ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನ

  ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಳಿ ದೇವಾಲಯ ಅಥವಾ ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಲಿಬರಿ. ಇದು ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರದ ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿರುವ ಹಿಂದೂ ನವರತ್ನ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಹೂಗ್ಲಿ ನದಿಯ ಪೂರ್ವ ದಡದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆ ಭವತಾರಿಣಿ, ಇದು ಪರಾಶಕ್ತಿ ಆದ್ಯ ಕಾಳಿಯ ರೂಪವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಆದಿಶಕ್ತಿ ಕಾಳಿಕಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ೧೮೫೫ ರಲ್ಲಿ ಜಮೀನ್ದಾರ್, ಲೋಕೋಪಕಾರಿ ಮತ್ತು ಕಾಳಿ ಮಾತೆಯ ಭಕ್ತೆ ರಾಣಿ ರಶ್ಮೋನಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಈ ದೇವಾಲಯವು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಂಗಾಳದ ಅತೀಂದ್ರಿಯರಾದ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಮಾ ಶಾರದಾ ದೇವಿ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. [೧] [೨]

ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಳಿ ದೇವಾಲಯ
ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಹೂಗ್ಲಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣ.
ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಹೂಗ್ಲಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣ.
ಭೂಗೋಳ
ಕಕ್ಷೆಗಳು22°39′18″N 88°21′28″E / 22.65500°N 88.35778°E / 22.65500; 88.35778
ದೇಶಭಾರತ
ರಾಜ್ಯಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ
ಜಿಲ್ಲೆಉತ್ತರ ೨೪ ಪರಗಣಗಳು.
ಸ್ಥಳಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಪ್ರದೇಶ.
ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ
ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿಬಂಗಾಳದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ
ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ
ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣOfficial website

ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವು ಬವಲಿ ರಾಜ್ ಕುಟುಂಬದ ಬಾಬು ರಾಮನಾಥ್ ಮೊಂಡಲ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಟಾಲಿಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ನವರತ್ನ ಶೈಲಿಯ ರಾಧಾಕಾಂತ ದೇವಾಲಯದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿದೆ. [೩] [೪] [೫] [೬] ದೇವಾಲಯದ ಕಾಂಪೌಂಡ್, ಒಂಬತ್ತು-ಗೋಪುರಗಳ ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ದೇವಾಲಯದ ಸುತ್ತಲಿನ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಾಂಗಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಗಡಿ ಗೋಡೆಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಕಾಳಿಯು ಪತ್ನಿಯಾದ ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಹನ್ನೆರಡು ದೇವಾಲಯಗಳಿವೆ, ರಾಧಾ-ಕೃಷ್ಣನ ದೇವಾಲಯ, ನದಿಯ ಮೇಲೆ ಸ್ನಾನದ ಘಾಟ್, ರಾಣಿ ರಶ್ಮೋನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. 'ನಹಾಬತ್', ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳ ಕೊನೆಯ ಆಚೆಗೆ ವಾಯುವ್ಯ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕೋಣೆ, ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಮಾ ಶಾರದ ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಗಣನೀಯ ಭಾಗವನ್ನು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಕಳೆದರು. [೭] [೮]

ಇತಿಹಾಸ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, 'ಲೇ ಟೂರ್ ಡು ಮೊಂಡೆ' ನಿಂದ ಮರದ ಕೆತ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ದೃಶ್ಯ.

ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ರಾಣಿ ರಾಶ್ಮೋನಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ರಾಣಿ ರಶ್ಮೋನಿ ಜಾತಿಯಿಂದ ಮಹಿಷ್ಯ [೯] ಮತ್ತು ತನ್ನ ಪರೋಪಕಾರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು. ೧೮೪೭ ರಲ್ಲಿ, ರಾಶ್ಮೋನಿ ದೈವಿಕ ತಾಯಿಗೆ ತನ್ನ ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಪವಿತ್ರ ಹಿಂದೂ ನಗರವಾದ ಕಾಶಿಗೆ ಸುದೀರ್ಘ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗೆ ಹೋಗಲು ಸಿದ್ಧರಾದರು. ರಾಣಿ ಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕು ದೋಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಿಕರು, ಸೇವಕರು ಮತ್ತು ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡು ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. [೧೦] ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಖಾತೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಹಿಂದಿನ ರಾತ್ರಿ, ರಾಶ್ಮೋನಿಯು ದೈವಿಕ ಮಾತೃ ದೇವತೆಯಾದ ಕಾಳಿಯ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡಳು ಮತ್ತು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. [೧೧] '''ಬನಾರಸ್ ಗೆ ಹೋಗುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಗಂಗಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಸುಂದರವಾದ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಪೂಜೆಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿ. ನಂತರ ನಾನು ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತೇನೆ.'''

ಕನಸಿನಿಂದ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತಳಾದ ರಾಣಿ ತಕ್ಷಣವೇ ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ೩೦,೦೦೦ ಎಕರೆ ಜಾಗವನ್ನು ಹುಡುಕಿದರು ಮತ್ತು ಖರೀದಿಸಿದರು. ದೊಡ್ಡ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣವನ್ನು ೧೮೪೭ ಮತ್ತು ೧೮೫೫ ರ ನಡುವೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. 20-acre (81,000 m2) ಪ್ಲಾಟ್ ಅನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಿಂದ ಖರೀದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜೇಕ್ ಹ್ಯಾಸ್ಟಿ, ಮತ್ತು ನಂತರ ಇದನ್ನು ಸಾಹೇಬನ್ ಬಗೀಚಾ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಭಾಗಶಃ ಹಳೆಯ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳವು ಆಮೆಯ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ. ತಂತ್ರ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಶಕ್ತಿಯ ಆರಾಧನೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಎಂಟು ವರ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ನೂರು ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ರಾಮ್‌ಕುಮಾರ್ ಛಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ ಪ್ರಧಾನ ಅರ್ಚಕರಾಗಿ ಶ್ರೀ ಶ್ರೀ ಜಗದೀಶ್ವರಿ ಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಉತ್ಸವದ ನಡುವೆ ೩೧ ಮೇ ೧೮೫೫ ರಂದು ಕಾಳಿ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಸ್ನಾನ ಯಾತ್ರೆಯ ದಿನದಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಅವರ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ ಗಡಾಯಿ ಅಥವಾ ಗದಾಧರ (ನಂತರ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು) ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ ಹೃದಯ ಕೂಡ ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. [೧೨] [೧೩] [೧೪] [೧೫] ೩೧ ಮೇ ೧೮೫೫ ರಂದು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ೧ ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು (ಒಂದು ಸಾವಿರ) ಬ್ರಾಹ್ಮಣರನ್ನು ಶುಭ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಮರುವರ್ಷ ರಾಮ್‌ಕುಮಾರ್ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ ನಿಧನರಾದರು ಮತ್ತು ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಅವರಿಗೆ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವರ ಪತ್ನಿ ಶಾರದಾ ದೇವಿಯು ನಹಾಬತ್‌ನ (ಸಂಗೀತ ಕೊಠಡಿ) ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನೆಲ ಅಂತಸ್ತಿನ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ತಂಗಿದ್ದರು. ಅದು ಈಗ ಅವಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. [೧೬] ರಾಮಕೃಷ್ಣಯ್ಯನವರು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಖ್ಯಾತಿ ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳೆರಡನ್ನೂ ತರುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. [೧೭]

ದೇವಾಲಯದ ಉದ್ಘಾಟನೆಯ ನಂತರ ರಾಣಿ ರಶ್ಮೋನಿ ಕೇವಲ ಐದು ವರ್ಷ ಮತ್ತು ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ೧೮೬೧ ರಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಅನಾರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರು. ತನ್ನ ಸಾವು ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅರಿತುಕೊಂಡ ಅವರು, ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ದೀನಾಜ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ (ಈಗ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿದೆ ) ಖರೀದಿಸಿದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಅವರು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ೧೮ ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೮೬೧ ರಂದು ಸಾಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮರುದಿನ ನಿಧನರಾದರು. [೧೮] ಆಕೆಯ ಮರಣದ ನಂತರ, ಆಕೆಯ ಅಳಿಯಂದಿರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾಪೂಜೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಮುಂದಾದರು.

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಶಾಸ್ತ್ರ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬಂಗಾಳದ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯ ನವರತ್ನ ಅಥವಾ ಒಂಬತ್ತು ಗೋಪುರಗಳ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಮೂರು ಅಂತಸ್ತಿನ ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಮುಖ ದೇವಾಲಯವು ಮೇಲಿನ ಎರಡು ಅಂತಸ್ತಿನಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಹಾರಾಟದೊಂದಿಗೆ ಎತ್ತರದ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಇದು 46 feet (14 m) ಅಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಚದರ ಮತ್ತು 100 feet (30 m) ಎತ್ತರ. [೧೯] [೨೦]

ಗರ್ಭಾ ಗೃಹ ( ಗರ್ಭಗುಡಿ ) ಕಾಳಿ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ಭವತಾರಿಣಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಶಿವನ ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಬೆಳ್ಳಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸಾವಿರ ದಳಗಳ ಕಮಲದ ಸಿಂಹಾಸನದ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. [೨೧] [೨೨]

 
ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹನ್ನೆರಡು ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳು.

ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಆತ್-ಚಲ ಬಂಗಾಳದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಹನ್ನೆರಡು ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಾಲುಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಹೂಗ್ಲಿ ನದಿಯ ಘಾಟ್‌ನ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ ವಿಷ್ಣು ದೇವಾಲಯ ಅಥವಾ ರಾಧಾ ಕಾಂತ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಹಾರಾಟವು ಸ್ತಂಭಾಕಾರದ ಜಗುಲಿಗೆ ಮತ್ತು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಸಿಂಹಾಸನವಿದೆ.21+1⁄2-inch (550 mm) ಕೃಷ್ಣನ ವಿಗ್ರಹ ಮತ್ತು 16-inch (410 mm) ರಾಧೆಯ ವಿಗ್ರಹ. [೨೩] [೨೪]

ಗ್ಯಾಲರಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  •  
    ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವಕಾಳಿಯವಿಗ್ರಹದ ಹೆಸರುಭವತಾರಿಣಿ. ಬೆಲೆಬಾಳುವ ಆಭರಣಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪರಿಕರಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದೇವರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ.
  •  
    ರಾಮಕೃಷ್ಣಅವರು ೧೮೫೫ ರಲ್ಲಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅವರ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರ ರಾಮ್‌ಕುಮಾರ್ ಮುಖ್ಯ ಅರ್ಚಕರಿಗೆ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ, ಅವರು ರಾಮ್‌ಕುಮಾರ್ ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ಕೆಲಸವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.
  •  
    ಸ್ಯಾಮ್ಯುಯೆಲ್ ಬೋರ್ನ್ತೆಗೆದಕಲ್ಕತ್ತಾ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾರಕ್‌ಪುರದ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳಿಂದರಾಮನಾಥ ದೇವಾಲಯದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ.
  •  
    ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಎತ್ತರದ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.
  •  
    ಗೋಪುರಗಳ ಕ್ಲೋಸಪ್
  •  
    ದೇವಸ್ಥಾನದ ಅಂಕಣವರಾಂಡ
  •  
    ಗಂಗೆಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ದೇವಾಲಯ.
  •  
    ಐಕಾನಿಕ್ ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರ (ಸಿಂಹ ದ್ವಾರ সঁহ দুয়ার).

ಸಹ ನೋಡಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  1. ↑ "History of the temple". Dakshineswar Kali Temple. Retrieved 21 April 2018.
  2. ↑ "Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012.
  3. ↑ Roy, Diptimoy (2001). Paschimbanger Kali O Kalikshetra [Kali and Kali Temples in West Bengal] (in Bengali). Kolata: Mondal Book House. pp. 64–65.
  4. ↑ "কংক্রিটের আড়ালে মুখ ঢেকেছে মন্দিরশিল্প". www.anandabazar.com (in Bengali). Retrieved 2022-01-19.
  5. ↑ "রানিকাহিনি". www.anandabazar.com (in Bengali). Retrieved 2022-09-12.
  6. ↑ Basu, Debashish Ed (1990). Kolkatar Purakatha. pp. 71, 78.
  7. ↑ "History of the temple". Dakshineswar Kali Temple. Retrieved 21 April 2018.
  8. ↑ Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.
  9. ↑ Sen, Amiya P. (June 2006). "Sri Ramakrishna, the Kathamrita and the Calcutta middle classes: an old problematic revisited". Postcolonial Studies. 9 (2): 165–177. doi:10.1080/13688790600657835.
  10. ↑ Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.
  11. ↑ Rosen, Steven (2006). Essential Hinduism. Greenwood Publishing Group. pp. 201–202. ISBN 978-0-275-99006-0.
  12. ↑ "History of the temple". Dakshineswar Kali Temple. Retrieved 21 April 2018.
  13. ↑ "Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012.
  14. ↑ Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.
  15. ↑ Swami Chetanananda (2001). God lived with them. Advaita Ashrama. p. 655. ISBN 978-0-916356-79-8.
  16. ↑ Karkar, S.C. (2009). The Top Ten Temple Towns of India. Kolkota: Mark Age Publication. p. 91. ISBN 978-81-87952-12-1.
  17. ↑ Balakrishnan, S (9 May 2003). "Kali Mandir of Kolkata". The Hindu. Archived from the original on 11 June 2003. Retrieved 21 April 2018.
  18. ↑ "History of the temple". Dakshineswar Kali Temple. Retrieved 21 April 2018.
  19. ↑ "Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012."Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012.
  20. ↑ Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.
  21. ↑ "Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012."Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012.
  22. ↑ Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.
  23. ↑ "Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012."Dakshineswar - A Heritage". Government of West Bengal. Archived from the original on 2 September 2013. Retrieved 26 November 2012.
  24. ↑ Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.Swati Mitra, ed. (2011). Kolkata: City Guide. Goodearth Publications. ISBN 978-93-80262-15-4.
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ದಕ್ಷಿಣೇಶ್ವರ_ಕಾಳಿ_ದೇವಸ್ಥಾನ&oldid=1250920" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ