ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲೆ
ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಭಾರತದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಕರಾವಳಿ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶದ ಜಿಲ್ಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ ಅದರ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಗುಂಟೂರು, ಬಾಪಟ್ಲಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಏಲೂರು ಮತ್ತು ಎನ್ಟಿಆರ್ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. [೪] ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಎನ್ಟಿಆರ್ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಯಿತು. [೫]
ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲೆ | |
|---|---|
.jpg) Krishnaveni statue at Prakasam barrage near Vijayawada | |
.svg) Location of Krishna district in Andhra Pradesh | |
| Country |  ಭಾರತ |
| State | ಚಿತ್ರ:Andhraseal.png Andhra Pradesh |
| Region | Kosta Andhra |
| Headquarters | Machilipatnam |
| Administrative divisions | |
| ಸರ್ಕಾರ | |
| • District collector and magistrate | P. Ranjit Basha IAS |
| • Superintendent of Police | P. Joshua IPS |
| Area | |
| • Total | ೩,೭೭೩ km೨ (೧,೪೫೭ sq mi) |
| Population | |
| • Total | ೧೭,೩೫,೦೭೯ |
| • ಸಾಂದ್ರತೆ | ೪೬೦/km೨ (೧,೨೦೦/sq mi) |
| Demographics | |
| ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ | AP-16 (former) AP–39 (from 30 January 2019)[೩] |
| Major highways | NH-216 |
| ಜಾಲತಾಣ | krishna |
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರವಿರುವ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಹಿಂದೆ ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ ಜಿಲ್ಲೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ನಂತರ ೧೮೫೯ ರಲ್ಲಿ ಸಂಯುಕ್ತ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಗುಂಟೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೆಲವು ತಾಲೂಕುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯ (ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣವೇಣಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಭಾರತದ ಮೂರನೇ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿಯ ನಂತರ ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ನದಿಯು ಹಂಸಲಾದೇವಿ ಗ್ರಾಮದ ಬಳಿ ಬಂಗಾಳಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಹರಿಯುವ ಮೊದಲು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. [೬]
ಇತಿಹಾಸ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಇತಿಹಾಸವು ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ 2 ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ಹಿಂದಿನದು. ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಶಾತವಾಹನರು (ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೨೩೦) ಆಳಿದರು – ಕ್ರಿ.ಶ ೨೨೭); ಪಲ್ಲವರು (ಕ್ರಿ.ಶ. ೩೪೦ – ಕ್ರಿ.ಶ. ೫೦೦), ಚಾಲುಕ್ಯರು (ಕ್ರಿ.ಶ. ೬೧೫ –ಕ್ರಿ.ಶ. ೧೦೭೦) ಮತ್ತು ನಂತರ ಚೋಳರು, ಕಾಕತೀಯರು, ಮುಸುನೂರಿ ನಾಯಕರು, ರೆಡ್ಡಿ ರಾಜವಂಶ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದ ಗಜಪತಿ ರಾಜರು. [೭]
ಶಾತವಾಹನರ ಕಾಲ (ಕ್ರಿ.ಪೂ. ೨೩೦– ಕ್ರಿ.ಶ. ೨೨೭): ಪ್ರಸ್ತುತ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಘಂಟಸಾಲ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮವಾದ ಶ್ರೀಕಾಕುಳಂನಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯೊಂದಿಗೆ ಶಾತವಾಹನರು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಶ್ರೀಮುಖ (ಸ್ಥಾಪಕ), ಗೋತಮಿಪುತ್ರ ಶಾತಕರ್ಣಿ ಮತ್ತು ಯಜ್ಞಶ್ರೀ ಶಾತಕರ್ಣಿ (ಕೊನೆಯ ಶಾತವಾಹನ ರಾಜ). ಶಾತವಾಹನರು ನಾಲ್ಕು ಶತಮಾನಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಜನರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಪಲ್ಲವ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ (ಕ್ರಿ.ಶ. ೩೪೦ – ಕ್ರಿ.ಶ. ೫೦೦), ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಅಮರಾವತಿ, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಬಳ್ಳಾರಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಕಾಂಚೀಪುರಂ ಸೇರಿದಂತೆ ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯಿಂದ ತುಂಗಭದ್ರಾ ವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದು, ವೆಂಗಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಎಲೂರು ಬಳಿಯ ವೆಂಗಿನಗರ ಮತ್ತು ಪಿಠಾಪುರಂನಲ್ಲಿ ರಾಜಧಾನಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪಲ್ಲವರ ಸಮಕಾಲೀನರಾದ ಬೃಹಿತ್ಪಲಾಯನರು ಕೋಡೂರು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಆಳಿದರು. ವಿಷ್ಣುಕುಂಡಿನಾಸ್ (ಕ್ರಿ.ಶ. ೫ ನೇ ಶತಮಾನ) ಆಡಳಿತಗಾರರು ಮೊಗಲ್ರಾಜಪುರಂ (ಈಗ ವಿಜಯವಾಡದಲ್ಲಿದೆ ) ಮತ್ತು ಉಂಡವಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದರು.
ಪೂರ್ವ ಚಾಲುಕ್ಯರು (ಕ್ರಿ.ಶ. ೬೧೫ –ಕ್ರಿ.ಶ.೧೦೭೦), ಅವರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಆಂಧ್ರ ದೇಶವು ಒಬ್ಬನೇ ಆಡಳಿತಗಾರನ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿತ್ತು. ಪೂರ್ವ ಚಾಲುಕ್ಯರು ಉಂಡವಲ್ಲಿ ಗುಹಾ ದೇವಾಲಯದ ಉತ್ಖನನಗಳು ಮತ್ತು ಬಂಡೆಯಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿದ ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದ ಶ್ರೇಯ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. [೭]
ಚೋಳರು ರಾಜಮಹೇಂದ್ರಿಯನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದರು. ರಾಜರಾಜ ನರೇಂದ್ರನ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನನ್ನಯ್ಯ ಭಟ್ಟರು ಮಹಾಭಾರತವನ್ನು ತೆಲುಗಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿದರು. ಕಾಕತೀಯರು ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದವರೆಗೆ ಓರುಗಲ್ಲು ಅವರ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಳಿದರು. ಅವರ ನಂತರ ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರ ವಿರುದ್ಧ ಬಂಡಾಯವೆದ್ದ ಮುಸುನೂರಿ ನಾಯಕರು ಗೆದ್ದರು. ಮುಸುನೂರಿ ನಾಯಕರು ಹಂಪಿ ಸೇರಿದಂತೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಟೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಭಾರತದ ಅನೇಕ ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಆಳಿದರು. ಮುಸುನೂರಿ ಕಪಯ ನಾಯ್ಡು ಅವರ ಅಧೀನದಲ್ಲಿದ್ದ ರೆಡ್ಡಿ ರಾಜವಂಶವು ಕೊಂಡವೀಡು ಬೆಟ್ಟದ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಕೊಂಡವೀಡು ರೆಡ್ಡಿಗಳು ತೆಲುಗು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಮಹಾನ್ ಪೋಷಕರಾಗಿದ್ದರು. ಕವಿ ಶ್ರೀನಾಥ ಮತ್ತು ಅವರ ಸೋದರ ಮಾವ ಬಮ್ಮೆರ ಪೋತನ ಅವರು ಇವರ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದರು. [೭]
ಒಡಿಶಾದ ಗಜಪತಿಗಳು : ಕಪಿಲೇಶ್ವರ ಗಜಪತಿಯ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿರುವ ಕಪಿಲೇಶ್ವರಪುರವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಮಿಡಿಮುಕ್ಕಲ ಮಂಡಲದಲ್ಲಿದೆ. ಅವನ ನಂತರ ವಿದ್ಯಾಧರ ಗಜಪತಿಯು ವಿದ್ಯಾಧರಪುರವನ್ನು (ಈಗ ವಿಜಯವಾಡದಲ್ಲಿದೆ ) ನಿರ್ಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಕೊಂಡಪಲ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಜಲಾಶಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ೧೬ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ನಂತರ ಈ ಪ್ರದೇಶವು ೧೫೧೨ ರಲ್ಲಿ ಕುತುಬ್ ಶಾಹಿಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ಸುಲ್ತಾನ್ ಕುಲಿ ಕುತುಬ್ ಷಾ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಗೋಲ್ಕೊಂಡಾ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಭಾಗವಾಯಿತು. ತನಿಶಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಬು-ಎಲ್-ಹುಸೇನ್ ಷಾ ಕುತಾಬ್ ಶಾಹಿ ರಾಜವಂಶದ ಕೊನೆಯ ಆಡಳಿತಗಾರ. [೭]
ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಅವಧಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಔರಂಗಜೇಬನು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗೋಲ್ಕೊಂಡಾ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿ ಆಳಿದನು.ಕ್ರಿ.ಶ ೧೭೧೩ರಲ್ಲಿ ನಿಜಾಮ್-ಉಲ್-ಮುಲ್ಕ್ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಡೆಕ್ಕನ್‌ನ ಸುಬೇದಾರ್ ಅಥವಾ ವೈಸರಾಯ್ ಆಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡವ ಅಸಫ್ ಜಾ. ಗೋಲ್ಕೊಂಡಾ ಪ್ರಾಂತ್ಯವು ಐದು ನವಾಬರ ಆಡಳಿತಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಆರ್ಕಾಟ್, ಕಡಪಾ, ಕರ್ನೂಲ್, ರಾಜಮಂಡ್ರಿ ಮತ್ತು ಚಿಕಾಕೋಲ್ (ಶ್ರೀಕಾಕುಳಂ). ಈ ಪ್ರದೇಶವು ರಾಜಮಂಡ್ರಿಯ ನವಾಬನ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. [೭]
ಬ್ರಿಟಿಷರು : ೧೬೧೧ ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷರು ಮಸೂಲಿಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಸಾಹತು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ೧೬೪೧ ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್‌ಗೆ ತೆರಳುವವರೆಗೂ ಅವರ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ಡಚ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚರು ಕೂಡ ಮಸೂಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದರು. ಜೂನ್ ೧೭೪೮ರಲ್ಲಿ ಹಳೆಯ ನಿಜಾಮ್-ಉಲ್-ಮುಲ್ಕ್ನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅವನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚರ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕಾದಾಡಿದರು. ೧೭೬೧ ರಲ್ಲಿ ನಿಜಾಮ್ ಅಲಿ ಖಾನ್ ಗೋಲ್ಕೊಂಡದ ದೊರೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದಾಗ, ಬ್ರಿಟಿಷರು ಮೊದಲು ಮಸೂಲಿಪಟ್ಟಣಂ, ನಿಜಾಂಪಟ್ನಂ ಮತ್ತು ಕೊಂಡವೀಡು ಭಾಗದ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಂತರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಸರ್ಕಾರ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಮೊದಲಿಗೆ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಮಸುಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮತ್ತು ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು ಆದರೆ ೧೭೯೪ರಲ್ಲಿ ಕಂದಾಯ ಮಂಡಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುವ ಕಲೆಕ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಮಸುಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. [೭]
ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ೧೮೫೯ ರಲ್ಲಿ ರಾಜಮಂಡ್ರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ರಚಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಗುಂಟೂರು ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋದಾವರಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ೧೯೦೪ರಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಗುಂಟೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇ ರೀತಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋದಾವರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ೧೯೨೫ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು [೮] [೯]
೧೯೪೭ರ ನಂತರ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆ ೧೯೭೧ರಲ್ಲಿ ೧೦ ತಾಲೂಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ೧೯೭೮ ರಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ೨೧ ತಾಲೂಕುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೮೫ ರಲ್ಲಿ, ಮಂಡಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ೫೦ ಮಂಡಲಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಎನ್ಟಿಆರ್ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಸಂಯುಕ್ತ ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗಗಳಿಂದ ರಚಿಸಲಾಯಿತು.
ಐತಿಹಾಸಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ಬದಲಾಯಿಸಿ
೨೦೧೧ರ[update] ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿಯಂತೆ, ಜಿಲ್ಲೆಯು ೪೫,೧೭,೩೯೮ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿದ್ದು ಸಾಂದ್ರತೆ ೫೧೮ km2. ಇದರಲ್ಲಿ,೨೨,೬೭,೩೭೫ ಗಂಡಸರು ಮತ್ತು ೨೨,೫೦,೦೨೩ ಮಹಿಳೆಯರು.ಗಂಡು ಹೆಣ್ಣಿನ ಅನುಪಾತ ೧೦೦೦: ೯೯೨ .ನಗರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೧೮,೪೩,೬೬೦ (೪೦.೮೧%).[೧೦]: 20 ಸಾಕ್ಷರತೆ ಪ್ರಮಾಣ ೭೩.೭೪% .[೧೦]: 21
| Year | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| 1901 | ೮,೬೧,೦೬೮ | — |
| 1911 | ೯,೯೩,೦೮೬ | +1.44% |
| 1921 | ೧೦,೫೯,೭೩೧ | +0.65% |
| 1931 | ೧೨,೨೯,೧೭೬ | +1.49% |
| 1941 | ೧೪,೧೩,೫೧೬ | +1.41% |
| 1951 | ೧೭,೩೬,೪೨೯ | +2.08% |
| 1961 | ೨೦,೭೬,೯೫೬ | +1.81% |
| 1971 | ೨೪,೯೩,೫೭೪ | +1.84% |
| 1981 | ೩೦,೪೮,೪೬೩ | +2.03% |
| 1991 | ೩೬,೯೮,೮೩೩ | +1.95% |
| 2001 | ೪೧,೮೭,೮೪೧ | +1.25% |
| 2011 | ೪೫,೧೭,೩೯೮ | +0.76% |
| source:[೧೧] | ||
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಗುಂಟೂರು ಮತ್ತು ಬಾಪಟ್ಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಏಲೂರು ಮತ್ತು NTR ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಬಂಗಾಳಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯು 3,775 square kilometres (1,458 sq mi) ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . [೧] ಇದು ಒಟ್ಟು 88 km (55 mi) ಕರಾವಳಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ . [೧೨]
ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಅರಣ್ಯವು ಒಟ್ಟು ಅವಿಭಜಿತ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶೇಕಡಾ 9 ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ನಂದಿಗಮ, ವಿಜಯವಾಡ, ತಿರುವೂರು, ನುಜ್ವಿದ್, ಗನ್ನಾವರಂ, ಮಚಿಲಿಪಟ್ಟಣಂ ಮತ್ತು ದಿವಿ ಸೀಮಾ ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಮೀಸಲು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕೊಂಡಪಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ 'ಪೊನುಕು' (ಗೈರೊಕಾಪಸ್ ಜಾಕ್ವಿನಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಹಗುರವಾದ ಮರ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೊಂಡ್ಪಲ್ಲಿ ಆಟಿಕೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಮರವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಮರಗಳೆಂದರೆ ಟೆರೊಕಾರ್ಪಸ್, ಟರ್ಮಿನಾಲಿಯಾ, ಅನೋಜಿಸಸ್ ಮತ್ತು ಲೋಗುಸ್ಟ್ರೋಯಿನೈ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಸುರಿನಾ. [೧೩]
ಪ್ಯಾಂಥರ್ಸ್, ಹೈನಾಗಳು, ಕಾಡಿನ ಬೆಕ್ಕುಗಳು, ನರಿಗಳು, ಕರಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಮಾಂಸಾಹಾರಿ ಸಸ್ತನಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಜಿಂಕೆ, ಚುಕ್ಕೆ ಜಿಂಕೆ ಸಾಂಬಾರ್, ಕೃಷ್ಣಮೃಗ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಸ್ಯಾಹಾರಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಒಳನಾಡಿನ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುರ್ರಾ ಎಮ್ಮೆಗಳು ಮತ್ತು ಹಸುಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿವೆ. [೧೩]
ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹವಾಮಾನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಬಿಸಿಯಾದ ಬೇಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಬಿಸಿಯಾದ ಚಳಿಗಾಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಉಷ್ಣವಲಯ ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು. ಏಪ್ರಿಲ್ ನಿಂದ ಜೂನ್ ವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಬಿಸಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆಯು ಸುಮಾರು ೧೦೪೭.೬೮ ಆಗಿದೆ ಮಿಮೀ ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ೬೬% ರಷ್ಟು ನೈಋತ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್ ನ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿದೆ. [೧೪]
ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಹತ್ತಿ (ಶೇ. ೫೭.೬), ಮರಳು ಜೇಡಿಮಣ್ಣಿನ ಲೋಮ್‌ಗಳು (ಶೇ. ೨೨.೩), ಕೆಂಪು ಲೋಮ್‌ಗಳು (ಶೇ. ೧೯.೪), ಮತ್ತು ಮರಳು ಮಣ್ಣುಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಶೇ.೦.೭ರಷ್ಟಿದೆ. [೧೪]
ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಮರುಸಂಘಟನೆಯ ನಂತರ ಜಿಲ್ಲೆಯು ೧೭,೩೫,೦೭೯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಅದರಲ್ಲಿ ೪,೮೨,೫೧೩ (೨೭.೮೧%) ಜನರು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯು ೧೦೦ ಪುರುಷರಿಗೆ ೯೯೬ ಮಹಿಳೆಯರ ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತ ಮತ್ತು ೭೩.೭೫% ಸಾಕ್ಷರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ೩,೪೬,೯೮೯ (20.00%) ಮತ್ತು ೩೭,೭೧೬ (2.17%) ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. [೧]
೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ೯೩.೩೦% ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ೫.೯೭% ಉರ್ದುವನ್ನು ಅವರ ಮೊದಲ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. [೧೫]
ರಾಜಕೀಯ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸಂಸದೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ
ಇದು ಕೆಳಗಿನ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಯ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ: [೧೭]
| ಕ್ಷೇತ್ರ ಸಂಖ್ಯೆ | ಹೆಸರು | ಗೆ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಲಾಗಿದೆ </br> ( ಎಸ್‌ಸಿ / ಎಸ್‌ಟಿ /ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ) |
ಸಂಸತ್ತು |
|---|---|---|---|
| 71 | ಗನ್ನವರಂ | ಯಾವುದೂ | ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ |
| 72 | ಗುಡಿವಾಡ | ಯಾವುದೂ | |
| 74 | ಪೆಡನಾ | ಯಾವುದೂ | |
| 75 | ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ | ಯಾವುದೂ | |
| 76 | ಅವನಿಗಡ್ಡ | ಯಾವುದೂ | |
| 77 | ಪಾಮರ್ರು | SC | |
| 78 | ಪೆನಮಲೂರು | ಯಾವುದೂ |
ಆಡಳಿತ ವಿಭಾಗಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ೩ ಕಂದಾಯ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: ಗುಡಿವಾಡ, ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ವುಯ್ಯೂರು, ಇವುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟು ೨೬ ಮಂಡಲಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಉಪ-ಕಲೆಕ್ಟರ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿದೆ [೧೮]
ಮಂಡಲಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲೆಯ ೨೬ ಮಂಡಲಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು೩ಕಂದಾಯ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. [೧೯]
ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಪುರಸಭೆಗಳಿವೆ. [೨೦] [೨೧]
| Ciy/ಟೌನ್ | ನಾಗರಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನ | ಕಂದಾಯ ವಿಭಾಗ | ಜನಸಂಖ್ಯೆ |
|---|---|---|---|
| ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ | ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆ | ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ | 1,69,892 |
| ಗುಡಿವಾಡ | ಪುರಸಭೆ ಗ್ರೇಡ್ - ವಿಶೇಷ | ಗುಡಿವಾಡ | 118,167 |
| ತಡಿಗಡಪ | ಪುರಸಭೆ ಗ್ರೇಡ್ - ವಿಶೇಷ | ವುಯ್ಯೂರು | 126,190 |
| ವುಯ್ಯೂರು | ನಗರ ಪಂಚಾಯತ್ | ವುಯ್ಯೂರು | 38,021 |
| ಪೆಡನಾ | ಪುರಸಭೆ ಗ್ರೇಡ್ - 3 | ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂ | 30,721 |
</br>ಮೂಲ : ಸಂಸದೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ವಿಭಾಗಗಳು [೧೭]
ಆರ್ಥಿಕತೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕೃಷಿಯು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮುಖ್ಯ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಭತ್ತ, ಮುಖ್ಯ ಆಹಾರ ಬೆಳೆ. 2019-20 ರ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು ಬೆಳೆ ಪ್ರದೇಶವು 3.76 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಆಗಿದ್ದು, ಒಟ್ಟು ನೀರಾವರಿ ಪ್ರದೇಶವು 2.42 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಆಗಿದೆ. [೨೨] ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಇತರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬು, ಮಾವು, ಟೊಮೆಟೊ, ಹಾಲು, ಮಾಂಸ ಮತ್ತು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಸೇರಿವೆ .
ಸಾರಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ರಸ್ತೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಪುಣೆಯಿಂದ ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಎನ್‌ಎಚ್ 65, ಪಾಮರ್ರುವಿನಿಂದ ಪಾಲಕೊಲ್ಲುಗೆ ಎನ್‌ಹೆಚ್ 165, ಒಂಗೋಲ್‌ನಿಂದ ಕಾತಿಪುಡಿಗೆ ಎನ್‌ಎಚ್ 216 ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತವೆ.
ರೈಲು ಬದಲಾಯಿಸಿ
97 km (60 mi) ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ರೈಲು ಜಾಲದ ಉದ್ದ. ಗುಡಿವಾಡ ಜಂಕ್ಷನ್ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ ಮತ್ತು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳಾಗಿವೆ. ಸಮೀಪದ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವೆಂದರೆ ವಿಜಯವಾಡ ಜಂಕ್ಷನ್ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣದಿಂದ ರೈಲಿನ ಮೂಲಕ 80 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. [೨೩]
ಜಲ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸಣ್ಣ ಸಮುದ್ರ ಬಂದರು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿದೆ. [೨೪]
ವಾಯು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣದಿಂದ 67.9 ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಗನ್ನವರಂನಲ್ಲಿರುವ ವಿಜಯವಾಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. [೨೫] [೨೩]
ಶಿಕ್ಷಣ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಡಾ.ಗುರುರಾಜು ಸರ್ಕಾರಿ ಹೋಮಿಯೋ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜು ಮತ್ತು ಹೋಮಿಯೋಪತಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಗುಡಿವಾಡದಲ್ಲಿದೆ . ಕೃಷ್ಣ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣಂನಲ್ಲಿದೆ.
ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕೃಷ್ಣಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗುಡಿವಾಡ ಮತ್ತು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ಆಧುನಿಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೂಚಿಪುಡಿ ಎಂಬ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯದ ಜನ್ಮಸ್ಥಳವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಕೃಷ್ಣಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ತೆಲುಗು ಉಪಭಾಷೆಯನ್ನು ತೆಲುಗಿನ ಪ್ರಮಾಣಿತ ರೂಪವೆಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨೬]
ಕ್ರೀಡೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕ್ರಿಕೆಟ್, ವಾಲಿಬಾಲ್, ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್, ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್ ಮತ್ತು ಟೆನ್ನಿಸ್ ನಂತರ ಕಬ್ಬಡಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದೆ.
ಎನ್ಟಿಆರ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವು ಗುಡಿವಾಡದ ಪ್ರಮುಖ ಕ್ರೀಡಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ಸ್, ವಾಲಿಬಾಲ್, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಭ್ಯಾಸ, ಖೋ ಖೋ, ಕಬಡ್ಡಿ, ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್, ಟೆನ್ನಿಸ್ ಮತ್ತು ಬಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್‌ನಂತಹ ಹಲವಾರು ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೨೭] ಇದು ಕೃಷ್ಣ ಜಿಲ್ಲಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌ನ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವೂ ಆಗಿದೆ.
ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. [೨೮]
- ಕೊಳ್ಳೇರು ಕೆರೆ (ಕೈಕಳೂರು ಮಂಡಲ): ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಕೆರೆ
- ಮಂಗಿನಪುಡಿ ಬೀಚ್: ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬೀಚ್
- ಮೊವ್ವ : ಶ್ರೀ ಮೊವ್ವ ವೇಣುಗೋಪಾಲ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. ಕ್ಷೇತ್ರಯ್ಯ ತನ್ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಕೂಚಿಪುಡಿ : ಕೂಚಪುಡಿ ನೃತ್ಯದ ಮೂಲ ಸಿದ್ಧೇಂದ್ರ ಯೋಗಿಯವರ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ
- ಘಂಟಸಾಲ : ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಕಳಿಂಗದಿಂದ ಸಿಲೋನ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಬೌದ್ಧ ಯಾತ್ರಿಕರು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಬಂದರು ಮತ್ತು ನಿಲುಗಡೆ ಸ್ಥಳವಾಗಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು
- ಶ್ರೀಕಾಕುಲಂ (ಘಂಟಸಾಲ ಮಂಡಲ): ಗೌತಮಿಪುತ್ರ ಶಾತಕರ್ಣಿಯ ಆಂಧ್ರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ರಾಜಧಾನಿ (ಕ್ರಿ.ಶ. 102-123). ಇದು ಆಂಧ್ರ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ
- ಹಂಸಲಾದೇವಿ (ಕೋಡೂರು ಮಂಡಲ): ಕೃಷ್ಣಾ ನದಿಯು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಬಂಗಾಳಕೊಲ್ಲಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ.
- ಗುಡಿವಾಡ : ಪಾರ್ಶ್ವಂಧ ಸ್ವಾಮಿಯ ಜೈನ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ
ಗಮನಾರ್ಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕಾಕರ್ಲ ಸುಬ್ಬಾ ರಾವ್ ಅವರು ಮೊವ್ವ ಮಂಡಲದ ಪೆದಮುತ್ತೇವಿಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನ ನಿಜಾಮ್ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೊದಲ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದರು. ತ್ರಿಪುರನೇನಿ ರಾಮಸ್ವಾಮಿ ಅವರು ಗುಡ್ಲವಲ್ಲೇರು ಮಂಡಲದ ಅಂಗಲೂರಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು, ಕವಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕರು. ಕಾಸಿನಾಧುನಿ ನಾಗೇಶ್ವರ ರಾವ್ ಅವರು ಗುಡ್ಲವೆಲ್ಲು ಮಂಡಲದ ಪೆಸರಮಿಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು, ( ಆಂಧ್ರ ಪತ್ರಿಕೆ, ಮೊದಲ ತೆಲುಗು ಪತ್ರಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಮೃತಾಂಜನ್ ಎಂಬ ಆಯುರ್ವೇದ ನೋವು ಮುಲಾಮು ತಯಾರಿಸುವ ಕಂಪನಿಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು. ಪಿಂಗಲಿ ವೆಂಕಯ್ಯ ಅವರು ಮಚಲಿಪಟ್ನಂ ಬಳಿಯ ಭಟ್ಲಪೆನುಮಾರು ಎಂಬಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಧ್ವಜದ ವಿನ್ಯಾಸಕ ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದ್ದರು. ಕೊಟ್ಟಾರಿ ಕನಕಯ್ಯ ನಾಯುಡು ಮಚಲಿಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ ಮೊದಲ ನಾಯಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಎನ್‌ಟಿ ರಾಮರಾವ್ ಅವರ ಮೊದಲಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಎನ್ಟಿಆರ್, ಭಾರತೀಯ ನಟ, ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಇವರು ಗುಡಿವಾಡ ಮಂಡಲದ ನಿಮ್ಮಕೂರಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.
ಸಹ ನೋಡಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ಕರಾವಳಿ ಆಂಧ್ರ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ↑ ೧.೦ ೧.೧ ೧.೨ ೧.೩ CPO 2022, p. VII.
- ↑ "District Census Hand Book – Krishna" (PDF). Census of India. Registrar General and Census Commissioner of India.
- ↑ "New 'AP 39' code to register vehicles in Andhra Pradesh launched". The New Indian Express. Vijayawada. 31 January 2019. Archived from the original on 21 November 2020. Retrieved 9 June 2019.
- ↑ "NEW_District Profile | Krishna District, Government of Andhra Pradesh | India" (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-04-03.
- ↑ "Andhra Pradesh's 13 New Districts: Here's All About Them – From Planning to Formation | Explained". News18 (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2022-04-05. Retrieved 2022-04-09.
- ↑ CPO 2022, p. V.
- ↑ ೭.೦ ೭.೧ ೭.೨ ೭.೩ ೭.೪ ೭.೫ "History". Krishna district website. Archived from the original on 29 February 2016. Retrieved 23 September 2015.
- ↑ "Rank of Districts in Andhra Pradesh according to Composite Index" (PDF). Archived from the original (PDF) on 24 July 2015. Retrieved 20 June 2015.
- ↑ "District Census Handbook – Guntur" (PDF). Census of India. The Registrar General & Census Commissioner. Retrieved 13 May 2016.
- ↑ ೧೦.೦ ೧೦.೧ "District Census Hand Book – Krishna" (PDF). Census of India. Registrar General and Census Commissioner of India.
- ↑ Decadal Variation In Population 1901-2011
- ↑ CPO 2022, p. 1.
- ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ "Flora and Fauna of Krishna district". AP forest department. Archived from the original on 25 January 2014. Retrieved 14 July 2014. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>tag; name "flora and fauna" defined multiple times with different content - ↑ ೧೪.೦ ೧೪.೧ CPO 2022, p. II.
- ↑ ೧೫.೦ ೧೫.೧ "Table C-16 Population by Mother Tongue: Andhra Pradesh". Census of India. Registrar General and Census Commissioner of India.
- ↑ "Population by Religion - Andhra Pradesh". censusindia.gov.in. Registrar General and Census Commissioner of India. 2011.
- ↑ ೧೭.೦ ೧೭.೧ "Delimitation of Parliamentary and Assembly Constituencies Order, 2008" (PDF). The Election Commission of India. p. 31. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>tag; name "loksabha" defined multiple times with different content - ↑ "District profile" (PDF). Krishna District Official Website. Retrieved 2023-03-13.
- ↑ "Krishna district profile - AP Government - 4 April 2022" (PDF).
- ↑ CPO 2022, p. XII.
- ↑ "Andhra government notifies five new nagar panchayats, rejigs 13 civic bodies". The New Indian Express. Retrieved 2021-01-07.
- ↑ CPO 2022, p. III.
- ↑ ೨೩.೦ ೨೩.೧ "How to reach". Krishna district. Retrieved 2023-04-23. ಉಲ್ಲೇಖ ದೋಷ: Invalid
<ref>tag; name "howtoreach" defined multiple times with different content - ↑ "About District | Krishna District, Government of Andhra Pradesh | India" (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-06-26.
- ↑ "NTR Amaravati International Airport | Airports Authority of India".
- ↑ "District profile". Krishna District. National Informatics Centre. Archived from the original on 12 June 2014. Retrieved 16 June 2014.
- ↑ "NTR Stadium all set to become more sporty". The Hindu. 2 June 2007. Archived from the original on 6 April 2021.
- ↑ CPO 2022, p. IV-V.
ಪುಸ್ತಕಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
CPO (2022). District Hand Book of Statistics – 2020 Krishna district (PDF).
