ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು
ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಮಚ್ಕುಂಡ್ ನದಿಯ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಆಗಿದೆ. ಮಚ್ಕುಂಡ್ ನದಿಯು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಗೋದಾವರಿ ನದಿಯ [೧] ಉಪನದಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಅಲ್ಲೂರಿ ಸೀತಾರಾಮ ರಾಜು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮುದುಗಲ್ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯಾಗಿರುವ ಒಂದ್ರ ಗಡ್ಡಾದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಈ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಪ್ರಸ್ತುತ ಇದು ಶಿಥಿಲಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದೆ. ನದಿಯು ಪಡ್ವಾ ಕಣಿವೆಯ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು ೪೮ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ತರದ ಕಡೆಗೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಜೇಪೋರ್‌ನಿಂದ ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೪೮ ಕಿಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಡುಡುಮಾ ಜಲಪಾತ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಕಡಿದಾದ ಇಳಿಜಾರಿನ ಕೆಳಗೆ ನೈಋತ್ಯಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕೋನದಲ್ಲಿ ಕೆಳಗೆ ಧುಮುಕುತ್ತದೆ.
| ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು | |
|---|---|
| ದೇಶ | ಭಾರತ |
| ಸ್ಥಳ | ಜಲಪುತ್ ಹಳ್ಳಿ, ಕೊರಪುತ್ ಜಿಲ್ಲೆ, ಒರಿಸ್ಸಾ |
| ಅಕ್ಷಾಂಶ ರೇಖಾಂಶ | 18°27′14″N 82°32′49″E / 18.45389°N 82.54694°E |
| ಉದ್ದೇಶ | ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ |
| ಉದ್ಘಾಟನಾ ದಿನಾಂಕ | ೨೦೦೦ |
| ಯಜಮಾನ್ಯ | ಒರಿಸ್ಸಾ ಸರ್ಕಾರ |
| Dam and spillways | |
| Type of dam | Earth-fill dam |
| ಇಂಪೌಂಡ್ಸ್ | ಮಚ್ಕುಂಡ್ ನದಿ |
| ಎತ್ತರ | 60.65 m (199 ft) maximum. |
| ಉದ್ದ | 419 m (1,375 ft) |
| Spillway type | Ogee section |
| Spillway capacity | 5660 cumecs |
| Reservoir | |
| ರಚಿಸುವಿಕೆ | Jalaput Reservoir |
| ಒಟ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ | 971×106 m3 (0.233 cu mi) |
| Active capacity | 893×106 m3 (0.214 cu mi) |
| ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ | 78×106 m3 (0.019 cu mi) |
| ಸಂಗ್ರಹಣಾ ಪ್ರದೇಶ | 1,963 km2 (758 sq mi) |
| Surface area | 97.12 km2 (37.50 sq mi) |
| Power station | |
| Operator(s) | APGENCO |
| Turbines | 3 × 17, 3 × 23MW |
| Installed capacity | 120 MW |
| Website irrigationap | |
ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು (ಮತ್ತು ಜಲಾಶಯ) ೧೯೫೫ ರಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಡೌನ್‌ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ೧೨೦ ಎಮ್.ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಮಚ್ಕುಂಡ್ ಹೈಡ್ರೋ-ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಸ್ಕೀಮ್ ( [೨] ) ನ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ೩೪.೨೭೩ ಟಿಎಂಸಿ ನೀರನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯುತ್ತದೆ. ಅಣೆಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಎಂಹೆಚ್‍ಇ‍ಎಸ್ ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ಜಂಟಿ ಯೋಜನೆಗಳಾಗಿವೆ. ಈಗಿರುವ ಆರು ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಘಟಕಗಳು ಇತ್ತೀಚಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹಳೆಯದಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಜಲಪುತ್ ಜಲಾಶಯ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಬಲಿಮೆಲ ಜಲಾಶಯದ ಹಿನ್ನೀರುಗಳ ನಡುವೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ೪೦೦ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮಟ್ಟದ ಡ್ರಾಪ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ೧೫ ಕಿಮೀ ಉದ್ದದ ಸುರಂಗದೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟದ ಕುಸಿತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಗರಿಷ್ಠ ಶಕ್ತಿಯ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಬೃಹತ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪಂಪ್ಡ್-ಸ್ಟೋರೇಜ್ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಇದೆ. ಈ ಜಲಾಶಯವು ಮೇಲಿನ ಕೊಳವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಬಲಿಮೆಲ ಜಲಾಶಯವು ಪಂಪ್ಡ್-ಸ್ಟೋರೇಜ್ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಬಾಲ ಕೊಳವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಜಲಾಶಯದ ನೀರನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. [೩] ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಹತ್ತಿರದ ಮೇಲಿನ ಕೊಲಾಬ್ ಜಲಾಶಯದಿಂದ [೪] ಮಚ್ಕುಂಡ್ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ೪ ಕಿಮೀ ಉದ್ದದ ಸುರಂಗದೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಎಂಹೆಚ್‍ಇ‍ಎಸ್ ಅನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಬಹುದು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನೀರಾವರಿ ಬಳಕೆಗೆ ಹಾಕುವ ಮೊದಲು ಸಿಲೇರು ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೨೦೦% ಹೆಚ್ಚು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಹೆಡ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಎಂಹೆಚ್‍ಇ‍ಎಸ್ ಮತ್ತು ಕೆಳಭಾಗದ ಬಲಿಮೆಲಾ ಪವರ್‌ಹೌಸ್‌ನಲ್ಲಿ ವರ್ಧಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಮೇಲಿನ ಕೊಲಾಬ್ ಜಲಾಶಯದಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಲು ಇದು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೂಲ
ಬದಲಾಯಿಸಿಜಲಪುಟ್ [೧] ಅದರ ಸ್ಥಳೀಯ ಬುಡಕಟ್ಟು ಉಪಭಾಷೆಯಿಂದ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಜಲ ಅಥವಾ ಜಲ ಎಂದರೆ ನೀರು ( ಜಲ್ ಎಂದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ನೀರು). ಪುಟ್ ಎಂದರೆ ನಿವಾಸ ಅಥವಾ ಉಗ್ರಾಣ ಅಥವಾ ದೊಡ್ಡ ಸ್ಥಳ. ಜಲಪುಟ್ ನೀರಿನ ಜಲಾಶಯವು ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯದ ಕೋರಾಪುಟ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಲಪುಟ್ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ೧೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಬುಡಕಟ್ಟು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳಿಗೆ ಏಕೈಕ ನೀರಿನ ಮೂಲವಾಗಿತ್ತು. ಈಗಿನ ಅಣೆಕಟ್ಟು ೫೫ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೊದಲು, ಇದು ದಟ್ಟವಾದ ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಬುಡಕಟ್ಟು ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾದ ನದಿಯಾಗಿತ್ತು.
ಜಲಪುತ್ [೨] ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ನಡುವಿನ ಗಡಿ ಗ್ರಾಮವಾಗಿದೆ. ಸೇತುವೆಯು ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಎಲ್‍ಎಫ಼್ (ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ, ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ ಜಿಲ್ಲೆ) ಮತ್ತು ಆರ್.ಎಫ಼್ (ಒಡಿಶಾ, ಕೊರಾಪುಟ್ ಜಿಲ್ಲೆ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜಲಪುತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು ರಚನೆಯಾಗುವ ಮೊದಲು ಇದನ್ನು ಟೆಂಟಾಪುತ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಜಲಪುತ್[೩], ಮಚ್ಕುಂಡ್ ಮತ್ತು ಒನುಕಾಡೆಲ್ಲಿ ಈ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಯೋಜನೆಯ ತ್ರಿಕೋನ ಆಕಾರವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಅನ್ನು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ, ವಿಜಯವಾಡ ಮತ್ತು ಒಡಿಶಾದ ಕೋರಾಪುಟ್ ಮತ್ತು ಜೇಪೋರ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಹತ್ತಿರದ ಪಟ್ಟಣಗಳಿಗೆ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಂವಹನ
ಬದಲಾಯಿಸಿಜಲಪುಟ್ ಒಡಿಶಾ ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಪುರಸಭೆಗಳೊಂದಿಗೆ ರಸ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬೇಡಿಕೆಯಿರುವ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅರಕು ಕಣಿವೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ೬೦ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣಂ ಹತ್ತಿರದ ದೊಡ್ಡ ನಗರವಾಗಿದೆ.
ಉದ್ಯೋಗ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸಮೀಪದ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯೇ ಮುಖ್ಯ ಕಸುಬು. ಜಲಪುತಿಯರು (ಜಲಪುತ್ ನಿವಾಸಿಗಳು) ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರು. ಇಲ್ಲಿನ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರವು ಒಡಿಯಾ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ಯಮಿಗಳಿಂದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ. ಒಂದು ದಶಕದಿಂದ ಮರ ಕಡಿಯುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಪಾರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಗ್ಯಾಂಗ್ ಫೈಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಗುಂಪುಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜಗಳಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತ ಚಿಂತಿಸಿದೆ. ಅಕ್ಕಿಯ ಹೊರತಾಗಿ, ಜಾವಾ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು ಸಹ ಇಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ವ್ಯವಹಾರದ ಗಮನಾರ್ಹ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಅನೇಕರು ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು, ಜಟ್ರೋಫಾ ನೆಡುತೋಪು, ಮತ್ತು ಅಂಗಾಂಶ ಕೃಷಿಗಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದದ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ೫ ದಶಕಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ದೇವಾಲಯಗಳು, ಉಮಾ ಮಹೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಮಸೀದಿಗಳು ಮತ್ತು ಚರ್ಚುಗಳು ೩೦ ಮೀಟರ್ ದೂರದಲ್ಲಿವೆ. ನಿವಾಸಿಗಳು ಯಾವುದೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ಎಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಗ್ರಾಮವು ತೆಲುಗು ಮತ್ತು ಒಡಿಸ್ಸಾ ಭಾಷೆಯ ಜನರ ಸರಿಯಾದ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಜನರು ಮಿಶ್ರ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಎರಡೂ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮೇ ಕೊನೆಯ ವಾರ ಅಥವಾ ಜೂನ್ ಮೊದಲ ವಾರದ ಜನರು ಸ್ಥಳೀಯ ಗ್ರಾಮ ದೇವರ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಅದನ್ನು ಅದ್ಧೂರಿಯಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ; ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ಇದನ್ನು ಆಡವಿ ತಳ್ಳಿ ಜಾತ್ರೆ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಲಯದಲ್ಲಿನ ಹವಾಮಾನವು ತುಂಬಾ ಆಹ್ಲಾದಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನವು ೧೦ ಡಿಗ್ರಿಗಳಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ದಾಖಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅನೇಕ ಮೂಲನಿವಾಸಿ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳು ಹತ್ತಿರದ ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರದೇಶವು ದಟ್ಟವಾದ ಅರಣ್ಯದಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕಳೆದ ಒಂದೂವರೆ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದ ಅರಣ್ಯನಾಶದಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭೂಮಿ ಬಂಜರುತನವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಮುಖ ಗ್ರಾಮ ಪ್ರದೇಶದ ನಿವಾಸಿಗಳು ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರು ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಸಹ ನೋಡಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ "Godavari river basin map" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2013-10-12. Retrieved 2022-08-20.
- ↑ "Jalaput Dam D03658". Archived from the original on 27 September 2016. Retrieved 2 April 2016.
- ↑ "Andhra Pradesh Power Generation Corporation Ltd". Archived from the original on 25 February 2012. Retrieved 28 September 2012.
- ↑ "Odisha Hydro Power Corporation Ltd". Archived from the original on 16 September 2012. Retrieved 28 September 2012.