ಗೋವಾದ ಕದಂಬರು
೧೦ ರಿಂದ ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಗೋವಾವನ್ನು ಆಳಿದ ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಕೊನೆಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಕದಂಬರು ರಾಜವಂಶದವರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಶಿಲಾಹಾರಗಳ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಮೊದಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಚಂದೋರ್‌ನಿಂದ ಆಳಿದರು, ನಂತರ ಗೋಪಕಪಟ್ಟಣವನ್ನು ತಮ್ಮ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. [೧]
ಗೋವಾದ ಕದಂಬರು | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ೯೬೦ ಸಿ‌ಇ–೧೩೧೦ ಸಿ‌ಇ | |||||||||
 ಗೋವಾದ ಕದಂಬ ರಾಜ ಶಿವಚಿತ್ತ ಪರಮದಿದೇವ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಚಿನ್ನದ ನಾಣ್ಯಗಳು, c. 1147–1187.
| |||||||||
| Capital | ಗೋವಾ | ||||||||
| Common languages | ಕನ್ನಡ | ||||||||
| Religion | ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ | ||||||||
| Government | ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ | ||||||||
| History | |||||||||
• Established | ೯೬೦ ಸಿ‌ಇ | ||||||||
• Disestablished | ೧೩೧೦ ಸಿ‌ಇ | ||||||||
| |||||||||
| Today part of | ಭಾರತ | ||||||||
ಮೂಲಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಶಿವಮೊಗ್ಗದಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ತಾಳಗುಂದ ಶಾಸನದ ಪ್ರಕಾರ ಕದಂಬರು ಮಯೂರಶರ್ಮನ ವಂಶಸ್ಥರು . [೨]
ಪ್ರತ್ಯೇಕ ರಾಜವಂಶದ ಸ್ಥಾಪನೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಚಾಲುಕ್ಯರ ಸಾಮಂತನಾಗಿ, ಕದಂಬ ಷಷ್ಠದೇವನನ್ನು ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜ ತೈಲಪ II ಗೋವಾದ ಮಹಾಮಂಡಲೇಶ್ವರನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದನು. ಸವಾಯಿ ವೇರೆ ಶಾಸನದ ಪ್ರಕಾರ, ಕದಂಬರು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಮಿತ್ರರಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟರನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಷಷ್ಠದೇವನ ನಂತರ ನಗರದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಚಂದ್ರಾಪುರ ರಿಂದ ಸಿಲಹಾರ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ೯೬೦ CE ರಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಕದಂಬ ವಂಶದ ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. [೩]
ಗೋಪಕಪಟ್ಟಣ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ರಾಜ ಷಷ್ಠದೇವನು ಗೋವಾ, ಪೋರ್ಟ್ ಗೋಪಕಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಕಪರ್ದಿಕಾ ದ್ವೀಪವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊಂಕಣದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗವನ್ನು ತನ್ನ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡನು, ಗೋಪಕ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ತನ್ನ ಉಪ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದನು. ಮುಂದಿನ ರಾಜ, ಜಯಕೇಶಿ I, ಗೋವಾದ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿದನು. ಜೈನ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಠ್ಯ, ದ್ವೈಅರಸ್ಯ ತನ್ನ ರಾಜಧಾನಿಯ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಟ್ ಗೋಪಕಪಟ್ಟಣವು ಜಂಜಿಬಾರ್, ಬಂಗಾಳ, ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಗೋಪಕ ಪಟ್ಟಣವು ಒಂದು ಆಹ್ಲಾದಕರ ವಾಣಿಜ್ಯ ನಗರವಾಗಿದ್ದು, ಹಳೆಯ ಗೋವಾದೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ೩೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ೧೩೨೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಖಲ್ಜಿ ಜನರಲ್ ಮಲಿಕ್ ಕಾಫೂರ್ ಲೂಟಿ ಮಾಡಿದರು. ಕದಂಬರು ಚಂದೋರ್‌ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು, ಆದರೆ ಮಹಮ್ಮದ್ ಬಿನ್ ತುಘಲಕ್ ಚಂದೋರ್ ಅನ್ನು ಜಯಿಸಿದಾಗ ಗೋಪಕಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. [೪]
ಆಡಳಿತ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕದಂಬರ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಗೋಪುರಿಯ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಖ್ಯಾತಿಯು ಅದರ ಉತ್ತುಂಗವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಗೋವಾದ ಧರ್ಮ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಕಲೆಗಳು ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬಂದವು ಮತ್ತು ರಾಜವಂಶವು ಅನೇಕ ಶಿವ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು. ಅವರು ಕೊಂಕಣಾಧಿಪತಿ, ಸಪ್ತಕೋಟಿಶ ಲಬ್ದ ವರವೀರ, ಗೋಪಕಾಪುರ ವರದಶಿವ, ಕೊಂಕಣಮಹಾಚರವರ್ತಿ ಮತ್ತು ಪಂಚಮಹಾಶಬ್ದ. ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. [೫] ಅವರು ಸೌರಾಷ್ಟ್ರದ ರಾಜಮನೆತನದವರನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ನಾಯಕರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ರಾಜರು ವೈದಿಕ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪೋಷಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕುದುರೆ ಯಜ್ಞ ( ಅಶ್ವಮೇಧ ) ಯಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಅಗ್ನಿ ಯಜ್ಞಗಳನ್ನು ( ಯಜ್ಞ) ನಡೆಸಿದರು. ಅವರು ಶೈವ ಧರ್ಮವನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮವನ್ನು ಪೋಷಿಸಿದರು.
ಕದಂಬ ಆಡಳಿತದ ಭಾಷೆಗಳು ಸಂಸ್ಕೃತ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ . ಅವರು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಗೋವಾಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅದು ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಿತು. ನಾಗರಿ, ಕದಂಬ, ಹಳೇಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಗೋಯ್ಕನಾಡಿ ಲಿಪಿಗಳು ಬಹಳ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದವು. ತ್ರಿಭುವನಮಲ್ಲನು ಗೋಪಾಕದಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಪುರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನೆಂದು ಇನ್ನೊಂದು ಶಾಸನದಿಂದ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಬ್ರಹ್ಮಪುರಿಗಳು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುವ ಪ್ರಾಚೀನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳಾಗಿವೆ, ಅಲ್ಲಿ ವೇದಗಳು, ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ, ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [೬] ಅವು ಗೋವಾ, ಸವೊಯ್ ವೆರೆಮ್, ಗೌಲಿ ಮೌಲಾ ಮತ್ತು ಇತರೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿವೆ.
ಕದಂಬರು ೪೦೦ ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಗೋವಾವನ್ನು ಆಳಿದರು. [೭] ೧೩೪೫ CE ವರೆಗೆ. [೮] [೯] [೧೦]
ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಗೋವಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಬಸ್ ಸೇವೆಗೆ ಕದಂಬಸ್ ರಾಜವಂಶದ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಕದಂಬ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕದಂಬರ ರಾಜ ಸಿಂಹದ ಲಾಂಛನವನ್ನು ಅದರ ಬಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಲೋಗೋ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ೧೯೮೦ ರಲ್ಲಿ ನಿಗಮದ ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದಲೂ ಲಾಂಛನವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ [೧೧]
೩೧ ಮೇ ೨೦೦೫ ರಂದು ಭಾರತದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ಪ್ರಣಬ್ ಮುಖರ್ಜಿ ಅವರು ಕಾರವಾರದಲ್ಲಿ INS ಕದಂಬ ಹೆಸರಿನ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಸುಧಾರಿತ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಮೀಸಲಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ನೌಕಾ ನೆಲೆಯನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಿದರು. [೧೨]
ಸಹ ನೋಡಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ಗೋವಾದ ಇತಿಹಾಸ
- ಹಾನಗಲ್ ನ ಕದಂಬರು
- ಸಪ್ತಕೋಟೇಶ್ವರ
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ
- ↑ de Souza, Teotonio R. (1990). Goa Through the Ages: An economic history. Concept Publishing Company. pp. 11–15. ISBN 81-7022-259-1.
- ↑ George M. Moares (1931), The Kadamba Kula, A History of Ancient and Medieval Karnataka, Asian Educational Services, 1990, p10
- ↑ Kamat, Varsha (December 2010). Sanskrutik Vartapatra (in Marathi, see chapter: Kadambancha suvarnakal). Pune: Sanskrutik Vartapatra. pp. 112(see pages 10–13).
- ↑ De Souza, Teotonio R. (1990). de Souza, Teotonio R. (1990)Goa Through the Ages: An economic history pg 11-15. ISBN 9788170222590. Retrieved 8 Jan 2018.
- ↑ Gune, Vithal Trimbak (1979). Gazetteer of the Union Territory Goa, Daman and Diu. Vol. I. Goa, Daman and Diu (India). Gazetteer Dept.
- ↑ Gazetteer of the Union Territory Goa, Daman and Diu : district gazetteer / edited by V.T. Gune. Gazetteer of India. Gazetteer Dept., Govt. of the Union Territory of Goa, Daman and Diu. 1979. Retrieved 8 Jan 2018.
- ↑ De Souza, Teotonio R. (1990). Goa Through the Ages: An economic history, Volume 2. Concept Publishing Company. p. 129. ISBN 9788170222590.
- ↑ Title: Gazetteer of the Union Territory Goa, Daman and Diu: district gazetteer, Volume 1; Publisher: Gazetteer Dept., Govt. of the Union Territory of Goa, Daman and Diu, 1979 (Original from the University of Michigan, Digitised: 30 August 2008)
- ↑ "EPIGRAPHICAL AND LITERARY SOURCES ON WORSHIP IN GOA'S PAST" (PDF). ShodhGanga.
- ↑ Moraes, George M. (1990). K Kula Velliapura inscriptions pg 181 190 317 384. ISBN 9788120605954. Retrieved 8 Jan 2018.
- ↑ "Kadamba dynasty logo to be reinstaed on Goa govt buses". The Economic times. 24 April 2008.
- ↑ Defense Minister Pranab Mukherjee opened the first phase of India's giant western naval base INS Kadamba in Karwar, Karnataka state, on 31 May. "India Opens Major Naval Base at Karwar". Defence Industry Daily. 21 May 2012. Retrieved 2013-01-30.