ಶ್ರೀರಾಮ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ

ಶ್ರೀರಾಮ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ (SBKK) ಹೊಸ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಭಾರತೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು 1952 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಿತ್ರಾ ಚರತ್ ರಾಮ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು ಕಥಕ್, ಭರತನಾಟ್ಯ, ಒಡಿಸ್ಸಿ, ಛೌ, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ, ಗಾಯನ ಮತ್ತು ವಾದ್ಯಗಳೆರಡನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಶೈಲಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಸಫ್ದರ್ ಹಸ್ಮಿ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀ ರಾಮ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಇದರ ಸಂಯೋಜಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ದೆಹಲಿಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಮಂಡಿ ಹೌಸ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ, ಈ ಕೇಂದ್ರವು ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳಿಗಾಗಿ ರಂಗಮಂದಿರ, ರಂಗಭೂಮಿ ರೆಪರ್ಟರಿ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ನಟನಾ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ

ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ, ದೆಹಲಿ
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಹೆಸರು	SBKK
ಸ್ಥಾಪನೆ	1952
Purpose	ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆಗಳ ಶಿಕ್ಷಣ, ರಂಗಭೂಮಿ
ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ	1 ಕೋಪರ್ನಿಕಸ್ ಮಾರ್ಗ, ನವದೆಹಲಿ - 110 001
ನಿರ್ದೇಶಕ	ಶೋಭಾ ದೀಪಕ್ ಸಿಂಗ್
ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ	www.sbkk.in

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ ಎಂದು ಇದನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, <b>ಶೋಭಾ ದೀಪಕ್ ಸಿಂಗ್</b> ಇದರ ಪ್ರಸ್ತುತ ನಿರ್ದೇಶಕಿ . ಇದರ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಸುಮಿತ್ರಾ ಚರತ್ ರಾಮ್ ಅವರ ಪುತ್ರಿ. ಇಂದು, ಇದು ತನ್ನ ವಾರ್ಷಿಕ ರಾಮಲೀಲಾಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ, ಇದು 10-ದಿನದ ದಸರಾ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ರಾಮನ ಜೀವನಾದರಿತ ಪ್ರದರ್ಶನವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 1957 ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ರಾಮಲೀಲಾವು ಹೊಸ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಜಾನಪದ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ವಿವಿಧ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕರು ಮತ್ತು ಶೈಲಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರವು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯದ ಮೆಚ್ಚುಗೆಗಾಗಿ 1947 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಜಂಕಾರ್ ಎಂಬ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೂಲವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಕ್ರಮೇಣ ಅದು ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಇದು ಕೋಪರ್ನಿಕಸ್ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು, ನಂತರ ಇದನ್ನು 1952 ರಲ್ಲಿ ಅದೇ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ 1860 ರ ಸೊಸೈಟೀಸ್ ನೋಂದಣಿ ಕಾಯಿದೆ XXI ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಈಗ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಅಂಡ್ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ವಿಭಾಗ. ಖ್ಯಾತ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯಕಿ ನಿಲಿನಾ ರಿಪ್ಜಿತ್ ಸಿಂಗ್, ನಂತರ ನೈನಾ ದೇವಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು ಅದರ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದರು.

ಸಿದ್ಧೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ ಶಂಭು ಮಹಾರಾಜ್, ಬಿರ್ಜು ಮಹಾರಾಜ್, ಮುನ್ನಾ ಶುಕ್ಲಾ ಮತ್ತು ಲೀಲಾ ಸ್ಯಾಮ್ಸನ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಗೀತಗಾರರು, ಗಾಯಕರು ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಗುರುಗಳು ಈ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಇದರ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕಿ, ಸುಮಿತ್ರಾ ಚರತ್ ರಾಮ್ ನಂತರ 1966 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರ ಮಗಳು ಶೋಭಾ ದೀಪಕ್ ಸಿಂಗ್ 1999 ರಿಂದ ಪ್ರಸ್ತುತ ನಿರ್ದೇಶಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಕೇಂದ್ರವು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ತನ್ನದೇ ಆದ ಬೊಂಬೆ ಆಟ ನಡೆಸುವ ತಂಡವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದನ್ನು ರಾಹಿ ಮತ್ತು ಕೇಶವ್ ಕೊಠಾರಿ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಕೇಂದ್ರದ ಬೊಂಬೆ ವಿಭಾಗವು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಧೋಲಾ ಮಾರು, ಝಾನ್ಸಿ ಕಿ ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಪೃಥಿವಿರಾಜ್-ಸಂಜುಕ್ತ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಆಟಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು, ಇದು ಉದಯಪುರದ ಬೊಂಬೆ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದೆ. ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಬೊಂಬೆಯಾಟವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ಈ ಕೇಂದ್ರದ ತಳ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಲಾ ಗ್ಯಾಲರಿಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ. ಅದರ ಗ್ರಂಥಾಲಯವು ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಆಡಿಯೋ ಮತ್ತು ದೃಶ್ಯ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಆರ್ಕೈವ್‌ಗಳ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪದ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರವು ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲೆ ವಿಭಾಗ.

ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯ ಕಾಲೇಜು

• ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯನ
• ಲಘು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಗಾಯನ
• ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾದ್ಯಗಳು: ತಬಲಾ, ಸಿತಾರ್ ಮತ್ತು ಸರೋದ್
• ಕಥಕ್
• ಭರತನಾಟ್ಯ
• ಒಡಿಸ್ಸಿ ನೃತ್ಯ
• ಚೌ - ಮಯೂರ್ಭಂಜ್
• ಬ್ಯಾಲೆಟ್ / ಸಮಕಾಲೀನ ನೃತ್ಯ

ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನ (ಪರ್ಫಾರ್ಮಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ಸ್) ವಿಭಾಗ

ಕೇಂದ್ರದ ಪ್ರದರ್ಶನ ಕಲಾ ವಿಭಾಗವು ವಾರ್ಷಿಕ "ರಾಮಲೀಲಾ" ನಿರ್ಮಾಣ ಸೇರಿದಂತೆ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಗಳನ್ನು ಹಾಕಿತು.

ರಾಮಲೀಲಾ

ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ "ರಾಮಲೀಲಾ" ನಿರ್ಮಾಣ, ರಾಮನ ಜೀವನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕವು ಸ್ವತಃ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಮೊದಲ ನಿರ್ಮಾಣವು 1957 ರಲ್ಲಿ ಶೋಭಾ ದೀಪಕ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿಂದ ನಡೆಯಿತು, ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ನಿರ್ಮಲಾ ಜೋಶಿಯವರ ವಿಚಾರಗಳಿಂದ ಇದು ನಡೆಯುವಂತಾಯಿತು. ಕಥೆಯನ್ನು ಹಿಂದಿ ಕವಿ ರಾಮಧಾರಿ ಸಿಂಗ್ 'ದಿನಕರ್' ಬರೆದಿದ್ದರೆ, ತಪಸ್ ಸೇನ್ ಮತ್ತು ಇಂದರ್ ರಜ್ದಾನ್ ಸೆಟ್ ಮತ್ತು ದೀಪಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರು. ನರೇಂದ್ರ ಶರ್ಮಾ ಮತ್ತು ಜಯಂತಿ ಶರ್ಮಾ ಪ್ರಮುಖ ನಟರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು. ದೆಹಲಿ ದೂರದರ್ಶನ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ನೃತ್ಯ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದಾಗಿದೆ. ರಾಮ್ಲಿಯಾ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಾಮಾಜಿಕ-ರಾಜಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ರಾಮಾಯಣದ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಕಥಾಹಂದರದಲ್ಲಿ ಹೆಣೆದ ಕಥೆಯಾಗಿದೆ.

ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಸುಮಿತ್ರಾ ಚರತ್ ರಾಮ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ

ಫೆಬ್ರವರಿ 2011 ರಲ್ಲಿ, ಪಂಡಿತ್ ಬಿರ್ಜು ಮಹಾರಾಜ್ ಅವರಿಗೆ ಶ್ರೀ ರಾಮ್ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರವು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಮೊದಲ 'ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಸುಮಿತ್ರಾ ಚರತ್ ರಾಮ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ' ನೀಡಲಾಯಿತು, ನಂತರದ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಿಶೋರಿ ಅಮೋನ್ಕರ್ ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಹಬ್ಬಗಳು

• ಶ್ರೀರಾಮ್ ಶಂಕರಲಾಲ್ ಸಂಗೀತೋತ್ಸವ
• ಕೇಂದ್ರ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವ
• ಹೋಳಿ ಹಬ್ಬ

ಶ್ರೀರಾಮ್ ಭಾರತೀಯ ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರವು ಇಂಡಿಯಾ ಗೇಟ್‌ನ ರೇಡಿಯಲ್ ಕೋಪರ್ನಿಕಸ್ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾದ ಮಂಡಿ ಹೌಸ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ತನ್ನ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ " ಕಮಾನಿ ಆಡಿಟೋರಿಯಂ " ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯ ಪ್ರೀಮಿಯರ್ ಸಭಾಂಗಣವನ್ನು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ರವೀಂದ್ರ ಭವನವಿದೆ, ಇದು ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿ, ಲಲಿತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಾಗಿ ಉನ್ನತ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ದೂರದರ್ಶನ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವೂ ಇದೆ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಇದೆ. ಕಥಕ್ ಕೇಂದ್ರ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಡ್ರಾಮಾ, ತ್ರಿವೇಣಿ ಕಲಾ ಸಂಗಮ ಮತ್ತು ಲಿಟಲ್ ಥಿಯೇಟರ್ ಗ್ರೂಪ್ ಸಹ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ

• Khokar, Ashish; Sumitra Charat Ram (1998). Shriram Bharatiya Kala Kendra: a history : Sumitra Charat Ram reminisces. Lustre Press. ISBN 8174360433.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

‏