ತಾಲ್ಲೂಕು

"ತಹಶೀಲ್(ಹಿಂದುಸ್ತಾನಿ ಉಚ್ಛಾರಣೆ: ತಹಶೀಲ್, ತಹಸೀಲ, ತಾಲೂಕು, ಅಥವಾ ತಾಲೂಕಾ ಎಂದು ಕೂಡಾ ಪರಿಚಿತ) ಭಾರತದ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆಡಳಿತ ವಿಭಾಗದ ಸ್ಥಳೀಯ ಘಟಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯೊಳಗಿನ ಉಪವಿಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ನಿಗದಿತ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಥಳ, ಹಾಗೂ ಸೇರಿಸಬಹುದಾದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಗ್ರಾಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಪದಗಳು ಮೊದಲು ಬಳಸಿದ್ದ ಪರ್ಗಣಾ (ಪರ್ಗುನ್ನಾ) ಮತ್ತು ಥಾನಾ ಮುಂತಾದ ಪದಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣದಲ್ಲಿ, ಮಂಡಲ್ (ವೃತ್ತ) ಎಂಬ ಹೊಸ ಘಟಕವು ತಾಲೂಕು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬದಲಿಸಲು ಬಂದಿದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ತಹಸೀಲ್ನಿಗಿಂತ ಸಣ್ಣದಾಗಿದ್ದು, ಪಂಚಾಯತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವಯಂ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ, ಬಿಹಾರ, ಝಾರ್ಖಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು ತಹಸೀಲ್ನನ್ನು ಬದಲಿಸಿ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಘಟಕಗಳಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಪಡೆದಿರುವ ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಘಟಕಗಳಾಗಿವೆ.

ತಹಸೀಲ್ನ ಕಚೇರಿಯು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಭೂ ರಾಜ್ಯ ಪತ್ರಿಕೆ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಚುನಾವಣಾ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭೂ ದಾಖಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಅಂತಿಮ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಮುಖ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿ ತಹಸೀಲ್ದಾರ ಅಥವಾ, ಕಡಿಮೆ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ, ತಾಲುಕ್ದಾರ್ ಅಥವಾ ತಾಲುಕಾ ಮುಕ್ತಿಯಾರ್ಕರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ತಹಸೀಲ್ ಅಥವಾ ತಾಲುಕ್ ಅನ್ನು ಉಪ-ಜಿಲ್ಲೆಗಳಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ತಹಸೀಲ್‌ಗಳು "ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು" (ಪಂಚಾಯತ್ ಯೂನಿಯನ್ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು) ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಭೂ ಮತ್ತು ಆಮದಾತ್ಮಕ ಇಲಾಖೆಡ್ವಾರಾ, ತಹಸೀಲ್ದಾರನ ಸಹಾಯದಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ; ಮತ್ತು ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಇಲಾಖೆಗೆ ಅಡಿಪಡಿವೆ, ಬ್ಲಾಕ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಅಧಿಕಾರಿ ಅವರವರಿಂದ ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಒಂದೇ ಅಥವಾ ಸಮಾನ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ವಿಭಿನ್ನ ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

ಅವರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಅದೇ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಕಂದಾಯ ವಿಭಾಗದ ಉಪವಿಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು, ಇದನ್ನು ರೆವಿನ್ಯೂ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇವೆರಡೂ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಛತ್ತೀಸ್‌ಗಢ ರಾಜ್ಯದ ರಾಯ್‌ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕವಾಗಿ ೧೩ ತಹಸಿಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ೧೫ ರೆವಿನ್ಯೂ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ, ಎರಡನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಭಾರತವು ಒಂದು ವಿಶಾಲ ದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಭಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗಗಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು (ಜಿಲ್ಲೆ) ಮತ್ತೆ ತಹಸಿಲ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಉಪವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ವಿಭಜಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ಉಪವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳು ಅಥವಾ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿಗಳಿಗೆ ವಿಭಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಇದು ಭೂ ಆದಾಯ ವಸೂಲಿ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈಗ ಈ ಉಪವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಇತರ ಇಲಾಖೆಗಳೊಂದಿಗೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ, ಕೃಷಿ, ನೀರಾವರಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ಪೊಲೀಸ್ ಇತ್ಯಾದಿ, ಸಮನ್ವಯದಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ವಿವಿಧ ಇಲಾಖೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಹಸಿಲ್ ಅಥವಾ ತಾಲ್ಲೂಕು ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದ ಉತ್ತಮ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಒದಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ

ನಾಮಕರಣ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಉತ್ತರ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತಹಸಿಲ್ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಗುಜರಾತ್, ಗೋವಾ, ಕರ್ನಾಟಕ, ಕೇರಳ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡುಗಳಲ್ಲಿ, ತಾಲೂಕು ಅಥವಾ ತಾಲೂಕು ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ತಹ್ಸಿಲ್‌ಗಳ ಬದಲು ಬಿಹಾರ, ಅಸ್ಸಾಮ್, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಸೇರಿದಂತೆ, ಉತ್ತರ ಪೂರ್ವ ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ (ಮಣಿಪುರ, ಮೆಘಾಲಯ, ಮಿಜೋರಾಮ್, ಸಿಕ್ಕಿಂ ಮತ್ತು ತ್ರಿಪುರಾ) ಉಪವಿಭಾಗ ಎಂಬ ಪದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅರುನಾಚಲ್ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ, ಇವುಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ತಹ್ಸಿಲ್/ತಹ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು ತಾಲುಕ್/ತಾಲುಕ ಮತ್ತು ಇತರ ರೂಪಗಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಬ್ದಗಳಂತೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತವೆ, ಮತ್ತೊಂದು ಭಾಷಾಂತರವಿಲ್ಲ. ಇವು ಸಬ್‌ಕಾಂಟಿನೆಂಟ್ ಹೊರಗಿನ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮಾತನಾಡುವವರಿಗೆ ಪರಿಚಿತವಾಗದ ಶಬ್ದಗಳು, ಆದ್ದರಿಂದ ತಹ್ಸಿಲ್‌ ಅನ್ನು, ಕೌಂಟಿಯು ಹೋಲಿಸುವಂತೆ, ಒಂದು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಘಟಕವೆಂದು ವಿವರಣೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಹ್ಸಿಲ್, ಕೌಂಟಿಯಂತೆ, ಸ್ಥಳೀಯ ನಗರ, ಪಟ್ಟಣ ಅಥವಾ ಹಳ್ಳಿಯ ಮೇಲೆಯಾದ ಒಂದು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಘಟಕ ಆಗಿದ್ದು, ದೊಡ್ಡ ರಾಜ್ಯ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮ ಮಟ್ಟದ ಹೈರಾರ್ಕಿ ಇದೆ (ಅಥವಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭಾಗಶಃ ಹೆಚ್ಚು): ಜಿಲ್ಲಾ, ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಕೌಂಟಿಯಾಗಿ ಭಾಷಾಂತರಿತ. ಈ ಅನ್‌ಲಾಜಿ ಯಾವುದೇ ಪೂರಕವಾಗಿ ಹೊಂದಿಲ್ಲ.

ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸೆಟಪ್

ತಹಸೀಲ್ದಾರ್ ಅವರು ಪ್ರತಿ ತಹಸಿಲ್ ಅಥವಾ ತಾಲೂಕಿನ ಮುಖ್ಯ ಅಥವಾ ಪ್ರಮುಖ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತಾಳೂಕ್ದಾರ್, ಮಂಡಲದಾರ್, ಅಮಲ್ದಾರ್, ಮಂಡಲ ಅಧಿಕಾರಿ ಮೊದಲಾದ ವಿಭಿನ್ನ ಹೆಸರುಗಳು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ, ತಹಸೀಲ್ದಾರ್ ಅವರು ತಹಸೀಲದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಮಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ತಹಸೀಲಿಗೆ ತಹಸೀಲ್ದಾರ್ ಕಚೇರಿ ಅಥವಾ ತಹಸೀಲ್ದಾರ್ ಕಚೇರಿ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಕಚೇರಿ ಇರುತ್ತದೆ, ಇದು ತಹಸೀಲದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ತಹಸೀಲದ ಕೇಂದ್ರದಂತೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಹಸೀಲ್ದಾರ್ ಅವರು ತಹಸೀಲದ ಕಚೇರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಅಥವಾ ಜಿಲ್ಲಾ ಕಚೇರಿಯ ಸಮಾನವಾಗಿದೆ.

ಭಾರತಾದ್ಯಾಂತ, ರಾಜ್ಯದ ಒಳಗಿರುವ ಮೂರು-ತೀರ್ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆ/ಪಂಚಾಯತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಇದೆ. ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಜಿಲ್ಲಾಪಂಚಾಯತ್ (ಪರಿಷತ್) ಇದೆ. ತಾಲೂಕಾ/ಮಂಡಲ ಪಂಚಾಯತ್/ಪಂಚಾಯತ್ ಸಮಿತಿ/ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬ್ಲಾಕ್ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಎರಡನೇ ಹಂತವಾಗಿದ್ದು, ಅವರ ಕೆಳಗೆ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ಅಥವಾ ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳು ಇವೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಮಟ್ಟದ ಪಂಚಾಯತ್‌ಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉಪವಿಭಾಗದ ಅರ್ಹ ಮತದಾರರಿಂದ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಸದಸ್ಯರು ಇರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಸದಸ್ಯರು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ನೀತಿ-ತಯಾರಿಕೆ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಅಸಹ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಳಿತದ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರುವ ಮೂಲಕ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ನಾಯಾಬತ್ ತಹಸೀಲ್ದಾರದ ಕಡಿಮೆ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಕೆಲವು ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ತಹಸೀಲ್ದಾರನು ಜಿಲ್ಲೆ ನಡುವಿನ ಉಪ-ಜಿಲ್ಲೆಯಂತೆ, ನಯಾಬತ್ ಅನ್ನು ತಹಸೀಲ್ನ ಉಪ-ತಹಸೀಲ್ನಂತೆ ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ೨೦೦೧ ನಕ್ಷೆಗಳು ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಡೇಟಾದ ನಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ