ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮೀ ಗೋವರ್ಧನನ್

ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮೀ ಗೋವರ್ಧನನ್, ಭಾರತದ ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕಲಾವಿದೆ. ಅವರು ಗುರು ಶ್ರೀ ಪಸುಮೃತಿ ರತ್ತಯ್ಯ ಶರ್ಮಾ ಅವರ ಶಿಷ್ಯೆಯಾಗಿದ್ದರು.

ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮೀ ಗೋವರ್ಧನನ್
ശ്രീലക്ഷ്മി ഗോവർധനൻ
ಜನನ	(1980-06-01) ೧ ಜೂನ್ ೧೯೮೦ ಇರಿಂಜಲಕುಡ, ತ್ರಿಶೂರ್ ಕೇರಳ, ಭಾರತ
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ	ಭಾರತೀಯರು
ವೃತ್ತಿ(ಗಳು)	ಕೂಚಿಪೂಡಿ,ಕಲಾವಿದೆ , ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜಕಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಕಿ
ಸಕ್ರಿಯ ವರ್ಷಗಳು	೨೦೦೧ - ಇಂದಿನವರೆಗೆ

ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಾಲ್ಚಳಕ ಮತ್ತು ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ (ನಟನಾ ತಂತ್ರ) ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದವರು. ಕೂಚಿಪುಡಿಯಲ್ಲಿ ಗುರು ಶ್ರೀ ಪಸುಮೃತಿ ರತ್ತಯ್ಯ ಶರ್ಮಾ, ಶ್ರೀಮತಿ ವೈಜಯಂತಿ ಕಾಶಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ ಮಂಜು ಭಾರ್ಗವಿ ಅವರಂತಹ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಗುರುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಕೂಚಿಪುಡಿಯ ಮೂಲವನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋದ ಅಪರೂಪದ ಕಲಾವಿದರಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರು ಒಬ್ಬರು. ಕೂಚಿಪುಡಿಯ ಮೋಡಿ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿ ತರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಗೋವರ್ಧನನ್ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರನ್ನು "ಅಭಿನಯದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದ ನರ್ತಕಿ" ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಅನೇಕ ನೃತ್ಯ-ಸಂಬಂಧಿತ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸತತ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕೇರಳ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಆಯೋಜಿಸಲಾದ ವಾರ್ಷಿಕ ನೃತ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೃತ್ಯೋತ್ಸವದ 'ರಸವಿಕಲ್ಪಂ' ಸಂಯೋಜಕರಾಗಿದ್ದರು. ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರು ಆವಂತಿಕಾ ಸ್ಪೇಸ್ ಫಾರ್ ಡ್ಯಾನ್ಸ್‌ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು ಮತ್ತು ನಿರ್ದೇಶಕರು ಹಾಗೂ ಇದು ಕಲಿಕೆ, ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ಮೀಸಲಾದ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಅವರು ಮಲಯಾಳಂ ಫೀಚರ್ ಫಿಲ್ಮ್ ಕನ್ಯಕಾ ಟಾಕೀಸ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಿಯಮಾನಸಂಗಾಗಿ ನೃತ್ಯ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರು ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ವೃತ್ತಿಪರ ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾಗಿದ್ದು, ತಮ್ಮ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತರಲು ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಯುವ ಮನಸ್ಸುಗಳಿಗೆ ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಸಮಾಲೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾವೀಣ್ಯತೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.

ಕೂಚಿಪುಡಿಯ ಕುರಿತಾದ ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು

• ಲೆಕ್ ಡೆಮ್ ಫಾರ್ ಹಯಾ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರ, ಜೋರ್ಡಾನ್ (೨೦೧೫)
• ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಕಲ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಶನ್ಸ್, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ದೆಹಲಿ, ದೆಹಲಿ (೨೦೧೫) ನಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ ಡೆಮ್
• ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ ಎಸ್‌‌ಪಿ‌ಐಸಿ‌ಎಮ್‌ಎಸಿ‌ಎವೈ ಗಾಗಿ ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಕೋಟಾದಲ್ಲಿ ೬ ದಿನಗಳ ಲೆಕ್-ಡೆಮ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಗಾರ ಸರಣಿ
• ಕೊಯಮತ್ತೂರಿನ ಎತ್ತಿಮಾಡಾದಲ್ಲಿ ಮೈ ಪ್ಯಾಶನ್ ಮೈ ಲೈಫ್ ಕುರಿತು ಗೀತಾಮೃತಂ ಕುರಿತು ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ ಡೆಮ್
• ಐಆರ್‌‌‌ಸಿಇ‌ಎನ್ ೨೦೧೪ ಗಾಗಿ ರಾಮತಾಪುರಂನಲ್ಲಿ ೫ ದಿನಗಳ ಲೆಕ್ ಡೆಮ್ ಸರಣಿ
• ಸಂಬೋಧ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ಗಾಗಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಕೊಲ್ಲಂ, ಕೇರಳ (೨೦೧೪)
• ೬ ಐಆರ್‌‌‌ಸಿಇ‌ಎನ್ (ಇಂಡಿಯಾ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ರೂರಲ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಸೆಂಟರ್) ೨೦೧೧ ಮತ್ತು ೨೦೧೪ ಗಾಗಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ
• ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಮುರ್ಷಿದಾಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ೧೦ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ
• ಐಆರ್‌‌‌ಸಿಇ‌ಎನ್ (ಇಂಡಿಯಾ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ರೂರಲ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಸೆಂಟರ್) ೨೦೧೨.
• ೧೦ ಐಆರ್‌‌‌ಸಿಇ‌ಎನ್ (ಇಂಡಿಯಾ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ರೂರಲ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಸೆಂಟರ್) ೨೦೧೧ ಕೂಚಿಪುಡಿಗಾಗಿ ಗುಜರಾತ್‌ನ ವಾಕನೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನ.

ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರಗಳು

• ಪುದುಚೇರಿ ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟ ಮಾಹೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ
• ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಗಾಗಿ ಕೇರಳದ ಎಸ್‌‌ಪಿ‌ಐಸಿ‌ಎಮ್‌ಎಸಿ‌ಎವೈಕೊಟ್ಟಕ್ಕಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ
• ಎರ್ನಾಕುಲಂನಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ (೨೦೧೧)
• ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ (೨೦೦೭)
• ಚಿನ್ಮಯ ಮಿಷನ್‌ಗಾಗಿ ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ (೨೦೧೦)

ಕೂಚಿಪುಡಿ ಕುರಿತು ಮಾತುಕತೆ

• ಕೂಚಿಪುಡಿ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಬೇರುಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವುದು. ರಂಗಭೂಮಿ ವಿಭಾಗ ಶ್ರೀ ಶಂಕರ ಕಾಲೇಜು ಕಾಲಡಿ (೨೦೧೫)
• ಕೂಚಿಪುಡಿಯಲ್ಲಿ ರಂಗಭೂಮಿ; ಭಾಮಾಕಲಾಪಂ ಮೂಲಕ ಪ್ರಯಾಣ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ, ಶ್ರೀ ಶಂಕರ ಕಾಲೇಜು ಕಾಲಡಿ. (೨೦೧೫)
• ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಶ್ರೀ ಕಂಜೂರ್ ಕೃಷ್ಣನ್ ನಂಬೂತಿರಿಪಾಡ್ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ 'ಕೃಷ್ಣಾಯನಂ' ಸಂದರ್ಭಕ್ಕಾಗಿ ನೀವು ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದಾಗ ಹೊಸತನಗಳು ಮತ್ತು ಸಂವೇದನೆಗಳ ಅಗತ್ಯ, ಕೇರಳ (೨೦೧೫)
• ಅಮ್ಮನೂರ್ ಗುರುಕುಲಂ, ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಕೂಡಿಯಟ್ಟಂನಲ್ಲಿ ಕಲೆ, ಜಾಡು ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು, ಕೇರಳ (೨೦೧೪)
• ಭರತ ನಾಟ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಭಾರತೀಯ ಸೌಂದರ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಕುರಿತು ತ್ರಿಶೂರ್ ಸರ್ಕಾರಿ ಲಲಿತಕಲಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಅತಿಥಿ ಉಪನ್ಯಾಸ. (೨೦೧೩)
• ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲಾ ಶಿಕ್ಷಣದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಕುರಿತು ಕಾಗದದ ಪ್ರಸ್ತುತಿ. (೨೦೧೩) ಎಸ್‌ಸಿ‌ಇ‌ಆರ್‌ಟಿ ಕೇರಳ, ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರ
• ಕೂಚಿಪುಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಹಸ್ತಗಳ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಿ ನಾಟ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಅಭಿನಯ ದರ್ಪಣ ಮತ್ತು ಹಸ್ತ ಮುಕ್ತಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವ ನೃತ್ಯ ಹಸ್ತಗಳ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಯನ. ಮುದ್ರಾ, ಗುರುವಾಯೂರ್ ದೇವಸ್ವಂ.
• ಇರಿಂಜಲಕುಡದ ವೇದಾಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕಾಗಿ ನೃತ್ಯದ ಹೀಲಿಂಗ್ ಪವರ್ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡುವಿಕೆ
• ಇರಿಂಜಲಕುಡ ಸರಕಾರಿ ಬಾಲಕಿಯರ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸಂವಾದ
• ಕೂಚಿಪುಡಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಪುತ್ತುಕಾಡ್‌ಗೆ ನಿಮ್ಮ ಗಮನವಿಲ್ಲದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಭಾಯಿಸುವುದು.

ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ

ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮೀ ಅವರು ಕೇರಳ ಸಂಗೀತ ನಾಟಕ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ 'ಕಲಾಶ್ರೀ' - ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ನಾರದ ಗಾನ ಸಭಾ ಚೆನ್ನೈನಿಂದ ಬಿನ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ದತ್ತಿ, ಭಾರತಂ ಯುವ ಕಲಾಕರ್, ಕಲಾ ರತ್ನ, ಸಿಂಗರ್ ಮಣಿ, ನಾಟ್ಯ ರತ್ನ, ನಳನಾದ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಬಿರುದುಗಳು ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮೀ ಭಾರತೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಮಂಡಳಿಯ 'ಸ್ಥಾಪಿತ' ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎಂಪನೆಲ್ ಮಾಡಿದ ಕಲಾವಿದೆ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನದ ಶ್ರೇಣೀಕೃತ ಕಲಾವಿದೆ. ವಿವಿಧ ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವುದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಅವರು ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಇಟಲಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್, ಜರ್ಮನಿ, ಸ್ವಿಜರ್ಲ್ಯಾಂಡ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಕೊಲಂಬಿಯಾ, ಜೋರ್ಡಾನ್ ಮತ್ತು ಗಲ್ಫ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ೨೦೧೫ ರ ಹನ್ನೋರ್ ಮೆಸ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ 'ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪುಡಿ ತಂಡದ ನಾಯಕಿಯಾಗಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ೨೦೧೫ ರ ಹನ್ನೋರ್ ಮೆಸ್ಸೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ 'ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕೂಚಿಪುಡಿ ತಂಡದ ನಾಯಕಿಯಾಗಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. ೩೪ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಅರಬ್ ಎಮಿರೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ 'ಮಾರ್ಹಬಾ ನಮೋ ಇನ್ ದುಬೈ' ಉದ್ಘಾಟನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯದ ಸಂಗಮಕ್ಕೆ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಲು ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು.

ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ನಿರ್ಮಾಣಗಳು

• ಸೂರ್ಪನಕಾಹ - ಇದರಲ್ಲಿ, ಕಾಡಿನ ಆತ್ಮಗಳು ಸೂರ್ಪನಖೆಯ ಜೀವನ ಮತ್ತು ದುರವಸ್ಥೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ಅವಳ ಕೋಪ ಮತ್ತು ಹತಾಶೆಗಳಿಂದ ಅವಳ ಕುಲವು ಬಹುತೇಕ ನಾಶವಾಯಿತು. ಅವಳು ಸಹೋದರ ರಾವಣನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಳು. ಅವಳ ಭೂಮಿ ಲಂಕೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ್ಮಣರು ಇನ್ನೂ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ದಂಡಕದಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಅಪರಿಚಿತರಿಂದ ಅವಳು ಎಷ್ಟು ಮುಗ್ಧಳಾಗಿದ್ದಳು ಎಂದು ಅವಳು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ತನ್ನ ಮುಗ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಸಹೋದರರು ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದರು ಎಂದು ಅವಳು ಕೋಪಗೊಂಡಿದ್ದಾಳೆ. ಸಹೋದರರಿಂದ ಈ ರೀತಿ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ವಿರೂಪಗೊಳ್ಳಲು ಅವಳು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪೇನು? ಅವಳು ಆ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಎಸೆಯುತ್ತಾಳೆ.
• ರಾಧೆ - ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಮಧುರವಾದ ಕೃಷ್-ರಾಧೆಯ ಪ್ರೀತಿಯ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ - ಶ್ರೀಮದ್ ಭಾಗವತದಲ್ಲಿ ರಾಧೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಆದರೆ ನಂತರದ ಪಠ್ಯಗಳಾದ ಗೀತಾ ಗೋವಿಂದದಲ್ಲಿ ರಾಧೆಯ ಕಥೆಯು ಇತರ ರೀತಿಯ ಪ್ರೀತಿಗಿಂತ ಆದ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿಳಿದಿರುವ, ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ ಕೃಷ್ಣನು ಇಡೀ ಪ್ರಪಂಚದ ಸೂತ್ರಧಾರ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವೃಂದಾವನದಲ್ಲಿನ ಜೀವನ. ರಾಧೆಯು ಮನ್ಮಥ ದಶಾವಸ್ತ ಎಂಬ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಸುತ್ತ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಮೂಲತಃ ಕಾಮುಕ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ವಿಷಯದ ವಿವಿಧ ಹಂತಗಳು ಮತ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳ ಭಾವನೆಗಳು ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಮನೋವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರೀತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪುರುಷ ಅಥವಾ ಮಹಿಳೆಯ ವಿವಿಧ ಮಾನಸಿಕ ದೈಹಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಇದು ಸುಂದರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ನಂತರ, ಅವನು ಅವಳಿಂದ ಮರೆಮಾಚಿದಾಗ, ಅವಳು "ಕೃಷ್ಣನ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಅಸ್ತಿತ್ವದಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಯಲಿ" ಎಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತಾಳೆ.
• ಸೀತಾ ಸ್ವಯಂವರಂ- ಇದು ಕೂಚಿಪುಡಿ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಜಟಿಲತೆಗಳಿಗೆ ಬದ್ಧವಾಗಿರುವ ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ನಿರ್ಮಾಣ. ಚೆನ್ನೈನ ಕಲಾವರ್ಧಿನಿಗಾಗಿ ಸಂಗೀತ ಅಕಾಡೆಮಿ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಈ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲಾಯಿತು.
• ಸಿಲಪ್ಪಟಿಕಾರಂ- ಇದು ತಮಿಳು ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಸಿಲಪತಿಕಾರಂ ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಪೂರ್ಣ-ಉದ್ದದ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ವಿಷಯಾಧಾರಿತ ಕೃತಿ. ಈ ಕೃತಿಯು ಇಬ್ಬರು ನಾಯಕಿಯರಾದ ಕನ್ನಕಿ ಮತ್ತು ಮಾಧವಿಯವರ ಕಥೆಯ ಸುತ್ತ ಲಂಗರು ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಇದು ಎರಡೂ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋಗುವ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆಯನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬಳನ್ನು ದೇವಿಯಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿದಾಗ ಇನ್ನೊಬ್ಬಳು ತನ್ನ ಲೌಕಿಕ ಜೀವನವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವನ್ನು ಸೇರಿದಳು. ಕೃತಿಯು ಸಮಯ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸನ್ನಿವೇಶ, ಧರ್ಮ, ಪ್ರೀತಿ, ತಲ್ಲಣವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
• ಸಪ್ತಗಿರಿ- ಇದರಲ್ಲಿ ಪರ್ವತಗಳು ಯಾವುದೇ ನಾಗರೀಕತೆಯಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಬೃಹತ್ ಉಪಸ್ಥಿತಿ, ಪರಿಮಾಣ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈಭವದಿಂದಾಗಿ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಪರ್ವತಗಳ ಮೇಲಿರುವ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಆ ಪರ್ವತದ ಮೇಲಿನ ಜೀವನದ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅಂತಹ ಪರ್ವತಗಳನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳು ಮೇಲಿನ ದೇವತೆಗಳಿಗೆ ವಾಸಸ್ಥಾನಗಳಾಗಿವೆ. ಅಂತಹ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಅಧಿಪತಿಗಳ ವಾಸಸ್ಥಾನದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಅದು ಒಂದು ಪರ್ವತದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ದೈವಿಕ ಸರ್ಪವಾದ ಆದಿಶೇಷನ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾದ ಏಳು ಪರ್ವತಗಳ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ಸಪ್ತಗಿರಿಯು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಕಲಿಯುಗದ ಭಗವಂತನು ಬೇರೆಯವರಂತೆ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ. ಸಪ್ತಗಿರಿಯು ಈ ಬೆಟ್ಟಗಳ ದಂತಕಥೆ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನೃತ್ಯ ಮಾಡಲು ತರುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತಿ ಸಪ್ತ ಗಿರಿಯು ಐತಿಹ್ಯ, ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ವರ್ತಮಾನದ ಸಂಗಮವಾಗಿದೆ.
• ಪೂತನ ಮೋಕ್ಷಂ - ಪೂತನಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿಯವರ ಅತ್ಯಂತ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಪಡೆದ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಅವಳು ಪೂತನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವೃಂದಾವನದ ಸಂತೋಷದಿಂದ ಮೈಮರೆತು ಅಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಮರೆತುಬಿಡುವ ಮಹಿಳೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಮಗು ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ ಅವಳಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಮಗುವನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ತನಗೆ ಬೇರೆ ದಾರಿಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವಳು ಅರಿತುಕೊಂಡಳು. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನು ಅವಳ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅವಳಿಗೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ.
• ಮಂಡೋದರಿ ಶಬ್ದಂ- ಇದು ರಾಜಕುಮಾರಿ ಮಂಡೋದರಿ ಮತ್ತು ಲಂಕಾದ ಅಧಿಪತಿ ರಾವಣನ ಕಥೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಸುಂದರ ಮಹಿಳೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಗುವ ಕಪ್ಪೆಯ ಕಥೆ. ರಾವಣನು ಅವಳ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದನು. ಮಂಡೋದರಿ ಶಬ್ಧಂ ಒಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಬ್ಧಂ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರಿಂದ ಪುನಃ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
• ರಾಮ ಮಾರ್ಗಂ- ಮಹಾಕಾವ್ಯ ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿದೆ.
• ಮಧುರ ವಂಶಿ - ಕೃಷ್ಣನ ಮುರಳಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• Sreelakshmy Govardhanan (1 August 2013). "Sreelakshmy Govardhanan. Kuchipudi Profile". YouTube. Retrieved 1 August 2018.>
• "Sreelakshmy Govardhanan". YouTube. Retrieved 1 August 2018.
• "Indembassy-amman.org". Indembassy-amman.org. Archived from the original on 2 ಆಗಸ್ಟ್ 2018. Retrieved 1 August 2018.
• Nampoothiri, Hareesh N. (6 December 2013). "Moving expressions". Thehindu.com. Retrieved 1 August 2018.
• Paul, G. S. (16 October 2014). "Kuchipudi is the very purpose of my existence". Thehindu.com. Retrieved 1 August 2018.
• "Dance News, Dance Reviews, Classical Dance, Bharatanatyam Dance". The Hindu. Retrieved 1 August 2018.
• George, Liza (10 November 2011). "I exist because of Kuchipudi". Thehindu.com. Retrieved 1 August 2018.
• Kaladharan, V. (29 October 2015). "Evocative expressions". Thehindu.com. Retrieved 1 August 2018.
• Singh, Ayesha (22 April 2018). "Minds align for a classical conversation". The New Indian Express. Archived from the original on 24 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2021. Retrieved 5 ನವೆಂಬರ್ 2023.