ಬಾಣಾಸುರ

ಅಣೆಕಟ್ಟು ಗಾಗಿ, ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು ನೋಡಿ.

  ಬಾಣಾ, ಬಾಣಾಸುರ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ (ಸಂಸ್ಕೃತ:बाणासुर ) , ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಣಾಸುರ ಒಬ್ಬ ಅಸುರ ರಾಜ. ಅವನು ಶೋಣಿತಪುರ ನಗರವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅವನನ್ನು ಮಹಾಬಲಿಯ ಮಗ ಎಂದು ಸಹ ಹೇಳಾಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವನು ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗೆ ಯುದ್ಧ ಮಾಡಿದ ಕಥೆಯನ್ನು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಬಾಣಾಸುರ
ಬಾಣಾಸುರನು ಕೃಷ್ಣನಲ್ಲಿ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಬೇಡುತ್ತಿರುಹುದು
ಸಂಲಗ್ನತೆ	ಅಸುರ, ಶೈವಿಸಂ
ಮಕ್ಕಳು	ಉಷಾ
ಗ್ರಂಥಗಳು	ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ
ತಂದೆತಾಯಿಯರು	ಮಹಾಬಲಿ (ತಂದೆ)

ದಂತಕಥೆ

ಬಲಿಷ್ಠ ಅಸುರ, ಬಾಣಾ ಒಮ್ಮೆ ದೊಡ್ಡ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವಾದ ಷೋನಿತಾಪುರವನ್ನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅವನ ಪ್ರಭಾವವು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಮತ್ತು ಉಗ್ರವಾಗಿತ್ತು ಎಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ರಾಜರು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ದೇವತೆಗಳೂ ಸಹ ಅವನ ಮುಂದೆ ನಡುಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಾಣಾಸುರನು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಸೂಚನೆಯ ಮೇರೆಗೆ ವಿಶ್ವಕರ್ಮನು ತನಗೆ ನೀಡಿದ ರಸಲಿಂಗವನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಶಿವನ ಕಟ್ಟಾ ಭಕ್ತನಾಗಿ, ಶಿವನು ತಾಂಡವಂ ನೃತ್ಯ ಮಾಡುವಾಗ ಮೃದಂಗವನ್ನು ನುಡಿಸಲು ತನ್ನ ಸಾವಿರ ತೋಳುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದನು. ಶಿವನು ಬಾಣಾಸುರನಿಗೆ ವರವನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ, ನಂತರದವನು ಶಿವನನ್ನು ತನ್ನ ನಗರದ ಕಾವಲುಗಾರನಾಗಿರಲು ವಿನಂತಿಸಿದನು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಬಾಣಾಸುರನು ಅಜೇಯನಾದನು. ಸಮಯ ಕಳೆದಂತೆ, ಅವನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಕ್ರೂರ ಮತ್ತು ಅಹಂಕಾರಿಯಾದನು. ಒಂದು ದಿನ ಉಷಾ ತನ್ನ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಯುವಕನನ್ನು ನೋಡಿದಳು. ಅವಳು ಅವನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಕಲಾವಿದೆ ಉಷಾ ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಚಿತ್ರಲೇಖಾ ಅವರು ವೃಷ್ಣಿಗಳ ವಿವಿಧ ಭಾವಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಯುವಕನನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಉಷಾಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ತಾನು ಕೃಷ್ಣನ ಮೊಮ್ಮಗ ಅನಿರುದ್ಧನ ಕನಸು ಕಂಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಉಷಾ ಅರಿತುಕೊಂಡಳು. ಚಿತ್ರಲೇಖೆಯು ತನ್ನ ಯೋಗಬಲದಿಂದ ಅನಿರುದ್ಧನನ್ನು ಕೃಷ್ಣನ ಅರಮನೆಯಿಂದ ಅಪಹರಿಸಿ ಶೋಣಿತಪುರಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದಳು.

ಉಷಾ ತನ್ನ ಪ್ರೇಮಿಯಾದ ಅನಿರುದ್ಧನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಅವನಿಗೆ ಬೆಲೆ ಕಟ್ಟಲಾಗದ ವಸ್ತ್ರಗಳು, ಹೂಮಾಲೆಗಳು, ಪರಿಮಳಗಳು, ದೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಪಾನೀಯಗಳು, ಭಕ್ಷ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪದಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದಳು. ಅವನೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಪರಿಶುದ್ಧತೆಯ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮುರಿದಳು. ಮಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಗಾಳಿಗೆ ತುತ್ತಾದ ಬಾಣಾಸುರನು ಅನಿರುದ್ಧನೊಂದಿಗೆ ದಾಳ ಆಡುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡು ಅವಳ ಕೋಣೆಗೆ ಧಾವಿಸಿದನು. ರಾಜಕುಮಾರನು ಕಾವಲುಗಾರರನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸಿದಾಗಲೂ, ಬಾಣಾಸುರನು ವರುಣನ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಹಗ್ಗಗಳಿಂದ ಅವನನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಿದನು. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದ ಉಷಾ ದುಃಖದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದರು. ಅನಿರುದ್ಧನನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿದ್ದ ದ್ವಾರಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾರದನು ಯದುಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸುವವರೆಗೂ ಅನಿರುದ್ಧನು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಬಾಣಾಸುರನಿಂದ ಸೆರೆಯಲ್ಲಿದ್ದನು.

ಯದುಗಳ ಸೈನ್ಯವು ಬಾಣಾಸುರನ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿತು. ಯದು ರಾಜಕುಮಾರರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸೈನ್ಯವು ೧೨ ಅಕ್ಷೌಹಿಣಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕಿದರು. ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸುತ್ತುವರೆದರು. ಬಾಣಾಸುರ ಉಗ್ರವಾಗಿ ಪ್ರತಿದಾಳಿ ನಡೆಸಿದ. ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಶಿವನು ತನ್ನ ಭಕ್ತನಾದ ಬಾಣಾಸುರನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ನಂದಿಯ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡನು. ಬಲರಾಮ ಬಾಣಾಸುರನ ದಳಪತಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದರೆ, ಸಾಂಬನು ಬಾಣಾಸುರನ ಮಗನ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದನು. ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಲು, ಬ್ರಹ್ಮನ ನೇತೃತ್ವದ ದೈವಿಕ ಆತ್ಮಗಳ ನಾಯಕರು ತಮ್ಮ ಆಕಾಶ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದರು. ಹಾಗೆಯೇ ಋಷಿಗಳು, ಪರಿಪೂರ್ಣ ಆತ್ಮಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಾನ್ವಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ಗಾಯಕರು ಮತ್ತು ಸ್ವರ್ಗದ ಅಪ್ಸರೆಯರು ಮತ್ತು ಯಕ್ಷಿಣಿಗಳು ಬಂದರು . ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಶಿವ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾದರು. ಕೃಷ್ಣನು ಶಿವನ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರದ ವಿರುದ್ಧ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ತ್ರವನ್ನು, ಗಾಳಿ ಆಯುಧದ ವಿರುದ್ಧ ಪರ್ವತಾಯುಧವನ್ನು, ಅಗ್ನಿ ಆಯುಧದ ವಿರುದ್ಧ ಮಳೆ ಆಯುಧವನ್ನು ಮತ್ತು ಶಿವನ ಪಾಶುಪತಾಸ್ತ್ರದ ವಿರುದ್ಧ ತನ್ನ ನಾರಾಯಣಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿದನು . ಪ್ರದ್ಯುಮ್ನನ ಬಾಣಗಳಿಂದ ಆಕ್ರಮಣಕ್ಕೊಳಗಾದ ಕಾರ್ತಿಕೇಯನು ತನ್ನ ನವಿಲಿನ ಮೇಲೆ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಿಂದ ಓಡಿಹೋದನು. ಸಾತ್ಯಕಿಯೊಂದಿಗೆ ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಬಾಣನು ಕೃಷ್ಣನ ವಿರುದ್ಧ ಶಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದನು. ಆದರೆ, ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಶಂಖವನ್ನು ಊದಿದನು ಮತ್ತು ತಕ್ಷಣವೇ, ಬಾಣಾಸುರನ ಸಾರಥಿ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟನು ಮತ್ತು ಅವನ ರಥವು ಮುರಿದು ಛಿದ್ರವಾಯಿತು.

ಚಿತ್ರ:Srikrishn fights with Banasura.jpg

ಕೃಷ್ಣ ಬಾಣನ ಜೊತೆ ದ್ವಂದ್ವಯುದ್ಧ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು

ಶಿವನ ಪಡೆಗಳು ಸೋಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಮೂರು ತಲೆ ಮತ್ತು ಮೂರು ಪಾದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಶಿವನ ಜ್ವರದ ಮೂರ್ತರೂಪವಾದ ಜ್ವರನು ಸುಡುವ ಶಾಖದಿಂದ ಕೃಷ್ಣನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದನು. ಕೃಷ್ಣನು ತಣ್ಣನೆಯ ಶೀತದ ತನ್ನದೇ ಆದ ಜ್ವರವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದನು ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರೂ ಪರಸ್ಪರ ಹೋರಾಡಿದರು. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಜ್ವರದಿಂದ ಮುಳುಗಿದ ಶಿವನ ಜ್ವರವು ಕೃಷ್ಣನಿಗೆ ಶರಣಾಗತಿ ಮತ್ತು ನಮನವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿ ಹೊರಟುಹೋಯಿತು.

ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಬಲರಾಮ ಬಾಣಾಸುರನ ದಂಡನಾಯಕನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು. ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಲು ಬಾಣನು ತನ್ನ ರಥದ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡಿದನು ಮತ್ತು ನಂತರದವನು ತನ್ನ ಸುದರ್ಶನ ಚಕ್ರದೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿದನು. ಕೃಷ್ಣನು ಬಾಣಾಸುರನ ತೋಳುಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಶಿವನು ತನ್ನ ಇಂದ್ರಿಯಗಳಿಗೆ ಮರಳಿದನು. ಕೃಷ್ಣನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದನು. ಅವನು ನಿರ್ಭಯದಿಂದ ದಯಪಾಲಿಸಿದ ಬಾಣಾಸುರನನ್ನು ಕೊಲ್ಲದಂತೆ ವಿನಂತಿಸಿದನು. ಬಾಣಾಸುರನು ಬಲಿಯ ಮಗ ಮತ್ತು ಭಕ್ತ ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ಮೊಮ್ಮಗನಾದ್ದರಿಂದ ಕೃಷ್ಣನು ಬಾಣಾಸುರನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಉತ್ತರಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿಷ್ಣು ಬಲಿಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದನು. ಆದರೆ, ಬಾಣಾಸುರನ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು ಕೃಷ್ಣನು ಬಾಣಾಸುರನ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ತೋಳುಗಳನ್ನು ತುಂಡರಿಸಿದನು, ಬಾಣಾಸುರನಿಗೆ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ತೋಳುಗಳು ಮಾತ್ರ ಉಳಿದಿವೆ.

ಬಾಣಾಸುರನು ತನ್ನ ತಪ್ಪನ್ನು ಅರಿತು ಕೃಷ್ಣನ ಮುಂದೆ ತಲೆಬಾಗಿ, ದ್ವಾರಕೆಯಲ್ಲಿ ಅನಿರುದ್ಧ ಮತ್ತು ಉಷಾ ಅವರ ವಿವಾಹಕ್ಕೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಲು ರಥವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದನು.

ಕುಟುಂಬ

ಕೃಷ್ಣ ಬಾಣಾಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾನೆ.

ಬಾಣಾಸುರನ ವಂಶಾವಳಿಯು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ:

• ಬ್ರಹ್ಮನ ಮಗ ಮರೀಚಿ
• ಮರೀಚಿಯ ಮಗ ಕಶ್ಯಪ ,
• ಕಶ್ಯಪನ ಮಕ್ಕಳು ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪು ಮತ್ತು ಹಿರಣ್ಯಾಕ್ಷ ,
• ಹಿರಣ್ಯಕಶಿಪುವಿನ ಮಗ ಪ್ರಹ್ಲಾದ ,
• ಪ್ರಹ್ಲಾದನ ಮಗ ವಿರೋಚನ ,
• ವಿರೋಚನನ ಮಗ ಬಲಿ ,
• ಬಲಿಯ ಹಿರಿಯ ಮಗ ಬಾಣಾಸುರ

ಬಾಣಾಸುರನ ಕಥೆಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಮಹಾಭಾರತ ಮತ್ತು ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಕ್ತಿ ದೇವತೆಗೆ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸ್ಯೂಟರ್ ಎಂಬ ಅವನ ಕಥೆಯು ತಮಿಳು ಸಂಗಮ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಗಳಾದ ಮಣಿಮೇಕಲೈ ಮತ್ತು ಪುರಾಣನೂರು ಭಟ್ಟಾವತಾರರ ಬಾಣಾಸುರ ಕಥಾ .

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ

ಅಗ್ನಿಗರ್ ಬೆಟ್ಟ(ಮೇಲೆ) ಮಹಾಭೈರವ ದೇವಾಲಯ (ಮಧ್ಯ) ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು (ಕೆಳಗೆ)

• ಅಸ್ಸಾಮಿ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅಗ್ನಿಗರ್ ಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಬಾಣಾಸುರನು ತನ್ನ ಮಗಳು ಉಷಾಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಇರಿಸಲು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
• ಮಹಾಭೈರವ ದೇವಾಲಯವು ಶಿವಲಿಂಗದೊಂದಿಗೆ ರಾಜ ಬಾಣದಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೆ, ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತವನ್ನು ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಅಹೋಮ್ ರಾಜರು ದೇವತಾರ್ ಅನ್ನು ದಾನ ಮಾಡಿದರು  ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪೂಜಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಪೈಕ್‌ಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು.
• ತೇಜ್‌ಪುರ ಪಟ್ಟಣದ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ, ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ರುದ್ರಪದ ಎಂಬ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ರುದ್ರ ( ಶಿವ ) ತನ್ನ ಎಡ ಪಾದದ (ಪಾದ) ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಮಹಾದೇವನು ಇಲ್ಲಿ ರಾಜ ಬಾಣನಿಗೆ ತನ್ನ ನೈಜತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದನು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
• ಬಾಣಾಸುರ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟಿಗೆ ಬಾಣಾಸುರ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು ಮಹಾಬಲಿಯ ಮಗ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಹಾಬಲಿ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ರಾಜ.

ಮೂಲಗಳು

• ಹಿಂದೂ ಲೋರ್ ಮತ್ತು ಲೆಜೆಂಡ್ ನಿಘಂಟು ಅನ್ನಾ ಧಲ್ಲಾಪಿಕೋಲಾ ಅವರಿಂದ
• ಆಚಾರ್ಯ ಚಂದ್ರ ಶೇಖರ್ ಶಾಸ್ತ್ರಿ: ಪುರಾಣೋನ್ ಕಿ ಅನ್ಮೋಲ್ ಕಹಾನಿಯನ್, ೨೦೦೬