ತಾನ್ ಸೇನ್

ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಾನ್‍ಸೇನ್ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗಾಯಕ. ಇವನ ಕಾಲ (ಸು. ೧೫೬೪-೧೬೪೬). ಮೊಗಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರನ ಆಸ್ಥಾನದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಗೀತಗಾರ. ತಾನ್ ಸೇನ್ ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ಬಳಿಯ 'ಬೇಹಟ್' ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದನು. ಇವನ ನಿಜವಾದ ಹೆಸರು ತನ್ನಾಮಿಶ್ರ. ತಾನ್ ಸೇನ್ ಎಂಬುದು ಅವನಿಗೆ ದೊರಕಿದ ಬಿರುದು. ತಾನ್‍ಸೇನ್ ಸ್ವಾಮಿ ಹರಿದಾಸ ಎಂಬವರಲ್ಲಿ ದ್ರುಪದ್ ಗಾಯನವನ್ನೂ, ಗೋವಿಂದ ಸ್ವಾಮಿ ಎಂಬವರಲ್ಲಿ ಕೀರ್ತನ ಪದ್ದತಿಯ ಗಾಯನವನ್ನೂ ಕಲಿತನು. ಮುಂದೆ ಅಕ್ಬರನ ಆಸ್ಥಾನ ವಿದ್ವಾಂಸನಾದ ಮೇಲೆ ಇವನ ಕೀರ್ತಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹರಡಿತು. ತಾನ್‍ಸೇನ್ ಅಪೂರ್ವ ಗಾಯಕನಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಸಂಗೀತ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಹಾಗೂ ವಾಗ್ಗೇಯಕಾರನಾಗಿದ್ದನು. ಇವನು ರಚಿಸಿದ ಅನೇಕ ದ್ರುಪದಗಳು ಬಹುವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಇವನ ಗಾಯನ ಶೈಲಿಗೆ "ಗೌರ್ ಹರ್ ಬಾನೀ" ಎಂದು ಹೆಸರು. ಇವನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ದರ್ಬಾರಿ ಕಾನಡ, ಮಿಯಾ ಮಲ್ಹಾರ್, ತಾನ್ ಸೇನ್ ಕಿ ತೋಡಿ ಮತ್ತು ಮಿಯಾಕೆ ಸಾರಂಗ್ ಎಂಬ ರಾಗಗಳು ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯ. ಇದಲ್ಲದೆ ಸಂಗೀತ್ ಸಾರ್ ಮತ್ತು ರಾಗಮಾಲಾ ಎಂಬ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನೂ ರಚಿಸಿದನು. ತಾನ್‍ಸೇನನು ೧೬೪೬ ರ ಕಾಲವಾದನು. ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಅವನ ಸಮಾಧಿಯ ಸ್ಥಳವು ಸಂಗೀತಗಾರರೆಲ್ಲರ ಯಾತ್ರಾಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ಮಿಯಾ ತಾನ್‍ಸೇನ್
ಮಿಯಾ ತಾನ್‍ಸೇನ್, ಲಾಲಾ ದೇವ್ ಲಾಲ್ ರವರ ವರ್ಣಚಿತ್ರ ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ವಿಕ್ಟೋರಿಯ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿದ =
ಹಿನ್ನೆಲೆ ಮಾಹಿತಿ
ಜನ್ಮನಾಮ	ರಾಮ್‍ತಾನು ಪಾಂಡೆ
ಅಡ್ಡಹೆಸರು	ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಅತಾ ಖಾನ್
ಜನನ	ಶ.೧೫೦೬ ಬೇಹತ್ ,ಗ್ವಾಲಿಯರ್
ಮರಣ	೧೫೮೫ ಆಗ್ರಾ
ಸಂಗೀತ ಶೈಲಿ	ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ
ವೃತ್ತಿ	ಮೊಘಲರ ಆಸ್ಥಾನ ಗಾಯಕ

ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ತಾನ್‍ಸೇನನ ಸಮಾಧಿ

ತಾನ್ಸೆನ್ (c. ೧೪೯೩/೧೫೦೦ – ೨೬ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೫೮೯), ಸಂಗೀತ ಸಾಮ್ರಾಟ್ (ಲಿಟ್. 'ಮೊನಾರ್ಕ್ ಆಫ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್') ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಗಾರರಾಗಿದ್ದರು.ಹಿಂದೂ ಗೌರ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಆಧುನಿಕ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ವಾಯುವ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿತರು ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ವಯಸ್ಕ ಜೀವನವನ್ನು ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ರೇವಾದ ಹಿಂದೂ ರಾಜ ರಾಜಾ ರಾಮಚಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ರ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ತಾನ್ಸೇನ್ ಅವರ ಸಂಗೀತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ವ್ಯಾಪಕ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು. ಈ ಖ್ಯಾತಿಯು ಅವರನ್ನು ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರ್‌ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದಿತು. ಅವರು ರಾಜಾ ರಾಮಚಂದ್ರ ಸಿಂಗ್‌ಗೆ ಸಂದೇಶವಾಹಕರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಮೊಘಲ್ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತಗಾರರನ್ನು ಸೇರಲು ತಾನ್ಸೇನ್ ಅವರನ್ನು ವಿನಂತಿಸಿದರು. ತಾನ್ಸೇನ್‌ಗೆ ಹೋಗಲು ಇಷ್ಟವಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ರಾಜಾ ರಾಮಚಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಕ್ಬರ್‌ಗೆ ಉಡುಗೊರೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದರು. ೧೬೬೨ ರಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು ೬೦ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ವೈಷ್ಣವ ಸಂಗೀತಗಾರ ತಾನ್ಸೇನ್ ಅಕ್ಬರನ ಆಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಅನೇಕ ಆಸ್ಥಾನ ಇತಿಹಾಸಕಾರರ ವಿಷಯವಾಯಿತು.

ತಾನ್ಸೆನ್ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ದಂತಕಥೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ, ಸತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಪನಿಕತೆಯನ್ನು ಬೆರೆಸಿ, ಮತ್ತು ಈ ಕಥೆಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕತೆಯು ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾಗಿದೆ. ಅಕ್ಬರ್ ಅವರನ್ನು ನವರತ್ನಗಳಲ್ಲಿ (ಒಂಬತ್ತು ಆಭರಣಗಳು) ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಮಿಯಾನ್ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ನೀಡಿದರ. ಮಿಯಾನ್ ಅಂದರೆ ಕಲಿತ ವ್ಯಕ್ತಿ.

ತಾನ್ಸೇನ್ ಒಬ್ಬ ಸಂಯೋಜಕ, ಸಂಗೀತಗಾರ ಮತ್ತು ಗಾಯಕ, ಅವರಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ ಸುಧಾರಿಸಿದ ವಾದ್ಯಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಉತ್ತರ ಭಾರತೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಅನೇಕರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಹಲವಾರು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಘರಾನಾ (ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಗೀತ ಶಾಲೆಗಳು) ತಮ್ಮ ವಂಶಾವಳಿಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದೆ.

ತಾನ್ಸೇನ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಧ್ರುಪದ್ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಸ್ಮರಣೀಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಹಲವಾರು ಹೊಸ ರಾಗಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಜೊತೆಗೆ ಸಂಗೀತದ ಶ್ರೀ ಗಣೇಶ್ ಸ್ತೋತ್ರ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ಸಾರ ಎಂಬ ಎರಡು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.