ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ, ಯಾದಾದ್ರಿ

thumb  

ಯಾದಾದ್ರಿ ಗುಡ್ಡ

thumb| ಶ್ರೀ ಯಾದಾದ್ರಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ, ವೈ.ಭುವನಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆ, ತೆಲಂಗಾಣ, ಭಾರತ ಸರಳವಾಗಿ ಯಾದಾದ್ರಿ ಅಥವಾ ಯಾದಗಿರಿಗುಟ್ಟ ದೇವಾಲಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಶ್ರೀ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ನರಸಿಂಹ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯವು[೧] ಭಾರತದ ತೆಲಂಗಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಯಾದಾದ್ರಿ ಭುವನಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಯಾದಗಿರಿಗುಟ್ಟದ ಒಂದು ಗುಡ್ಡದ ಮೇಲೆ ಸ್ಥಿತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರವಾದ ನರಸಿಂಹನ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ.

ದೇವಾಲಯದ ಪುರಾಣ ಕಥೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಸ್ಕಂದ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಪೂಜ್ಯ ಮಹರ್ಷಿ ಋಷ್ಯಶೃಂಗನ ಮಗನಾದ ಯಾದ ಮಹರ್ಷಿಯು ಇಲ್ಲಿ ನರಸಿಂಹನ ರೂಪದ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಕುರಿತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದನು. ಅವನ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಸಂತಸಗೊಂಡು ವಿಷ್ಣು ಮುಂದೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಐದು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಪ್ರಕಟಿಸಿಕೊಂಡನು: ಜ್ವಾಲಾ ನರಸಿಂಹ, ಗಂಡಭೇರುಂಡ ನರಸಿಂಹ, ಯೋಗಾನಂದ ನರಸಿಂಹ, ಉಗ್ರ ನರಸಿಂಹ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಿ ನರಸಿಂಹ.[೨] ಈ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಇರಬೇಕೆಂದು ಯಾದ ಮಹರ್ಷಿಯು ನರಸಿಂಹನನ್ನು ಬೇಡಿಕೊಂಡನು. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಬೆಟ್ಟದ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಲಕ್ಷ್ಮಿ-ನರಸಿಂಹದೇವ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಮುಖ್ಯ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿನ ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಐದು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ನರಸಿಂಹ ದೇವರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ, ಈ ದೇವಾಲಯವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಲಾದ ವೈಷ್ಣವ ಆಗಮ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ತೆಂಕಲೈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದೆ.[೩]

ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿನ ದೇವತೆಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಸುಮಾರು 12 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ 30 ಅಡಿ ಉದ್ದದ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಇರುವ ದೇವತೆಗಳೆಂದರೆ ಸರ್ಪಾಕಾರದಲ್ಲಿರುವ ಜ್ವಾಲಾ ನರಸಿಂಹ, ಧ್ಯಾನದ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವಂತೆ ತೋರುವ ಯೋಗಾನಂದ ನರಸಿಂಹ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ-ನರಸಿಂಹರ ಬೆಳ್ಳಿ ವಿಗ್ರಹಗಳು. ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯ ಬಾಗಿಲಿನ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹನುಮಂತನ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಹನುಮಂತನ ಸ್ವಲ್ಪ ಕೆಳಗೆ ಬಂಡೆಯಲ್ಲಿ ಉದ್ದವಾದ ಅಡ್ಡ ಕಿಂಡಿಯನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಗಂಡಭೇರುಂಡ ನರಸಿಂಹನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಗೊಂಡ ಸ್ಥಳ ಇದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯ ದೇವಾಲಯ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಭಕ್ತರ ಯಾವುದೇ ಆಸೆ ಈಡೇರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪][೫] ಗರ್ಭಗುಡಿ ಅಥವಾ ಗರ್ಭಗೃಹವು ಒಂದು ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ, ಬೃಹತ್ ಸ್ಲೇಟ್ ಬಂಡೆಯ ಕೆಳಗೆ ಇದೆ. ಇದು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ವಾಸಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತದೆ.

ಹೊಸ ಯಾದಾದ್ರಿ ದೇವಸ್ಥಾನ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹೊಸ ದೇವಾಲಯ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ಬಳಕೆಗಾಗಿ, ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ದೇವಾಲಯವಾದ ಬಾಲಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.

ವಿಭಾಗಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ದೇವಾಲಯದ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯ, ಮುಖ ಮಂಟಪ, ಮರದ ಚಾವಣಿಗಳುಳ್ಳ ಏಳು ಗೋಪುರಗಳು, ವ್ರತ ಪೀಠ, ಸ್ವಾಮಿ ವಾರಿ ಉದಯನ ವನಮ್, ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪ, ಸತ್ರಂ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ 12 ಆಳ್ವಾರರ ಕಂಬಗಳು ಒಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ.[೬]

ವಿನ್ಯಾಸ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಇದರ ವಿನ್ಯಾಸವು ಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಆಗಮ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಪ್ರಾಚೀನ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಶಿಲ್ಪಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಮೂರು ಬಗೆಯ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಗರ್ಭಗೃಹದಲ್ಲಿನ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಕೃಷ್ಣ ಶಿಲೆ ; ಸ್ತ್ರೀ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ಸ್ತ್ರೀ ಶಿಲೆ; ಮತ್ತು ನೆಲಹಾಸು, ಗೋಡೆಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ನಪುಂಸಕ ಶಿಲೆ ಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ತೆಲಂಗಾಣದ ಕಾಕತೀಯ ರಾಜವಂಶದ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕಪ್ಪು ಗ್ರಾನೈಟ್ ಕಲ್ಲನ್ನು ಸಹ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

 

  1. "Yadagirigutta is now renamed as Yadadri". 6 March 2015.
  2. "Yadadri Development in Bangaru Telangana". The Hans India.
  3. Sri Vaishnava Divya Desams (108 Tiruppathis Sung by Azhwars): Along with a Selected List of Some Abhimana Sthalams in India. Sri Visishtadvaitha Pracharini Sabha. 1972. p. 132.
  4. Knapp, Stephen (1 January 2009). Spiritual India Handbook. Jaico Publishing House. ISBN 9788184950243 – via Google Books.
  5. "History of the Cult of Narasimha in Telangana, Andhra Pradesh: From Ancient to the Modern Period". Radha & Sons. 21 June 1989.
  6. "Yadadri temple works in Telangana at brisk pace". Archived from the original on 2018-06-29. Retrieved 2021-07-29.

ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ