ಭ್ರಮರಿ
| ಭ್ರಮರಿ | |
|---|---|
| ಜೇನುನೊಣಗಳ ದೇವತೆ[೧] | |
 ಬ್ರಹ್ಮಾರಿಯು ತನ್ನ ಕಪ್ಪು ಜೇನುನೊಣಗಳ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಅರುಣಾಸುರನ ಸೈನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ | |
| ಸಂಲಗ್ನತೆ | ಮಹಾದೇವಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ |
| ಸಂಗಾತಿ | ವಿಷ್ಣು |
ಭ್ರಮರಿ ( Sanskrit ) ಜೇನುನೊಣಗಳ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆ. ಅವಳು ಶಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಆದಿ ಶಕ್ತಿ ದೇವತೆಯ ಅವತಾರವಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨]
ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಭ್ರಮರಿ ಎಂದರೆ 'ಜೇನುನೊಣಗಳ ದೇವತೆ' ಅಥವಾ 'ಕಪ್ಪು ಜೇನುನೊಣಗಳ ದೇವತೆ'. [೩]
ಪ್ರತಿಮಾಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿದೇವಿಯು ಜೇನುನೊಣಗಳು, ಹಾರ್ನೆಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಕಣಜಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ, ಅದು ಅವಳ ದೇಹಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅವಳ ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳಿಂದ ಜೇನುನೊಣಗಳು ಮತ್ತು ಹಾರ್ನೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರಹೊಮ್ಮುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದಂತಕಥೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿದೈತ್ಯರ ನಗರದಲ್ಲಿ ಅರುಣ ಎಂಬ ಪ್ರಬಲ ಅಸುರನಿದ್ದನು . ಅವನು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಈ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು. ಅವನು ಹಿಮಾಲಯದ ಗಂಗಾನದಿಯ ದಡಕ್ಕೆ ಹೋದನು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ದೈತ್ಯರ ರಕ್ಷಕನೆಂದು ನಂಬಿ ಬಹಳ ಕಠಿಣವಾದ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದನು.
ಅವನ ತಪಸ್ಸು ಮತ್ತು ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ಬ್ರಹ್ಮನು ಅರುಣಾಸುರನನ್ನು ಯಾವುದೇ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಅಥವಾ ಆಯುಧಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಪುರುಷ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಸ್ತ್ರೀಯಿಂದ, ಯಾವುದೇ ದ್ವಿಪಾದ ಅಥವಾ ಚತುರ್ಭುಜ ಜೀವಿಯಿಂದ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದ ಅವನ ಅಂತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವರವನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಲು ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಕಂಡನು. ಈ ಆಶೀರ್ವಾದವು ಅರುಣಾಸುರನಿಗೆ ನೆರೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಇತರ ದೈತ್ಯರನ್ನು ಕರೆಯಲು ಮತ್ತು ಮೇಲಿನ ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಂತಿಮ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಮಾಡಲು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ನೀಡಿತು. ದೈತ್ಯರು ಅವನನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜನೆಂದು ವಂದಿಸಿದರು. ಅವನ ಆಜ್ಞೆಯಂತೆ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ದೇವಲೋಕಕ್ಕೆ ದೂತರನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಈ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಕೇಳಿದ ಇಂದ್ರನು ಭಯದಿಂದ ನಡುಗಿದನು ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಬ್ರಹ್ಮನ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋದನು. ಬ್ರಹ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ನೇಮಿಸಲು ವೈಕುಂಠಕ್ಕೆ ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿ, ಅವರೆಲ್ಲರು ತಮ್ಮನ್ನು ಉರುಳಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದ ದೈತ್ಯನನ್ನು ಹೇಗೆ ಕೊಲ್ಲಬೇಕು ಎಂಬ ಸಮಾವೇಶವನ್ನು ನಡೆಸಿದರು.
ದೇವತೆಗಳು ಉಪದೇಶಿಸಿದಾಗ, ಅರುಣಾಸುರ ಮತ್ತು ಅವನ ಸೈನ್ಯವು ದೇವಲೋಕವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿತು. ದೈತ್ಯನು ತನ್ನ ತಪಸ್ಸಿನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಿದನು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರ, ಸೂರ್ಯ, ಯಮ, ಅಗ್ನಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಧಾತುರೂಪದ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳು, ತಮ್ಮ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟರು, ಕೈಲಾಸಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಭೀಕರ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಶಿವನಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರು. ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರು ಆದಿ ಪರಾಶಕ್ತಿಯ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿದರು. ದೇವಿಯು ಅರುಣನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ತಿಳಿದಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಆರು ಕಾಲಿನ ಜೀವಿಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ದೈತ್ಯನನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿದಳು.
ಎಲ್ಲಾ ಆಕಾಶ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಹಿಡಿತಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ, ಅರುಣನ ಮುಂದಿನ ಉದ್ದೇಶವು ಕೈಲಾಸವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವುದು. ಶಿವ ಮತ್ತು ಅವನ ಮಕ್ಕಳು ಪರ್ವತದ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಅವನನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು. ಅವರು ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಆದರೆ ವಿಫಲರಾದರು. ಶಿವನಿಗೂ ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದಿ ಶಕ್ತಿಯು ಶಿವನ ಹಿಂದೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಳು ಮತ್ತು ಅವಳ ನಾಲ್ಕು ಕೈಗಳಿಂದ ಜೇನುನೊಣಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುವ ಬೃಹತ್ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಬೆಳೆದಳು. ಅವಳ ಮೂರು ಕಣ್ಣುಗಳು ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತ ಅಗ್ನಿಯಂತೆ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಅವಳು ಏಕಾಗ್ರತೆಯಿಂದ ತನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದಳು, ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಜೇನುನೊಣಗಳು, ಹಾರ್ನೆಟ್ಗಳು, ಕಣಜಗಳು, ನೊಣಗಳು, ಗೆದ್ದಲುಗಳು, ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಜೇಡಗಳನ್ನು ಆಕಾಶದಿಂದ ಕರೆದಳು. ಅವರು ಅವಳ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ತೆವಳಿದರು ಮತ್ತು ಅವಳ ಮೇಲೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡರು, ಭ್ರಮರಿಯ ದೈವಿಕ ರೂಪವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಅವಳೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಂಡರು.
ನಂತರದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ದೈತ್ಯರ ಖಡ್ಗಗಳು ಭ್ರಮರಿಯ ಬೃಹತ್ ಗಾತ್ರದಿಂದ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು, ಆದರೆ ಅವಳ ಇತರ ತೋಳುಗಳು ಬೃಹತ್ ಸೈನ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದವು. ಅವಳಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಜೇನುನೊಣಗಳು, ಹಾರ್ನೆಟ್ಗಳು, ಕಣಜಗಳು, ನೊಣಗಳು, ಗೆದ್ದಲುಗಳು, ಸೊಳ್ಳೆಗಳು ಮತ್ತು ಜೇಡಗಳು ಶ್ರೇಣಿಯ ಮೇಲೆ ಅಲೆಯಂತೆ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದವು. ಅರುಣಾಸುರನು ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದಿರುವ ಕೊನೆಯ ದೈತ್ಯನಾಗಿದ್ದಾಗ, ಅವಳು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿದಳು ಮತ್ತು ಅವನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಲು ಎಲ್ಲಾ ಕೀಟಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದಳು. ಅವರು ಅವನ ಮೇಲೆ ತೆವಳಿದರು ಮತ್ತು ಅವನ ದೇಹದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಸೀಳಿದರು: ಅವನ ಎದೆ, ಬೆನ್ನು ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆ, ತೋಳುಗಳು, ಕೈಗಳು, ಬೆರಳುಗಳು, ಕಾಲುಗಳು, ಪಾದಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಬೆರಳುಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಹರಿದವು. ಅರುಣಾಸುರನ ಮಹಾ ಪತನವನ್ನು ನೋಡಿದ ಕೂಡಲೇ ಕೀಟಗಳು ಭ್ರಮರಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಮತ್ತೆ ಅವಳ ಮೇಲೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡವು. ಈ ಹೊಸ ರೂಪದಿಂದ ಭಯಗೊಂಡ ದೇವತೆಗಳು ಅವಳನ್ನು ಬಹಳವಾಗಿ ಪ್ರಶಂಸಿಸಿದರು. ದೈತ್ಯ ಶಕ್ತಿಗಳ ಯಶಸ್ವಿ ನಾಶದ ನಂತರ, ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವರ್ಗೀಯ ನಿವಾಸಗಳಿಗೆ ಮರಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.
ಸಾಹಿತ್ಯ
ಬದಲಾಯಿಸಿದೇವಿ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿಹತ್ತನೇ ಪುಸ್ತಕ ಮತ್ತು ದೇವಿ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣದ ಹದಿಮೂರನೇ ಅಧ್ಯಾಯವು ಭ್ರಮರಿ ದೇವಿಯ ಸಾಹಸಗಳನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸುತ್ತದೆ. [೪] ಆಕೆಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ವಂದನೆಗಳು ಅವಳು ಸಮೃದ್ಧಿಯ ದೇವತೆಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ರೂಪವೆಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ: [೫] ನಿನಗೆ ನಮನ! ಓ ಭಗವತೀ! ಕ್ಷೀರಸಾಗರದಿಂದ (ಕ್ಷೀರ ಸಮುದ್ರ) ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡದ್ದು ನೀನು. ನೀನು ವೃತ್ರಾಸುರ, ಚಾಂಡ, ಮುಂಡ, ಧೂಮ್ರಲೋಕನ, ರಕ್ತಬೀಜ, ಶುಂಭ, ನಿಶುಂಭ ಮತ್ತು ದಾನವರ ಸಂಹಾರಕರನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿದ್ದೀ ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಮಹಾ ಉಪಕಾರವನ್ನು ಮಾಡಿದಿ. — ದೇವಿ ಭಾಗವತ ಪುರಾಣ, ಪುಸ್ತಕ ೧೦, ಅಧ್ಯಾಯ ೧೩
ಮರಕಂಡೇಯ ಪುರಾಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿದೇವಿ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಯಲ್ಲಿ ಆಕೆಯನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. [೬]
ಲಕ್ಷ್ಮಿ ತಂತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಲಕ್ಷ್ಮಿಯು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಭ್ರಮರಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ : [೭] “ಅರವತ್ತನೆಯ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಅರುಣ ಎಂಬ ಒಬ್ಬ ರಾಕ್ಷಸನು ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಮತ್ತು ಋಷಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿ ಮಾಡುವನು. ನಂತರ ನಾನು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಜೇನುನೊಣಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಜೇನುನೊಣ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ನಾನು ಪ್ರಬಲ ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ ಮೂರು ಲೋಕಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತೇನೆ. ಅಂದಿನಿಂದ ಜನರು ನನ್ನನ್ನು ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಹೊಗಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನನ್ನನ್ನು ಭ್ರಾಮರಿ ಎಂದು ಸಂಬೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ. — ಲಕ್ಷ್ಮಿ ತಂತ್ರ, ೯.೪೧-೪೩
ಯೋಗ
ಬದಲಾಯಿಸಿಪ್ರಾಣಾಯಾಮದಲ್ಲಿ, ಜೇನುನೊಣವು ಝೇಂಕರಿಸುವಂತೆ ನಯವಾದ ಝೇಂಕಾರವನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೂಗಿನ ಮೂಲಕ ಉಸಿರಾಟಕ್ಕೆ ಭ್ರಮರಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೮] [೯]
ಪೂಜೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಹನ್ನೆರಡು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಶೈಲಂನ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಭ್ರಮರಾಂಬಾ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ೧೮ ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Mind Your Breathing: The Yogi's Handbook with 37 Pranayama Exercises. Notion Press. 19 August 2019. ISBN 9781684668434.
- ↑ The Attanagalū-Vansa, Or the History of the Temple of Attanagalla: Translated ... with Notes ... by J. D'Alwis. [With the Pali Text Appended.] (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Pali and Eng. Colombo. 1866. p. 154.
- ↑ Dowson, John (1879). A classical dictionary of Hindu mythology and religion, geography, history and literature (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). p. 87.
- ↑ "The Devi Bhagavatam: The Tenth Book: Chapter 13". sacred-texts.com. Retrieved 2016-03-26.
- ↑ www.wisdomlib.org (2013-05-15). "On the account of Bhrāmarī Devī [Chapter 13]". www.wisdomlib.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-09-23.
- ↑ C. Mackenzie Brown. The Triumph of the Goddess: The Canonical Models and Theological Visions of the Devi-Bhagavata Purana. SUNY Press. p. 277. ISBN 978-0-7914-9777-7.
- ↑ www.wisdomlib.org (2015-12-09). "Bhramari, Bhramarī, Bhrāmarī: 13 definitions". www.wisdomlib.org (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2022-09-23.
- ↑ "Types of Pranayama". YogaPoint. 2019. Retrieved 13 May 2019.
- ↑ "Mind Your Breathing: The Yogi's Handbook with 37 Pranayama Exercises". Notion Press. 2020. Retrieved 14 October 2020.