ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ
ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು

ಶ್ರುತಿಸ್ವರರಾಗತಾಳ ಮೇಳಕರ್ತಅಸಂಪೂರ್ಣ ಮೇಳಕರ್ತ

ಸಂಗೀತ ರಚನೆಗಳು

ವರ್ಣಮ್ಕೃತಿಗೀತಂಸ್ವರಜತಿರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿತಿಲ್ಲಾನ

ಸಂಗೀತೋಪಕರಣಗಳು

ಮಾಧುರ್ಯ: ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣೆವೇಣು ಪಿಟೀಲುಚಿತ್ರ ವೀಣನಾದಸ್ವರಮ್ಯಾಂಡೊಲಿನ್

ತಾಳ: ಮೃದಂಗಘಟಂಮೋರ್ಸಿಂಗ್ಕಂಜೀರತವಿಲ್

ಝೇಂಕಾರ: ತಂಬೂರಶ್ರುತಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ

ಸಂಗೀತಕಾರರು

ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ - ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸಂಗೀತಗಾರರು

ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ ( RTP ) [೧] ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸುವ ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದೆ, ಇದು ಸಂಗೀತಗಾರರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಭೆಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹರವು ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಗಾರನ ಜ್ಞಾನದ ಆಳವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ರಾಗ ಆಲಾಪನ, ತಾನಂ, ನೆರವಲ್ ಮತ್ತು ಕಲ್ಪನಾಸ್ವರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ . ಹೆಚ್ಚು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಗಳಲ್ಲಿ, ತಾನಿ ಆವರ್ತನಂ [೨] ನಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆದು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ರಾಗಮ್ ಬದಲಾಯಿಸಿ

  " ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ " ಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ "ರಾಗಂ" ರಾಗ ಅಲಾಪನವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ - ಇದು ಮೊದಲ ಘಟಕ. ಶುದ್ಧ ಸುಮಧುರ ಸುಧಾರಣೆಯ ಈ ರೂಪದಲ್ಲಿ, ಸಂಗೀತಗಾರನು ರಾಗದ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಪಲ್ಲವಿಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಯು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ರಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ತಾನಮ್ [೩] ಬದಲಾಯಿಸಿ

ತಾನಮ್ ಸುಧಾರಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು RTP ಗೆ ಅವಿಭಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ. [೪] ಇದು ಈ ಸಂಯೋಜಿತ ರೂಪದ ಸುಧಾರಣೆಯ ಎರಡನೇ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಮೂಲತಃ ವೀಣೆಗಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ರಾಗವನ್ನು "ಎ-ನಮ್-ತಮ್" ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಬಳಕೆಯ ಮೂಲವು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ [೫] . ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪದ "ತಾನ್ಯತೇ" (ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿರುವ) ಅಥವಾ "ತೇನ" ಎಂಬ ಮಂಗಳಕರ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು. ತಾನಂ ಅನ್ನು ಚತುರಸ್ರ ನಡೆಯಲ್ಲಿ ರಾಗ ಅಲಾಪನೆಯ ಲಯಬದ್ಧ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗಿ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದರೂ ಅನುಸರಿಸುವ ನಿತರ್ದಿಷ್ಟ ತಾಳವಿಲ್ಲ.

ಕೆಲವು ಕಲಾವಿದರು ರಾಗಮಾಲಿಕಾ ತಾನವನ್ನೂ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ತಾನಮ್ ಅನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ತಾಳವಾದ್ಯದ ಪಕ್ಕವಾದ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ; ಲಯದ ಅಂಶವು "ಎ-ನಮ್-ತಮ್" ಎಂಬ ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯೊಳಗೆ ಹುದುಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಮಧ್ಯಮ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಸಂಯೋಜಿತ ರೂಪದ ಸುಧಾರಣೆಯ ಮೂರನೇ ಘಟಕ-ಪಲ್ಲವಿಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪಲ್ಲವಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಲ್ಲವಿ ಪದವು - ಪದ (ಪದಗಳು), - ಲಯ (ಲಯ) ಮತ್ತು ವಿ - ವಿನ್ಯಾಸ (ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು) ಎಂಬ ಮೂರು ಅಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಪಲ್ಲವಿ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಪಲ್ಲವಿಯ ಸಮಾನವಾಗಿದೆ. ಪಲ್ಲವಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಾಳದ ಏಕ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಕ್ರ(ಗಳಿಗೆ) ಹೊಂದಿಸಲಾದ ಒಂದು ಸಾಲಿನ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ತಾಳ ಸರಳದಿಂದ ಸಂಕೀರ್ಣದವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಗತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಪಲ್ಲವಿಯಲ್ಲಿ 2 ಭಾಗಗಳಿವೆ. ಪಲ್ಲವಿಯ ಮೊದಲಾರ್ಧವು ಆರೋಹಣ ತುಣುಕು (ಪೂರ್ವಾಂಗಂ) ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವಿಯ ಮೊದಲಾರ್ಧವು ತಾಳ ಚಕ್ರದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅರೂಡಿ ಎಂದು ಕರೆಲ್ಪಡುವ ತಾಳ ದ ಚಿಕ್ಕ ಭಾಗದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆರೂಢಿಯು ಪಲ್ಲವಿಯ ಎರಡು ಭಾಗಗಳ ವಿಭಜನೆಯ ಬಿಂದುವಾಗಿದೆ. ಪಲ್ಲವಿಯ ಮೊದಲಾರ್ಧ ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವಿಯ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದ ನಡುವೆ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಅಥವಾ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸಮಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ವಿರಾಮವು ಪೂರ್ವಾಂಗದ ಕೊನೆಯ ಅಕ್ಷರದ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಪಲ್ಲವಿ (ಉತ್ತರಂಗಂ) ದ ಎರಡನೇ ಭಾಗವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. .

ಪಲ್ಲವಿಗಾಗಿ ನೆರವಲ್ ನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವುದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಅಕ್ಷರದ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಪಲ್ಲವಿಯ ಸಹಜ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಪಲ್ಲವಿ ನಿರೂಪಣೆಯಲ್ಲಿನ ಮೂಲ ಶೈಲಿಯು ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ವಿವಿಧ ವೇಗಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಡೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡುವುದು. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಚತುಷ್ಟ್ರ ನಾದೈಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿ ಬೀಟ್ ೪ ಮಾತ್ರೆಗಳನ್ನು (ಘಟಕಗಳು) ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಗಾಯಕ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ೩ ವಿಭಿನ್ನ ವೇಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಾನೆ, ಒಮ್ಮೆ ಪ್ರತಿ ಬೀಟ್ ೨ ಘಟಕಗಳನ್ನು (ವಿಲೋಮಂ) ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ, ನಂತರ ೪ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ನಂತರ ಪ್ರತಿ ಬೀಟ್ (ಅನುಲೋಮ) ೮ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅವರು ತಾಳದ ವೇಗವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು (ಪ್ರತಿಲೋಮ) ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ವೇಗವನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಅವರು ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ವಿವಿಧ ನಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ (ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಿಸ್ರ ನದೈ ಎಂದರೆ ಪ್ರತಿ ಬೀಟ್ ಈಗ ೩ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ) ಅಂದರೆ ಪದಗಳು ಮತ್ತು ಪಲ್ಲವಿಯ ಉದ್ದವನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡು ಆದರೆ ತಾಳದ ನಾದವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ . ಇದೆಲ್ಲವೂ ಪಲ್ಲವಿಯ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ಅಥವಾ ಆರೂಢಿಯಿಂದಲೂ ಆಗಬಹುದು. ಕೆಲವು ಗಾಯಕರು ಈ ಪ್ರಸ್ತುತಿಯನ್ನು ಸ್ವರಪ್ರಸ್ತಾರಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ (ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸ). ಇತರರು <i id="mwdA">ಸ್ವರಗಳನ್ನು</i> ಹಾಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೇಗ ಮತ್ತು ನಾದವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಆರೂಢಿಯ ಸ್ಥಾನವು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉಳಿಯುವಂತೆ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ನಂತರ, ಗಾಯಕ ಕಲ್ಪನಾಸ್ವರ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅನ್ವೇಷಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಕಲ್ಪನಾಸ್ವರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ರಾಗಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ಜಟಿಲ ಮಾದರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸುಧಾರಿಸುವ ಸಂಗೀತಗಾರನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪಲ್ಲವಿ ಸವಾಲು ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಕಲಾವಿದರ ಸಂಗೀತಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದರಿಂದ ಇಡೀ ವ್ಯಾಯಾಮವು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತವಾಗಿ ಬಹಳ ಬೇಡಿಕೆಯಿದೆ.

ಸಮಕಾಲೀನ ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಇಂದು, ಪ್ರಮುಖ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ಗಾಯಕರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಗಳು ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ (RTP) ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ರಾಗಂ,ತಾನಂ, ಪಲ್ಲವಿಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ರಾಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪದ ರಾಗಗಳನ್ನು ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು. ಅಪರೂಪದ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಗಾಯಕ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಸ್ವರಚಿತ ಸಾಹಿತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಅಪರೂಪದ ರಾಗದಲ್ಲಿ ಕೃತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಅಥವಾ ರಚಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಕಲಾವಿದರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಯ ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ ಭಾಗವನ್ನು ತಮ್ಮ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಹಾಡುವ ರಾಗಗಳಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಅನೇಕ ಕಲಾವಿದರು ಪಲ್ಲವಿ ಭಾಗದ ಮೊದಲು ರಾಗದ ಹೆಸರನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ.

ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪಲ್ಲವಿ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಗದ ಹೆಸರನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಇತ್ತೀಚಿನ ಪಲ್ಲವಿಗಳಲ್ಲಿ, ಕಲಾವಿದರು ಪಲ್ಲವಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ರಾಗದ ಹೆಸರನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಕಡಿಮೆ-ಜ್ಞಾನದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ರಾಗವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ (ರಾಗದ ಹೆಸರನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಘೋಷಿಸದಿದ್ದರೆ) ಮತ್ತು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ವಿಮರ್ಶಕರಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

  • ಸಂಜಯ್ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯನ್ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ 'ವಂದದುಂ ಸೋಲೈಯಿಲೆ ಮಲಯಮಾರುತಂ ವೀಸುತೆ' (ರಾಗ ಮಲಯಮಾರುತಂ ಗೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ) [೬]
  • ಶೃತಿ ಲಯ ಭಾವ ಸಂಗೀತಂ ಅಧೈ ಎನ್ ವಾಸಂ ತಾ, ಭೈರವಿ ಪಾವನಿ' (ರಾಗಗಳನ್ನು ವಸಂತ, ಭೈರವಿ ಮತ್ತು ವಸಂತಭೈರವಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ) ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದವರು ಟಿ.ಎನ್.ಶೇಷಗೋಪಾಲನ್ [೭]
  • ಟಿ.ಎನ್.ಶೇಷಗೋಪಾಲನ್ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ 'ಬೃಂದಾವನ ಸಾರಂಗನ್ ಭೂಲೋಕವೈಕುಂಠನ್ ಶ್ರೀರಂಗನ್' (ರಾಗ ಬೃಂದಾವನ ಸಾರಂಗಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ). [೮]

ಚಕ್ರದೊಳಗೆ ಎರಡು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಡೆಗಳಲ್ಲಿ ತಾಳವನ್ನು ಬಳಸುವ ಪಲ್ಲವಿಗಳ ಪ್ರಸ್ತುತಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಲ್ಲವಿಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ನಡೆಯಲ್ಲಿ ತಾಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದ್ವಿ-ನದೈ ( 2 ನಾದಿಗಳು), ತ್ರಿ-ನದೈ (3 ನದೆಗಳು) ಮತ್ತು ಪಂಚ-ನಾದೈ (5 ನಡೆಗಳು) ಪಲ್ಲವಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಅನುಭವಿ ಮತ್ತು ಅನುಭಾವಿ ಕಲಾವಿದರು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಹ ತಾಳಗಳ ಬಳಕೆಯು ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.

  • 'ಧನಂಜಯ ಸಾರಥೇ ದಯಾನಿಧೆ ಕೃಪಾನಿಧೆ ರಕ್ಷಮಾಮ್' (ರಾಗ ಬಹುದಾರಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ) ರಂಜನಿ ಗಾಯತ್ರಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ - ಖಂಡ ಜಾತಿ ತ್ರಿಪುಟ ತಾಳಂ ತಿಸ್ರ ನಾದದಲ್ಲಿ ಲಘು ಮತ್ತು ಚತುಸ್ರ ನಾದದಲ್ಲಿ ಧೃತಂಗಳು [೯]
  • ಎಂ.ಎಲ್.ವಸಂತಕುಮಾರಿ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ 'ರಾಜಮಾತಂಗಿ ಲತಾಂಗಿ ಮಾಂಪಾಹಿ ಮಾತಂಗಿ' (ರಾಗ ಲತಾಂಗಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ) - ಚತುಸ್ರ ಜಾತಿ ಝಂಪಾ ತಾಳಂ ಲಘು ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಲಘು ಮತ್ತು ಅನುದೃತಂ ಮತ್ತು ಖಂಡ ನಾದದಲ್ಲಿ ಧೃತಂ. [೧೦]
  • ಪಂತುಲ ರಾಮ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ರಾಗ ಕಲ್ಯಾಣಿ ಪಲ್ಲವಿ - ಚತುಸ್ರ ನಾದದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಲಘು, ತಿಸ್ರ ನಾದದಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಲಘು ಮತ್ತು ಖಂಡ ನಾದದಲ್ಲಿ ಧೃತಂಗಳೊಂದಿಗೆ ಖಂಡ ಜಾತಿ ಅಟಾ ತಾಳ. [೧೧]
  • ಸುಧಾ ರಘುನಾಥನ್ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ ಪಂಚ ನಾದದ ಪಲ್ಲವಿ - ತಿಸ್ರ ನಾದದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಅಕ್ಷರದೊಂದಿಗೆ ಖಂಡ ಜಾತಿ ಏಕ ತಾಳಮ್, ಚತುಸ್ರ ನಾದದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ, ಖಂಡ ನಾದದಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ, ಮಿಶ್ರ ನಾದದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣ ನಾದದಲ್ಲಿ ಐದನೆಯದು [೧೨]

ಅನೇಕ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಪಲ್ಲವಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಗೋಷ್ಠಿಯ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಬಹು ರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದು ಅನಾದಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕಲಾವಿದರು ಇಡೀ ಪ್ರಸ್ತುತಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ರಾಗಗಳ ನಡುವೆ ಪಲ್ಲಟ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ. ಅವು ದ್ವಿ -2, ತ್ರಿ -3 ಅಥವಾ ಚತುರ್ -4 ರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳಾಗಿರಬಹುದು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ರೂಪಗಳಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ಕೆಲವು ಪಲ್ಲವಿಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.

ದ್ವಿರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳು: ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಮೇಲಿನ ಮೂರು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ರಂಜನಿ ಗಾಯತ್ರಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.

  • 'ಶರವಣಭವ ಗುಹನೆ ಷಣ್ಮುಗನೆ ಎನ್ನೈ ಕಾ ನಟರಾಜ ಮೈಂದಾ' (ರಾಗಸ್ ಕನ್ನಡ (ಪೂರ್ವಾಂಗಂ) ಮತ್ತು ಕಾನದ (ಉತ್ತರಂಗಂ) [೧೩] [೧೪]
  • 'ಮೋಹನ ಕಣ್ಣನೈ ಪಾನಿ ಮನಮೆ ರಂಜಕಮೈ ಕುಜಲೋಡುಂ' (ರಾಗಸ್ ಮೋಹನಂ (ಪೂರ್ವಾಂಗಂ) ಮತ್ತು ರಂಜನಿ (ಉತ್ತರಾಂಗ) [೧೫] [೧೬]
  • 'ಆರಭಿಮಾನಂ ವಾಯ್ಟ್ಟು ಅದರಿಪ್ಪರ್ ಎನ್ನೈ ಆನಂದಭೈರವಿ' (ರಾಗಗಳ ಆರಾಭಿ (ಪೂರ್ವಾಂಗಂ) ಮತ್ತು ಆನಂದಭೈರವಿ (ಉತ್ತರಾಂಗಂ)) [೧೭]

ದ್ವಿ-ರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳ ಇತರ ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ಎಂ.ಬಾಲಮುರಳಿಕೃಷ್ಣ ಅವರ ಅಮೃತವರ್ಷಿಣಿ / ಆನಂದಭೈರವಿ, [೧೮] ರಂಜನಿ ಗಾಯತ್ರಿಯವರ ಸಾರಂಗ/ನಾಯಕಿ, [೧೯] ಭೈರವಿ / ಸಿಂಧು ಭೈರವಿ ಟಿ.ಎನ್.ಶೇಷಗೋಪಾಲನ್ [೨೦] [೨೧] ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆ ಜಯಶ್ರಿಯವರ ಮೋಹನಂ / ಕಲ್ಯಾಣವಸಂತಂ . [೨೨]

ತ್ರಿ-ರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳು: ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕೆಲವು ತ್ರಿ-ರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳು:

  • ರಂಜನಿ ಗಾಯತ್ರಿಯವರ ಸರಸ್ವತಿ, ಲಲಿತಾ ಮತ್ತು ದುರ್ಗಾ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ 'ಸರಸ್ವತಿ ವೀಣಾ ಪುಸ್ತಕ ಧಾರಿಣಿ ಹರಿ ವಕ್ಷಸ್ಥಲಯೇ ಲಲಿತೆ ಮಾತೆ ಕನಕದುರ್ಗೆ' [೨೩] [೨೪] [೨೫]
  • ಟಿ.ಎನ್.ಶೇಷಗೋಪಾಲನ್ ಅವರಿಂದ ರಾಗಸ್ ನಟ್ಟೈ, ಕುರಿಂಜಿ ಮತ್ತು ನಟ್ಟೈಕುರಿಂಜಿಯಲ್ಲಿ 'ಚಿರಂಡ ಎಂಗಳ ನಟ್ಟೈ ಕುರಿಂಜಿ ಎಂಬರ್' [೨೬]
ಚತುರ್ ರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳು: ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕೆಲವು ಚತುರ್-ರಾಗ ಪಲ್ಲವಿಗಳು:

ರಾಗಂ ತಾಳಂ ಪಲ್ಲವಿಗಳಲ್ಲಿ ತಾಳಮಲಿಕಾ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ, ಕಲಾವಿದರು ರಾಗಂ ತಾಳಂ ಪಲ್ಲವಿ ಯ ತಾಳವನ್ನು ಮುಖ್ಯ ತಾಳದಿಂದ ಅದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಾಳಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಕೆಲವು ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಾರಿ ಹಾಡಿದಾಗ ಮುಖ್ಯ ತಾಳದಲ್ಲಿನ ಅಕ್ಷರಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ.

  • ಖಂಡ ಜಾತಿ ತ್ರಿಪುಟ ತಾಳಂ ಚತುಸ್ರ ನಾಡೈಗೆ ಪಲ್ಲವಿ ಸೆಟ್ ಅನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ. ಇದು 36 ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಚತುಸ್ರ ಜಾತಿ ಅಟಾ ತಾಳಂ ತಿಸ್ರ ನಾಡೈ ಬಳಸಿ ಹಾಡಬಹುದು, ಇದು ಒಂದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ - 36. ಒಂದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಾಳಕ್ಕೆ ಇದು ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ
  • ಖಂಡ ಜಾತಿ ತ್ರಿಪುಟ ತಾಳಂ ಚತುಸ್ರ ನಾಡೈಗೆ ಅದೇ ಪಲ್ಲವಿ ಸೆಟ್ ಅನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ. ಈ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಒಂದು ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ 18 ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಿಸ್ರ ಜಾತಿ ಝಂಪಾ ತಾಳಂ ತಿಸ್ರ ನಾಡೈ [೩೨] ನಲ್ಲಿಯೂ ಹಾಡಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ತಾಳದ ಎರಡು ಚಕ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ 36 ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಡಬಹುದು. ಇದು ತಾಳಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುವ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಾರಿ ಹಾಡಿದಾಗ ಮುಖ್ಯ ತಾಳದಲ್ಲಿರುವ ಅದೇ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ತಾಳಮಾಲಿಕಾ ಗಾಯನದ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ಮೇಲಿನ ಉಲ್ಲೇಖದಿಂದ ನೋಡಬಹುದು (ಇದು ರಂಜನಿ ಗಾಯತ್ರಿ ಅವರ ಸಂಗೀತ ಕಚೇರಿಯಿಂದ) . [೩೩]

ರಾಗಮಾಲಾ ರಾಗಂ ತಾಳಮ್ ಪಲ್ಲವಿ ಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಇದು ರಾಗಂ ತಾಳಮ್ ಪಲ್ಲವಿಯ ಒಂದು ವಿಧವಾಗಿದ್ದು, ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಅನೇಕ ರಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಗವನ್ನು RTP ಯಲ್ಲಿ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಂಜನಿ ರಾಗಗಳ ಗುಂಪು, ಭೈರವಿ ರಾಗಗಳು ಅಥವಾ ವರಾಳಿ ರಾಗಗಳಂತಹ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು.

ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ರಂಜನಿ-ಗಾಯತ್ರಿಯವರ ಇತ್ತೀಚಿನ ನಿರೂಪಣೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು "ರಂಜನಿ ಕಂಚದಲ ಲೋಚನಿ ಬ್ರೋವವಮ್ಮ ತಲ್ಲಿ ನಿರಂಜನಿ" ಎಂಬ ಪಲ್ಲವಿ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ-ಅವರ ರಾಗಂ ತಾಳಂ ಪಲ್ಲವಿ ಅನ್ನು ರಂಜನಿ ರಾಗಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆರ್‌ಟಿಪಿಗೆ ಸುಮಾರು ೩೦ನಿಮಿಷಗಳ ನಂತರ, ಅವರು ರಾಗಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಅವರು ಶ್ರೀರಂಜನಿ, ಜನರಂಜನಿ, ಶಿವರಂಜನಿ, ಮನೋರಂಜನಿ ಮತ್ತು ಸುಮನೇಶ ರಂಜನಿಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು. ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಈ ರಾಗಗಳ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುವುದರಿಂದ, ಈ 4-5 ನಿಮಿಷಗಳ ಪ್ರತಿ ನಿರೂಪಣೆಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಲ್ಲವಿ ಪದಗುಚ್ಛವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು- ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅವರು "ರಂಜನಿ ಕಂಚದಲ ಲೋಚನಿ ಬ್ರೋವವಮ್ಮ ತಾಯಿ ಜನರಂಜನಿ" ಎಂದು ಜನರಂಜಿನಿ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಮುಗಿಸಿದರು. ಸಂಗೀತದ ಸಾಕ್ಷರ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನು ಮೆಚ್ಚುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಕಲಾವಿದರು ಅವರಿಗೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ನೀಡುವ ಮೊದಲು ರಾಗವನ್ನು ಊಹಿಸಲು ಇದು ಅವರಿಗೆ 4-5 ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. [೩೪] [೩೫]

ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಮುಗಿಸುವುದು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಿಂದಿನ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದಂತೆ ಸಮಕಾಲೀನ ರಾಗಂ ತಾಳಂ ಪಲ್ಲವಿ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ರಾಗಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಲಾವಿದರು ರಾಗಮಾಲಿಕಾ ಸ್ವರಗಳು ಮತ್ತು ತಾನಂಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅನುಭವಿ ಕಲಾವಿದರು ಮುಖ್ಯ ರಾಗವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ರಾಗಗಳನ್ನು ಹಿಮ್ಮುಖ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ರಾಗಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ನಂತರ ರಾಗಂ ತಾಳಂ ಪಲ್ಲವಿ ಅನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇತರರು ಸಹ ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಮುಗಿಸಲು ಮುಖ್ಯ ರಾಗಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗುತ್ತಾರೆ. ರಾಗಮಾಲಿಕಾ ಇಲ್ಲದ ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿ ಅನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ. ಕಲಾವಿದನು ಮುಖ್ಯ ರಾಗದಲ್ಲಿ 35-40 ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು ಕಳೆಯಬಹುದಾದರೂ, ಅವನು ಅಥವಾ ಅವಳು ಪ್ರತಿ ನಂತರದ ರಾಗಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 4-5 ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮೀಸಲಿಡುತ್ತಾರೆ. </link>

ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಗೆ ಅನುಭವ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅಸಾಧಾರಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಯೋಜನೆ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಅಗ್ರಗಣ್ಯವಾಗಿ ರಾಗಂಗಳ ಅನುಕ್ರಮ - ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ತಾರ್ಕಿಕ ಕ್ರಮವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸದಿದ್ದರೂ, ವಿಮರ್ಶಕರು ಖಂಡಿತವಾಗಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಗೋಷ್ಠಿಯ ಈ ಭಾಗವು ೪೦ ರಿಂದ ೬೦ ನಿಮಿಷಗಳ ನಡುವೆ ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಉಳಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುವುದರಿಂದ, ಪ್ರದರ್ಶಕನು ತಮ್ಮ ರಾಗಗಳನ್ನು ಬಹಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಆರಿಸಬೇಕು. ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಆದರೆ ಕನಿಷ್ಠವಲ್ಲ, ಜೊತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪಿಟೀಲು ವಾದಕನು ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಗವನ್ನು ಸಹ ನಿರೂಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಿಯಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಗಣಿತವು ಸಹ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಪ್ರಮಾಣದ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅನುಭವ ಹೊಂದಿರುವ ಕಲಾವಿದ ಮಾತ್ರ ರಾಗಂ ತಾನಂ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಬಹುದು. 

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  1. Tanam singing - A dying art
  2. Kassebaum (2000), 158
  3. "Tanam singing - A dying art". Archived from the original on 2007-07-04. Retrieved 2023-07-28.
  4. Palackal, J. J. (1998). "untitled". Yearbook for Traditional Music. 30: 207. doi:10.2307/768616. JSTOR 768616.
  5. "Tanam".
  6. "Unusual Pallavi Themes". Rajan Parrikar Music Archive. Retrieved 2016-05-16.
  7. "Innovations in pallavi singing - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  8. "Ragam Tanam Pallavi - Brindavana Saranga". Vimeo. Retrieved 2016-05-16.
  9. NadhamMusic (2013-12-30), Ragam Tanam Pallavi, archived from the original on 2023-07-28, retrieved 2016-05-16{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  10. "Innovations in pallavi singing - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  11. SanskritiSeries (2015-07-08), PALLAVI DARBAR 2015 - Carnatic Music Concert by Dr. Pantula Rama, archived from the original on 2023-07-28, retrieved 2016-05-16{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  12. "Innovations in pallavi singing - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  13. "Ranjani Gayatri - Sankritilaya - SF Bay Area May 8 - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  14. Ra Ga (2016-03-31), Ka Shanmuka, archived from the original on 2023-07-28, retrieved 2016-05-16{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  15. "Ranjani & Gayathri@Toronto - April 30th. - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  16. NadhamMusic (2013-11-03), RAGAM TANAM PALLAVI By Ranjani Gayatri in Kutcheri 2010, archived from the original on 2023-07-28, retrieved 2016-05-16{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  17. "Ranjani & Gayathri@Toronto - April 30th. - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  18. Hari Panavoor (2014-06-26), M Balamuralikrishna Amrithavarshini & Ananda Bhairavi, archived from the original on 2023-07-28, retrieved 2016-05-16{{citation}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  19. "When Ranjani & Gayatri win the mind space ... - Carnatic Music Reviews - Darbar for claissical music / claissical dance". www.carnaticdarbar.com. Archived from the original on 2016-04-22. Retrieved 2016-05-16.
  20. "Unusual Pallavi Themes". Rajan Parrikar Music Archive. Retrieved 2016-05-16.
  21. "Innovations in pallavi singing - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  22. Mohan Kurup (2015-10-10), Ragam Tanam Pallavi, retrieved 2016-05-16
  23. "In perfect harmony". The Hindu (in Indian English). 2009-12-23. ISSN 0971-751X. Retrieved 2016-05-16.
  24. Prasad, Badari (8 February 2014). "The evenings of a well spent life: 2014 Feb 08 Ranjani Gayathri, HN Bhaskar, Delhi S Sairam Omkar G Rao @ RLKM". Retrieved 2016-05-16.
  25. "Good Karma, Bad Tummy & Super Dinner: Ranjani & Gayathri Concert - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-16.
  26. "Unusual Pallavi Themes". Rajan Parrikar Music Archive. Retrieved 2016-05-16.
  27. "Chathur raga(4 raga) RTP-a collection of what has been sung - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.
  28. "A Raga Quartet - Sankarabharanam, Todi, Kalyani, Darbar - T. M. Krishna". Vimeo. Retrieved 2016-05-17.
  29. "Chathur raga(4 raga) RTP-a collection of what has been sung - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.
  30. "Ranjani-Gayatri at Rama Lalita Kala Mandira, Bengaluru - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.
  31. "Chathur raga(4 raga) RTP-a collection of what has been sung - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.
  32. "Ranjani - Gayathri at San Jose, CA (May 4, 2014) - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.
  33. "Ranjani & Gayathri,3/29/14, Hindu Temple of Greater Chicago - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.
  34. "Ranjani & Gayatri at Tampa, FL May 01,016 - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.
  35. "Ranjani & Gayathri@Toronto - April 30th. - rasikas.org". www.rasikas.org. Retrieved 2016-05-17.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ