ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ

ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ ೨೩ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೧೯ ರಂದು ಸಿಯಾಲ್‌ಕೋಟ್, ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಒಬ್ಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ, ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಸಂಸದೆ . ಅವರು ೧೯೪೨ ರ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ದೆಹಲಿ ಪ್ರದೇಶ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಮಿತಿಯ (ಡಿಪಿಸಿಸಿ) ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಿಯಾಲ್‌ಕೋಟ್‌ನಲ್ಲಿ (ಈಗ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿದೆ) ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ವಿ.ಎನ್ ದತ್ತಾ ಅವರು ಜೈಪುರ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸೋದರಸಂಬಂಧಿ, ಕೃಷ್ಣನ್ ಗೋಪಾಲ್ ದತ್ತಾ ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿಗರಾಗಿದ್ದರು.

ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ
Subhadra Joshi on a 2011 stamp of India
ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿ
ಜನನ	ಸುಭದ್ರಾ ದತ್ತ ೨೩ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೧೯ ಸಿಯಾಲ್‌ಕೋಟ್,ಪಂಜಾಬ್‌, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಡಿಯಾ
ಮರಣ	೩೦ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೩(ವಯಸ್ಸು)84 ದಿಲ್ಲಿ, ಭಾರತ
ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ ವಿದ್ಯಾಪೀಠ	ಮಹಾರಾಜ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆ, ಲೇಡಿ ಮ್ಯಾಕ್ಲೆಗನ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್, ಕನ್ಯಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, ಮತ್ತು ಫಾರ್ಮನ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜ್

ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ

ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ ಅವರು ಜೈಪುರದ ಮಹಾರಾಜ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆ, ಲಾಹೋರ್‌ನ ಲೇಡಿ ಮ್ಯಾಕ್ಲೆಗನ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಮತ್ತು ಜಲಂಧರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ಯಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ಲಾಹೋರ್‌ನ ಫಾರ್ಮನ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಕಾಲೇಜು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.

ವೃತ್ತಿ

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರ

ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಆದರ್ಶಗಳಿಂದ ಆಕರ್ಷಿತರಾದ ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ ಅವರು ಲಾಹೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ ವಾರ್ಧಾದಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವರು ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅರುಣಾ ಅಸಫ್ ಅಲಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ದೆಹಲಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಆಳವಾದ ಅಧ್ಯಾಯನದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತುಹಮಾರಾ ಸಂಗ್ರಾಮ್' ಎಂಬ ಜರ್ನಲ್ ಅನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದರು. ಜೋಶಿ ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಾಗದರು ಮತ್ತು ಲಾಹೋರ್ ಮಹಿಳಾ ಕೇಂದ್ರ ಕಾರಾಗೃಹದಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕಾರ್ಮಿಕರ ನಡುವೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ವಿಭಜನೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಕೋಮುಗಲಭೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಶಾಂತಿ ದಳ ಎಂಬ ಶಾಂತಿ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು, ಅದು ಆ ತೊಂದರೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕೋಮು ವಿರೋಧಿ ಶಕ್ತಿಯಾಯಿತು. ಜೋಶಿ ಅವರನ್ನು ಪಕ್ಷದ ಸಂಚಾಲಕರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಅವರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವರಿಗೆ ಪುನರ್ವಸತಿಯನ್ನು ಸಹ ಆಯೋಜಿಸಿದರು. ಅನಿಸ್ ಕಿದ್ವಾಯಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕ, ಇನ್ ಫ್ರೀಡಮ್ಸ್ ಶೇಡ್ ನಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮತ್ತು ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ ಅವರು ಮುಸ್ಲಿಮರ ಬಲವಂತದ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ದೆಹಲಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ವಿವಿಧ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಗೆ ಧಾವಿಸಿದಾಗ ಅನೇಕ ನಿದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ರಫಿ ಅಹ್ಮದ್ ಕಿದ್ವಾಯಿ ಅವರಿಗೂ ತುಂಬಾ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ಅವರು ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ೧೯೯೮ ರಲ್ಲಿ ಸಾಗರಿ ಛಾಬ್ರಾ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಜೋಶಿ ಅವರು ವಿಭಜನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೋಮು ಸೌಹಾರ್ದತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದರು.

ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರ

ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿ ಅವರು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೋಮು ಸೌಹಾರ್ದತೆಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟ ಕಟ್ಟಾ ಜಾತ್ಯತೀತವಾದಿಯಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ಗಲಭೆಗಳು ಭುಗಿಲೆದ್ದಾಗ ಅವರು ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ತಿಂಗಳುಗಳನ್ನು ಕಳೆದರು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಅವರು ಸಂಪ್ರದಾಯಿಕ್ತ ವಿರೋಧಿ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೋಮು ವಿರೋಧಿ ರಾಜಕೀಯ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೯೬೮ ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ಸೆಕ್ಯುಲರ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿ ಜರ್ನಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಜಾತ್ಯತೀತತೆ ಮತ್ತು ಕೋಮು ಸೌಹಾರ್ದದ ಕಾರಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕ್ವಾಮಿ ಏಕ್ತಾ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.

ಸಂಸದರಾಗಿ

ಅವರು ೧೯೫೨ ರಿಂದ ೧೯೭೭ ರವರೆಗೆ ಅಂದರೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ- ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಲ್ ( ಹರಿಯಾಣ ), ೧೯೫೭ ರಲ್ಲಿ ಅಂಬಾಲಾ (ಹರಿಯಾಣ), ೧೯೬೨ ರಲ್ಲಿ ಬಲರಾಂಪುರ ( ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ) ಮತ್ತು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ ಚಾಂದಿನಿ ಚೌಕ್ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ.ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಸಂಸದರಾಗಿದ್ದರು - ೧೯೬೨ ರಲ್ಲಿ ಬಲರಾಂಪುರದಲ್ಲಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ೧೯೬೭ ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಸೋತರು. ಅವರು ೧೯೭೧ ರಲ್ಲಿ ದೆಹಲಿಯ ಚಾಂದನಿ ಚೌಕ್‌ನಿಂದ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು, ಆದರೆ ೧೯೭೭ ರಲ್ಲಿ ಅದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಸಿಕಂದರ್ ಬಖ್ತ್ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತರು. ಅವರು ಕರ್ನಾಲ್‌ನಿಂದ (ಆಗ ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ) ಆಯ್ಕೆಯಾದಾಗ ಪಂಜಾಬ್ ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಸಂಸದರಾದರು. ೧೯೮೧ ರಲ್ಲಿ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಕರ್ನಾಲ್‌ನಿಂದ ಚುನಾವಣೆಗೆ ನಿಲ್ಲಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ೧೯೬೨ ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಬಲರಾಂಪುರದಿಂದ ಹಾಲಿ ಸಂಸದರಾಗಿದ್ದ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. ವಿಶೇಷ ವಿವಾಹ ಕಾಯಿದೆ, ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣ , ಖಾಸಗಿ ಪರ್ಸ್‌ಗಳ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮತ್ತು ಅಲಿಗಢ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯ ಅಂಗೀಕಾರಕ್ಕೆ ಅವರು ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವಳ ಪತಿ ದ್ವಿಪತ್ನಿತ್ವದ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಮಾಡಿದಾಗ ವ್ಯಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ಖರ್ಚು ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಗೆ ಉಂಟಾಗುವ ಕಷ್ಟವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಕಾನೂನನ್ನು ಹೊರತರುವಂತೆ ಒತ್ತಯಿಸಿದರು. ಅವರು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಮಸೂದೆ, ೧೯೫೭ (ಬಿಲ್ ಸಂಖ್ಯೆ ೯೦ ದಿನಾಂಕ ೧೯ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೫೭ ) ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ೧೯೬೦ ರಲ್ಲಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ೧೫ ಖಾಸಗಿ ಸದಸ್ಯರ ಮಸೂದೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಆದಾಗಿಯೂ , ಆಕೆಯ ಕಿರೀಟದ ಸಾಧನೆಯು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ ಅನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡುವ ಯಶಸ್ವಿ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ, ಅದು ಕೋಮು ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಅಥವಾ ದ್ವೇಷಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಸಂಘಟಿತ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದಾದ ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ. ಅವರು ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪತಿ ಫಿರೋಜ್ ಗಾಂಧಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ನೀಡುವ ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಸದ್ಭಾವನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಸಾವು ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ

ಸುಭದ್ರಾ ಜೋಶಿಯವರು ೩೦ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೩ ರಂದು ತಮ್ಮ ೮೪ ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ನಂತರ ದೆಹಲಿಯ ರಾಮ್ ಮನೋಹರ್ ಲೋಹಿಯಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿರಲಿಲ್ಲ. ೨೩ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೧೧ ರಂದು ಅವರ ಜನ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯು ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಅಂಚೆಚೀಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.