಿಮೆ ಕೀಲಿಯಿಂದ ಚಿತ್ರದ ಮುಕ್ತಾಯದ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ ಮೇಲಿನ ರೆಜಿಸ್ಟರ್‌ಗಳವರೆಗೆ: ರೂಪಾಂತರವು ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ." ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ (1987) ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಾಟೀಲ್ ಅಭಿನಯದ ಕುರಿತು ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ಇಂಡಿಯಾ

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರರಂಗದೊಂದಿಗೆ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಸಂಬಂಧವು ಬಲವಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು.[೮೧][೮೨] 1987ರಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಸಾವಿನ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ ಉದ್ವಿಗ್ನ ಮತ್ತು ಉರಿಯುವ ಸೋನ್ಬಾಯಿಯಾಗಿ ನಟಿಸಲು ಕೇತನ್ ಮೆಹ್ತಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪಾಟೀಲ್ ಮರು-ತಂಡವಾದಾಗ ಅವರ ವಾದಯೋಗ್ಯವಾದ ಶ್ರೇಷ್ಠ (ಮತ್ತು ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ಅಂತಿಮ) ಪಾತ್ರವು ಬಂದಿತು.[೮೩][೮೪] ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕುಡುಕ ಸಣ್ಣ ಅಧಿಕಾರಿಯ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲ್ಲುವ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಮಸಾಲೆ-ಕಾರ್ಖಾನೆಯ ಕೆಲಸಗಾರನಾಗಿ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಬಹಳ ಪ್ರಶಂಸೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆಕೆಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಬಂಗಾಳ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪತ್ರಕರ್ತರ ಸಂಘದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು.[೮೫] ಏಪ್ರಿಲ್ 2013 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಶತಮಾನೋತ್ಸವದಂದು, ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ತನ್ನ "ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ 25 ಶ್ರೇಷ್ಠ ನಟನಾ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಅಭಿನಯವನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು.[೮೬] ದಿ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಆಕೆಯ ಕೃತಿಯನ್ನು "ನಿಗೂಢವಾಗಿ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಅಂತಿಮ ಪ್ರದರ್ಶನ" ಎಂದು ಕರೆದಿದೆ.[೮೭][೮೮][೮೯][೯೦]

ಮರಣೋತ್ತರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು (1987-1989)

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಕೊನೆಯ ಕೃತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮರಣೋತ್ತರ ಬಿಡುಗಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ದೇಬ್ಶಿಶು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಂಭಾವನೆ ಇಲ್ಲದೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಹಮ್ ಫರಿಷ್ಟೇ ನಹಿ, ಇನ್ಸಾನಿಯತ್ ಕೆ ದುಷ್ಮನ್, ಥಿಕಾನಾ, ಊಂಚ್ ನೀಚ್ ಬೀಚ್ ಮತ್ತು ವಾರಿಸ್ ಸೇರಿವೆ.[೯೧][೯೨][೯೩] ಟಿಕಾನಾ ಚಿತ್ರದ ಚಿತ್ರೀಕರಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾಟೀಲ್ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದರು. ವಾರಿಸ್ಗೆ, ಪಾಟೀಲ್ ವ್ಯಾಪಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. [೯೪] 1989ರ ಚಲನಚಿತ್ರ ಗಲಿಯೋಂ ಕೆ ಬಾದ್ಷಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಕೊನೆಯ ಚಲನಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು. ವಾರಿಸ್ ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ, ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ನಟನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ ಸ್ಟಾರ್ & ಸ್ಟೈಲ್-ಲಕ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ಫಾರ್ ಬೆಸ್ಟ್ ಆಕ್ಟ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಗೆದ್ದರು.[೯೫][೯೬][೯೭][೯೮]

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾಟೀಲ್ ಸಕ್ರಿಯ ಸ್ತ್ರೀವಾದಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮುಂಬೈನ ಮಹಿಳಾ ಕೇಂದ್ರದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು. ಆಕೆ ತಮ್ಮ ವಿಭಿನ್ನ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಆಕೆ ದತ್ತಿ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು, ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಗೆಲುವುಗಳನ್ನು ದತ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ದಾನ ಮಾಡಿದರು. [೯೯][೧೦೦][೧೦೧]

ಪಾಟೀಲ್ ನಟ ರಾಜ್ ಬಬ್ಬರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರೇಮ ಸಂಬಂಧ ಬೆಳೆಸಿದಾಗ, ಆಕೆ ತನ್ನ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾದರು. ಆಕೆಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಹಾಕಿದರು.[೧೦೨] ರಾಜ್ ಬಬ್ಬರ್ ತನ್ನ ಪತ್ನಿ ನಾದಿರಾ ಬಬ್ಬರ್ ಅವರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು.[೧೦೩][೧೦೪] ಬಬ್ಬರ್ ಮತ್ತು ಪಾಟೀಲ್ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 1982ರ ಭೀಗಿ ಪಾಲ್ಕೀನ್ ಚಿತ್ರದ ಸೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದರು.[೧೦೫] ಅವರ ಮಗ, ನಟ ಪ್ರತೀಕ್ ಬಬ್ಬರ್ ಅವರು 28 ನವೆಂಬರ್ 1986 ರಂದು ಜನಿಸಿದರು.[೧೦೬][೧೦೭]

ಸಾವು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು 31ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಜನನದ ತೊಡಕುಗಳಿಂದ (ಪ್ಯುರೆಪರಲ್ ಸೆಪ್ಸಿಸ್) 1986ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 13ರಂದು ನಿಧನರಾದರು.[೧೦೮][೧೦೯] ಸುಮಾರು ಎರಡು ದಶಕಗಳ ನಂತರ, ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮೃಣಾಲ್ ಸೇನ್ ಅವರು "ಸಂಪೂರ್ಣ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ" ದಿಂದಾಗಿ ಪಾಟೀಲ್ ನಿಧನರಾದರು ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದರು.[೧೧೦][೧೧೧] ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅವರ ಮಗನನ್ನು ಮುಂಬೈ ಆಕೆಯ ಪೋಷಕರು ಬೆಳೆಸಿದರು.[೧೧೨] ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಆಕೆ ತನ್ನ ಸಮಾಧಿಯ ಆಚೆಗೂ ತಲುಪಿದ ಒಂದು ಆರಾಧನಾ ಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ನಿಧನರಾದರು. ಆಕೆಯ ನಿಧನದ ಬಗ್ಗೆ, ಕವಿ ಕೈಫಿ ಆಜ್ಮಿ ಅವರು ದತ್ತಿ ಸಮಾರಂಭವೊಂದರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಉದ್ಘಾಟನಾ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ, "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಸತ್ತಿಲ್ಲ. ಆಕೆಯ ಮಗ ಇನ್ನೂ ನಮ್ಮ ನಡುವೆ ಇದ್ದಾನೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.[೧೧೩][೧೧೪]

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚಿತ್ರಣ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ನಿಪುಣ ನಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೧೫] ಆಕೆಯನ್ನು ನರ್ಗೀಸ್ ನಂತರ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಎರಡನೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರತೀಯ ನಟಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದರು.[೧೧೬] 2022ರಲ್ಲಿ, ಆಕೆಯನ್ನು ಔಟ್ಲುಕ್ ಇಂಡಿಯಾದ 75 ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿಯರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.[೧೧೭] ಅವರ ಚಿತ್ರಗಳಾದ ಚರಣದಾಸ್ ಚೋರ್ ಮತ್ತು ಮಂಥನಕ್ಕಾಗಿ Rediff.com ನ "ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬಾಲಿವುಡ್ ಚೊಚ್ಚಲ" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಟೀಲ್ 5ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದರು.[೧೧೮] ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು 70 ಮತ್ತು 80ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಫ್ಯಾಷನ್ಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಕೆಯನ್ನು ಸ್ಟೈಲ್ ಐಕಾನ್ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೧೯][೧೨೦] ತನ್ನ "ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಹತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಅಪ್ರತಿಮ ಸುಂದರಿಯರ" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಟೀಲ್ 5ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ "50 ಸುಂದರ ಮುಖಗಳು" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಇರಿಸಿದರು.[೧೨೧][೧೨೨] 2023ರಲ್ಲಿ, ರಾಜೀವ್ ಮಸಂದ್ ಅವರು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಹೆಸರಿಸಿದರು.[೧೨೩][೧೨೪]

ನಟಿಯಾಗಿ ಅವರ ವೈವಿಧ್ಯತೆ, ಅವರ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಅವರ ಶೈಲಿಗೆ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಡೆಕ್ಕನ್ ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಸುರೇಶ್ ಕೊಹ್ಲಿ, "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಬಹುಶಃ ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಅತ್ಯಂತ ನಿಪುಣ ನಟಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಅಭಿನಯವು ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ಬಹುತೇಕ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನೂ ಪವರ್ಹೌಸ್ ವಾಸ್ತವಿಕ ಅಭಿನಯದೊಂದಿಗೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ". ಹಲವಾರು ನಟಿಯರು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಕೆಲಸದಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.[೧೨೫] ನಟಿ ದೀಪಿಕಾ ಪಡುಕೋಣೆ, "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಾನು ತುಂಬಾ ಮೆಚ್ಚುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಭೂಮಿ ಪೆಡ್ನೇಕರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಗತಿಪರ ಚಿತ್ರಣಗಳಿಂದ "ಪರದೆಯ ಮೇಲೆ ನಾಯಕಿಯರ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ" ನಟಿಗೆ ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಿದರು. [೧೨೬][೧೨೭] ಕತ್ರಿನಾ ಕೈಫ್, "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಪಾತ್ರಗಳು ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮಹಿಳೆಯರ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿವೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.[೧೨೮][೧೨೯] ರೇಖಾ ಅವರು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ತನಗಿಂತ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾರಿಗಿಂತಲೂ "ಉತ್ತಮ ನಟ" ಎಂದು ಕರೆದರು.[೧೩೦]

ಪಾಟೀಲ್ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, ಅವರ ಸಹ-ನಟ ಓಂ ಪುರಿ ಹೇಳಿದರುಃ"ಸ್ಮಿತಾಗೆ ಪ್ರೀತಿಯ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಇತ್ತು. ಆಕೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣತೆ ಬಂದಿತು. ಆಕೆ ಬೋಹೀಮಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಆಕೆ ವರ್ಗ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ತುಂಬಾ ಬಬ್ಲಿ ಜೀವನದಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದರು. ಆಕೆಯು ಯಾವುದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಕೀಳರಿಮೆ ಅಥವಾ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿರುವುದನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ನೋಡಲಿಲ್ಲ. ಆಕೆಯ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಸ್ವತಂತ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಪರರಾಗಿದ್ದರು". ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ರಾಬಿನ್ಸನ್ ತನ್ನ ಪುಸ್ತಕ ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇಃ ದಿ ಇನ್ನರ್ ಐ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ರೇ ಒಮ್ಮೆ "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.[೧೩೧][೧೩೨] ಅರುಣಾ ವಾಸುದೇವ್ ಅವರು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಅತ್ಯಂತ ತೀವ್ರ "ನಟಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದರು.[೧೩೩] ಸುಮಿತಾ ಎಸ್. ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಗಮನಿಸಿದಂತೆ, "ಐಡಿ1ನಲ್ಲಿ", ಹೊಸ ಸಿನೆಮಾ "ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು ಮತ್ತು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ಸಲಿಂಗಕಾಮದ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ ನಟಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದರು. ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಮಹೇಶ್ ಭಟ್," ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ವಿಶೇಷವಾದದ್ದು ಇತ್ತು.[೧೩೪] ನಾನು ಅರ್ಥ್ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಮಾಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ, ಇಬ್ಬರು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ನಟಿಯರೊಂದಿಗೆ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಮಾಡಲು ನಾನು ಬಯಸಿದ್ದೆ. ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ (ಶಬಾನಾ ಅಜ್ಮಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ) ಭೂಮಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ನನಗೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಇದೆ." ನಟ ನವಾಜುದ್ದೀನ್ ಸಿದ್ದಿಕಿ ಅವರು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿ," ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಒಬ್ಬ ವಿಶಿಷ್ಟ ಭಾರತೀಯ ಹುಡುಗಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.[೧೩೫] ಆದರೆ ಆಕೆ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗೆ ಎದುರಾದ ತಕ್ಷಣ, ಯಾರೂ ಹೆಚ್ಚು ಸುಂದರವಾಗಿ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಇಂದು ಇಲ್ಲಿ ಇದ್ದಿದ್ದರೆ, ಅವರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ನೆಚ್ಚಿನವರಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಪಶ್ಚಿಮದವರು ಅವಳ ಕಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿತರಾದರು. "[೧೩೬]

ಸ್ವಾಗತ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ನಟನಾ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಪರದೆಯ ಚಿತ್ರ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಾಟೀಲ್ ಅವರನ್ನು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಕೆ ಕಲಾಭವನ ಮತ್ತು ಸಮಾನಾಂತರ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ನಟಿಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು "ಸಮಾನಾಂತರ ಚಿತ್ರರಂಗ ಮತ್ತು ಹೊಸ ತರಂಗ ಚಳುವಳಿಯ ರಾಣಿ" ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಚಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಆಕೆಯ ಅಭಿನಯಕ್ಕೂ ಪಾಟೀಲ್ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು.[೧೩೭] ಚಿತ್ರ ವಿಮರ್ಶಕ ಮೈಥಿಲಿ ರಾವ್, "ಕಲೆ ಅಥವಾ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ, ಸ್ಮಿತಾ ತನ್ನ ಪರದೆಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರದ ಹಿಂದಿನ ಅದ್ಭುತ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಹತಾಶೆಯಿಂದ ಪ್ರೀತಿಸುವ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕರಿಗೆ ಒಂದು ಆಯಸ್ಕಾಂತವಾಗಿತ್ತು" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ಗಾರ್ಗಿ ನಂದ್ವಾನಾ, "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು ನಿರ್ಭೀತರಾಗಿ ಅಜ್ಞಾತ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹಾದು ಹೋದವು-ಆ ಕಾಲದ ಬಾಲಿವುಡ್ ನಟಿಗೆ ಒಂದು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಶಾಪವು ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವೃತ್ತಿಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಸ್ತ್ರೀ ಅನುಭವದ ಅಂತರ್ಗತವಾದ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು, ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗಳು, ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲತೆಗಳನ್ನು ನ್ಯಾವಿಗೇಟ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ".[೧೩೮][೧೩೯]

ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಥ-ಪ್ರದರ್ಶಕ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ನೈತಿಕ ಸಂಕೀರ್ಣ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ಪರದೆಯ ಮೇಲಿನ ಮಹಿಳೆಯರ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.[೧೪೦][೧೪೧] ಮಂಥನದಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಹುಡುಗಿಯ ಪಾತ್ರ, ಭೂಮಿಕಾ ನಟಿ, ಆಕ್ರೋಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೊಳಗಾದ ಮಹಿಳೆ, ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ಕೊಳೆಗೇರಿ ನಿವಾಸಿ, ಅರ್ಥ್ನಲ್ಲಿ ವಿವಾಹಿತ ಪುರುಷನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವ ಮಹಿಳೆ, ಮಂಡಿ ವೇಶ್ಯೆ ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕಿ, ಆಹಿರ್ ಕ್ಯೋನ್ನಲ್ಲಿ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದ ಮಹಿಳೆ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಪಾಟೀಲ್ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಮತ್ತು ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಬಲವಾದ ಮಹಿಳೆ.[೧೪೨] ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ತನ್ನ ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ ಆಕೆಯ ಅಭಿನಯವನ್ನು "ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ 25 ಶ್ರೇಷ್ಠ ನಟನಾ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿದೆ.[೧೪೩] ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ತನ್ನ ಬಾಲಿವುಡ್‌ನ "80 ಐಕಾನಿಕ್ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಕಾ ಮತ್ತು ಮಿರ್ಚ್ ಮಸಾಲಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಅಭಿನಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಕ್ರಮವಾಗಿ 24 ಮತ್ತು 8ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಭೂಮಿಕಾ ಅವರ ಪಾತ್ರವು ಸ್ಮರಣೀಯವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ನಟ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯ ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಭಾಗಗಳೊಳಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ದೋಷರಹಿತವಾಗಿ ಹನ್ಸಾ ಆಗಿದ್ದರು.[೧೪೪][೧೪೫]

ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಪಟ್ಟಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪ್ರಶಂಸೆಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪೌರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
ವರ್ಷ. ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ಕೆಲಸ. ಫಲಿತಾಂಶ ರೆಫ್.
1985 ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಕಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೊಡುಗೆ [೧೪೬]

ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
ವರ್ಷ. ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರದಾನ ವರ್ಗ. ಕೆಲಸ. ಫಲಿತಾಂಶ ರೆಫ್.
1977 ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ ಭೂಮಿಕಾ| [೧೪೭]
1978 ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು [೧೪೮]
ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಮರಾಠಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ-ಮರಾಠಿ [೧೪೯]
1980 ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ ಚಕ್ರ.| [೧೫೦]
1982 ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ| [೧೫೧]
1983 [೧೫೨]
ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಮರಾಠಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ-ಮರಾಠಿ ಅಂಬಾರ್ಥಾ| [೧೪೯]
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು
1984 ಫಿಲ್ಮ್ಫೇರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೋಷಕ ನಟಿ
1985 ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ [೧೫೩]
1987 ಬಂಗಾಳ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪತ್ರಕರ್ತರ ಸಂಘ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ-ಹಿಂದಿ [೧೫೩]
1989 ಸ್ಟಾರ್ &amp; ಸ್ಟೈಲ್-ಲಕ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ [೧೫೪]

  1986ರಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ನಟಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ಅಕಾಡೆಮಿಯು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಸ್ಮಾರಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ ನಟಿಗೆ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೫೫] 2012ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವದ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಕಿರುಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.[೧೫೬][೧೫೭][೧೫೮][೧೫೯][೧೬೦] 2015ರಲ್ಲಿ, ಚಲನಚಿತ್ರ ವಿಮರ್ಶಕ ಮೈಥಿಲಿ ರಾವ್ ಅವರು ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ಃ ಎ ಬ್ರೀಫ್ ಇನ್ಕಾಂಡೆಸೆನ್ಸ್" ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ದಿ ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಆರ್ಕೈವ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, "ಸ್ಮಿತಾ-ಎ ಮೈನರ್ ರೆಟ್ರೋಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್ ಆಫ್ ಎ ಮೇಜರ್ ನಟಿ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ನಟಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ರೆಟ್ರೋಸ್ಪೆಕ್ಟೀವ್ ಅನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು.[೧೬೧][೧೬೨] 1989ರಲ್ಲಿ, ಮೀರಾ ದಿವಾನ್, ಅವರ ಮೇಲೆ "ಸರ್ಚಿಂಗ್ ಫಾರ್ ಸ್ಮಿತಾ" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರವೊಂದನ್ನು ಮಾಡಿದರು.[೧೬೩] ಒಡಿಸ್ಸಿ ನರ್ತಕಿ ಝೇಲಂ ಪರಾಂಜಪೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ನೃತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ "ಸ್ಮೃತಾಲಯ" ಎಂದು ಹೆಸರಿಟ್ಟರು (1989ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ). ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಥಿಯೇಟರ್ಗೆ ದಿವಂಗತ ನಟಿಯ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.[೧೬೪]

ಭಾರತೀಯ ಚಿತ್ರರಂಗದ 100 ವರ್ಷಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅವರ ಮುಖವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಯನ್ನು ಇಂಡಿಯಾ ಪೋಸ್ಟ್ 3 ಮೇ 2013 ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು.[೧೬೫] ಅವರ ತಂದೆ ಶಿವಾಜಿರಾವ್ ಗಿರಿಧರ್ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರು 1996ರಲ್ಲಿ ಅವರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಚಾರಿಟಬಲ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಹ-ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇ ವರ್ಷ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಧುಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.[೧೬೬] 2010ರಲ್ಲಿ, ಇಂಡೋ-ಅಮೆರಿಕನ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ದಿವಂಗತ ನಟಿಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ 11 ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು.[೧೬೭] ಪೋಲಿಷ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಮತ್ತು ವಾರ್ಸಾ ಭಾರತೀಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯು ಅವರ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಪೋಲೆಂಡ್ "ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ ರೆಟ್ರಾಸ್ಪೆಕ್ಟ್" ಅನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು. ಹೀಗಾಗಿ, ಅವರು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ರೆಟ್ರೋಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ನಟಿಯಾದರು.[೧೬೮] 2023ರಲ್ಲಿ, ಆಕೆಯ ಮಗ ಪ್ರತೀಕ್ ಬಬ್ಬರ್ ತನ್ನ ದಿವಂಗತ ತಾಯಿಗೆ ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಪ್ರತೀಕ್ ಪಾಟೀಲ್ ಬಬ್ಬರ್ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡನು. "ನನ್ನ ಹೆಸರು ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಾಗ, ಅದು ನನಗೆ, ಜನರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ, ಅವರ ಅಸಾಧಾರಣ ಮತ್ತು ಗಮನಾರ್ಹ ಪರಂಪರೆಯ, ನನ್ನ ಪರಂಪರೆಯ, ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ಜ್ಞಾಪನೆಯಾಗಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.[೧೬೯][೧೭೦]

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  • 2012ರಲ್ಲಿ, ಇಂಡಿಯಾ ಟೈಮ್ಸ್ ತನ್ನ "ನೋಡಲೇಬೇಕಾದ 25 ಬಾಲಿವುಡ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಅರ್ಥ್ (1982) ಚಿತ್ರವನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು.[೧೭೧]
  • 2013ರಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂಸ್ 18 ತನ್ನ "100 ಶ್ರೇಷ್ಠ ಭಾರತೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ 1982ರ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಾದ ಉಂಬರ್ತಾ ಮತ್ತು ಅಕಲೇರ್ ಶಾಂಧನಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು.[೧೭೨]
  • 2022ರಲ್ಲಿ, ನಟಿ ರಿಚಾ ಚಡ್ಡಾ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಚಿತ್ರೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ತನ್ನ ನೋಟವನ್ನು ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೧೭೩]
  • 2023ರಲ್ಲಿ, ನಟಿ ಮಾಧುರಿ ಪವಾರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೈತ್ ರೇ ಜೈತ್ ಅವರ ನೋಟವನ್ನು ಮರುಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪಾಟೀಲ್ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.[೧೭೪]

ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  • 2015ರಲ್ಲಿ, ಚಲನಚಿತ್ರ ವಿಮರ್ಶಕ ಮೈಥಿಲಿ ರಾವ್, ಪಾಟೀಲ್ ಅವರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಸ್ಮಿತಾ ಪಾಟೀಲ್ಃ ಎ ಬ್ರೀಫ್ ಇಂಕಾಂಡೆಸೆಬ್ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದರು.[೧೭೫]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  1. ↑ Gulzar; Nihalani, Govind; Chatterji, Saibal (2003). Encyclopaedia of Hindi Cinema. Popular Prakashan. p. 601. ISBN 81-7991-066-0.
  2. ↑ Subodh Kapoor (1 July 2002). The Indian Encyclopaedia: Biographical, Historical, Religious, Administrative, Ethnological, Commercial and Scientific. Indo-Pak War-Kamla Karri. Cosmo Publication. pp. 6699–. ISBN 978-81-7755-257-7. Retrieved 29 December 2012.
  3. ↑ "Top heroines of Bollywood". India Today. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 24 August 2020.
  4. ↑ Annette Kuhn (1990). The Women's Companion to International Film. University of California Press. pp. 310–. ISBN 978-0-520-08879-5. Retrieved 29 December 2012.
  5. ↑ Si. Vi Subbārāvu (2007). Hyderabad: the social context of industrialisation, 1875–1948. Orient Blackswan. pp. 82–. ISBN 978-81-250-1608-3. Retrieved 29 December 2012.
  6. ↑ William van der Heide (12 June 2006). Bollywood Babylon: Interviews with Shyam Benegal. Berg. pp. 208–. ISBN 978-1-84520-405-1. Retrieved 29 December 2012.
  7. ↑ Lahiri, Monojit (20 December 2002). "A blazing talent remembered". The Hindu. Archived from the original on 3 October 2003. Retrieved 1 February 2011.
  8. ↑ Subodh Kapoor (1 July 2002). The Indian Encyclopaedia: Biographical, Historical, Religious, Administrative, Ethnological, Commercial and Scientific. Indo-Pak War-Kamla Karri. Cosmo Publication. pp. 6699–. ISBN 978-81-7755-257-7. Retrieved 29 December 2012.Subodh Kapoor (1 July 2002). The Indian Encyclopaedia: Biographical, Historical, Religious, Administrative, Ethnological, Commercial and Scientific. Indo-Pak War-Kamla Karri. Cosmo Publication. pp. 6699–. ISBN 978-81-7755-257-7. Retrieved 29 December 2012.
  9. ↑ Hena Naqvi (1 January 2007). Journalism And Mass Communication. Upkar Prakashan. pp. 202–. ISBN 978-81-7482-108-9. Retrieved 29 December 2012.
  10. ↑ "Reminiscing Smita Patil". Archived from the original on 14 August 2007. Retrieved 14 August 2007. "Reminiscing About Smita Patil"
  11. ↑ "Remembering Smita Patil on her 62nd birth anniversary". Indian Express. 17 October 2017. Retrieved 20 August 2022.
  12. ↑ "Smita Patil: Celebrating legendary actress birth anniversary with a glimpse into her life, movies, and songs". News18 India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 20 October 2023.
  13. ↑ D. Sharma (1 January 2004). Mass Communication : Theory & Practice In The 21St Century. Deep & Deep Publications. p. 298. ISBN 978-81-7629-507-9. Retrieved 29 December 2012.
  14. ↑ "Smita Patil". MANAS. UCLA Social Sciences. Retrieved 3 April 2021.
  15. ↑ Pothukuchi, Madhavi (17 October 2019). "Smita Patil — the 'real' woman Indian women could relate to". ThePrint (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 3 April 2021.
  16. ↑ "Smita Patil as remembered by her sister: Funny, generous, uncaged". Scroll.in (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 17 October 2021. Retrieved 20 November 2023.
  17. ↑ "Lesser known facts about Smita Patil". The Times of India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 30 October 2018. Retrieved 20 November 2022.
  18. ↑ Rajadhyaksha, Ashish; Willemen, Paul (10 July 2014). Encyclopedia of Indian Cinema. Routledge. pp. 173–174. ISBN 978-1-135-94318-9.
  19. ↑ Farook, Farhana (16 October 2020). "Smita Patil – An incomplete dream". Yahoo Entertainment. Retrieved 5 May 2021.
  20. ↑ Rao, Maithili (31 October 2015). "The making of Smita Patil". DNA India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 3 April 2021.
  21. ↑ "स्मिता पाटिल बॉयोग्राफी". newstrend.news. Newstrend. 17 October 2018. Retrieved 15 April 2020.
  22. ↑ Banerjee, Shampa; Anil Srivastava (1988). One Hundred Indian Feature Films: An Annotated Filmography. Taylor & Francis. ISBN 0-8240-9483-2.
  23. ↑ Gulazāra; Govind Nihalani; Saibal Chatterjee (2003). Encyclopaedia of Hindi Cinema: An Enchanting Close-Up of India's Hindi Cinema. Popular Prakashan. p. 601. ISBN 978-81-7991-066-5. Retrieved 29 December 2012.
  24. ↑ Rajadhyaksha, Ashish; Willemen, Paul (10 July 2014). Encyclopedia of Indian Cinema. Routledge. pp. 173–174. ISBN 978-1-135-94318-9.Rajadhyaksha, Ashish; Willemen, Paul (10 July 2014). Encyclopedia of Indian Cinema. Routledge. pp. 173–174. ISBN 978-1-135-94318-9.
  25. ↑ "Smita Patil". MANAS. UCLA Social Sciences. Retrieved 3 April 2021."Smita Patil". MANAS. UCLA Social Sciences. Retrieved 3 April 2021.
  26. ↑ "Did you know Shyam Benegal's Manthan was India's first crowdfunded film?". Mid-Day. 2019-06-01. Retrieved 2019-06-16.
  27. ↑ Us Salam, Ziya (12 September 2012). "Shyam Benegal's Manthan (1976)". The Hindu (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2017-07-21.
  28. ↑ "Top Earners 1976". boxofficeindia.com. Archived from the original on 2009-02-10. Retrieved 2017-07-11. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  29. ↑ Vaiju Mahindroo (19 November 2011). "'Hansa Wadkar' is the most difficult film I have done so far: Smita Patil". India Today. Retrieved 27 September 2014.
  30. ↑ Dinesh Raheja; Jitendra Kothari. "The Best of Smita Patil – Bhumika". Rediff.com. Retrieved 1 December 2012.
  31. ↑ Hena Naqvi (1 January 2007). Journalism And Mass Communication. Upkar Prakashan. pp. 202–. ISBN 978-81-7482-108-9. Retrieved 29 December 2012.Hena Naqvi (1 January 2007). Journalism And Mass Communication. Upkar Prakashan. pp. 202–. ISBN 978-81-7482-108-9. Retrieved 29 December 2012.
  32. ↑ Parthiban, Praveena (15 December 2019). "Reminiscing Smita Patil, a rare talent gone too soon". The Federal (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 3 April 2021.
  33. ↑ Kumar, Anuj (17 July 2014). "Smita Patil's Bhumika (1977)". The Hindu. Retrieved 27 September 2014.
  34. ↑ Ziya Us Salam (4 October 2012). "Smita Patil's debut film Nishant (1975)". The Hindu. Retrieved 2014-09-27.
  35. ↑ "Shabana Azmi recalls going to Cannes with Smita Patil, Shyam Benegal for 1976 film Nishant; shares pic". News18. Retrieved 16 December 2022.
  36. ↑ "Top Earners 1978". boxofficeindia.com. Archived from the original on 2009-02-13. Retrieved 2017-07-12. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  37. ↑ "Happy Birthday, Dr Mohan Agashe: A look at the best Marathi movies of veteran star". The Times of India. ISSN 0971-8257. Retrieved 2024-02-10.
  38. ↑ Dwyer, Rachel (2002). Cinema India: The Visual Culture of Hindi Film. Rutgers University Press. ISBN 978-0-81353-175-5.
  39. ↑ Sarma, Ramya (16 October 2015). "When she was good, she was very, very good". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 4 May 2021.
  40. ↑ William van der Heide (12 June 2006). Bollywood Babylon: Interviews with Shyam Benegal. Berg. pp. 208–. ISBN 978-1-84520-405-1. Retrieved 29 December 2012.William van der Heide (12 June 2006). Bollywood Babylon: Interviews with Shyam Benegal. Berg. pp. 208–. ISBN 978-1-84520-405-1. Retrieved 29 December 2012.
  41. ↑ Andrew Robinson (1989). Satyajit Ray: The Inner Eye. University of California Press. pp. 258–. ISBN 978-0-520-06946-6. Retrieved 29 December 2012.
  42. ↑ Pothukuchi, Madhavi (17 October 2019). "Smita Patil — the 'real' woman Indian women could relate to". ThePrint (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 3 April 2021.Pothukuchi, Madhavi (17 October 2019). "Smita Patil — the 'real' woman Indian women could relate to". ThePrint. Retrieved 3 April 2021.
  43. ↑ Chaudhuri, Diptakirti (2014). Bollybook: The Big Book of Hindi Movie Trivia (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Penguin Books. ISBN 978-93-5118-799-8. Archived from the original on 20 April 2021. Retrieved 1 November 2020.
  44. ↑ Dwyer, Rachel (2005). 100 Bollywood Films. Roli Books Pvt. Ltd. ISBN 9788174369901.
  45. ↑ K. Jha, Subhash; Bachchan, Amitabh (2005). The Essential Guide to Bollywood (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Lustre Press. ISBN 978-81-7436-378-7.
  46. ↑ Dwyer, Rachel (2006). Filming the Gods: Religion and Indian Cinema. Routledge. ISBN 0415314240.
  47. ↑ Satish Kaushik revisits Chakra. (Interview). 10 July 2019. Archived on 31 October 2022. Error: If you specify |archivedate=, you must also specify |archiveurl=. https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/satish-kaushik-debut-film-chakra-first-of-many-5792127/. 
  48. ↑ "Classical Kishore: 10 Songs Of The Legendary Singer Based On Indian Ragas". 5 September 2017.
  49. ↑ Bazaar. p. 25.
  50. ↑ Singh, Deepali (2017-08-05). "Evolution of the rape scene". DNA India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2021-02-10.
  51. ↑ 1982: On the sets of Mandi by Screen
  52. ↑ Dasgupta, Rohit K.; Datta, Sangeeta (2018). 100 Essential Indian Films (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-4422-7799-1.
  53. ↑ Sarma, Ramya (16 October 2015). "When she was good, she was very, very good". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 4 May 2021.Sarma, Ramya (16 October 2015). "When she was good, she was very, very good". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 4 May 2021.
  54. ↑ Walia, Neha (28 May 2010). "Easy come, easy go? Nah". Chandigarh, India. Retrieved 15 July 2021.
  55. ↑ "25th National Film Awards". International Film Festival of India. Archived from the original on 10 October 2014. Retrieved 4 October 2011.
  56. ↑ "Indian Cinema '80/'81" (PDF). Archived from the original (PDF) on 3 March 2016. Retrieved 22 September 2014.
  57. ↑ "BoxOffice India.com". 2009-02-01. Archived from the original on 1 February 2009. Retrieved 2021-10-15. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  58. ↑ Sood, Samira (17 October 2020). "Smita Patil in Aakhir Kyon? is an example of how art and mainstream films aren't so far apart". ThePrint (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 3 April 2021.
  59. ↑ Lahiri, Monojit. "Remembering The Timeless Bhuika..." The Sunday Indian. Archived from the original on 2021-09-23. Retrieved 2021-04-03. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  60. ↑ Ravi Vasudevan (2011). The Melodramatic Public: Film Form and Spectatorship in Indian Cinema. Palgrave Macmillan. pp. 145–. ISBN 978-0-230-11812-6.
  61. ↑ "Box Office 1982". Box Office India. 5 October 2013. Archived from the original on 5 October 2013. Retrieved 9 September 2019. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  62. ↑ "Top Comedy Nett Grossers - Housefull 4 Tops". boxofficeindia.com. 28 November 2019. Retrieved 28 November 2019.
  63. ↑ Jha, Subhash K. (23 January 2017). "Ramesh Sippy on casting Amitabh Bachchan and Dilip Kumar together in Shakti". Bollywood Hungama. Retrieved 14 July 2021.
  64. ↑ Singh Dhillon, Chitvan (13 November 2015). "Superstar Smita". Tribune India News Service. Retrieved 3 April 2021.
  65. ↑ NFDC. INDIAN CINEMA A VISUAL VOYAGE. Publications Division Ministry of Information & Broadcasting. ISBN 9788123021928.
  66. ↑ Mohamed, Khalid (8 December 2017). "Remembering the legend that was Smita Patil". Khaleej Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 3 April 2021.
  67. ↑ "Box Office 1982". Box Office India. 5 October 2013. Archived from the original on 5 October 2013. Retrieved 9 September 2019. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  68. ↑ "Worth their weight in gold (80s)". Box office India. Archived from the original on 11 January 2016. Retrieved 2016-01-02. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  69. ↑ "Awards of the Montreal World Film Festival – 1984". Montreal World Film Festival. Retrieved 13 March 2014.
  70. ↑ "Remembering Smita Patil: Why The Actress is Irreplaceable". News18.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 17 October 2016. Retrieved 4 May 2021.
  71. ↑ Emily Bronte. Wuthering Heights (Annotated). Bronson Tweed Publishing. pp. 225–. GGKEY:JXQKH8ETFJN.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ][ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  72. ↑ Patel, Baburao (1949). Film India. New York The Museum of Modern Art Library. Bombay. p. 78.
  73. ↑ J.K. Bajaj (26 March 2014). "3, Year wise Popular Films with their main cast". On & Behind the Indian Cinema. Diamond Pocket Books Pvt Ltd. pp. 2008–. ISBN 978-93-5083-621-7. Retrieved 4 August 2015.
  74. ↑ Angaaray press book - Rajesh Khanna, Smita Patil and Raj Babbar
  75. ↑ "Box Office 1987". Box Office India. Archived from the original on 12 October 2012. Retrieved 28 March 2021. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  76. ↑ "Movie Overview - Smita Patil and Rajesh Khanna's Aakhir Kyon". Bollywood Hungama. 13 August 2011. Retrieved 15 May 2012.
  77. ↑ Motwani, Monica (20 September 2001). "1987 files". Screen. Archived from the original on 31 October 2001. Retrieved 2 April 2021.
  78. ↑ "Collections - Nazrana". Update Video Publication. 29 September 1991. Retrieved 20 July 2023 – via Google Books.
  79. ↑ "Boxofficeindia 1986". 2013-01-15. Archived from the original on 15 January 2013. Retrieved 2021-10-18. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  80. ↑ "Boxofficeindia.com". 2013-01-15. Archived from the original on 15 January 2013. Retrieved 2021-10-18. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  81. ↑ "Remembering Smita Patil: Why The Actress is Irreplaceable". News18.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 17 October 2016. Retrieved 4 May 2021."Remembering Smita Patil: Why The Actress is Irreplaceable". News18.com. 17 October 2016. Retrieved 4 May 2021.
  82. ↑ Ojha, Rajendra (1988). 75 Glorious Years of Indian Cinema. Google Books: Screen World Publication. p. 95,176.
  83. ↑ As seen here
  84. ↑ "15th Moscow International Film Festival (1987)". MIFF. Archived from the original on 16 January 2013. Retrieved 2013-02-18.
  85. ↑ Singh Dhillon, Chitvan (13 November 2015). "Superstar Smita". Tribune India News Service. Retrieved 3 April 2021.Singh Dhillon, Chitvan (13 November 2015). "Superstar Smita". Tribune India News Service. Retrieved 3 April 2021.
  86. ↑ Prasad, Shishir; Ramnath, N. S.; Mitter, Sohini (27 April 2013). "25 Greatest Acting Performances of Indian Cinema". Retrieved 27 January 2015.
  87. ↑ Kempley, Rita (18 November 1989). "'Spices' (NR)". The Washington Post. Retrieved 18 October 2021.
  88. ↑ Thorval, Yves (2000). Cinemas of India. Macmillan India. pp. 181–182. ISBN 0-333-93410-5.
  89. ↑ Meer, Ameena http://bombsite.com/issues/29/articles/1262 Archived 14 May 2013[Date mismatch] ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. Fall 1989, Retrieved 13 May 2013
  90. ↑ Ganti, Tejaswini (2004). Bollywood: A Guidebook to Popular Hindi Cinema. Routledge. ISBN 978-0-415-28853-8. Archived from the original on 10 October 2019. Retrieved 16 October 2016.
  91. ↑ Ray, Kunal (2015-10-17). "'Smita struggled with curious contradictions'". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-03-09.
  92. ↑ "Debashishu". Archived from the original on 17 July 2009.
  93. ↑ Rangoonwala, Firoze (24–25 December 1987). "1987: a year of cinematic mediocrity". Arab Times. Retrieved 27 April 2023.{{cite news}}: CS1 maint: date format (link)
  94. ↑ KBR, Upala (30 June 2011). "Does Bollywood need a no-pregnancy clause?". The Times of India. Retrieved 28 June 2015.
  95. ↑ Galiyon Ka Badshah 1989 Bollywood Hungama Retrieved 17 December 2011
  96. ↑ Waaris
  97. ↑ Box Office India. "Top Earners 1988". boxofficeindia.com. Archived from the original on 31 January 2009. Retrieved 3 March 2017. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  98. ↑ "Box Office 1989". Box Office India. 15 January 2013. Archived from the original on 15 January 2013. Retrieved 30 ಮಾರ್ಚ್ 2024. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  99. ↑ "Remembering Smita Patil: Why The Actress is Irreplaceable". News18.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 17 October 2016. Retrieved 4 May 2021."Remembering Smita Patil: Why The Actress is Irreplaceable". News18.com. 17 October 2016. Retrieved 4 May 2021.
  100. ↑ "'25 years on, a phenomenon named Smita Patil '". IBN Live. 13 December 2006. Archived from the original on 8 January 2012. Retrieved 27 December 2011. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  101. ↑ "Smita Patil's Bhumika is the celebrity biopic that should have been the blueprint for The Dirty Picture, Mahanati". Indian Express. 20 May 2023. Retrieved 12 September 2023.
  102. ↑ "'She was a great human being'". Rediff.com. 13 December 2006. Retrieved 27 December 2011.
  103. ↑ "On Smita Patil's death anniversary, remembering her sensational affair with a married Raj Babbar". India Today. Retrieved 13 December 2019.
  104. ↑ "Raj Babbar remembers late wife Smita Patil on death anniversary with old pic: She was a noble soul". Hindustan Times. 13 December 2021. Retrieved 12 December 2022.
  105. ↑ Sarma, Ramya (16 October 2015). "When she was good, she was very, very good". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 4 May 2021.Sarma, Ramya (16 October 2015). "When she was good, she was very, very good". The Hindu. ISSN 0971-751X. Retrieved 4 May 2021.
  106. ↑ "Throwback: When Smita Patil refused to take a maternity leave and danced despite being pregnant". Times of India. Retrieved 16 December 2023.
  107. ↑ Dhingra, Deepali (16 July 2012). "Prateik's learning curve". Mid-Day. Archived from the original on 21 July 2019. Retrieved 27 July 2014.
  108. ↑ Andrew Robinson (1989). Satyajit Ray: The Inner Eye. University of California Press. pp. 258–. ISBN 978-0-520-06946-6. Retrieved 29 December 2012.Andrew Robinson (1989). Satyajit Ray: The Inner Eye. University of California Press. pp. 258–. ISBN 978-0-520-06946-6. Retrieved 29 December 2012.
  109. ↑ Ram Awgnihotri (1998). Film stars in Indian politics. Commonwealth Publishers. ISBN 978-81-7169-506-5. Retrieved 29 December 2012.
  110. ↑ "Smita Patil - Memories from Mrinal da". Rediff.com. 2 February 2005. Retrieved 28 December 2010.
  111. ↑ "Prateik Babbar on mother Smita Patil: Got to be her sunshine kid". NDTV. 12 December 2013. Archived from the original on 12 June 2014. Retrieved 8 July 2014. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  112. ↑ Lalwani, Vickey (22 May 2014). "Dad was not around while I was growing up". The Times of India. Archived from the original on 25 May 2014. Retrieved 8 July 2014.
  113. ↑ Bhawana Somaaya (12 December 2016). "Her Last Few Hours: Smita Patil Loved Life Till The End". The Quint. Retrieved 14 December 2020.
  114. ↑ Majumdar, Neepa (2009). Wanted Cultured Ladies Only!: Female Stardom and Cinema in India, 1930s-1950s. University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-09178-0.
  115. ↑ "Top heroines of Bollywood". India Today. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 24 August 2020."Top heroines of Bollywood". India Today. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 24 August 2020.
  116. ↑ Raja Sen (29 June 2011). "Readers Choice: The Greatest Actresses of all time". Rediff.com. Retrieved 22 September 2011.
  117. ↑ "75 Bollywood Actresses Who Ruled The Silver Screen With Grace, Beauty And Talent". Outlook India. Archived from the original on 16 August 2022. Retrieved 16 August 2022.
  118. ↑ "Best Bollywood Debutants Ever". Rediff.com. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 24 February 2018.
  119. ↑ "Thinking man's sex symbol". Hindustan Times (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 15 September 2011. Archived from the original on 2022-08-16. Retrieved 2021-11-27.
  120. ↑ "Top 10 Beautiful Actresses of Bollywood during 70's". India Herald. 21 April 2016. Retrieved 27 February 2020.
  121. ↑ "10 iconic and eternal beauties of Bollywood". Yahoo! India Lifestyle. 8 June 2012. Archived from the original on 11 June 2012. Retrieved 12 June 2012.
  122. ↑ "Photos - 50 Beautiful Faces: 100 years of Indian Cinema". The Times of India. Retrieved 23 December 2021.
  123. ↑ Rajeev Masand. "The eyes have it: Hindi cinema's best actresses". India Today. Archived from the original on 22 January 2023. Retrieved 12 September 2023.
  124. ↑ Sukanya Verma. "Bollywood's top tawaifs". Rediff.com. Archived from the original on 28 November 2023. Retrieved 10 September 2022.
  125. ↑ Kohli, Suresh (22 September 2011). "Smita Patil - Immortal performances". Deccan Herald. Retrieved 22 November 2019.
  126. ↑ "Smita Patil award makes me feel more confident, says Deepika Padukone". NDTV India. Retrieved 20 February 2018.
  127. ↑ "Bhumi Pednekar thanks yesteryear actors for ushering change on screen". Zee Business. Retrieved 15 January 2021.
  128. ↑ "Smita Patil an inspiration, she showed us not even sky is the limit, says Katrina Kaif". Indian Express. 19 September 2016. Retrieved 12 October 2020.
  129. ↑ "Did you know? The late Smita Patil inspired Somy Ali to become an actress". Outlook India. Retrieved 17 July 2023.
  130. ↑ "Smita Patil is a far better actor than me, says Rekha". Hindustan Times. Press Trust of India. 17 December 2017. Retrieved 30 December 2022.
  131. ↑ "Smita Patil: The Woman Behind The Image". Rediff.com. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 28 October 2022."Smita Patil: The Woman Behind The Image". Rediff.com. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 28 October 2022.
  132. ↑ Robinson, Andrew (1989). Satyajit Ray: The Inner Eye (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). University of California Press. ISBN 9780520069466.
  133. ↑ Vasudev, Aruna (1986). The New Indian Cinema (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Macmillan India. ISBN 9780333909287.
  134. ↑ S. Chakravarty, Sumita (2011). National Identity in Indian Popular Cinema, 1947-1987 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). University of Texas Press. ISBN 9780292789852.
  135. ↑ "Smita looked very serene and happy". Rediff.com. Archived from the original on 19 October 2023. Retrieved 29 November 2023.
  136. ↑ "Nawazuddin Siddiqui applauds Smita Patil's enduring beauty: The West was drawn to her". Bollywood Hungama. Archived from the original on 10 March 2024. Retrieved 28 February 2024.
  137. ↑ "Smita Patil - Finest actresses Bollywood has ever had". India Today. Archived from the original on 16 August 2022. Retrieved 28 July 2022.
  138. ↑ "How Smita Patil put gravitas into the gravy". Scroll.in. 30 September 2015. Archived from the original on 16 August 2022. Retrieved 16 September 2020.
  139. ↑ "Smita Patil's pathbreaking filmography that celebrated the female experience". Indian Express. Archived from the original on 21 August 2023. Retrieved 28 October 2023.
  140. ↑ "25 Must See Bollywood Movies". Indiatimes Movies. 15 October 2007. Archived from the original on 15 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2007. Retrieved 30 ಮಾರ್ಚ್ 2024. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help). Indiatimes Movies. 15 October 2007. Archived from the original Archived 2007-10-15 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. on 15 October 2007.
  141. ↑ "How Smita Patil has influenced the idea of cinema, identity, and the independent woman". Firstpost. 17 October 2021. Archived from the original on 29 March 2023. Retrieved 16 February 2023.
  142. ↑ "Smita Patil in Aakhir Kyon? is an example of how art and mainstream films aren't so far apart". The Print. 17 October 2020. Archived from the original on 11 August 2021. Retrieved 19 October 2022.
  143. ↑ Prasad, Shishir; Ramnath, N. S.; Mitter, Sohini (27 April 2013). "25 Greatest Acting Performances of Indian Cinema". Retrieved 27 January 2015.Prasad, Shishir; Ramnath, N. S.; Mitter, Sohini (27 April 2013). "25 Greatest Acting Performances of Indian Cinema". Forbes. Retrieved 27 January 2015.
  144. ↑ "80 Iconic Performances". Filmfare Via Tanqeed.com. 4 June 2010. Retrieved 27 November 2018.
  145. ↑ "10 Trailblazing Women From Bollywood". NDTV India. 8 March 2024. Archived from the original on 10 March 2024. Retrieved 9 March 2024.
  146. ↑ "Padma Awards Directory (1954–2014)" (PDF). Ministry of Home Affairs - India. 21 May 2014. Archived from the original (PDF) on 9 February 2018. Retrieved 23 February 2018.
  147. ↑ "25th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. Archived (PDF) from the original on 3 January 2020. Retrieved 2 September 2020.
  148. ↑ "Check out all the Filmfare Awards Winners from 1953 to 2020". Filmfare. Retrieved 30 December 2021.
  149. ↑ ೧೪೯.೦ ೧೪೯.೧ Reed, Sir Stanley (1984). "Directory and Year Book Including Who's Who". The Times of India.
  150. ↑ "28th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. Archived (PDF) from the original on 25 July 2020. Retrieved 2 September 2020.
  151. ↑ "29th Filmfare Awards - Nominees and Winner [sic]". The Times Group. Retrieved 10 May 2022 – via Internet Archive.
  152. ↑ Gahlot, Deepa. "Some things never change at the awards...Thank the lord". Filmfare (April 2002). Archived from the original on 3 July 2007. Retrieved 2011-09-27.
  153. ↑ ೧೫೩.೦ ೧೫೩.೧ "Smita Patil - All her award winning performances". The Times of India. Retrieved 15 September 2021.
  154. ↑ "List of awards and nominations received by Smita Patil". The Times of India. Retrieved 29 September 2022.
  155. ↑ Official site - Smita Patil Memorial Award for Best Actress
  156. ↑ staff. "Smita Patil Documentary and Short Film Festival". Time Out. Retrieved 19 December 2015.
  157. ↑ "7th Smita Patil international film festival to be held in Pune on December 8–9". Hindustan Times. 7 December 2018.
  158. ↑ "Every life matters, says the man who has saved scores". The Times of India. Pune. 9 September 2018.
  159. ↑ "Salvage army". Pune Mirror.[ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ][ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]
  160. ↑ "Cop documents work of Pune's unsung hero". Pune Mirror. Archived from the original on 25 May 2019. Retrieved 15 February 2019. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  161. ↑ "Maithili Rao's book on Smita Patil gives marvellous insights". Hindustan Times. 12 December 2015. Archived from the original on 16 August 2022. Retrieved 11 August 2022.
  162. ↑ "Remembering Smita Patil". Mid Day. Archived from the original on 16 August 2022. Retrieved 27 September 2021.
  163. ↑ "Smita Patil: The Woman Behind The Image". Rediff.com. Archived from the original on 28 November 2020. Retrieved 28 October 2022.
  164. ↑ "Remembering Smita Patil: Attend this tribute organised by the actor's childhood friend". Hindustan Times. 15 October 2015. Retrieved 10 September 2019.
  165. ↑ "President Pranab Mukherjee releases stamps on 50 Bollywood personalities". The Economic Times. PTI. 3 May 2013. Retrieved 3 April 2021.
  166. ↑ "About Us". Smita Patil Public School. Archived from the original on 14 July 2015. Retrieved 26 May 2013. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  167. ↑ "Restoring Smita Patil's legacy". Mumbai Mirror. Archived from the original on 28 November 2011. Retrieved 22 January 2021.
  168. ↑ "Poland pays tribute to actress Smita Patil". NDTV. Archived from the original on 16 August 2022. Retrieved 11 January 2021.
  169. ↑ "Prateik Babbar pays tribute to late mother Smita Patil; changes name to Prateik Patil Babbar". Bollywood Hungama. Retrieved 29 August 2023.
  170. ↑ "Prateik Babbar pays tribute to his mother actress Smita Patil, adds Patil to his name". Outlook India. Retrieved 10 September 2023.
  171. ↑ "25 Must See Bollywood Movies". Indiatimes Movies. 15 October 2007. Archived from the original on 15 October 2007. Retrieved 30 ಮಾರ್ಚ್ 2024. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  172. ↑ "100 Years of Indian Cinema: The 100 greatest Indian films of all time". News18. 17 April 2013. p. 36. Archived from the original on 25 April 2013. Retrieved 29 April 2021.
  173. ↑ "Richa Chadha revisits late Smita Patil's iconic look, Prateik Babbar reacts". Zee News. Retrieved 26 November 2022.
  174. ↑ "Madhuri Pawar pays tribute to late actress Smita Patil on her birth anniversary with iconic 'Jait Re Jait' look". Times of India. Retrieved 26 October 2023.
  175. ↑ Rao, Maithili (2015). Smita Patil: A Brief Incandescenceb (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). HarperCollins Publishers India. ISBN 9789351775133.
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಸ್ಮಿತಾ_ಪಾಟೀಲ್&oldid=1226375" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ