ವಿಭೀಷಣ

ವಿಭೀಷಣನು (ಸಂಸ್ಕೃತ: विभीषण) ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಲಂಕಾದ ರಾಜನಾದ ರಾವಣನ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ. ಸ್ವತಃ ರಾಕ್ಷಸನಾಗಿದ್ದರೂ, ವಿಭೀಷಣನು ರಾವಣನನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಧರ್ಮ ಪರನಾದ ರಾಮನ ಪರ ವಹಿಸಿದನು. ರಾಮನು ರಾವಣನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಮೊದಲು ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ಲಂಕಾದ ರಾಜನಾಗಿ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದನು.

ವಿಭೀಷಣ
ಲಂಕೆಯ ರಾಜ
Member of ಚಿರಂಜೀವಿ
ರಾಮನು ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು
ಸಂಲಗ್ನತೆ	ರಾಕ್ಷಸ, ವೈಷ್ಣವರು
ನೆಲೆ	ಲಂಕಾ
ಸಂಗಾತಿ	ಸರಮಾ ಮಂಡೋದರಿ (ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ)
ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು	ರಾವಣ ಕುಂಭಕರ್ಣ ಶೂರ್ಪನಖಿ
ಮಕ್ಕಳು	ತ್ರಿಜಟಾ (ಮಗಳು) ನೀಲ (ಮಗ) ತರಣಿಸೇನ (ಮಗ) (ಕೃತ್ತಿವಾಸಿ ರಾಮಾಯಣ)
ಗ್ರಂಥಗಳು	ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಅದರ ಆವೃತ್ತಿಗಳು
ತಂದೆತಾಯಿಯರು	ವಿಶ್ರವ (ತಂದೆ) ಕೈಕಸಿ (ತಾಯಿ)
ಪೂರ್ವಾಧಿಕಾರಿ	ರಾವಣ

ವಿಭೀಷಣ (ಎಡ) ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣನಿಗೆ ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾನೆ.

ರಾಮಾಯಣ

ರಾಮೇಶ್ವರಂನಲ್ಲಿ ರಾಮ ಮತ್ತು ಸೀತೆ ಶಿವನನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದನ್ನು ವಿಭೀಷಣ (ಬಲ), ಲಕ್ಷ್ಮಣ, ತುಂಬೂರು ಮತ್ತು ನಾರದ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ .

ರಾಜಕುಮಾರ ವಿಭೀಷಣನನ್ನು ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮನಿಷ್ಠ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ಹೃದಯ ಹೊಂದಿರುವವನು ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ವರವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಅವನು ಯಾವಾಗಲೂ ತನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸದಾಚಾರದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸುವಂತೆ ದೇವರನ್ನು ಬೇಡಿಕೊಂಡನು.

ವಿಭೀಷಣನು ರಾಕ್ಷಸಿ ಕೈಕಸಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ರವ ಋಷಿಯ ಕಿರಿಯ ಮಗ. ಅವನು ಸ್ವತಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಋಷಿಯ ಮಗನಾಗಿದ್ದನು. ವಿಭೀಷಣನು ಲಂಕಾದ ರಾಜ ರಾವಣನ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ಕುಂಭಕರ್ಣನ ಸಹೋದರ. ಅವನು ರಾಕ್ಷಸನಾಗಿ ಜನಿಸಿದರೂ, ಅವನು ಧರ್ಮನಿಷ್ಠನಾಗಿದ್ದನು ಮತ್ತು ತನ್ನ ತಂದೆ ಋಷಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು.

ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ರಾವಣನೊಂದಿಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವನು ಸೀತೆಯನ್ನು ಅಪಹರಿಸುವ ಕೃತ್ಯವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದನು. ಹೀಗಾಗಿ ಅವನು ಲಂಕೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋದನು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಾವಣನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಮರಳಿ ಕರೆತರಲು ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ ರಾಮನ ಸೇವೆಗೆ ಹೋಗುವಂತೆ ಅವನ ತಾಯಿ ಕೈಕಸಿ ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದಳು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅವನು ರಾವಣನ ಸೈನ್ಯದ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದನು. ಮಹಾಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ರಾಮನಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದನು. ರಾಮನು ರಾವಣನ ಮರಣದ ನಂತರ ವಿಭೀಷಣನನ್ನು ಲಂಕಾದ ರಾಜನಾಗಿ ಅಭಿಷೇಕಿಸಿದನು. ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಕೆಲವು ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, "ಅವನು ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟ ತನ್ನ ಸಹೋದರನ ರಾಣಿ ಮಂಡೋದರಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾನೆ" ಎಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಇತರ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ "ಅವನು ತನ್ನ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವಳ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ" ಎಂದಿದೆ.

ಲಂಕಾ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಲಂಕೆಯ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿದ ವಿಭೀಷಣನು ಮುಖ್ಯವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದನು. ಪುಲಸ್ತ್ಯ ಕುಲದ ಕುಲ ದೇವತೆಯಾದ ನಿಕುಂಬಳ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಇದ್ದ ರಹಸ್ಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಭೀಷಣನು ಅನೇಕ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದನು. ಅದು ರಾಮನ ದಾಳಿಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಪ್ರಮುಖವಾಯಿತು. ರಾಮ ಮತ್ತು ರಾವಣರ ನಡುವಿನ ಪರಾಕಾಷ್ಠೆಯ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ರಾಮನಿಗೆ ರಾವಣನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದಾಗ, ಅವನು ರಾವಣನ ಅವೇಧನೀಯತೆಯ ರಹಸ್ಯವನ್ನು ರಾಮನಿಗೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದನು. ರಾವಣನು ತನ್ನ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಅಮರತ್ವದ ಅಮೃತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಬರಿದಾಗಿಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕ ಎಂದು ಅವನು ರಾಮನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು. ಈ ವಿಷಯ ತಿಳಿದದ್ದರಿಂದ ರಾಮನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರಾವಣನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.

ಅವನಿಗೆ ತ್ರಿಜಟಾ ಎಂಬ ಮಗಳಿದ್ದಳು.

ರಾಮನು ತನ್ನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅಯೋಧ್ಯೆಯನ್ನು ತೊರೆಯಲು ಮುಂದಾದಾಗ, ಅವನು ವಿಷ್ಣುವಿನ ನಿಜವಾದ ರೂಪವನ್ನು ಧರಿಸಿದನು. ವಿಭೀಷಣನನ್ನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಉಳಿಯಲು ಮತ್ತು ಜನರಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು. ಆದ್ದರಿಂದ, ವಿಭೀಷಣನನ್ನು ಚಿರಂಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಷ್ಣುವು ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ಸೌರ ವಂಶದ ಕುಲದೇವರಾದ ರಂಗನಾಥನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದನು.

ಗುಣಲಕ್ಷಣ

ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ, ವಿಭೀಷಣನ ಗುಣಲಕ್ಷಣವು ಧರ್ಮದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ವಿಭೀಷಣ ಅಥವಾ ಕುಂಭಕರ್ಣ ಧರ್ಮದ ಹಾದಿಯಿಂದ ದೂರ ಸರಿದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಸಂದಿಗ್ಧತೆಯಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಒಂದೇ ಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಹಾಕಾವ್ಯವು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಕುಂಭಕರ್ಣ ತನ್ನ ಸಲಹೆ ವಿಫಲವಾದಾಗ ತನ್ನ ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗೆ ನಿಷ್ಠೆಯ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಬದ್ಧನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ರಾಮಾಯಣ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ವಿಭೀಷಣ ತನ್ನ ಸಲಹೆ ವಿಫಲವಾದಾಗ ತನ್ನ ಸಂಬಂಧಿಕರನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು.

ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು

ಶ್ರೀರಂಗಂ

ವಿಭೀಷಣ ಮತ್ತು ಅವನ ಪತ್ನಿ ಸರಮಾರ ಪ್ರತಿಮೆ. ಸರಮಾ ಇಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಕ ದೇವತೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ.

ಶ್ರೀ ವೈಷ್ಣವರಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾದ ದಿವ್ಯ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಗಣ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಶ್ರೀರಂಗಂನ ರಂಗನಾಥಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ದಂತಕಥೆಯಲ್ಲಿ ವಿಭೀಷಣನು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವಾದ ರಾಮನ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಭೀಷಣನಿಗೆ ಪವಿತ್ರವಾದ ಶ್ರೀ ರಂಗ ವಿಮಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವನು ಅದನ್ನು ತನ್ನ ಲಂಕಾ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಒಯ್ಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ರಾಂತಿಗಾಗಿ, ಅವನು ವಿಮಾನವನ್ನು ಕಾವೇರಿ ದಡದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದರು. ತನ್ನ ನಿತ್ಯದ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಅವನು ವಿಮಾನವನ್ನು ಎತ್ತಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಎತ್ತಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ವಿಷ್ಣುವು ಅವನಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಶ್ರೀರಂಗವಾಗಿ ಹೋದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ತಾನು ರಂಗನಾಥನಾಗಿ ಉಳಿಯಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದನು. ವಿಷ್ಣು ಕೂಡ ತಿರುಚೆರೈನಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮೋತ್ಸವವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಬಯಸಿದ್ದನು. ಆದ್ದರಿಂದ ದೇವಾಲಯದ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶ್ರೀಲಂಕಾ

ಇತಿಹಾಸದ ಕೆಲವು ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಂಹಳೀಯರು ವಿಭೀಷಣನನ್ನು ಸತಾರ ವಾರಂ ದೇವಿಯೊ (ನಾಲ್ಕು ರಕ್ಷಕ ದೇವತೆಗಳು) ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕೊಟ್ಟೆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ನಂಬಿಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿತ್ತು. ರಾವಣ ಕಥಾ ಆಫ್ ವಿಕ್ರಮಸಿಂಗ್ ಅಡಿಗ ಪ್ರಕಾರ, ರಾವಣನ ಸೋಲಿನ ನಂತರ ವಿಭೀಷಣನು ಯಕ್ಷ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಅಲಕ ಮಾಂಡವದಿಂದ ಕೆಲನಿಯಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದನು. ಕೆಲನಿಯಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಂದ ಆತನನ್ನು ಆರಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.