ಬ್ರಾಹುಯಿ ಭಾಷೆ

ಬ್ರಾಹುಯಿ (/brəˈhuːi / brə- brə- -ee ; Brahui; ಬ್ರಾಹ್ವಿ ಅಥವಾ ಬ್ರೋಹಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಕೆಲವು ಬ್ರಾಹುಯಿ ಜನರು ಮಾತನಾಡುವ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ . ಈ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇರಾನಿನ ಬಲುಚೆಸ್ತಾನ್, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ತುರ್ಕಮೆನಿಸ್ತಾನ್ ( ಮರ್ವ್ ಸುತ್ತಮುತ್ತ) ಮತ್ತು ಇರಾಕ್, ಕತಾರ್‌ನಲ್ಲಿನ ಬಹಿಷ್ಕೃತ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಸಮುದಾಯಗಳು ಚದುರಿದ ಸಣ್ಣ ಸಮುದಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್ ಇದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಹತ್ತಿರದ ದ್ರಾವಿಡ-ಮಾತನಾಡುವ ನೆರೆಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಿಂದ 1,500 kilometres (930 mi). ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಕಲಾತ್, ಖುಜ್ದಾರ್, ಮಸ್ತುಂಗ್, ಕ್ವೆಟ್ಟಾ, ಬೋಲನ್, ನಾಸಿರಾಬಾದ್, ನುಷ್ಕಿ ಮತ್ತು ಖರಾನ್ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಬ್ರಾಹೂಇ ಮಾತನಾಡುವವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಬ್ರಾಹುಯಿ براہوئی ಚಿತ್ರ:File:Brahui language.png
ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿರುವ  ಪ್ರದೇಶಗಳು:	ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ
ಪ್ರದೇಶ:	ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ್
ಒಟ್ಟು  ಮಾತನಾಡುವವರು:	ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ೨,೬೪೦,೦೦೦ (ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟು ಬಳಕೆದಾರರು ೨,೮೬೪,೪೦೦)
ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬ:	ಉತ್ತರ   ಬ್ರಾಹುಯಿ
ಬರವಣಿಗೆ:	ಪರ್ಸೋ-ಅರೇಬಿಕ್ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿ
ಅಧಿಕೃತ ಸ್ಥಾನಮಾನ
ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆ:	ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ
ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ:	ಬ್ರಾಹುಯಿ ಇಲಾಖೆ, ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ
ಭಾಷೆಯ ಸಂಕೇತಗಳು
ISO 639-1:	ಯಾವುದೂ ಇಲ್ಲ
ISO 639-2:	ಸೇರಿಸಬೇಕು
ISO/FDIS 639-3:	brh
Dravidian map.svg

ವಿತರಣೆ

2017 ರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರತಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹುಯಿಮಾತೃಭಾಷೆಯಾಗಿರುವ ಜನರ ಪ್ರಮಾಣ

ಬ್ರಾಹುಯಿಯು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕಲಾತ್, ಖುಜ್ದಾರ್ ಮತ್ತು ಮಸ್ತುಂಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ನೆರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ಹಾಗೆಯೇ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ್ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜನಾಂಗೀಯ ಗುಂಪಿನ ಅನೇಕ ಸದಸ್ಯರು ಹಿಂದಿನಿಂದಲೇ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಪರ್ಷಿಯನ್ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಅರಬ್ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ತುರ್ಕಮೆನಿಸ್ತಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಜ್ಞಾತ ಬ್ರಾಹುಯಿಸ್ ಇದ್ದಾರೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಬ್ರಾಹುಯಿ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಭಾಷೆಯೇ ಅಥವಾ ಹಿಂದೆ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷಾ ಕುಟುಂಬದ ಅವಶೇಷವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ಒಮ್ಮತವಿಲ್ಲ. ಜೋಸೆಫ್ ಎಲ್ಫೆನ್‌ಬೀನ್ (೧೯೮೯) ರ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ರಾಹುಯಿ ೩ನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಬಿಸಿ ಯಲ್ಲಿ ದ್ರಾವಿಡರು ವಾಯುವ್ಯ ಭಾರತಕ್ಕೆ ದ್ರಾವಿಡ ವಲಸೆಯ ಬಂದವರಾಗಿದ್ದರು. ಆದರೆ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಬಂದ ಇತರ ದ್ರಾವಿಡರಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಅವರು ಸರವಾನ್ ಮತ್ತು ಜಹ್ಲಾವಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಳಿದರು. ೨೦೦೦ ಬಿಸಿ ಗಿಂತ ಮೊದಲು. ಆದರೂ ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಇದನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ವಲಸೆ ಭಾಷೆಯಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಾರೆ. ೧೦೦೦ ಎಡಿ ಯ ನಂತರ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಮಧ್ಯ ಭಾರತದಿಂದ ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಹೋಗಬಹುದೆಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬ್ರಾಹುಯಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ನೆರೆಯ ಬಲೂಚಿ ಭಾಷಿಕರಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷಿಕರಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ದೂರವಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸುವ ಆನುವಂಶಿಕ ಪುರಾವೆಗಳಿಗೆ ಇದು ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಬ್ರಾಹುಯಿ ಶಬ್ದಕೋಶಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇರಾನಿನ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿದೆ. ಬಲೂಚಿ, ವಾಯುವ್ಯ ಇರಾನಿನ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ೧೦೦೦ ಎಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪಶ್ಚಿಮದಿಂದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು. ಒಬ್ಬ ವಿದ್ವಾಂಸರು ವಲಸೆಯನ್ನು ೧೩ ಅಥವಾ ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದಷ್ಟು ತಡವಾಗಿ ಇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬ್ರಾಹುಯಿ ಶಬ್ದಕೋಶವನ್ನು 35% ಪರ್ಸೋ-ಅರೇಬಿಕ್ ಮೂಲ, 20% ಬಲೂಚಿ ಮೂಲ, 20% ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಮೂಲ, 15% ದ್ರಾವಿಡ ಮೂಲ, ಮತ್ತು 10% ಅಜ್ಞಾತ ಮೂಲವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್ ಸೌತ್‌ವರ್ತ್ (೨೦೧೨) ಬ್ರಾಹುಯಿ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲ. ಆದರೆ ಉಳಿದ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಎಲಾಮೈಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ " ಝಗ್ರೋಸಿಯನ್ ಕುಟುಂಬ " ವನ್ನು ರೂಪಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ವಲಸೆಯ ಮೊದಲು ಪೂರ್ವ ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾದ ಭಾಗಗಳು ನೈಋತ್ಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ (ದಕ್ಷಿಣ ಇರಾನ್) ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿತು.

ಉಪಭಾಷೆಗಳು

ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಆಡುಭಾಷೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿಲ್ಲ. ಝಲವಾನಿ (ದಕ್ಷಿಣ, ಖುಜ್ದರ್ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ) ಮತ್ತು ಸರವಾನಿ (ಉತ್ತರ, ಕಲಾತ್ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ) ಉಪಭಾಷೆಗಳು *h ನ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಇದನ್ನು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಎಲ್ಫೆನ್ಬೀನ್ ೧೯೯೭) ಪರ್ಷಿಯನ್, ಬಲೂಚಿ ಮತ್ತು ಪಾಷ್ಟೋ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಇರಾನಿನ ಭಾಷೆಗಳಿಂದ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ.

ಧ್ವನಿಶಾಸ್ತ್ರ

ಬ್ರಾಹುಯಿ ಸ್ವರಗಳು ದೀರ್ಘ /aː eː iː oː uː/ ನಡುವಿನ ಭಾಗಶಃ ಉದ್ದದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ/aː eː iː oː uː/ ಮತ್ತು ಸಂಯುಕ್ತಾಕ್ಷರಗಳು /aɪ̯ aʊ̯/ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ /a i u/. ನೆರೆಯ ಇಂಡೋ-ಆರ್ಯನ್ ಮತ್ತು ಇರಾನಿಕ್ ಭಾಷೆಗಳ ಪ್ರಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಹ್ರಸ್ವ /e, o/ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. *e ಅನ್ನು a, ē ಮತ್ತು i ಮತ್ತು ∗o ನಿಂದ ō, u ಮತ್ತು a ಮೂಲ ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಸ್ವರಗಳು

	ನಾಲಗೆ ಮುಂಭಾಗ	ನಾಲಗೆ ಕೇಂದ್ರ	ನಾಲಗೆ ಹಿಂದೆ
ಉನ್ನತ	i iː		u uː
ಮಧ್ಯ	eː		oː
ಅವನತ		a aː

ಬ್ರಾಹುಯಿ ವ್ಯಂಜನಗಳು ಮೂರ್ಧನ್ಯನ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿರಹಿತ ಲ್ಯಾಟರಲ್ ಫ್ರಿಕೇಟಿವ್ [ɬ] ನಂತಹ ಹಲವಾರು ಘರ್ಷಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಧ್ವನಿ. ವ್ಯಂಜನಗಳು ಸಹ ಬಲೂಚಿಯ ಪದಗಳಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಹೆಚ್ಚು ಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಅನುನಾಸಿಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಎಲ್ಫೆನ್‌ಬೀನ್ ೧೯೯೩).

ವ್ಯಂಜನಗಳು

	ಓಷ್ಠ್ಯ		ದಂತ್ಯ		ಮೂರ್ಧನ್ಯ		ತಾಲವ್ಯ		ಕಂಠ್ಯ		ಗಳಕುಹರಿ
ಅನುನಾಸಿಕ		m		n		ɳ				( ŋ )
ನಿಲ್ಲಿಸು	p	b	t	d	ʈ	ɖ	t͡ʃ	d͡ʒ	k	ɡ	ʔ
ಘರ್ಷ	f		s	z			ʃ	ʒ	x	ɣ	h
ಪಾರ್ಶ್ವ			ɬ	l
ಕಂಪನ				ɾ		ɽ
ಜಾರಿಸು								j		w

ಒತ್ತಡ

ಬ್ರಾಹುಯಿಯಲ್ಲಿನ ಒತ್ತಡವು ಪ್ರಮಾಣ-ಆಧಾರಿತ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಮೊದಲ ದೀರ್ಘ ಸ್ವರ ಅಥವಾ ಸಂಯುಕ್ತದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ವರಗಳು ಹ್ರಸ್ವವಾಗಿದ್ದರೆ ಮೊದಲ ಉಚ್ಚಾರಾಂಶದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಕ್ಷರಶೈಲಿ

ಪರ್ಸೋ-ಅರೇಬಿಕ್ ಲಿಪಿ

ಬ್ರಾಹುಯಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, " ڷ ", ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ನಸ್ತಲಿಕ್ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.

ಬ್ರಾಹುಯಿ ಮಾತ್ರ ದ್ರಾವಿಡ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು, ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಆಧಾರಿತ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ; ಬದಲಿಗೆ, ಇದನ್ನು ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಿಂದ ಅರೇಬಿಕ್ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ, ಉರ್ದು ಮೂಲದ ನಸ್ತಲಿಕ್ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಕ್ಷರ	ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಸಮಾನ	ಐಪಿಎ
ا	á, a, i, u	/aː/, /ə/, /ɪ/, /ʊ/
ب	b	/b/
پ	p	/p/
ت	t	/t/
ٹ	ŧ	/ʈ/
ث	(s)	/s/
ج	j	/d͡ʒ/
چ	c	/t͡ʃ/
ح	(h)	/h/
خ	x	/x/
د	d	/d/
ڈ	đ	/ɖ/
ذ	(z)	/z/
ر	r	/ɾ/
ڑ	ŕ	/ɽ/
ز	z	/z/
ژ	ź	/ʒ/
س	s	/s/
ش	ş	/ʃ/
ص	(s)	/s/
ض	(z)	/z/
ط	(t)	/t/
ظ	(z)	/z/
ع	', (a), (i), (u)	/ʔ/, /ə/, /ɪ/, /ʊ/
غ	ģ	/ɣ/
ف	f	/f/
ق	(k)	/k/
ک	k	/k/
گ	g	/ɡ/
ل	l	/l/
ڷ	ļ	/ɬ/
م	m	/m/
ن	n	/n/
ں	ń	/ɳ/
و	v, o, ú	/w~ʋ/, /o/, /u/
ہ	h	/h/
ھ	(h)	/h/
ی	y, í	/j/, /iː/
ے	e	/eː/

ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿ

ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಬ್ರೋಲಿಕ್ವಾ ( ಬ್ರಾಹುಯಿ ರೋಮನ್ ಲಿಕ್ವಾರ್‌ನ ಸಂಕ್ಷೇಪಣ) ಹೆಸರಿನ ರೋಮನ್-ಆಧಾರಿತ ಅಕ್ಷರ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಕ್ವೆಟ್ಟಾದಲ್ಲಿನ ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಭಾಷಾ ಮಂಡಳಿಯು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ತಾಲಾರ್ ಪತ್ರಿಕೆಯು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಕೆಳಗಿರುವ ಹೊಸ ಪ್ರಚಾರದ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಬಸಗಲ್(Bráhuí Báşágal) ಬ್ರೋಲಿಕ್ವಾ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿ:

b

á

p

í

s

y

ş

v

x

e

z

ź

ģ

f

ú

m

n

l

g

c

t

ŧ

r

ŕ

d

o

đ

h

j

k

a

i

u

ń

ļ

ಉಚ್ಛಾರಣೆ ಹೊಂದಿರುವ ಅಕ್ಷರಗಳು ದೀರ್ಘ ಸ್ವರಗಳು, ನಂತರದ ದಂತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೂರ್ಧನ್ಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು, ಧ್ವನಿಯ ಕಂಠ್ಯ ಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿರಹಿತ ಪಾರ್ಶ್ವ ಘರ್ಷ.

ಮಾದರಿ ಪಠ್ಯ

ಆಂಗ್ಲ

All human beings are born free and equal in dignity and rights. They are endowed with reason and conscience and should act towards one another in a spirit of brotherhood.

ಎಲ್ಲಾ ಮಾನವರು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಘನತೆ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ವಿವೇಚನೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಹೋದರತ್ವದ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಪರಸ್ಪರ ವರ್ತಿಸಬೇಕು.

ಅರೇಬಿಕ್ ಲಿಪಿ

مُچَّا اِنسَاںک آجو او اِزَّت نَا رِد اَٹ بَرےبَر وَدِى مَسُّنو. اوفتے پُهِى او دَلِىل رَسےںگَانے. اَندَادے وفتے اَسِ اےلو تون اِىلُمِى اے وَدِّفوئِى اے.

ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಲಿಪಿ

Muccá insáńk ájo o izzat ná rid aŧ barebar vadí massuno. Ofte puhí o dalíl raseńgáne. andáde ofte asi elo ton ílumí e vaddifoí e.

ಅಳಿವಿನಂಚಿನ ಸ್ಥಿತಿ

೨೦೦೯ರ ಯುನೆಸ್ಕೋ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಅಳಿವಿನ ಅಪಾಯವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ೨೭ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು "ಅಸುರಕ್ಷಿತ" ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾಳಜಿಯ ಐದು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ (ಅಸುರಕ್ಷಿತ, ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ, ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ, ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಮತ್ತು ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ) ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಅಪಾಯದ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಅಂದಿನಿಂದ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು "ದುರ್ಬಲ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು

ತಲಾರ್ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಭಾಷೆಯ ಮೊದಲ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಹೊಸ ರೋಮನ್ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು "ಆಧುನಿಕ ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರವಚನದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಬ್ರಾಹುಯಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ."

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಆನ್‌ಲೈನ್ ಬ್ರಾಹುಯಿ ನಿಘಂಟು Archived 2012-01-27 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಅಲ್ಲಾ ಬಕ್ಷ್ ಅವರಿಂದ ಬಿರೌಹಿ ಭಾಷೆಯ ಕೈಪಿಡಿ (1877)
• ಬ್ರಾಹುಯಿ ಭಾಷಾ ಮಂಡಳಿಯು Archived 2012-06-07 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• Bráhuí Báşágal (Brahui Alphabet) Archived 2012-11-14 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಬ್ರಾಹುಯಿ ಭಾಷೆಯ ವಿವರ
• ಬ್ರಾಹುಯಿ ಕುರಿತ ವಿದ್ವತ್ಪೂರ್ಣ ಕೃತಿಗಳ ಭಾಗಶಃ ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ
• ಬ್ರಿಟಾನಿಕಾ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಭಾಷೆ
• ಗ್ಲೋಬಲ್ ಲೆಕ್ಸಿಕೋಸ್ಟಾಟಿಸ್ಟಿಕಲ್ ಡೇಟಾಬೇಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹುಯಿ ಮೂಲ ನಿಘಂಟು