ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ಹಜ್

ಹಜ್ ( /h ɑː dʒ / ; [೧] ಅರೇಬಿಕ್: حَجّ Ḥajj ; ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಡ್ಜ್, ಹಡ್ಜಿ ಅಥವಾ ಹಜ್ ಎಂದು ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ) ಇದು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಮೆಕ್ಕಾದಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯಾಗಿದ್ದು [೨]ಹಜ್ ಕಡ್ಡಾಯವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ವಯಸ್ಕ ಮುಸ್ಲಿಮರು ತಮ್ಮ ಹಜ್ ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮನೆಯನ್ನು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಬೇಕು.[೩] [೪] [೫]

ಹಜ್
الحج
2010 ರಲ್ಲಿ ಹಜ್ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಕಾದಲ್ಲಿರುವ ಅಲ್-ಮಸ್ಜಿದ್ ಅಲ್-ಹರಾಮ್ ಮಸೀದಿ ಯಾತ್ರಿಕರು
ಸ್ಥಿತಿActive
ಆವರ್ತನAnnual
ಸ್ಥಳ (ಗಳು)ಮೆಕ್ಕಾ
ಅಕ್ಷಾಂಶ ರೇಖಾಂಶಗಳು21°25′22.3″N 39°49′32.6″E / 21.422861°N 39.825722°E / 21.422861; 39.825722
ರಾಷ್ಟ್ರಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಅ
ಹಾಜರಿ2,489,406 (2019)
(10,000 limit in 2020 COVID-19 ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ)
(60,000 limit in 2021 due to COVID-19)
1,000,000 (2022)
ಮಿನಾ ನಗರದಲ್ಲಿ ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ ಟೆಂಟ್‌ಗಳು (ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ), ಮೆಕ್ಕಾದಿಂದ 2 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರ.

ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಹಜ್ ಎಂಬುದು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಪವಿತ್ರ ನಗರವಾದ ಮೆಕ್ಕಾದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಬಾ, "ಅಲ್ಲಾಹನ ಮನೆ" ಗೆ ಮಾಡಿದ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಇಸ್ಲಾಮಿನ ಐದು ಸ್ತಂಭಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಜೊತೆಗೆ [ಶಹಾದಃ] Error: {{Lang}}: Non-latn text/Latn script subtag mismatch (help) (ಅಲ್ಲಾ (ದೇವರು) ಹೊರತು ಬೇರೆ ದೇವರು ಇಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬುವ ಪ್ರಮಾಣ) [೬], ಸಲಾತ್ (ಪ್ರಾರ್ಥನೆ), ಝಕಾತ್(ಭಿಕ್ಷೆ) ಮತ್ತು ಸೌಮ್ (ರಂಜಾನ್ ಉಪವಾಸ). ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಹೋದರತ್ವವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಹ ಮುಸ್ಲಿಂ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಅವರ ಐಕಮತ್ಯದೊಂದಿಗೆ ದೇವರಿಗೆ ( ಅಲ್ಲಾ ) ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾಗುವ ಹಜ್ ವಾರ್ಷಿಕ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ.[೭] [೮] ಹಜ್ ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥ "ಕಾಬಾಕ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ", ಮುಸ್ಲಿಮರು ತಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಲೌಕಿಕ ಪಾಪಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಗಳನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಲು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಸುದೀರ್ಘ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರಯಾಣ. ಇದು ಸಾವಿನ ನಂತರದ ಪ್ರಯಾಣದ ಬಾಹ್ಯ ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಒಳ್ಳೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಆಂತರಿಕ ಕ್ರಿಯೆ ಎರಡನ್ನೂ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.[೯] ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ಕೊನೆಯ ತಿಂಗಳಾದ ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾದ 8 ರಿಂದ 12 ಅಥವಾ 13[೧೦] ವರೆಗೆ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ಐದರಿಂದ ಆರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೧೧] ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಚಾಂದ್ರಮಾನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವರ್ಷವು ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹನ್ನೊಂದು ದಿನಗಳು ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ. ಹಜ್ ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ದಿನಾಂಕವು ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. 2023 AD (1444 AH ), ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾ 19 ಜೂನ್ ನಿಂದ 18 ಜುಲೈ ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ.

ಹಜ್ 7 ನೇ ಶತಮಾನದ ಎಡಿ ಯಿಂದ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಪ್ರವಾದಿ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಅವರ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ, ಆದರೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾದ ಮೆಕ್ಕಾ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ಆಚರಣೆಯು ಅಬ್ರಹಾಮನ ಕಾಲದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ಹಜ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮುಸ್ಲಿಂ ಜನರ ಮೆರವಣಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಹಜ್‌ನ ವಾರದಲ್ಲಿ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಕಾದಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಪೂರ್ವದ ಆಚರಣೆಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ (ಮುಹಮ್ಮದ್ ಅವರು ಸುಧಾರಿಸಿದ್ದಾರೆ): ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಒಂದೇ ತುಂಡು ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ( ಇಹ್ರಾಮ್ ), ಕಾಬಾದ ಸುತ್ತಲೂ ಏಳು ಬಾರಿ ಅಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರವಾಗಿ ನಡೆದು (ಘನಾಕಾರದ ಕಟ್ಟಡ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ದಿಕ್ಕು ), ಕಾಬಾದ ಮೂಲೆಯ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಕಪ್ಪು ಕಲ್ಲಿಗೆ ಮುತ್ತಿಕ್ಕಿ, ಸಫಾ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ವೇಗವಾಗಿ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಕ್ಕೆ ನಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮರ್ವಾ ಏಳು ಬಾರಿ, ನಂತರ ಝಮ್ಝಮ್ ಬಾವಿಯಿಂದ ಕುಡಿಯುತ್ತಾರೆ, ಜಾಗರಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಲು ಅರಾಫತ್ ಪರ್ವತದ ಬಯಲಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ, ಮುಜ್ದಲಿಫಾದ ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾತ್ರಿಯನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮೂರು ಕಂಬಗಳ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುವ ಮೂಲಕ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ದೆವ್ವದ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲೆಸೆಯುತ್ತಾರೆ. ಜಾನುವಾರುಗಳ ತ್ಯಾಗದ ನಂತರ (ಚೀಟಿ ಬಳಸಿ ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಬಹುದು), ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ತಲೆಯನ್ನು ಕ್ಷೌರ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಟ್ರಿಮ್ ಮಾಡುವುದು (ಪುರುಷರಾಗಿದ್ದರೆ) ಅಥವಾ ಅವರ ಕೂದಲಿನ ತುದಿಗಳನ್ನು (ಹೆಣ್ಣಾಗಿದ್ದರೆ) ಟ್ರಿಮ್ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈದ್ ಅಲ್-ಅಧಾ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಜಾಗತಿಕ ಉತ್ಸವದ ಆಚರಣೆಯು ನಂತರ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. [೧೨] [೧೩] [೧೪] ಮುಸ್ಲಿಮರು ಉಮ್ರಾವನ್ನು ಸಹ ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದು ( ಅರೇಬಿಕ್: عُمرَة ), ಅಥವಾ ವರ್ಷದ ಇತರ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೆಕ್ಕಾಗೆ "ಕಡಿಮೆ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ" ಮಾಡವರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಉಮ್ರಾ ಹಜ್‌ಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರು ತಮ್ಮ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಜ್ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಲು ಆಸಕ್ತರಿದ್ದರೆ ಅವರು ಹಜ್‌ಗೆ ಬಾದ್ಯರಾಗುತ್ತಾರೆ.[೧೫]

ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಅರೇಬಿಕ್: حج ಅಕ್ಷರ  [ħædʒ, ħæɡ] ಹೀಬ್ರೂ:חג ಹೋಲುತ್ತದೆ ḥag [χaɡ], ಇದರರ್ಥ " ರಜಾ ", ತ್ರಿಭಾಷಾ ಸೆಮಿಟಿಕ್ ಮೂಲದಿಂದ ح-ج-ج . ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿ ಹಬ್ಬವು ಬಲಿಯ ಹಬ್ಬವನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಇಸ್ಲಾಂನಲ್ಲಿ, ಮೆಕ್ಕಾಗೆ ಹಜ್ ಅನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಕಾಬಾದ ಸುತ್ತಲೂ ಸುತ್ತಬೇಕು ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಬೇಕು.[೧೬]

ಇತಿಹಾಸ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
602 AH (1205 CE) ದಿನಾಂಕದ ಹಜ್ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ.
 
1907 ರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರವು ಮೆಕ್ಕಾದ ಗ್ರೇಟ್ ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಬಾದ ಬಳಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ
ಹಜ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಾಬಾ

ಹಜ್‌ನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮುಹಮ್ಮದ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.[೧೭] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕುರಾನ್ ಪ್ರಕಾರ, ಹಜ್‌ನ ಅಂಶಗಳು ಅಬ್ರಹಾಮನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿನವು. ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಬ್ರಹಾಂ ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಹಾಜರ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಮಗ ಇಸ್ಮಾಯೆಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನ ಮೆಕ್ಕಾದ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬಿಡಲು ದೇವರು ಆದೇಶಿಸಿದನು. ನೀರಿನ ಹುಡುಕಾಟದಲ್ಲಿ, ಹಜಾರ್ ಹತಾಶವಾಗಿ ಸಫಾ ಮತ್ತು ಮರ್ವಾ ಎಂಬ ಎರಡು ಬೆಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ಏಳು ಬಾರಿ ಓಡಿದನು. ಆದರೆ ಯಾವುದೂ ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ. ಹತಾಶೆಯಿಂದ ಇಶ್ಮಾಯೆಲ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ, ಮಗು ತನ್ನ ಕಾಲಿನಿಂದ ನೆಲವನ್ನು ಗೀಚುವುದನ್ನು ಅವಳು ನೋಡಿದಳು ಮತ್ತು ಅವನ ಪಾದದ ಕೆಳಗೆ ನೀರಿನ ಕಾರಂಜಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು.[೧೮] ನಂತರ, ಅಬ್ರಹಾಮನಿಗೆ ಕಾಬಾವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಆಜ್ಞಾಪಿಸಲಾಯಿತು (ಅವನು ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಾಡಿದನು) ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ ಮಾಡಲು ಜನರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು.[೧೯] ಖುರಾನ್ ಈ ಘಟನೆಗಳನ್ನು 2:124–127 ಮತ್ತು 22:27–30 ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.[೨೦] ಪ್ರಧಾನ ದೇವದೂತ ಗೇಬ್ರಿಯಲ್ ಸ್ವರ್ಗದಿಂದ ಕಪ್ಪು ಕಲ್ಲನ್ನು ಕಾಬಾಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಲು ತಂದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨೧]

ಹಜ್ ಸಮಯ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಜ್ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ (ಹಿಜ್ರಿ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಅಥವಾ AH ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಚಂದ್ರನ ವಾರ್ಷಿಕ ದಿನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.[೨೨] [೨೩] ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ಹನ್ನೆರಡನೇ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ತಿಂಗಳು 1 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ 10 ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾದಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವ ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಜ್‌ನ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ಹತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, 9 ನೇ ದುಲ್-ಹಿಜ್ಜಾವನ್ನು ಅರಾಫಾ ದಿನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ದಿನವನ್ನು ಹಜ್ ದಿನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಚಂದ್ರನ ಕಾರಣ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವರ್ಷವು ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಸುಮಾರು ಹನ್ನೊಂದು ದಿನಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ, ಹಜ್ ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ದಿನಾಂಕವು ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ, ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯು ಹನ್ನೊಂದು ದಿನಗಳು (ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಹತ್ತು ದಿನಗಳು) ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.[೨೩] [೨೪] ಇದು ಹಜ್ ಋತುವಿನ ಒಂದು ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಬೀಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಪ್ರತಿ 33 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿದ್ಯಮಾನವು ಕೊನೆಯ ಬಾರಿ 2006 ರಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು.[೨೫]

ಕೆಳಗಿನ ಕೋಷ್ಟಕವು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹಜ್‌ನ ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ (ದಿನಾಂಕಗಳು ಹಿಜ್ರಿ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ 9 ಧುಲ್-ಹಿಜ್ಜಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ). ನಿರೀಕ್ಷಿತ ದಿನಾಂಕಗಳು ಅಂದಾಜು:

ಆಹ್ ಗ್ರೆಗೋರಿಯನ್ ದಿನಾಂಕ
1432 2011, 5 ನವೆಂಬರ್ [೨೬]
1433 2012, 25 ಅಕ್ಟೋಬರ್
1434 2013, 14 ಅಕ್ಟೋಬರ್ [೨೭] [೨೮]
1435 2014, 3 ಅಕ್ಟೋಬರ್ [೨೯]
1436 2015, 23 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ [೩೦]
1437 2016, 11 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ [೩೧] [೩೨]
1438 2017, 31 ಆಗಸ್ಟ್ [೩೩]
1439 2018, 20 ಆಗಸ್ಟ್ [೩೪]
1440 2019, 10 ಆಗಸ್ಟ್ [೩೪]
1441 2020, 30 ಜುಲೈ [೩೪]
1442 2021, 19 ಜುಲೈ [೩೪]
1443 2022, 8 ಜುಲೈ [೩೪]
1444 2023, 27 ಜೂನ್ [೩೪]

ವಿಧಿಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ಹಜ್‌ನ ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ವಿಧಿಗಳ ರೇಖಾಚಿತ್ರ

ಫಿಕ್ಹ್ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಹಜ್‌ನ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ರೀತಿಯನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಯಾತ್ರಿಕರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಜ್ನ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪೂರೈಸಲು ಕೈಪಿಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಣಿತ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.[೩೫] ಹಜ್ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ, ಯಾತ್ರಿಕರು ಮುಹಮ್ಮದ್ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಅಬ್ರಹಾಂಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾರೆ. [೩೬]

ಇಹ್ರಾಮ್

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಇಹ್ರಾಮ್ ಎನ್ನುವುದು ವಿಶೇಷ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸ್ಥಿತಿ, ಪವಿತ್ರತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ನೀಡಿದ ಹೆಸರು, ಇದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಹಜ್ ಆಚರಣೆಯ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.[೩೭] [೩೮] ಮಿಕಾತ್‌ಗೆ ಆಗಮಿಸಿದ ನಂತರ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ತಲುಪುವ ಮೊದಲು ಅವರು ಎಲ್ಲಿಂದ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇಹ್ರಾಮ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯಾತ್ರಿಕರು ಇಹ್ರಾಮ್ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ, ಅವರು ಕೆಲವು ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಬೇಕು.[೩೯] ಇಹ್ರಾಮ್‌ನಲ್ಲಿರುವಾಗ, ಪುರುಷರು ಎರಡು ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕು, ಒಂದು ಸೊಂಟದ ಸುತ್ತಲೂ ಮೊಣಕಾಲಿನ ಕೆಳಗೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದನ್ನು ಎಡ ಭುಜದ ಮೇಲೆ ಸುತ್ತಿ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ತ್ರೀಯರು ಸಾಮಾನ್ಯ ಉಡುಪನ್ನು ಧರಿಸುವರು, ಕೈಗಳು ಮತ್ತು ಮುಖವನ್ನು ಮುಚ್ಚುವುದಿಲ್ಲ; ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಡುಗೆಯ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ಥಿತಿ.[೪೦]  ಇತರ ನಿಷೇಧಗಳಲ್ಲಿ ಉಗುರುಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದು, ದೇಹದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗವನ್ನು ಕ್ಷೌರ ಮಾಡುವುದು, ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವುದು; ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು, ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವುದು, ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದು, ತಲೆ (ಪುರುಷರಿಗೆ) ಅಥವಾ ಮುಖ ಮತ್ತು ಕೈಗಳನ್ನು (ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ) ಮುಚ್ಚುವುದು; ಮದುವೆಯಾಗುದಿ; ಅಥವಾ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಒಯ್ಯುವುದು ಇರುವುದಿಲ್ಲ.[೩೭] [೪೧]

ಇಹ್ರಾಮ್ ಎಂಬುದು ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ಬಡವ ಎಂಬ ಭೇದವಿಲ್ಲದೆ ದೇವರ ಮುಂದೆ ಎಲ್ಲಾ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ.[೪೨] ಅಂತಹ ಹೊಲಿಯದ ಬಿಳಿ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಭೌತಿಕ ಆಡಂಬರದಿಂದ ದೂರವಿದ್ದು, ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅವನನ್ನು ಮುಳುಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಬಟ್ಟೆಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ ಮತ್ತು ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ಬಾಹ್ಯ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇಹ್ರಾಮ್‌ನ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕೆತೆಯ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಹ್ರಾಮ್ ಬಟ್ಟೆಯು ಸಾವಿನ ನಂತರ ಧರಿಸಿರುವ ಹೆಣದ ಜ್ಞಾಪನೆಯಾಗಿದೆ.[೪೩]

ತವಾಫ್ ಮತ್ತು ಸಾಯಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ತವಾಫ್ ನಿನಿರ್ದೇಶನ ಕಾಬಾದ ಸುತ್ತಲೂ

ತವಾಫ್ ಆಚರಣೆ ಕಾಬಾದ ಸುತ್ತಲೂ ಅಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರವಾಗಿ ಏಳು ಬಾರಿ ನಡೆಯುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೪೪] ಅಲ್-ಮಸ್ಜಿದ್ ಅಲ್-ಹರಾಮ್‌ಗೆ ಆಗಮಿಸಿದ ನಂತರ, ಉಮ್ರಾ ಭಾಗವಾಗಿ ಅಥವಾ ತವಾಫ್ ಸ್ವಾಗತ ಆಗಿ ಯಾತ್ರಿಕರು ಆಗಮನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.[೪೫] ತವಾಫ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ , ಯಾತ್ರಿಕರು ಹತೀಮ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ - ಕಾಬಾದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶ - ಅವರ ಮಾರ್ಗದ ಒಳಗೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್ ಕಪ್ಪು ಕಲ್ಲಿನ ಚುಂಬನ ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಶದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಯಾತ್ರಿಕರು ಕಲ್ಲನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತಲ್ಬಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಪಠಿಸುತ್ತಾರೆ.[೪೬] ಜನಸಂದಣಿಯಿಂದಾಗಿ ಕಲ್ಲನ್ನು ಚುಂಬಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ, ಯಾತ್ರಿಕರು ಪ್ರತಿ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬಲಗೈಯಿಂದ ಕಲ್ಲಿನ ಕಡೆಗೆ ತೋರಿಸಬಹುದು. ತಿನ್ನುವುದನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ನಿರ್ಜಲೀಕರಣದ ಅಪಾಯದಿಂದಾಗಿ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಮೂರು ಸುತ್ತುಗಳನ್ನು ರಮಾಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ನಾಲ್ಕನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ವಿರಾಮದ ವೇಗದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪುರುಷರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ತವಾಫ್ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಮಸೀದಿಯ ಒಳಗೆ ಕಾಬಾದ ಸಮೀಪವಿರುವ ಅಬ್ರಹಾಂ (ಮುಕಾಮ್ ಇಬ್ರಾಹಿಂ) ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಎರಡು ರಕಾತ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.[೪೭] [೪೮] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹಜ್ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂದಣಿಯಿಂದಾಗಿ, ಅವರು ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ, ಯಾತ್ರಿಕರು ಝಮ್ಝಮ್ ಬಾವಿಯಿಂದ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಮಸೀದಿಯಾದ್ಯಂತ ಕೂಲರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. [೪೯]

ಕಾಬಾದ ಸುತ್ತಲಿನ ಸರ್ಕ್ಯೂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ನೆಲದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ತವಾಫ್ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂದಣಿಯಿಂದಾಗಿ ಈಗ ಮಸೀದಿಯ ಮೊದಲ ಮಹಡಿ ಮತ್ತು ಛಾವಣಿಯ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ವಿಧಿಯು ತವಾಫ್ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ದೇವರ ಏಕತೆ, ಯಾತ್ರಿಕರ ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವು ದೇವರ ಮನೆಯ ಸಂಕೇತವಾದ ಕಾಬಾದ ಸುತ್ತಲೂ ಚಲಿಸಬೇಕು. ಯಾವುದೇ ಲೌಕಿಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯು ಅವನನ್ನು ಈ ಮಾರ್ಗದಿಂದ ವಿಚಲಿತಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ತೌಹಿದ್ ಮಾತ್ರ ಅವನನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಬೇಕು. ತವಾಫ್ ಮುಸ್ಲಿಮರ ಏಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ತವಾಫ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲರೂ ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ಕಾಬಾವನ್ನು ಸುತ್ತುತ್ತಾರೆ.[೫೦]

ಹಜ್‌ನ ಮೊದಲ ದಿನ: 8ನೇ ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾ (ತಾರ್ವಿಯಾ ದಿನ)

ಬದಲಾಯಿಸಿ

8 ನೇ ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾದಲ್ಲಿ, ಯಾತ್ರಿಕರು ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಮತ್ತೆ ಇಹ್ರಾಮ್ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆ ಮಾಡುವ ತಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಹ್ರಾಮ್‌ನ ನಿಷೇಧಗಳು ಈಗ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ.

ತಾರ್ವಿಯಾ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಜಾಫರ್ ಅಲ್-ಸಾದಿಕ್ ಅವರ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾದ 8 ನೇ ದಿನದಂದು ಅರಾಫತ್ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿ ನೀರಿಲ್ಲದ ಕಾರಣವನ್ನು ಅವರು ವಿವರಿಸಿದರು. ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಅರಾಫತ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಬಯಸಿದರೆ, ಅವರು ಮೆಕ್ಕಾದಿಂದ ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ತಾವೇ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾಗಾಗಿ ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ಸಾಕಷ್ಟು ಕುಡಿಯಲು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಈ ದಿನವನ್ನು ತಾರ್ವಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೫೧] ಅಂದರೆ ಅರೇಬಿಕ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಗಿಸುವುದು.[೫೨] ತಾರ್ವಿಯಾ ದಿನವು ಹಜ್ ಆಚರಣೆಯ ಮೊದಲ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ, ಹುಸೇನ್ ಇಬ್ನ್ ಅಲಿ ಮೆಕ್ಕಾದಿಂದ ಕರ್ಬಲಾಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.[೫೩] ಮುಹಮ್ಮದ್ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ತಾರ್ವಿಯಾ ದಿನಕ್ಕೆ ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು.[೫೨]

ಮಿನಾ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ಹಜ್ ದಿನದಂದು ಮೌಂಟ್ ಅರಾಫತ್ ಬಳಿ ಇಹ್ರಾಮ್ ಧರಿಸಿದ ಯಾತ್ರಿಕರು
 
ಹಜ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೌಂಟ್ ಅರಾಫತ್

ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾದ 8 ರಂದು ಬೆಳಗಿನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ, ಯಾತ್ರಿಕರು ಮಿನಾಗೆ ತೆರಳುತ್ತಾರೆ ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಡೀ ದಿನವನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಾಹ್ನವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ (ಗಮನಿಸಿ: ಶುಕ್ರವಾರ, ಶುಕ್ರವಾರದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಧುಹ್ರ್ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಬದಲಿಗೆ ಮಿನಾದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ), ಮಧ್ಯಾಹ್ನ, ಸಂಜೆ, ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ.[೫೪] ಮರುದಿನ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ, ಅವರು ಅರಾಫತ್‌ಗೆ ಹೋಗಲು ಮಿನಾದಿಂದ ಹೊರಡುತ್ತಾರೆ.

ಎರಡನೇ ದಿನ: 9ನೇ ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾ (ಅರಾಫಾ ದಿನ)

ಬದಲಾಯಿಸಿ

9 ನೇ ದುಲ್-ಹಿಜ್ಜಾವನ್ನು ಅರಾಫಾ ದಿನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ದಿನವನ್ನು ಹಜ್ ದಿನ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೫೫]

ಅರಾಫತ್

ಬದಲಾಯಿಸಿ

9 ನೇ ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಮೊದಲು, ಯಾತ್ರಿಕರು ಸುಮಾರು 20 kilometres (12 mi) ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮೆಕ್ಕಾದ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಬಂಜರು ಮತ್ತು ಬಯಲು ಭೂಮಿಯಾದ ಅರಾಫತ್‌ಗೆ ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ.[೫೬] ಅವರು ಚಿಂತನಶೀಲ ಜಾಗರಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ಪಾಪಗಳಿಗೆ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಪಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ದೇವರ ಕರುಣೆಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ತಲುಪಿಸುವ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವಿದ್ವಾಂಸರಿಂದ ಧರ್ಮೋಪದೇಶವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಜಬಲ್ ಅಲ್-ರಹ್ಮಾ (ದ ಮೌಂಟ್ ಆಫ್ ಮರ್ಸಿ)[೫೭] ಅಲ್ಲಿಂದ ಮುಹಮ್ಮದ್ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ ಧರ್ಮೋಪದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಾಹ್ನದಿಂದ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದವರೆಗೆ,[೫೬] ಇದನ್ನು 'ದೇವರ ಮುಂದೆ ನಿಲ್ಲುವುದು' (ವುಕುಫ್) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಹಜ್‌ನ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ವಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.[೩೭] ಮಸ್ಜಿದ್ ಅಲ್-ನಮಿರಾದಲ್ಲಿ, ಯಾತ್ರಿಕರು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.[೫೮] ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಯೊಬ್ಬರು ಮಧ್ಯಾಹ್ನವನ್ನು ಅರಾಫತ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಳೆಯದಿದ್ದರೆ ಅವರ ಹಜ್ ಅನ್ನು ಅಮಾನ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೫೬]

ಮುಜ್ದಲಿಫಾ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
ಮುಜ್ದಲಿಫಾದಲ್ಲಿ ಯಾತ್ರಿಕರು

ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಅರಾಫತ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಗ್ರಿಬ್ (ಸೂರ್ಯಾಸ್ತ) ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಮಾಡದೆ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ನಂತರ ಮುಜ್ದಲಿಫಾಗೆ ಅರಾಫತ್‌ನಿಂದ ಹೊರಡಬೇಕು.[೫೯] ಮುಜ್ದಲಿಫಾ ಅರಾಫತ್ ಮತ್ತು ಮಿನಾ ನಡುವಿನ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪಿದ ನಂತರ, ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಮಗ್ರಿಬ್ ಮತ್ತು ಇಶಾ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ರಾತ್ರಿಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಮತ್ತು ತೆರೆದ ಆಕಾಶದೊಂದಿಗೆ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಮಲಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ದೆವ್ವದ ( ಶೈತಾನ ) ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲು ಹೊಡೆಯುವ ಮರುದಿನದ ಆಚರಣೆಗಾಗಿ ಬೆಣಚುಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ. [೬೦]

ಮೂರನೇ ದಿನ: 10 ನೇ ಧು ಅಲ್-ಹಿಜ್ಜಾ (ಕುರ್ಬಾನ್ ದಿನ)

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಬೆಳಗಿನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ನಂತರ, ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಮುಜ್ದಲಿಫಾದಿಂದ ಮಿನಾಗೆ ತೆರಳುತ್ತಾರೆ.

ರಾಮಿ ಅಲ್-ಜಮಾರತ್

ಬದಲಾಯಿಸಿ
 
2006 ರ ಹಜ್ ಸಮಯದಲ್ಲಿ "ರಾಮಿ ಅಲ್-ಜಮಾರತ್" (ಸೈತಾನನ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲು ಹಾಕುವುದು) ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು

ಮಿನಾದಲ್ಲಿ, ಯಾತ್ರಿಕರು ಸೂರ್ಯೋದಯದಿಂದ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದವರೆಗೆ ಏಳು ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುವ ಮೂಲಕ ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಸೈತಾನನ (ರಾಮಿ ಅಲ್-ಜಮಾರಾತ್) ಮೂರು ಸ್ತಂಭಗಳಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಜಮ್ರತ್ ಅಲ್-ಅಕಾಬಾ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.[೬೧]  ] ಉಳಿದ ಎರಡು ಕಂಬಗಳಿಗೆ (ಜಮಾರಾ) ಈ ದಿನ ಕಲ್ಲೆಸೆಯುವುದಿಲ್ಲ.[೬೨] ಈ ಕಂಬಗಳು ಸೈತಾನನನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.[೬೩] ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಬಹು-ಹಂತದ ಜಮಾರಾತ್ ಸೇತುವೆಗೆ ಇಳಿಜಾರುಗಳನ್ನು ಹತ್ತುತ್ತಾರೆ, ಇದರಿಂದ ಅವರು ತಮ್ಮ ಬೆಣಚುಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಜಮಾರಾತ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಸೆಯಬಹುದು. ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ, 2004 ರಲ್ಲಿ ಸ್ತಂಭಗಳನ್ನು ಉದ್ದವಾದ ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು, ಬೆಣಚುಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಕೆಳಗೆ ಕ್ಯಾಚ್ ಬೇಸಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಹಾಕಲಾಯಿತು.[೬೪] [೬೫]

ಪ್ರಾಣಿ ಬಲಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ದೆವ್ವದ ಮೇಲೆ ಕಲ್ಲೆಸೆದ ನಂತರ, ಇಬ್ರಾಹಿಂ ಮತ್ತು ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್ ಅವರ ಕಥೆಯನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲು ಜಾನುವಾರುಗಳನ್ನು (ಸುರಾ 22: 34-36) ಬಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ . ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಯಾತ್ರಿಕರು ಪ್ರಾಣಿಯನ್ನು ಸ್ವತಃ ವಧೆ ಮಾಡಿವರು ಅಥವಾ ವಧೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಿವರು. ಇಂದು ಅನೇಕ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಜ್ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುವ ಮೊದಲು ಮೆಕ್ಕಾದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗ ಚೀಟಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು 10 ರಂದು ದೇವರ (ಅಲ್ಲಾ) ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಯನ್ನು ವಧೆ ಮಾಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಯಾತ್ರಿಕರು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಹಾಜರಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಆಧುನಿಕ ಕಸಾಯಿಖಾನೆಗಳು ಮಾಂಸದ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ನಂತರ ಅದನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಬಡ ಜನರಿಗೆ ದತ್ತಿಯಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೬೬] ಮೆಕ್ಕಾದಲ್ಲಿ ತ್ಯಾಗಗಳು ಸಂಭವಿಸುವ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಈದ್ ಅಲ್-ಅಧಾ ಎಂಬ ಮೂರು ದಿನಗಳ ಜಾಗತಿಕ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀತಿಯ ತ್ಯಾಗಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. [೬೭]

ಕೂದಲು ತೆಗೆಯುವುದು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಪ್ರಾಣಿಯನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಹಜ್‌ನ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ವಿಧಿ ಎಂದರೆ ತಲೆಯ ಕೂದಲನ್ನು ಬೋಳಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಟ್ರಿಮ್ ಮಾಡುವುದು (ಹಲಾಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ). ಎಲ್ಲಾ ಪುರುಷ ಯಾತ್ರಿಕರು ಈದ್ ಅಲ್ ಅಧಾ ದಿನದಂದು ತಮ್ಮ ತಲೆಯನ್ನು ಬೋಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ತಮ್ಮ ಕೂದಲನ್ನು ಟ್ರಿಮ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಯಾತ್ರಿಕರು ತಮ್ಮ ಕೂದಲಿನ ತುದಿಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುತ್ತಾರೆ.[೬೮] [೬೯] [೭೦]

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  1. ↑ "Hajj" Webarchive|date=30 December 2014. Random House Webster's Unabridged Dictionary.
  2. ↑ cite web |url=Mohammad Taqi al-Modarresi (26 March 2016). The Laws of Islam (PDF) (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). San Bernardino: Enlight Press. p. 471. ISBN 978-0-9942409-8-9. Archived from the original (PDF) on 2 August 2019. Retrieved 22 December 2017.
  3. ↑ Long, Matthew (2011). Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Tarrytown, N.Y.: Marshall Cavendish Corporation. p. 86. ISBN 978-0-7614-7926-0. Archived from the original on 16 October 2015. Retrieved 2 September 2014.
  4. ↑ Nigosian, S. A. (2004). Islam: Its History, Teaching, and Practices. Bloomington, Indiana: Indiana University Press. p. 110. ISBN 0-253-21627-3.
  5. ↑ Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs - Islam Webarchive|date=2 October 2011 See drop-down essay on "Islamic Practices"
  6. ↑ https://quran.com/18/14
  7. ↑ Nigosian, S. A. (2004). Islam: Its History, Teaching, and Practices. Indiana: Indiana University Press. p. 111. ISBN 0-253-21627-3.
  8. ↑ Hooker, M. B. (2008). Indonesian Syariah: Defining a National School of Islamic Law. Institute of Southeast Asian Studies. p. 228. ISBN 978-981-230-802-3. Archived from the original on 17 October 2015. Retrieved 6 October 2014.
  9. ↑ Adelowo, E. Dada, ed. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 395. ISBN 978-978-081-447-2. Archived from the original on 28 November 2015. Retrieved 12 August 2015.
  10. ↑ 13th of Zil Hajj, heliohost.org, archived from the original on 28 October 2019, retrieved 29 March 2015
  11. ↑ "Hajj The Holy Pilgrimage". Salamislam. 3 January 2021. Archived from the original on 31 May 2022. Retrieved 31 May 2022.
  12. ↑ Cite book|title=Islam: A Short History|last=Karen Armstrong|publisher=Modern Library|year=2002|isbn=0-8129-6618-X|edition=Revised Updated|series=Modern Library Chronicles|pages=10–12
  13. ↑ Cite web |date=7 September 2009 |title=Eid ul Adha |url=http://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/holydays/eiduladha.shtml |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191004075944/http://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/holydays/eiduladha.shtml |archive-date=4 October 2019 |access-date=30 December 2012 |publisher=BBC
  14. ↑ Sahih Bukhari-hadith No-732-733
  15. ↑ Matt Stefon, ed. (2010). Islamic Beliefs and Practices. New York City: Britannica Educational Publishing. p. 73. ISBN 978-1-61530-060-0.
  16. ↑ Moše Flôrenṭîn (2005). Late Samaritan Hebrew: A Linguistic Analysis of Its Different Types. BRILL. p. 138. ISBN 978-90-04-13841-4. Archived from the original on 2 January 2022. Retrieved 19 October 2020.
  17. ↑ "Hajj". Encyclopædia Britannica. 2014. Archived from the original on 24 September 2014. Retrieved 12 August 2014.
  18. ↑ Haykal, Muhammad Husayn (1994). The Life of Muhammad. The Other Press. p. 29. ISBN 978-983-9154-17-7. Archived from the original on 27 November 2015. Retrieved 12 August 2015.
  19. ↑ Peters, F. E. (1994). The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places. New Jersey: Princeton University Press. pp. 4–7. ISBN 0-691-02120-1. Archived from the original on 23 November 2015. Retrieved 12 August 2015.
  20. ↑ The verses read: "And remember that Abraham was tried by his Lord with certain commands, which he fulfilled.... Remember We made the House a place of assembly for men and a place of safety, and take ye the station of Abraham as a place of prayer; and We covenanted with Abraham and Ishmael, that they should sanctify My House for those who compass it round or use it as a retreat, or bow, or prostrate themselves (therein in prayer).... And remember Abraham and Ishmael raised the foundations of the House (2:124–127)" and "And proclaim the Pilgrimage among men: they will come to thee on foot and (mounted) on every kind of camel, through deep and distant mountain highways, that they may witness the benefits (provided) for them, and celebrate the name of Allah, through the Days appointed, over the cattle which He has provided for them (for sacrifice): then eat ye thereof and feed the distressed one, the needy. Then let them complete the rites prescribed for them, perform their vows, and (again) circumambulate the Ancient House." (22:27–29)
  21. ↑ Peters, F. E. (1994). The Hajj: The Muslim Pilgrimage to Mecca and the Holy Places. New Jersey: Princeton University Press. pp. 4–7. ISBN 0-691-02120-1. Archived from the original on 23 November 2015. Retrieved 12 August 2015.
  22. ↑ Harrison, David, ed. (2001). Tourism and the Less Developed World: Issues and Case Studies. CABI. p. 156. ISBN 978-0-85199-433-8. Archived from the original on 27 November 2015. Retrieved 6 October 2014.
  23. ↑ ೨೩.೦ ೨೩.೧ Reynolds, Gabriel said (2012). The Emergence of Islam: Classical Traditions in Contemporary Perspective. Fortress Press. p. 33. ISBN 978-1-4514-0812-6. Archived from the original on 16 February 2020. Retrieved 26 November 2019.
  24. ↑ Sheikh, Aziz, ed. (2008). Caring for Muslim Patients. Radcliffe Publishing. p. 95. ISBN 978-1-85775-812-2. Archived from the original on 29 November 2015. Retrieved 15 November 2014.
  25. ↑ "Principal Islamic Days of Observance according to Umm al-Qura Calendar". The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia. 2014. Archived from the original on 28 October 2019. Retrieved 24 November 2014.
  26. ↑ Penprase, Bryan E (2010). The Power of Stars: How Celestial Observations Have Shaped Civilization. Springer Science & Business Media. p. 142. ISBN 978-1-4419-6803-6. Archived from the original on 26 November 2015. Retrieved 12 August 2015.
  27. ↑ "Hajj celebrated by Muslims in Mecca - video". The Guardian. 15 October 2013. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 16 November 2014.
  28. ↑ "Hajj today". The Daily Star. 14 October 2013. Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 16 November 2014. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  29. ↑ "Islamic State militants are enemies of humanity: Saudi Grand Mufti". Dawn. 3 October 2014. Archived from the original on 16 March 2020. Retrieved 16 November 2014.
  30. ↑ "Hajj Performed: 2 million pilgrims pray for world peace". The Daily Star. 24 September 2015. Archived from the original on 16 March 2020. Retrieved 26 September 2015.
  31. ↑ "Rituals of the hajj – World – Dunya News". 14 February 2008. Archived from the original on 9 April 2019. Retrieved 10 September 2016.
  32. ↑ Hilleary, Cecily (11 September 2016). "Muslims Mark Most Important Day of Hajj in Saudi Arabia". Archived from the original on 20 August 2018. Retrieved 11 September 2016.
  33. ↑ "Hajj 2017: When is it and how long does it take?". Al Jazeera. Archived from the original on 31 March 2020. Retrieved 22 August 2017. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  34. ↑ ೩೪.೦ ೩೪.೧ ೩೪.೨ ೩೪.೩ ೩೪.೪ ೩೪.೫ van Gent, Robert Harry. "The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia". Archived from the original on 17 May 2021. Retrieved 7 May 2021.
  35. ↑ "Hajj". Encyclopedia of Islam. Facts On File. 2009. p. 282. ISBN 978-0-8160-5454-1. Archived from the original on 21 July 2021. Retrieved 19 October 2020. {{cite encyclopedia}}: |editor-first= missing |editor-last= (help)
  36. ↑ Neusner, Jacob (2000). World Religions in America: An Introduction. Westminster John Knox Press. p. 178. ISBN 978-0-664-25839-9. Archived from the original on 6 April 2022. Retrieved 6 October 2014.
  37. ↑ ೩೭.೦ ೩೭.೧ ೩೭.೨ Cite book|url=https://archive.org/details/islamitshistoryt0000nigo%7Ctitle=Islam: Its History, Teaching, and Practices|last=Nigosian|first=S. A.|publisher=Indiana University Press|year=2004|isbn=0-253-21627-3|location=Indiana|page=111|url-access=registrationNigosian, S. A. (2004). Islam: Its History, Teaching, and Practices. Indiana: Indiana University Press. p. 111. ISBN 0-253-21627-3.
  38. ↑ "ihram". Encyclopædia Britannica. 2014. Archived from the original on 7 October 2014. Retrieved 6 October 2014.
  39. ↑ "Ihram – Summary". Hajj Portal. Archived from the original on 21 July 2008. Retrieved 20 November 2013. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  40. ↑ Mohamed, Mamdouh N. (1996). Hajj to Umrah: From A to Z. Amana Publications. ISBN 0-915957-54-X.
  41. ↑ "ihram". Encyclopædia Britannica. 2014. Archived from the original on 7 October 2014. Retrieved 6 October 2014.
  42. ↑ . ISBN Neusner, Jacob (2000). World Religions in America: An Introduction. Westminster John Knox Press. p. 178. ISBN 978-0-664-25839-9. Archived from the original on 6 April 2022. Retrieved 6 October 2014.. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (help); Missing or empty |title= (help)
  43. ↑ The Philosophy of Hajj Rituals | Salamislam. ISBN https://salamislam.com/articles/practical-principles/philosophy-hajj-rituals. {{cite book}}: Check |isbn= value: invalid character (help); External link in |isbn= (help)
  44. ↑ Long, Matthew (2011). Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish Corporation. p. 89. ISBN 978-0-7614-7926-0. Archived from the original on 23 November 2015. Retrieved 2 September 2014.
  45. ↑ Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. SUNY Press. p. 16. ISBN 0-87395-382-7. Archived from the original on 19 February 2020. Retrieved 29 August 2017.
  46. ↑ Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. SUNY Press. p. 17. ISBN 978-0-87395-382-5. Archived from the original on 17 February 2020. Retrieved 29 August 2017.
  47. ↑ Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. SUNY Press. p. 17. ISBN 978-0-87395-382-5. Archived from the original on 17 February 2020. Retrieved 29 August 2017.Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. SUNY Press. p. 17. ISBN 978-0-87395-382-5. Archived from the original on 17 February 2020. Retrieved 29 August 2017.
  48. ↑ Adelowo, E. Dada, ed. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 401. ISBN 978-978-081-447-2. Archived from the original on 1 November 2015. Retrieved 12 August 2015.
  49. ↑ "Pilgrims complain of Zamzam water shortage in Makkah". Arab News. 7 July 2014. Archived from the original on 22 December 2016. Retrieved 7 September 2014.
  50. ↑ "The Philosophy of Hajj Rituals". 3 January 2021. Archived from the original on 11 April 2021. Retrieved 31 May 2022."The Philosophy of Hajj Rituals". 3 January 2021. Archived from the original on 11 April 2021. Retrieved 31 May 2022.
  51. ↑ Reyshahri, Mohammad. "Hajj in Quran and Hadith". lib.eshia. Archived from the original on 17 February 2020. Retrieved 2 September 2018.
  52. ↑ ೫೨.೦ ೫೨.೧ "the reason for naming Tarwiyah day". farsnews. 22 September 2015. Archived from the original on 12 October 2018. Retrieved 22 September 2015. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  53. ↑ Reyshahri, Mohammad. "Enclopedia of Imam Husain based on Quran and Hadith". lib.eshia. Archived from the original on 1 March 2020. Retrieved 2 September 2018.
  54. ↑ Adelowo, E. Dada, ed. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 403. ISBN 978-978-081-447-2. Archived from the original on 3 January 2017. Retrieved 12 August 2015.
  55. ↑ [Hilleary, Cecily (11 September 2016). "Muslims Mark Most Important Day of Hajj in Saudi Arabia". Archived from the original on 20 August 2018. Retrieved 11 September 2016. Hilleary, Cecily (11 September 2016). "Muslims Mark Most Important Day of Hajj in Saudi Arabia". Archived from the original on 20 August 2018. Retrieved 11 September 2016.] {{cite web}}: Check |url= value (help); Missing or empty |title= (help)
  56. ↑ ೫೬.೦ ೫೬.೧ ೫೬.೨ Long, David E. (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. p. 19. ISBN 0-87395-382-7. Archived from the original on 4 August 2018. Retrieved 29 August 2017.
  57. ↑ [Adelowo, E. Dada, ed. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 403. ISBN 978-978-081-447-2. Archived from the original on 3 January 2017. Retrieved 12 August 2015. Adelowo, E. Dada, ed. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 403. ISBN 978-978-081-447-2. Archived from the original on 3 January 2017. Retrieved 12 August 2015.] {{cite book}}: Check |url= value (help); Missing or empty |title= (help)
  58. ↑ [Adelowo, E. Dada, ed. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 403. ISBN 978-978-081-447-2. Archived from the original on 3 January 2017. Retrieved 12 August 2015. Adelowo, E. Dada, ed. (2014). Perspectives in Religious Studies: Volume III. Ibadan: HEBN Publishers Plc. p. 403. ISBN 978-978-081-447-2. Archived from the original on 3 January 2017. Retrieved 12 August 2015.] {{cite web}}: Check |url= value (help); Missing or empty |title= (help)
  59. ↑ Sahih Muslim-Hadith No 2941.2944
  60. ↑ Sahih Bukhari Hadith No: 732,733, and 734
  61. ↑ al-Hasani, Abu Qanit al-Sharif (2009). The Guiding Helper: Main Text and Explanatory Notes. Lulu.com. p. 220. ISBN 978-1-4452-3791-6. Archived from the original on 2 November 2015. Retrieved 12 August 2015.
  62. ↑ "easyhajj.co.uk". easyhajj.co.uk. Archived from the original on 11 August 2011. Retrieved 19 December 2011. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  63. ↑ Nigosian (2004). Islam: Its History, Teaching, and Practices. Indiana University Press. p. 112. ISBN 0-253-21627-3.
  64. ↑ Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish Corporation. 2011. p. 90. ISBN 978-0-7614-7926-0. Archived from the original on 23 November 2015. Retrieved 2 September 2014.
  65. ↑ Gad-el-Hak, Mohamed, ed. (2008). Large-Scale Disasters: Prediction, Control, and Mitigation. Cambridge University Press. p. 54. ISBN 978-1-139-47229-6. Archived from the original on 29 November 2015. Retrieved 13 January 2015.
  66. ↑ "Hajj". Royal Embassy of Saudi Arabia. Archived from the original on 15 August 2014. Retrieved 12 August 2014. {{cite web}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (help); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (help)
  67. ↑ ["Eid ul Adha". BBC. 7 September 2009. Archived from the original on 4 October 2019. Retrieved 30 December 2012. "Eid ul Adha". BBC. 7 September 2009. Archived from the original on 4 October 2019. Retrieved 30 December 2012.] {{cite web}}: Check |url= value (help); Missing or empty |title= (help)
  68. ↑ "Hajj: pilgrimage to Mecca". BBC. 8 September 2009. Archived from the original on 3 November 2019. Retrieved 6 October 2014.
  69. ↑ Long (1979). The Hajj Today: A Survey of the Contemporary Pilgrimage to Makkah. p. 21. ISBN 0-87395-382-7. Archived from the original on 16 February 2020. Retrieved 29 August 2017.
  70. ↑ Sahih Muslim Hadith no:2985,2994
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಹಜ್&oldid=1226423" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ