ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ

ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಸಮರನೌಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿಮಾನವನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಶಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ಸಮುದ್ರಯೋಗ್ಯ ವಾಯುನೆಲೆಯಾಗಿ ಇದು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸ್ಥಳೀಯ ನೆಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳದೆಯೇ, ನೌಕಾ ಪಡೆಯೊಂದು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ತನ್ನ ವಾಯುಬಲವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಬಲೂನುಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಮರದ ನೌಕೆಗಳಿಂದ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಚಲಿಸುವ ಸಮರನೌಕೆಗಳವರೆಗೆ ಅವು ವಿಕಸನಗೊಂಡಿವೆ; ಡಜನ್‌ಗಟ್ಟಲೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಸುತ್ತುವ ವಾಯುಫಲಕಗಳಿಂದ ಏರುಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು, ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಚಲಿಸುವ ಸದರಿ ಸಮರನೌಕೆಗಳು ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶ.

ಇತಿಹಾಸ

ಜಪಾನಿಯರ ಕಡಲ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯಾದ ವಕಾಮಿಯಾ, ನೌಕೆಯಿಂದ-ಉಡಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಪಂಚದ ಮೊದಲ ವಾಯುದಾಳಿಗಳನ್ನು 1914ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿತು.

ಬಲೂನು ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವೀಕ್ಷಣಾ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾನವಚಾಲಿತ ವಿಮಾನವನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು 19ನೇ ಶತಮಾನ ಮತ್ತು 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೊದಲ ಹಡಗುಗಳಾಗಿದ್ದವು. 1903ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರ ರೆಕ್ಕೆಯ ವಿಮಾನಗಳು ಉದಯವಾದವು. ಇದರ ಹಿಂದೆಯೇ 1910ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್ ನೌಕಾಪಡೆಗೆ ಸೇರಿದ ಒಂದು ಠಳಾಯಿಸುವ ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟದಿಂದ ಇಂಥದೊಂದು ವಿಮಾನದ ಮೊದಲ ಹಾರಾಟವು ನಡೆಯಿತು. ಕಡಲ ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು, HMS Engadineನಂಥ ಕಡಲ ವಿಮಾನದ ಸೇವಾ ಹಡಗಿನ ಬೆಂಬಲದ ಹಡಗುಗಳು ಇದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದವು. 1914ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೊದಲನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರದ ಟ್ಸಿಂಗ್‌ಟಾವೊನ ಕದನದಲ್ಲಿ, ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದ ಜಪಾನಿಯರ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಕಾಮಿಯಾ ಎಂಬ ಕಡಲ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯು, ನೌಕೆಯಿಂದ-ಉಡಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರಪಂಚದ ಮೊದಲ ವಾಯುದಾಳಿಗಳನ್ನು^[೧] ಕಿಯೌಚೌ ಕೊಲ್ಲಿಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಿತು.^[೨] ಇದು ನಾಲ್ಕು ಮೌರಿಸ್‌ ಫರ್ಮಾನ್‌‌ ಕಡಲ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಿತು; ಈ ವಿಮಾನಗಳು ಜರ್ಮನ್‌ ಸಂಪರ್ಕ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಸತತವಾಗಿ ಬಾಂಬ್‌ದಾಳಿ ಮಾಡಿದವು ಹಾಗೂ ಒಂದು ಜರ್ಮನ್‌ ಸಿಡಿಗುಂಡು ಸ್ಥಾಪಕವನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಿದವು.^[೩]

ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಹಡಗುಪಡೆಯ ಮೊದಲ ಹಡಗುಗಳು ತಯಾರಾದವು. 1920ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ವೇಳೆಗೆ, ಈ ವಿಕಸನವು ಉತ್ತಮ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಕಂಡಿತು; ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ HMS Hermes, ಹೋಷೋ , ಮತ್ತು Lexington-class aircraft carrierನಂಥ ಹಡಗುಗಳು ತಯಾರಾದವು.

ಎರಡನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರವು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಮೊದಲ ದೊಡ್ಡ-ಪ್ರಮಾಣದ ಬಳಕೆ ಹಾಗೂ ಮತ್ತಷ್ಟು ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯನ್ನು ಕಂಡಿತು, ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಬಗೆಗಳ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. USS Bogueನಂಥ ಬೆಂಗಾವಲು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಕೇವಲ ೨ನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಂದು ಉದ್ದೇಶ-ನಿರ್ಮಿತ ನೌಕೆಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, ಬಹುಪಾಲು ನೌಕೆಗಳು ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಡಗುಗಳಿಂದ ಮಾರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟವುಗಳಾಗಿದ್ದವು; ಬೆಂಗಾವಲು ರಕ್ಷಣೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಉಭಯಪಡೆಗಳ ಸಹಕಾರದ ಆಕ್ರಮಣಗಳಿಗೆ ವಾಯುದಾಳಿಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾದ ಒಂದು ಹಂಗಾಮಿ ಕ್ರಮ ಇದಾಗಿತ್ತು. USS Independenceನಂಥ ಲಘು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಬೆಂಗಾವಲು ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಒಂದು ದೊಡ್ಡದಾದ, ಹೆಚ್ಚಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ "ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ" ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಬೆಂಗಾವಲು ವಾಹಕನೌಕೆಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಲಘು ವಾಹಕನೌಕೆಗಳೂ ಸಹ ಅದೇ ಗಾತ್ರದ ವಿಮಾನ ಸಮೂಹಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಿದವಾದರೂ, ಅವು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೇಗದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು; ನಿರ್ಮಾಣದ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದ ಠಳಾಯಿಸುವ ಹಡಗುಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳಾಗಿಸಿದ್ದು ಅವುಗಳ ಈ ವೇಗಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು.

ಯುದ್ಧಕಾಲದ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಅಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಸೃಷ್ಟಿ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಪಾಡು ಕಂಡುಬಂದಿತು. SS Michael Eನಂಥ ಸಿಎಎಂ ಹಡಗುಗಳು ಸರಕು-ಸಾಗಿಸುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಡಗುಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇವು ಒಂದು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕವಣೆಯಿಂದ ಹೋರಾಟದ ವಿಮಾನವನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಬಲ್ಲವಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಅವನ್ನು ಪುನರ್ವಶಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಥವಾಗಿದ್ದವು. ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಜ್ಜುಗೊಂಡ ಸರಕು-ಸಾಗಿಸುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಹಡಗುಗಳನ್ನು ಕಂಡ ಮತ್ತೊಂದು ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ಕ್ರಮವಾದ, MV Empire MacAlpineನಂಥ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ (ಮರ್ಚೆಂಟ್‌ ಏರ್‌‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್‌‌-MACಗಳ) ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ, ಈ ನೌಕೆಗಳೂ ಸಹ ೨ನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಯ ಕ್ರಮವಾಗಿದ್ದವು. ಮಧ್ಯಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿಯೇ ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಬಲವು ನಷ್ಟವಾಗುವುದನ್ನು ಭಾಗಶಃ ಸರಿಹೊಂದಿಸಲು ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದ ಜಪಾನಿಯರ ನೌಕಾಪಡೆಯಿಂದ ಕದನದ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಎರಡು ನೌಕೆಗಳನ್ನು 1943ದ ಅಂತ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ Ise-class battleshipಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಹಿಂಭಾಗದ ತಿರುಗು-ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿ ಅವುಗಳ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಮಾನಖಾನೆ, ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟ ಮತ್ತು ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕವಣೆಯನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಮೊಗಾಮಿ ಎಂಬ ಒಂದು ಭಾರೀಗಾತ್ರದ ಠಳಾಯಿಸುವ ಹಡಗು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಒಂದು ಮಾರ್ಪಾಡನ್ನು ಏಕಕಾಲೀನವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿತು. ಈ "ಅರೆಬೆರಕೆ" ವಿನ್ಯಾಸವು ಆ ಕಡೆಯೂ ಇಲ್ಲ ಈ ಕಡೆಯೂ ಇಲ್ಲ ಎಂಬಂತಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಒಂದು ವಿಫಲ ಹೊಂದಾವಣೆ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಫ್ರೆಂಚರ ಸರ್ಕೌಫ್‌, ಮತ್ತು ಮೂರು ಐಚಿ ಎಂ6ಎ ಸೀರನ್‌‌ ವಿಮಾನವನ್ನು ಸಾಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥವಾಗಿದ್ದ ಜಪಾನಿಯರ ಐ-400 ವರ್ಗ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಯಂಥ ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು, 1920ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡವಾದರೂ, ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಫಲವಾಗಿದ್ದವು.

ಟ್ರೈಪೊಲಿ, ಯುಎಸ್ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಒಂದು ಐವೊ ಜಿಮಾ-ವರ್ಗದ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌ ವಾಹಕ ನೌಕೆ

ಇಂಥ ಹಡಗುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಆಧುನಿಕ ನೌಕಾಪಡೆಗಳು, ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಹಡಗುಪಡೆಯ ಭಾರೀ ಹಡಗಿನಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತವೆ; ಈ ಒಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹಿಂದೆಲ್ಲ ಕದನದ ಹಡಗು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಯುದ್ಧಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶವಾಗಿರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಾಯುಬಲದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದ ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು, ೨ನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿತು. ವಾಹಕನೌಕೆಯಿಂದ-ಉಡಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಮಾನದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಶ್ರೇಣಿ, ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವಗಳಿಂದ ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು. ಯುದ್ಧವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು, ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಾಣುವುದರೊಂದಿಗೆ ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಮುಂದುವರಿದವು. ವಿನೂತನ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳಾದ ಭರ್ಜರಿ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು, ವಿಶಿಷ್ಟವೆಂಬಂತೆ 75,000 ಟನ್ನುಗಳು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಪಲ್ಲಟಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ, ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪರಮೋಚ್ಚ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುಪಾಲು ನೌಕೆಗಳು ಪರಮಾಣು ರಿಯಾಕ್ಟರ್‌‌‌‌‌‌‌ಗಳಿಂದ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟವುಗಳಾಗಿದ್ದು, ನೆಲೆಯಿಂದ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದುಕೊಂಡು ನಿರ್ವಹಿಸಲೆಂದು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹಡಗುಪಡೆಯೊಂದರ ತಿರುಳುಭಾಗವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿವೆ. USS Tarawa ಮತ್ತು HMS Oceanನಂಥ ಉಭಯಪಡೆಗಳ ಸಹಕಾರದ ದಾಳಿ ಹಡಗುಗಳು ಸಾಗಣೆಯ ಮತ್ತು ಇಳಿದಾಣದ ನೌಕಾಸಂಗ್ರಹಗಳ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಈಡೇರಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಮೀಸಲಿರುವ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌ಗಳ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ದತ್ತದಳವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. "ಕಮಾಂಡೋ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು" ಅಥವಾ "ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು" ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಅನೇಕವು, ವಿಎಸ್‍ಟಿಒಎಲ್ ವಿಮಾನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ದ್ವಿತೀಯಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಇತರ ಸಮರನೌಕೆಗಳು ಹೊಂದಿರುವ ಸ್ಫೋಟಕ ಶಕ್ತಿಯು ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿನ ಕೊರತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಅವು ಸ್ವತಃ ಇತರ ಹಡಗುಗಳು, ವಿಮಾನ, ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಗಳು, ಅಥವಾ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳಿಂದ ದಾಳಿಗೆ ಈಡಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ, ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಾಜೂಕಾಗಿಲ್ಲದ ವಾಹಕನೌಕೆಗೆ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಪೂರೈಕೆಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲೆಂದು ಅನೇಕ ಇತರ ಹಡಗುಗಳು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೊತೆನೀಡುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಅನೇಕಬಾರಿ ಕದನದ ಗುಂಪು ಅಥವಾ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಗುಂಪು ಎಂದು ಕರೆದರೆ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಕದನದ ಗುಂಪು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

೨ನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, 1922, 1930 ಮತ್ತು 1936ರ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೌಕಾ ಒಡಂಬಡಿಕೆಗಳು, ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರೀ ಹಡಗುಗಳ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿದವು. ೨ನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರವಾದಾಗಿನಿಂದ ಆಗಿರುವ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು ಯಾವುದೇ ಪರಿಗಣನಾ ಉಳಿತಾಯದ ಆಯವ್ಯಯದಿಂದಾಗಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡದಾದ ವಿಮಾನವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಹಡಗುಗಳು ತಮ್ಮ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡಿವೆ. ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳ ದೊಡ್ಡ, ಆಧುನಿಕ Nimitz classವು ೨ನೇ ಜಾಗತಿಕ ಸಮರದ–ಕಾಲದ USS Enterpriseಕ್ಕಿಂತ ಸರಿಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕುಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಪಲ್ಲಟನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ಆದರೂ ಸಹ ಇದರ ವಿಮಾನ-ಭರಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಸರಿಸುಮಾರು ಅಷ್ಟೇ ಇದೆ- ವರ್ಷಗಳಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಸೇನಾ ವಿಮಾನದ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ತೂಕವನ್ನು ಏಕಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದುದರ ಒಂದು ಪರಿಣಾಮ ಇದಾಗಿದೆ.

ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಬಗೆಗಳು

ಬ್ರೆಜಿಲ್‌ ದೇಶದ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಸಾವೊ ಪೌಲೊ (ಎ12)

ಪಾತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಬಗೆಗಳು

ಮುಖ್ಯ ಹಡಗುಪಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ತೊಡಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಹಡಗುಪಡೆಯ ವಾಹಕನೌಕೆಯೊಂದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನೌಕೆಗಳು ಅತಿದೊಡ್ಡ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಸಾಗುವಷ್ಟು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಹೋಲಿಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬೆಂಗಾವಲು ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ಬೆಂಗಾವಲು ರಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಇವು ನಿಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು. ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುವ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೊಂದುವುದರೊಂದಿಗೆ ಅವು ಚಿಕ್ಕದಾದ ಮತ್ತು ನಿಧಾನಗತಿಯ ನೌಕೆಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವು ವಾಣಿಜ್ಯದ ನೌಕೆಯ ಒಡಲುಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು ಅಥವಾ, ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಅವು ಬೃಹತ್‌‌ ಸರಕು ಹಡಗುಗಳಾಗಿದ್ದು ತಮ್ಮ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಲಘು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಹಡಗುಪಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟಿರುವ ವೇಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳ ಗಾತ್ರ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ವಿಮಾನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ತಗ್ಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು.

ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ-ನಿರೋಧಕ ಯುದ್ಧ ವಾಹಕನೌಕೆ
ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌ ವಾಹಕನೌಕೆ
ಲಘು ವಿಮಾನ ವಾಹಕನೌಕೆ
ಉಭಯಪಡೆಗಳ ಸಹಕಾರದ ದಾಳಿ ಹಡಗು

ರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಬಗೆಗಳು

ನೌಕಾಪಡೆಗಳ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ರಚನಾ-ವಿನ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಬಗೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ:

ಕ್ಯಾಟಪಲ್ಟ್‌ ಅಸಿಸ್ಟೆಡ್‌ ಟೇಕ್‌-ಆಫ್‌ ಬಟ್‌ ಅರೆಸ್ಟೆಡ್‌ ರಿಕವರಿ (CATOBAR)
ಷಾರ್ಟ್‌ ಟೇಕ್‌-ಆಫ್‌ ಬಟ್‌ ಅರೆಸ್ಟೆಡ್‌ ರಿಕವರಿ (STOBAR)
ಷಾರ್ಟ್‌ ಟೇಕ್‌-ಆಫ್‌ ವರ್ಟಿಕಲ್‌ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌‌ (STOVL)

ಗಾತ್ರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಬಗೆಗಳು

ಭರ್ಜರಿ ವಾಹಕನೌಕೆ
ನೌಕಾಪಡೆಯೊಂದರ ಪ್ರಮಾಣಕ ಗಾತ್ರದ ವಾಹಕವಾದ ವಾಹಕ ನೌಕೆ.
ಲಘು ವಿಮಾನದ ವಾಹಕನೌಕೆ
ಬೆಂಗಾವಲು ವಾಹಕನೌಕೆ

ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟ

ಯುಎಸ್ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಇ-2ಸಿ ಹಾಕಿಯೆಗೆ ಸೇರಿದ ವಿಮಾನದ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಸಣ್ಣ ಅಲೆಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು; [26]ನ ಮೇಲೆ ಇಳಿದ ಕಾರಣದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹೊರೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಇದು ಕಂಡುಬಂತು.

ನಿಮಿಟ್ಜ್‌‌-ವರ್ಗದ ಭರ್ಜರಿ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯ [27] ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದ ಮೇಲಿನ ಎಫ್/ಎ-18 ಹಾರ್ನೆಟ್ಸ್‌

ವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಒಂದು ಜೆಟ್‌ ವಿಮಾನದ ಮೊದಲ ಇಳಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಉಡಾವಣೆ: 1945ರಲ್ಲಿ [28] ಮೇಲೆ ಎರಿಕ್‌ "ವಿಂಕಲ್‌" ಬ್ರೌನ್‌‌ ಇಳಿಯುತ್ತಿರುವುದು.

ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಾಹಕ ನೌಕೆ [29] ಮೇಲಿನ ಸ್ಕೀ-ನೆಗೆತ.

"ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿನ ಓಡುದಾರಿಗಳಂತೆ" ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಆಧುನಿಕ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು, ಒಂದು ಚಪ್ಪಟೆಯಾದ-ಮೇಲ್ಮೈನ ಅಟ್ಟದ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ವಿಮಾನದ ಉಡ್ಡಯನ ಹಾಗೂ ಇಳಿಯುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಂದು ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಮಾನವು ಮುಂಭಾಗಕ್ಕೆ, ಗಾಳಿಯೊಳಗೆ ಉಡ್ಡಯನಗೊಳ್ಳಲು, ಮತ್ತು ಹಿಂಭಾಗದಿಂದ ಇಳಿಯಲು ಇದು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಉಡ್ಡಯನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಸುವ್ಯಕ್ತ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ವೇಗವಾಗಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ 35 knots (65 km/h)ವರೆಗೆ ಆವಿಯನ್ನು ಗಾಳಿಯೊಳಗೆ ಬಿಡುತ್ತವೆ; ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಡಗಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವಿಮಾನದ ವೇಗವು ತಗ್ಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಹಡಗುಗಳಲ್ಲಿ, ಆವಿಯಿಂದ-ಚಾಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕವಣೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವಿಮಾನವನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ; ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಿಮಾನದ ಎಂಜಿನುಗಳ ಶಕ್ತಿಗೆ ನೆರವು ಸಿಕ್ಕಂತಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಅನ್ಯಥಾ ಅಗತ್ಯವಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರುವ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನವು ಉಡ್ಡಯನಗೊಳ್ಳಲು ಇದು ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಇತರ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಡ್ಡಯನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವಿಮಾನಕ್ಕೆ ನೆರವಿನ ಅಗತ್ಯವು ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ- ನೆರವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯು ವಿಮಾನದ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಮಾನವು ವಾಹಕನೌಕೆಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ಇಳಿಯುವಾಗ ಅದು ಹಿಂಭಾಗದ ಕೊಕ್ಕೆಯೊಂದನ್ನು ನೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂತರಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರುವ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನವನ್ನು ನಿಲುಗಡೆಗೆ ತರಲು, ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಹಿಗ್ಗಿಸಲಾದ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ತಂತಿಗಳನ್ನು ಸದರಿ ಹಿಂಭಾಗದ ಕೊಕ್ಕೆಯು ಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇತರ ವಿಮಾನಗಳು— ಅಂದರೆ, ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌‌‌‌‌‌ಗಳು ಮತ್ತು ವಿ/ಎಸ್‍ಟಿಒಎಲ್ (ಲಂಬವಾಗಿರುವ/ಅಲ್ಪ ಉಡ್ಡಯನ ಮತ್ತು ಇಳಿಯುವಿಕೆಯ) ವಿನ್ಯಾಸಗಳು— ಲಂಬವಾಗಿ ಇಳಿಯಲು ತಮ್ಮ ಸುಳಿದಾಟ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇಳಿದ ನಂತರ ವೇಗ ತಗ್ಗಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನೆರವಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ವಿಮಾನದ ಇಳಿದಾಣದ ಸಮೀಪಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ಎತ್ತರ, ವರ್ತನೆ, ಮತ್ತು ವೇಗವನ್ನು ಗೋಚರಿಸುವಂತೆ ಅಳೆಯಲು ಹಾಗೂ ಆ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ವಿಮಾನಚಾಲಕನಿಗೆ ರವಾನಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ("ಹಿಂಭಾಗದ ಕೊಕ್ಕೆ"ಯುಳ್ಳ) ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಮಾನವು ಓರ್ವ ಇಳಿದಾಣದ ಸಂಕೇತ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು (ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್‌ ಸಿಗ್ನಲ್‌ ಆಫೀಸರ್‌‌-LSO, "ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವವರು" ಎಂಬುದಾಗಿ ಇವರನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ನೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕೋನೀಯವಾಗಿರುವ ಅಥವಾ ಓರೆಯಾಗಿ ಇಟ್ಟ ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟವು 1950ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ವಿಮಾನ ಚಾಲಕರಿಗೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ಕುರಿತು ಸೂಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಲು, LSOಗಳು ಬಣ್ಣದ ಹುಟ್ಟಿನಾಕಾರದ ಸಲಕರಣೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು (ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಅವರಿಗೆ ಈ ಅಡ್ಡಹೆಸರಿದೆ). 1950ರ ದಶಕದ ಅಂತ್ಯದಿಂದೀಚೆಗೆ, ಕನ್ನಡಿಗಳಂಥ ಇಳಿದಾಣದ ವೀಕ್ಷಣ ಸಾಧನಗಳು ಸೂಕ್ತವಾದ ಜಾರುವಿಕೆಯ ಇಳಿಜಾರಿನ ಕುರಿತಾಗಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿದವಾದರೂ, ಇಳಿಯುವಿಕೆಗೆ ಸಜ್ಜಾಗುತ್ತಿರುವ ವಿಮಾನ ಚಾಲಕರಿಗೆ LSOಗಳು ಈಗಲೂ ಸಹ ರೇಡಿಯೋದ ಮೂಲಕ ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಯುಎಸ್ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯೊಂದರ ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದನ್ನು ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ನಾವಿಕರು ಬಣ್ಣದ ಅಂಗಿಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ; ಈ ಅಂಗಿಗಳು ಅವರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳ ಆಧುನಿಕ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಾಹಕನೌಕೆ ವಾಯುದಾಳಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳು ಕನಿಷ್ಟ ಪಕ್ಷ ಏಳು ವಿಭಿನ್ನ ವರ್ಣಗಳ ಅಂಗಿಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇತರ ದೇಶಗಳ ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ಇದೇ ರೀತಿಯ ವರ್ಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಮುಖ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಲ್ಲಿ ಗುರಿಕಾರರು, ನಿರ್ವಾಹಕ, ಮತ್ತು ಏರ್‌‌ ಬಾಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಧಿಕಾರಿ ಸೇರಿರುತ್ತಾರೆ. ಗುರಿಕಾರರು, ನೌಕಾ ವೈಮಾನಿಕರು ಅಥವಾ ನೌಕಾ ಹಾರಾಟ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ವಿಮಾನವನ್ನು ಉಡಾಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇವರು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ನಿರ್ವಾಹಕನು ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದಿಂದ ಕೇವಲ ದ್ವೀಪದ ಒಳಗಡೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಉಡಾಯಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚಿತವಾದ ಹಾಗೂ ಇಳಿಯುವಿಕೆಯ ನಂತರದ ವಿಮಾನದ ಚಲನೆಗೆ ಇವನು ಜವಾಬ್ದಾರನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಏರ್‌‌ ಬಾಸ್‌‌ (ಈತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಓರ್ವ ಕಮಾಂಡರು ಆಗಿರುತ್ತಾನೆ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅಧಿಕಾರಿಯು ಎತ್ತರವಾದ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು (ಇದು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಾರಾಟ ನಿಯಂತ್ರಣವಾಗಿದ್ದು, "ಪ್ರಾಥಮಿಕ" ಅಥವಾ "ಗೋಪುರ" ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಇದನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಉಡ್ಡಯನಗಳನ್ನು, ಇಳಿಯುವಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು, "ಹಡಗಿಗೆ ಸಮೀಪವಾಗಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ವಿಮಾನವನ್ನು, ಮತ್ತು ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದ ಮೇಲಿನ ವಿಮಾನಗಳ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದು ಅವನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿರುತ್ತವೆ; ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವತಃ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ-ನಿರ್ದೇಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಗೀತರೂಪಕವನ್ನು ಹೋಲುವಂತಿರುತ್ತವೆ".^[೪] ನೌಕಾಯಾನದ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಗೋಪುರಕ್ಕಿಂತ ಒಂದು ಹಂತದಷ್ಟು ಕೆಳಗೆ, ಹಡಗಿನ ಕಫ್ತಾನನು ತನ್ನ ಬಹುಪಾಲು ಸಮಯವನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸುತ್ತಾನೆ. ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವಜ ವೇದಿಕೆಯಿದ್ದು, ಇದು ನೌಕಾರೋಹಣ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಧಾನ ನೌಕಾಧಿಪತಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.

ಹಡಗಿನ ಶ್ರೇಣಿಗೆ ಕೋನೀಯವಾಗಿರುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದರಿನ ಆಚೆಗೆ ಇಳಿದಾಣದ ಚೇತರಿಕೆಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುವುದು 1950ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರಿಪಾಠವಾಗಿದೆ. "ಬೋಲ್ಟರ್‌‌" ಎಂಬುದಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುವ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ತಂತಿಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ವಿಮಾನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶನೀಡುವುದು, ಕೋನೀಯವಾಗಿರುವ ಅಥವಾ ಓರೆಯಾಗಿ ಇಟ್ಟ ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟದ ಇಳಿದಾಣ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದೆ; ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟದ ಮುಂದಿನ ಭಾಗಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಲುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ವಿಮಾನಕ್ಕೆ ಬಡಿಯುವುದರ ಅಪಾಯವಿಲ್ಲದೆಯೇ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ವಾಯುಗಾಮಿಯಾಗಲು ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿರುತ್ತದೆ. ಇತರ ವಿಮಾನಗಳು ಇಳಿಯುತ್ತಿರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ ವಿಮಾನವೊಂದನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಲೂ ಸಹ ಓರೆಯಾಗಿ ಇಟ್ಟ ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟವು ಅವಕಾಶನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸಮರನೌಕೆಯ ಅಟ್ಟದ ಮೇಲ್ಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶಗಳು (ವೇದಿಕೆ, ಹಾರಾಟ ನಿಯಂತ್ರಣ ಗೋಪುರದಂಥವು), "ದ್ವೀಪ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟದ ಬಲಪಕ್ಕದ ಭಾಗದ ಕಡೆಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ವಾಹಕನೌಕೆಗಳು ದ್ವೀಪವಿಲ್ಲದೆಯೇ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಹಾಗೂ ಇಂಥದೊಂದು ರಚನಾ-ವಿನ್ಯಾಸವು ಹಡಗುಪಡೆಯ-ಗಾತ್ರದ ಒಂದು ವಾಹಕನೌಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ. ನೌಕಾಯಾನ, ವಾಯುಯಾನ-ದಟ್ಟಣೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಇತರ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಜಟಿಲಗೊಳಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು "ಸಮತಲದಲ್ಲಿರುವ ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟದ" ರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸವು ಹೊಂದಿರುವುದು ಸಾಬೀತಾಗಿದೆ.

ಬ್ರಿಟನ್‍ನ ನೌಕಾಪಡೆಯಿಂದ ಮೂಲತಃ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿಂದೀಚೆಗೆ ಚಿಕ್ಕದಾದ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅನೇಕ ನೌಕಾಪಡೆಗಳಿಂದ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ರಚನಾ-ವಿನ್ಯಾಸವು, ಹಡಗಿನ ಹಾರಾಟದ ಅಟ್ಟದ ಮುಂಭಾಗದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಕೀ-ನೆಗೆತದ ಒಂದು ಮೆಟ್ಟಿಲೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸೀ ಹ್ಯಾರಿಯರ್‌‌‌‌‌‌‌ನಂಥ VTOL (ಅಥವಾ STOVL) ವಿಮಾನಗಳನ್ನು (ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ಚಲನೆಯ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಮುಂಚಲನೆಯಿಲ್ಲದೆ ಉಡ್ಡಯನಗೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇಳಿಯಬಲ್ಲ ವಿಮಾನಗಳು) ಉಡಾಯಿಸುವಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗಲು ಇದು ಮೊದಲು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟದಿಂದ ಲಂಬವಾಗಿ ಉಡ್ಡಯನಗೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಈ ವಿಮಾನಗಳು ಸಮರ್ಥವಾಗಿವೆಯಾದರೂ, ಮೆಟ್ಟಿಲೇಣಿಯನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಇಂಧನ ಕ್ಷಮತೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಭಾರೀ ತೂಕದ ಉಡಾವಣೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಇದು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಕೇಬಲ್‌ಗಳು ಅನವಶ್ಯಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ತೂಕ, ಸಂಕೀರ್ಣತೆ, ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುವ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶವನ್ನು ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತವೆ. ರಷ್ಯಾದ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಭಾರತೀಯ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಿಮಾನವನ್ನು ಉಡಾಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸ್ಕೀ-ನೆಗೆತದ ಮೆಟ್ಟಿಲೇಣಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಸ್ಕೀ-ನೆಗೆತದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಒಂದು ಅನನುಕೂಲತೆಯೆಂದರೆ, ವಿಮಾನದ ಗಾತ್ರ, ಒಯ್ಯುವ ಉಪಕರಣಗಳು, ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಹೊರೆ (ಮತ್ತು ತನ್ಮೂಲಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿ) ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ ಅದು ತೊಡಕನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ: ಇ-2 ಹಾಕಿಯೆಯಂಥ ದೊಡ್ಡದಾದ, ನಿಧಾನಗತಿಯ ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು F/A-18E/F ಸೂಪರ್‌‌ ಹಾರ್ನೆಟ್‌ ಹಾಗೂ ಸುಖೋಯ್‌ ಸು-33ನಂಥ ಅಗಾಧವಾಗಿ ಭಾರ ಹೊತ್ತ ದಾಳಿಯ ವಿಮಾನಗಳು ಸ್ಕೀ-ನೆಗೆತವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಡಾವಣೆಗೊಳ್ಳಲಾರವು; ಏಕೆಂದರೆ, ಅವುಗಳ ಅಗಾಧ ಹೊರೆಯ ತೂಕಕ್ಕೆ, ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಹಡಗಿನ ಅಟ್ಟವೊಂದರ ಮೇಲೆ ಸಾಧ್ಯವಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಾದ, ಉದ್ದವಾದ ಉಡ್ಡಯನದ ಉರುಳು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕವಣೆಯ ನೆರವು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಆದರೂ ಸಹ ಸು-33 ವಿಮಾನವು ಲಘು ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಹೊರೆಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ಕೀ ನೆಗೆತದಿಂದ ಉಡಾವಣೆಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.

ಎಫ್-18 ಇಳಿದಾಣ

ಸೇವೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು

[36]

ವಿಭಿನ್ನ ಬಗೆಗಳ ನಾಲ್ಕು ಆಧುನಿಕ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು [37], FS ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಡೆ ಗೌಲೆ, [38] ಮತ್ತು [39]—ಮತ್ತು ಬೆಂಗಾವಲು ನೌಕೆಗಳು 2002ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವುದು.ಕಾಳಗದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಸಾಕಷ್ಟು ನಿಕಟವಾಗಿ ಹಡಗುಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಯಾನ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು.

HTMS ಚಾಕ್ರಿ ನ್ಯಾರ್ಯುಬೆಟ್‌‌ ಮತ್ತು [40]

ರಷ್ಯಾದ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ ಅಡ್ಮಿರಲ್‌ ಕುಜ್ನೆಟ್ಸೊವ್‌‌

ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹಡಗುಗಳಾಗಿದ್ದು, ನೌಕಾಪಡೆಗಳಿಂದ ಅವು ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಒಟ್ಟು 22 ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಸಕ್ರಿಯ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಒಂಬತ್ತು ನೌಕಾಪಡೆಗಳಿಂದ ಅವು ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿವೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಆಫ್‌ ಚೈನಾದ ಪೀಪಲ್ಸ್‌ ಲಿಬರೇಷನ್‌ ಆರ್ಮಿ ನೇವಿಯು ಹಿಂದಿನ ಸೋವಿಯೆಟ್‌‌ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯಾದ ವರ್ಯಾಗ್‌‌‌‌‌‌ ನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಬ್ರೆಜಿಲ್‌‌, ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌, ಭಾರತ, ಇಟಲಿ, ಜಪಾನ್‌, ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್‌, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ, ಸ್ಪೇನ್‌‌, ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಂ, ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪೀಪಲ್ಸ್‌ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಆಫ್‌ ಚೈನಾ ಇವು ಬಹು ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುವ ನೌಕೆಗಳನ್ನೂ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ.

ಸದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿರುವ ವರ್ಗಗಳೆಂದರೆ:

ದೇಶ	ಪ್ರಮಾಣ	ವಿವರಗಳು
ಬ್ರೆಜಿಲ್‌	1	NAe ಸಾವೊ ಪೌಲೊ : 32,800-ಟನ್‌‌ ಹಿಂದಿನ-ಫ್ರೆಂಚ್‌ ವಾಹಕ ನೌಕೆ FS ಫಾಚ್‌‌ (1960ರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಲಾಯಿತು), 2000ರಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.
ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌	1	ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಡೆ ಗೌಲೆ (R 91): 42,000-ಟನ್‌‌ ಪರಮಾಣು-ಚಾಲಿತ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ, 2001ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
ಭಾರತ	1	INS ವಿರಾಟ್‌‌ : 28,700-ಟನ್‌‌ ಹಿಂದಿನ-ಬ್ರಿಟಿಷ್‌‌ ವಾಹಕನೌಕೆ HMS ಹರ್ಮೆಸ್‌‌ (1953ರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಲಾಯಿತು), 1986ರಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು 1987ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, 2019ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ನಿಗದಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೫]
ಇಟಲಿ	2	ಗಿಯುಸೆಪ್ಪೆ ಗ್ಯಾರಿಬಾಲ್ಡಿ (551) : 14,000-ಟನ್‌‌ ಇಟಲಿ ದೇಶದ STOVL ವಾಹಕ ನೌಕೆ, 1985ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಕೆವೌರ್ (550) : 27,000-ಟನ್‌‌ ಇಟಲಿ ದೇಶದ STOVL ವಾಹಕ ನೌಕೆ, 2008ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
ರಷ್ಯಾ	1	ಅಡ್ಮಿರಲ್‌ ಫ್ಲೋಟಾ ಸೋವೆಟ್ಸ್‌ಕೊ ಸೊಯುಜಾ ಕುಜ್ನೆಟ್ಸೊವ್‌‌‌ : 67,500-ಟನ್‌‌ ಕುಜ್ನೆಟ್ಸೊವ್‌‌‌' -ವರ್ಗ STOBAR ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ. ಟ್ಬಿಲಿಸಿ ಎಂಬುದಾಗಿ 1985ರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಲಾಯಿತು, 1995ರಿಂದ ಪುನರ್‌‌ನಾಮಕರಣಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರತವಾಯಿತು.
ಸ್ಪೇನ್‌	1	ಪ್ರಿನ್ಸೈಪ್‌ ಡೆ ಆಸ್ಟೂರಿಯಸ್‌ : 17,200-ಟನ್‌‌ STOVL ವಾಹಕ ನೌಕೆ, 1988ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.
ಥೈಲೆಂಡ್‌‌	1	HTMS ಚಾಕ್ರಿ ನ್ಯಾರ್ಯುಬೆಟ್‌‌ : 11,400-ಟನ್‌‌ ವಾಹಕನೌಕೆ, ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌‌ ಪ್ರಿನ್ಸೈಪ್‌ ಡೆ ಆಸ್ಟೂರಿಯಸ್‌ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿದೆ. 1997ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತಾದರೂ, ನಿಧಿಗಳ ಕೊರತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದೆ.^{[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು]}
ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಂ	2	ಇನ್‌ವಿನ್ಸಿಬಲ್ ವರ್ಗ: ಮೂರು STOVL ವಾಹಕನೌಕೆಗಳನ್ನು ಮೂಲತಃ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಎರಡು ನೌಕೆಗಳು ಸಕ್ರಿಯ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿವೆ ಮತ್ತು ಮೂರನೆಯದು ಮೀಸಲು ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು	11	USS ಎಂಟರ್‌‌ಪ್ರೈಸ್‌ (CVN-65): 93,500-ಟನ್‌‌ ಪರಮಾಣು-ಚಾಲಿತ ಭರ್ಜರಿ ವಾಹಕ ನೌಕೆ, 1961ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಪರಮಾಣು-ಚಾಲಿತ ಮೊದಲ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ. 2013ರಲ್ಲಿ ಕಾಯಾಚರಣೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗುವುದು. ನಿಮಿಟ್ಜ್‌‌ ವರ್ಗ: ಹತ್ತು 101,000-ಟನ್‌‌ ಪರಮಾಣು-ಚಾಲಿತ ಭರ್ಜರಿ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು, ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಮೊದಲನೆಯದನ್ನು 1975ರಲ್ಲಿ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.

ಭವಿಷ್ಯದ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು

ಸದ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹಲವಾರು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು, ಸದ್ಯದ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಹೊಸ ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಯೋಜಿಸುವುದರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಸಂಗ್ರಹದ ಹಡಗಿನಂಥ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಒಂದು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಡತಿ ಪಡೆದಿದ್ದರೂ, ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತೀರಾ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಗಳಂತೆ ನೋಡಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಪ್ರಪಂಚದ ನೌಕಾಪಡೆಗಳು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯನ್ನು ಭವಿಷ್ಯದ ಮುಖ್ಯ ಭಾರೀ ಹಡಗಿನ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೋಡುತ್ತವೆ.

ಚೀನಾ

ಎಳೆದೊಯ್ಯಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ವರ್ಯಾಗ್‌

ವರ್ಯಾಗ್‌‌‌ ಎಂಬ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿರದ ಸೋವಿಯೆಟ್‌‌ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯನ್ನು ಉಕ್ರೇನ್‌‌‌ನಿಂದ ಚೀನಾ 2001ರಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಿತು; ಇದನ್ನು ಒಂದು ತೇಲುವ ಮೋಜುಮಂದಿರವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸುವುದು ಅದರ ಹಿಂದಿದ್ದ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಬಂದರಿನಲ್ಲಿರುವಾಗ ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರಗಳು ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸೇನಾ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕೆಲಸವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಚಿತ್ರಗಳು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಚೀನಾದ ನೌಕಾಪಡೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಯಾವ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಲಿದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತಾಗಿ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪುರಾವೆಯು ಇನ್ನೂ ದಕ್ಕಿಲ್ಲ.

2008ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌‌‌ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 2009ರ ಜನವರಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾದ ಅನೇಕ ವರದಿಗಳ ಅನುಸಾರ, 50,000–60,000 ಟನ್ನುಗಳನ್ನು ಪಲ್ಲಟಗೊಳಿಸುವ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡುವ ಎರಡು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಚೀನಾ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದು, 2015ರಲ್ಲಿ^[೬] ಇದು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿದೆ; ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಕುರಿತಾದ ಚೀನಾದ ಆಶಯವನ್ನು ಹಲವಾರು ಪತ್ರಿಕಾ ವರದಿಗಳು ಸೂಚಿಸಿವೆ.^[೭]

ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌

ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಡೆ ಗೌಲೆ ನೌಕೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿರುವಂತೆ, ಎರಡನೇ CTOL ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಸಂಭವನೀಯ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಫ್ರೆಂಚ್‌ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಚಾಲನೆಗೊಳಿಸಿದೆ. ಇದರ ವಿನ್ಯಾಸವು ಸಾಕಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ, 65–74,000 ಟನ್ನುಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿರಲಿದೆ, ಮತ್ತು ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಡೆ ಗೌಲೆ ನೌಕೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಮಾಣು-ಚಾಲಿತ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅದು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. CATOBAR ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸದ್ಯದ ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೇಲೆ ವಾಹಕನೌಕೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. (ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ನೌಕಾಪಡೆಗಾಗಿರುವ ಥೇಲ್ಸ್‌‌/ಬಿಎಇ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್‌‌ ವಿನ್ಯಾಸವು STOVL ವಾಹಕ ನೌಕೆಯೊಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿದ್ದು, ಅದನ್ನು CATOBAR ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಮರುವಿನ್ಯಾಸಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ.)

ಸದರಿ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌‌ನ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ತಡೆಹಿಡಿಯಲು 2008ರ ಜೂನ್‌ 21ರಂದು ಫ್ರೆಂಚ್‌ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ನಿಕೋಲಸ್‌ ಸಾರ್ಕೋಝಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. ಫ್ರೆಂಚ್‌ ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಭವಿಷ್ಯದ ಕುರಿತು 2011 ಅಥವಾ 2012ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಮಾನವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಅವನು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ. ಎರಡು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌‌ ಯೋಜನೆಗಳು ಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆಯೇ ಮುಂದುವರಿಯಲಿವೆ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್‌ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಅವು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ನಿಯಮಾಧೀನವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.^[೮]

ಭಾರತ

ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಗಾಗಿ ಪುನಸ್ಸಜ್ಜುಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ INS ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ನೌಕೆಯ ಛಾಪು.

40,000 ಟನ್ನು ತೂಕದ, 260-ಮೀಟರ್‌‌‌-ಉದ್ದದ ವಿಕ್ರಾಂತ್‌‌‌' -ವರ್ಗದ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯೊಂದರ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಭಾರತವು 2005ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.^[೯] ಈ ಹೊಸ ವಾಹಕನೌಕೆಗೆ 762 ದಶಲಕ್ಷ US$ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತವು ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದ್ದು, ಭಾರತೀಯ-ನಿರ್ಮಿತ HAL ಧ್ರುವ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಮಿಗ್-29ಕೆ, ನೌಕಾ HAL ತೇಜಸ್‌‌‌ ಮತ್ತು ಸೀ ಹ್ಯಾರಿಯರ್‌‌ ವಿಮಾನವನ್ನು ಇದು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ತೊಡಗಿಸಲಿದೆ.^[೯] ಈ ಹಡಗು ನಾಲ್ಕು ನೀರ್ಗಾಲಿ ಎಂಜಿನುಗಳಿಂದ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡಲಿದ್ದು, 8,000 ನಾವಿಕ ಮೈಲುಗಳಷ್ಟಿರುವ (14,000 ಕಿ.ಮೀ.) ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಅದು ಹೊಂದಲಿದೆ ಹಾಗೂ 1,400 ನಾವಿಕರು, ಮತ್ತು 30 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಅದು ಸಾಗಿಸಬಲ್ಲದಾಗಿದೆ. ಕೊಚಿನ್‌‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಸರ್ಕಾರಿ-ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಒಂದು ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣದ ಅಂಗಳವೊಂದರಿಂದ ಈ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ‌‌.^[೯] ಈ ಹಡಗನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿ 2014ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ತೊಡಗಿಸಲು ನಿಗದಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೧೦]

2009ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, ನೌಕಾಪಡೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥನಾದ ಪ್ರಧಾನ ನೌಕಾಧಿಪತಿ ನಿರ್ಮಲ್‌ ವರ್ಮಾ ತನ್ನ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಾರದ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, IAC-2 ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಎರಡನೇ ಸ್ವದೇಶಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನೌಕಾ ವಿನ್ಯಾಸದ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯದಿಂದ ಸದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಚಾಲಿಸಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ವಾಹಕ ನೌಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ. ಇದು 50,000 ಟನ್ನುಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಪಲ್ಲಟಗೊಳಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಲಿದ್ದು, ನಾಲ್ಕನೇ ಪೀಳಿಗೆಯ ವಿಮಾನವನ್ನು ಉಡಾಯಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಆವಿಯ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕವಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ (ಗೋರ್ಶ್‌‌ಕೊವ್‌‌/ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ಮತ್ತು IACಯ ಮೇಲಿನ ಸ್ಕೀ-ನೆಗೆತದ ಬದಲಿಗೆ) ಸಜ್ಜುಗೊಳ್ಳಲಿದೆ ಎಂದೂ ಸಹ ಅವನು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ.^[೧೦]

2004ರಲ್ಲಿ, 1.5 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸಿ ರಷ್ಯಾದಿಂದ ಅಡ್ಮಿರಲ್‌ ಗೋರ್ಶ್‌‌ಕೊವ್‌‌ ನೌಕೆಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಭಾರತವು ಸಮ್ಮತಿಸಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಐಎನ್ಎಸ್ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ^[೧೧] ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಪುನಸ್ಸಜ್ಜು ಆದ ನಂತರ 2008ರಲ್ಲಿ ಇದು ಭಾರತೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು.^[೧೨] ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪುನಸ್ಸಜ್ಜು ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬಗಳನ್ನು 2007ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.

ಹಡಗಿನ ಹದಗೆಟ್ಟ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದಾಗಿ ಮಿತಿಮೀರಿದ ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ವೆಚ್ಚದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ರಷ್ಯಾವು 2008ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಬೆಲೆಯನ್ನು 3.4 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.^[೧೧] ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿ ಅಡ್ಮಿರಲ್‌‌ ಗೋರ್ಶ್‌‌ಕೊವ್‌‌ ನೌಕೆಯನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದರ ಪರವಾಗಿ ಭಾರತವು 2008ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿತು.^[೧೩] ಅಡ್ಮಿರಲ್‌‌ ಗೋರ್ಶ್‌‌ಕೊವ್‌‌ ನೌಕೆಯ ಮರುನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 700 ದಶಲಕ್ಷ $ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು 2009ರ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾ ಕೇಳಿತು; ಇದರಿಂದಾಗಿ ರಷ್ಯಾದವರಿಂದ ಮನವಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಒಟ್ಟು ಬೆಲೆಯು 2.9 ಶತಕೋಟಿ $ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ತಲುಪಿ, ಇದು ಮೂಲತಃ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದ್ದ ಬೆಲೆಗಿಂತ ಮೂರು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದಂತಾಯಿತು.^[೧೪] 2009ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌‌‌ 8ರಂದು ವರದಿಯಾದ ಪ್ರಕಾರ, 2.2 ಶತಕೋಟಿ US$ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ ಬೆಲೆಗೆ ಸಮ್ಮತಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಗೋರ್ಶ್‌‌ಕೊವ್‌‌ ಬೆಲೆಯ ವ್ಯವಹಾರದ ಕುರಿತಾದ ಇಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಭಾರತ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾ ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಿದವು.^[೧೫]^[೧೬]

ರಷ್ಯಾ

ರಷ್ಯಾದ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಪ್ರಧಾನ ದಂಡನಾಯಕನಾದ ಅಡ್ಮಿರಲ್‌‌‌‌ ವ್ಲಾದಿಮಿರ್‌‌ ಮಸೋರಿನ್‌‌ 2007ರ ಜೂನ್‌‌ 23ರಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಒಂದು ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿ, ಸುಮಾರು ಒಂದು ತಿಂಗಳು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮೊದಲು ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಒಂದು ಹೊಸ ಪರಮಾಣು ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕಾವಿನ್ಯಾಸದ^[೧೭]^[೧೮] ತಪಸೀಲು ಪಟ್ಟಿಗಳು ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೌಕಾಪಡೆಯು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ. ಸೆವೆರೊಡ್ವಿನ್ಸ್ಕ್‌‌ ಎಂಬಲ್ಲಿರುವ ಜ್ವೆಜ್‌ಡೊಚ್ಕಾ ಸ್ಥಾವರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 2010ರ ವೇಳೆಗೆ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯು ಶುರುವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ 100,000 ಟನ್‌‌‌ಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಲ್ಲಟನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿಸಬಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಒಣ ಹಡಗುಕಟ್ಟೆಯು ಈಗ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ.^[೧೯] ಯೋಜನೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ನಿರ್ಣಯಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಅಡ್ಮಿರಲ್‌ ಮಸೋರಿನ್‌‌ ತನ್ನ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಸುಮಾರು 50,000 ಟನ್ನುಗಳಷ್ಟನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಮತ್ತು 30–50ರಷ್ಟು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ವಿಮಾನ ಹಾಗೂ ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌ಗಳ ವಾಯುವಿಭಾಗವನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು, ಯೋಜಿತ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯು ಪರಮಾಣು ಚಾಲಿತ ಮುನ್ನೂಕುವಿಕೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಲಿದೆ; ಈ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಸದರಿ ನೌಕೆಯನ್ನು ಫ್ರೆಂಚ್‌ ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌ ಡೆ ಗೌಲೆ ನೌಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ ಹೋಲಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಕುರಿತು ಅಡ್ಮಿರಲ್‌‌ ಮಸೋರಿನ್‌‌ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, "ಯುಎಸ್ ನೌಕಾಪಡೆಯು ನಿರ್ಮಿಸುವ ದೈತ್ಯನೌಕೆಗಳು 100–130 ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಬಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ; ಆ ರೀತಿಯ ಯಾವುದನ್ನೇ ಆಗಲಿ ನಾವು ನಿರ್ಮಿಸುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ.^[೧೮] ರಷ್ಯಾದ ನೌಕಾಪಡೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾದ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿರುವ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು, ಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿವರಗಳು ಅಥವಾ ತಪಸೀಲು ಪಟ್ಟಿಗಳು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ; ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಪಡೆದ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಹಡಗುಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇದು ಒಂದು ವಾಯುದಾಳಿಯ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಕೀವ್‌ -ವರ್ಗದ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳನ್ನು ಕಾಯಾಚರಣೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದಾಗಿನಿಂದ, ರಷ್ಯಾದ ನೌಕಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ತನ್ನ ಸಮ್ಮತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ, ಏಕೈಕ ಕಾರ್ಯನಿರತ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯಾದ ಅಡ್ಮಿರಲ್‌ ಕುಜ್ನೆಟ್ಸೊವ್‌‌ ಸೇವೆಯು ಸಾಕಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ನೌಕಾಪಡೆಯ ವಾಯದಾಳಿಯ ಬೆಂಬಲದ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸಲು ಮೂರು ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕು ವಾಹಕನೌಕೆಗಳು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದವು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, 1990ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದ ಹಣಕಾಸಿನ ಮತ್ತು ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ಸಂಕ್ಷೋಭೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅಡ್ಮಿರಲ್‌ ಕುಜ್ನೆಟ್ಸೊವ್‌‌ ನೌಕೆಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯೂ ಸಹ ಕಷ್ಟಕರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. 2000ನೇ ವರ್ಷದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಆದ ಸುಧಾರಣೆಯು, ರಕ್ಷಣಾಕಾರ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ವಿನಿಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶನೀಡಿದೆ. 2008ರ ನೌಕಾದಿನದಂದು ಅಡ್ಮಿರಲ್‌‌ ವ್ಲಾದಿಮಿರ್‌ ವೈಸೊಟ್ಸ್ಕಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, ಉತ್ತರದ ಮತ್ತು ಪೆಸಿಫಿಕ್‌‌ ಹಡಗುಪಡೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯೋಜಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಹೊಸ ವಿನ್ಯಾಸದ ಐದು ಅಥವಾ ಆರು ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ರಷ್ಯಾ ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಇದು ಸುಮಾರು 2012–2013ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಳ್ಳಲಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ.^[೨೦] ಸದರಿ ಹೊಸ ವಾಹಕನೌಕೆಯ ಗುಂಪುಗಳು ಸುಮಾರು 2050–2060ರ ವೇಳೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬಲವನ್ನು ಹೊಂದುವಂತೆ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.^[೨೧] ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಷಿಪ್‌ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್‌ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್‌‌‌‌ಗೆ ಸೇರಿದ ಮೂಲಗಳ ಅನುಸಾರ, ಹೊಸ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳು ಐದನೇ-ಪೀಳಿಗೆಯ ಹೊಸ ಕದನ-ವಿಮಾನಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಮಾನವಚಾಲಿತವಲ್ಲದ ಅಂತರಿಕ್ಷದ ವಾಹನಗಳನ್ನೂ ಸಾಗಿಸಲಿವೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 60,000 ಮೆಟ್ರಿಕ್‌‌ ಟನ್ನುಗಳವರೆಗಿನ ಪಲ್ಲಟನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಲಿವೆ.^[೨೨]

ಸ್ಪೇನ್‌

ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌‌ ನೌಕಾಪಡೆಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾದ 231-ಮೀಟರ್‌‌‌-ಉದ್ದದ, 27,000 ಟನ್ನುಗಳಷ್ಟಿರುವ ಜುವಾನ್‌ ಕಾರ್ಲೋಸ್‌ I ನೌಕೆಗೆ 2003ರಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದನೆಯು ದಕ್ಕಿತು, ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನವಾಂಟಿಯಾ ಎಂಬ ಹಡಗು ನಿರ್ಮಾಣ ಸಂಸ್ಥೆಯು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ, 2005ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇದರ ನಿರ್ಮಾಣವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.^[೨೩] 2008ರ^[೨೩] ಮಾರ್ಚ್‌ 10ರಂದು ಸದರಿ ಹಡಗು ತನ್ನನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು 2011ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಚರನೆಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಉಭಯಪಡೆಗಳ ಸಹಕಾರದ ಒಂದು ದಾಳಿ ಹಡಗಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು STOVL ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡಲು ಅನುವಾಗುವಂತೆ, ಜುವಾನ್‌ ಕಾರ್ಲೋಸ್‌ I ನೌಕೆಯನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೨೩] ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌‌ ನೌಕಾಪಡೆಯು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುವ ಕಡಿಮೆ-ತೀವ್ರತೆಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸದರಿ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು. ವಾಯುದಾಳಿಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗಾಗಿ ಹಡಗನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದಾಗ ಅದು 24,660 ಟನ್ನುಗಳಷ್ಟನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು AV-8B+ ಮೆಟಡಾರ್‌ಗಳು, F-35 ವಿಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ 30 ವಿಮಾನಗಳವರೆಗಿನ ಮಿಶ್ರಿತ ಪಡೆಯನ್ನು ಸಾಗಿಸುವಷ್ಟು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುತ್ತದೆ.^[೨೩] ಈ ಹಡಗಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಕೀ-ನೆಗೆತದ ಮತ್ತು ಮೂರು-ಆಯಾಮದ ರೆಡಾರ್‌‌-ಆಧರಿತ ಕಾಳಗದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೨೩]

ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಂ

ಕ್ವೀನ್‌ ಎಲಿಜಬೆತ್‌‌-ವರ್ಗದ ಛಾಪು, ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಎರಡು ಬ್ರಿಟನ್‍ನ ನೌಕಾಪಡೆಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ.

ಕ್ವೀನ್‌ ಎಲಿಜಬೆತ್‌‌ -ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಎರಡು ಹೊಸ ದೊಡ್ಡದಾದ STOVL ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ನೌಕಾಪಡೆಯು ವ್ಯವಹಾರವೊಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿಹಾಕಿದ್ದು, ಇದರ ಹಿಂದೆ ಇನ್‌ವಿನ್ಸಿಬಲ್‌‌‌ -ವರ್ಗದ ಮೂರು ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವಿದೆ. ಸದರಿ ಹಡಗುಗಳಿಗೆ HMS Queen Elizabeth ಮತ್ತು HMS Prince of Wales ಎಂಬುದಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ.^[೨೪]^[೨೫] ಸುಮಾರು 40 ವಿಮಾನಗಳವರೆಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅವು ಹೊಂದಲಿವೆ, ಮತ್ತು ಸರಿಸುಮಾರು 65,000 ಟನ್ನುಗಳವರೆಗಿನ ಪಲ್ಲಟನವನ್ನು ಅವು ಹೊಂದಲಿವೆ. ಮೂಲತಃ ಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ದಿನಾಂಕಕ್ಕೆ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ತಡವಾಗಿ, ಈ ಎರಡು ಹಡಗುಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ 2016 ಮತ್ತು 2018ರಲ್ಲಿ ಸೇವೆಗೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿವೆ.^[೨೬] ಅವುಗಳ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿಮಾನ ಭರಣವು F-35B ಲೈಟ್ನಿಂಗ್‌‌ II ವಿಮಾನಗಳಿಂದ ಪೂರೈಸಲ್ಪಡಲಿದೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಹಡಗಿನ ಕೂಟವು ಸುಮಾರು 1450ರಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರಲಿದೆ.^[೨೭] ಈ ಎರಡು ಹಡಗುಗಳು ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ನೌಕಾಪಡೆಗಾಗಿ ಹಿಂದೆಂದೂ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಡದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಮರನೌಕೆಗಳಾಗಲಿವೆ. ಆರಂಭಿಕವಾಗಿ STOVL ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆಂದು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಡಬೇಕಿದ್ದ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು, ಅವುಗಳಿಂದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ತೊಡಗಿಸಬೇಕಾಗುವ ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಯ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ವಿಮಾನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲು, STOBAR ಅಥವಾ CATOBAR ರಚನಾ-ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲಂತೆ ಇರಬೇಕಾದುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು

US ಜೆರಾಲ್ಡ್‌‌ R. ಫೋರ್ಡ್‌-ವರ್ಗದ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ಕಲಾವಿದನ ಛಾಪು

ಸದ್ಯದ US ಹಡಗುಪಡೆಯಲ್ಲಿರುವ ನಿಮಿಟ್ಜ್‌‌ -ವರ್ಗದ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಜೆರಾಲ್ಡ್‌‌ ಆರ್. ಫೋರ್ಡ್‌ -ವರ್ಗದ ನೌಕೆಗಳು ಸೇವೆಗೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿವೆ (ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಂದು ನಿದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ನಿಮಿಟ್ಜ್‌‌-ವರ್ಗದ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಿವೆ). ಭರ್ಜರಿ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ತೊಡಗಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುವ ಧನಸಹಾಯದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಇರುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ, ಹಡಗುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತೀಯ ವಿಮಾನ ಉಡಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ (ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್‌ ಏರ್‌‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಲಾಂಚ್‌ ಸಿಸ್ಟಂ-EMALS) (ಇದು ಹಳೆಯ ಆವಿ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕವಣೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ) ಮತ್ತು ಮಾನವಚಾಲಿತವಲ್ಲದ ಅಂತರಿಕ್ಷದ ವಾಹನಗಳ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಮುಖ್ಯವಾದ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ.

2007ರ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ USS John F. Kennedyನ್ನು ಕಾಯಾಚರಣೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಯುಎಸ್ ಹಡಗುಪಡೆಯು 11 ಭರ್ಜರಿ ವಾಹಕನೌಕೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತಾಗುತ್ತದೆ.

ಏಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಾಯಶಃ ಎಂಟು ಹೊಸ ವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳಿಗಾಗಿ (ಪ್ರತಿ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಿಗೆ ಒಂದು) ಹೌಸ್‌ ಆರ್ಮ್ಡ್‌ ಸರ್ವೀಸಸ್‌ ಸೀಪವರ್‌‌ ಉಪಸಮಿತಿಯು 2007ರ ಜುಲೈ 24ರಂದು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, F-35Bನ ನೌಕಾದಳಗಳನ್ನು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುವ, ಚಿಕ್ಕದಾದ, 2 ಶತಕೋಟಿ $ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ, 45,000 ಟನ್‌‌‌ನಷ್ಟಿರುವ, ಅಮೆರಿಕಾ -ವರ್ಗದ ಉಭಯಪಡೆಗಳ ದಾಳಿ ಹಡಗುಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, 100,000 ಟನ್‌‌‌ನಷ್ಟಿರುವ ಜೆರಾಲ್ಡ್‌ ಫೋರ್ಡ್‌ -ವರ್ಗ ವಾಹಕನೌಕೆಗೆ (ಅಂದಾಜಿಸಿದ ಸೇವೆ 2015) ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ 12–14.5 ಶತಕೋಟಿ $ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತದ (ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ 12 ಶತಕೋಟಿ $ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತ) ಆಯವ್ಯಯ ರೂಪಿಸುವಿಕೆಯ ಕುರಿತಾದ ಚರ್ಚೆಯು ಆಳಕ್ಕಿಳಿದಿದೆ.^[೨೮]

ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಇತರ ಬಗೆಗಳು

ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ-ನಿರೋಧಕ ಯುದ್ಧಸ್ಥಿತಿಯ ವಾಹಕ ನೌಕೆ
ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್‌‌‌ ವಾಹಕ ನೌಕೆ
ಉಭಯಪಡೆಗಳ ಸಹಕಾರದ ದಾಳಿ ಹಡಗು
ಕಡಲವಿಮಾನದ ಸೇವಾ ಹಡಗು
ಬಲೂನು ವಾಹಕ ನೌಕೆ
ವಾಯುಗಾಮಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ
ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ

ಸಂಬಂಧಿತ ಪಟ್ಟಿಗಳು

ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ
- ದೇಶದ ಆಧಾರದ ಮೇಲಿನ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ
- ರಚನಾ ವಿನ್ಯಾಸದ ಆಧಾರದ ಮೇಲಿನ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ
- ಸೇವೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ
- ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕಾ ಸೇವೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಲಯೋಜನೆ
ಉಭಯಪಡೆಗಳ ಸಹಕಾರದ ಯುದ್ಧದ ಹಡಗುಗಳ ಪಟ್ಟಿ
ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಮರನೌಕೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

↑ "ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ವಾಯುದಾಳಿಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿಯು" ವಕಾಮಿಯಾಗೆ ದೊರೆತಿದೆ ಮೂಲ:GlobalSecurity.org
↑ "ಸಬ್ರೆ ಎಟ್‌ ಪಿನ್ಸಿಯು", ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ ಪೊಲಾಕ್‌‌, ಪುಟ 92.
↑ IJN ವಕಾಮಿಯಾ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ
↑ "The US Navy Aircraft Carriers". Navy.mil. Archived from the original on 2009-02-21. Retrieved 2009-01-30.
↑ [೧]
↑ "Herald Asahi" (^{[ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}). Archived from the original on 2009-01-01. Retrieved 2010-09-01.
↑ "China Daily".
↑ "President Sarkozy ditches Franco-British carrier project". London: Business.timesonline.co.uk. 2008-06-21. Archived from the original on 2009-07-01. Retrieved 2009-01-30.
↑ ^೯.೦ ^೯.೧ ^೯.೨ "Indian Aircraft Carrier (Project-71)". Indian Navy [Bharatiya Nau Sena]. Bharat Rakshak. Retrieved 11 September 2009.
↑ ^೧೦.೦ ^೧೦.೧ http://indiatoday.intoday.in/site/Story/73256/Top%20Stories/First+indigenous+aircraft+carrier+to+be+launched+next+year:+Navy+ಮುಖ್ಯಸ್ಥ.html
↑ ^೧೧.೦ ^೧೧.೧ ರಷ್ಯನ್‌ ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್‌ ರೆಡಿ ಇನ್‌ 2012 ಇಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಪೇಸ್‌ $2 ಬಿಲಿಯನ್‌ ಮೋರ್‌
↑ "Article on India's indigenously built aircraft carrier". .chinadaily.com.cn. 2005-04-12. Retrieved 2009-01-30.
↑ [೨]
↑ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2009-02-27. Retrieved 2010-09-01.
↑ http://timesofindia.indiatimes.com/India/India-Russia-end-stalemate-over-Gorshkov‌‌-price-deal/articleshow/5314150.cms
↑ http://www.indianexpress.com/news/usd-2.2billion/551431/
↑ "Russia to Build New Aircraft Carrier". Archived from the original on 2007-06-14. Retrieved 2007-06-23.
↑ ^೧೮.೦ ^೧೮.೧ ಲೆಂಟಾ. ರೂ ನ್ಯೂಸ್‌ಸೈಟ್‌Google translation to English 23 June‌ 2007
↑ ಲೆಂಟಾ. ರೂ ನ್ಯೂಸ್‌ಸೈಟ್‌ Google translation to English 4 July 2006
↑ RIA ನೊವೊಸ್ಟಿ. 2008, 27 ಜುಲೈ. "ರಷ್ಯಾ ಟು ಹ್ಯಾವ್‌ 5–6 ಏರ್‌‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್‌‌ ಇನ್‌ ನಾರ್ದರ್ನ್‌, ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಫ್ಲೀಟ್ಸ್‌".
↑ RIA ನೊವೊಸ್ಟಿ. 2008, 4 ಏಪ್ರಿಲ್‌‌. "ರಷ್ಯಾ ಟು ಹ್ಯಾವ್‌ 5–6 ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್‌ ಬೈ 2060—ನೇವಿ ಕಮಾಂಡರ್‌‌".
↑ http://en.rian.ru/russia/20090227/120342249.html
↑ ^೨೩.೦ ^೨೩.೧ ^೨೩.೨ ^೨೩.೩ ^೨೩.೪ "LHD Juan Carlos I". Armada Española official web site. Retrieved 2009-02-24.
↑ "ಕ್ವೀನ್‌ ಎಲಿಜಬೆತ್‌ ಕ್ಲಾಸ್‌ ಫ್ಯೂಚರ್‌ ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್‌ CVF (002)." ಪೈಕ್‌, J. GlobalSecurity.org.
↑ "UK | £3.2bn giant carrier deals signed". BBC News. 2008-07-03. Retrieved 2009-01-30.
↑ ಕ್ಯಾರಿಯರನ್ಸ್‌ ಟು ಎಂಟರ್‌ ಸರ್ವೀಸ್‌ ಲೇಟ್‌
↑ "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2010-08-08. Retrieved 2010-09-01.
↑ Kreisher, Otto (2007). "Seven New Carriers (Maybe)". AIR FORCE MAGAZINE, Journal of the Air Force Association. Air Force Association. 90 (10): 68–71. ISSN 0730-6784. Retrieved 2007-10-02. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

ಅಡರ್‌‌, ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್‌, "ಮಿಲಿಟರಿ ಏವಿಯೇಷನ್‌", 1909, ಸಂಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಅನುವಾದ: ಲೀ ಕೆನೆಟ್‌, ಏರ್‌ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌‌ವೆಲ್‌ ವಾಯುಪಡೆಯ ನೆಲೆ ಅಲಬಾಮಾ, 2003, ISBN 1-58566-118-X
ಫ್ರಾನ್ಸಿಲ್ಲಾನ್‌‌, ರೆನೀ J, ಟೋಂಕಿನ್‌ ಗಲ್ಫ್‌ ಯಾಚ್ಟ್‌ ಕ್ಲಬ್‌ US ಕ್ಯಾರಿಯರ್‌ ಆಪರೇಷನ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ವಿಯೆಟ್ನಾಂ , (1988) ISBN 0-87021-696-1
ಫ್ರೀಡ್‌ಮನ್‌‌, ನೋರ್ಮನ್‌‌, U. S. ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್‌: ಆನ್‌ ಇಲಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್‌ ಡಿಸೈನ್‌ ಹಿಸ್ಟರಿ , ನೇವಲ್‌ ಇನ್‌‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌‌, 1983. ISBN 0-87021-739-9. ಹಡಗಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ವಿವರವಾದ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ನೋರ್ಡೀನ್‌‌, ಲೊನ್‌‌, ಏರ್‌‌ ವಾರ್‌‌ಫೇರ್‌ ಇನ್‌ ದಿ ಮಿಸೈಲ್‌ ಏಜ್‌‌ , (1985) ISBN 1-58834-083-X
Polak, Christian (2005). Sabre et Pinceau: Par d'autres Français au Japon. 1872–1960 (in French and Japanese). Hiroshi Ueki (植木浩), Philippe Pons, foreword; 筆と刀・日本の中のもうひとつのフランス (1872–1960). éd. L'Harmattan.{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
Sturtivant, Ray (1990). British Naval Aviation, The Fleet Air Arm, 1917–1990. London: Arm & Armour Press. ISBN 0 85368 938 5.

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

1913–2001ರ ಅವಧಿಯ ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲಾ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಡಲ ವಿಮಾನದ ಸೇವಾಹಡಗುಗಳ ಸಮಗ್ರವಾದ ಮತ್ತು ವಿವರವಾದ ಪಟ್ಟೀಕರಣಗಳು, ಛಾಯಾಚಿತ್ರದ ಸಂಪುಟದೊಂದಿಗೆ.

ಷಿಪ್ಸ್‌ ದಟ್‌ ಮದರ್‌ ಸೀಪ್ಲೇನ್ಸ್‌: ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ "ಹಷ್‌-ಹಷ್‌" ಫ್ಲೀಟ್‌ ಮೇ ಪೇ ಎ ಪಾರ್ಟ್‌ ಇನ್‌ ಫಸ್ಟ್‌ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌-ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಫ್ಲೈಟ್‌ . ‌‌‌ಪಾಪ್ಯುಲರ್‌ ಸೈನ್ಸ್ ಮಾಸಿಕ, ಫೆಬ್ರುವರಿ 1919, ಪುಟ 80, ಗೂಗಲ್‌ ಬುಕ್ಸ್‌ ತಾಣದಲ್ಲಿ.

[1] "ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ವಾಹಕ ನೌಕೆಯ ವಾಯುದಾಳಿಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿಯು" ವಕಾಮಿಯಾಗೆ ದೊರೆತಿದೆ ಮೂಲ:GlobalSecurity.org

[2] "ಸಬ್ರೆ ಎಟ್‌ ಪಿನ್ಸಿಯು", ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ ಪೊಲಾಕ್‌‌, ಪುಟ 92.

[3] IJN ವಕಾಮಿಯಾ ವಿಮಾನವಾಹಕ ನೌಕೆ

[4] "The US Navy Aircraft Carriers". Navy.mil. Archived from the original on 2009-02-21. Retrieved 2009-01-30.

[5] [೧]

[6] "Herald Asahi" (^{[ಮಡಿದ ಕೊಂಡಿ]}). Archived from the original on 2009-01-01. Retrieved 2010-09-01.

[chinadaily-7] "China Daily".

[8] "President Sarkozy ditches Franco-British carrier project". London: Business.timesonline.co.uk. 2008-06-21. Archived from the original on 2009-07-01. Retrieved 2009-01-30.

[iac-9] ೯.೦ ^೯.೧ ^೯.೨ "Indian Aircraft Carrier (Project-71)". Indian Navy [Bharatiya Nau Sena]. Bharat Rakshak. Retrieved 11 September 2009.

[indiatoday.intoday.in-10] ೧೦.೦ ^೧೦.೧ http://indiatoday.intoday.in/site/Story/73256/Top%20Stories/First+indigenous+aircraft+carrier+to+be+launched+next+year:+Navy+ಮುಖ್ಯಸ್ಥ.html

[rss-11] ೧೧.೦ ^೧೧.೧ ರಷ್ಯನ್‌ ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್‌ ರೆಡಿ ಇನ್‌ 2012 ಇಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ ಪೇಸ್‌ $2 ಬಿಲಿಯನ್‌ ಮೋರ್‌

[12] "Article on India's indigenously built aircraft carrier". .chinadaily.com.cn. 2005-04-12. Retrieved 2009-01-30.

[13] [೨]

[14] "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2009-02-27. Retrieved 2010-09-01.

[15] ttp://timesofindia.indiatimes.com/India/India-Russia-end-stalemate-over-Gorshkov‌‌-price-deal/articleshow/5314150.cms

[16] ttp://www.indianexpress.com/news/usd-2.2billion/551431/

[17] "Russia to Build New Aircraft Carrier". Archived from the original on 2007-06-14. Retrieved 2007-06-23.

[lenta_6/23-18] ೧೮.೦ ^೧೮.೧ ಲೆಂಟಾ. ರೂ ನ್ಯೂಸ್‌ಸೈಟ್‌Google translation to English 23 June‌ 2007

[lenta_07/04-19] ಲೆಂಟಾ. ರೂ ನ್ಯೂಸ್‌ಸೈಟ್‌ Google translation to English 4 July 2006

[20] RIA ನೊವೊಸ್ಟಿ. 2008, 27 ಜುಲೈ. "ರಷ್ಯಾ ಟು ಹ್ಯಾವ್‌ 5–6 ಏರ್‌‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್‌‌ ಇನ್‌ ನಾರ್ದರ್ನ್‌, ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಫ್ಲೀಟ್ಸ್‌".

[21] RIA ನೊವೊಸ್ಟಿ. 2008, 4 ಏಪ್ರಿಲ್‌‌. "ರಷ್ಯಾ ಟು ಹ್ಯಾವ್‌ 5–6 ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್‌ ಬೈ 2060—ನೇವಿ ಕಮಾಂಡರ್‌‌".

[22] ttp://en.rian.ru/russia/20090227/120342249.html

[sa-jci-23] ೨೩.೦ ^೨೩.೧ ^೨೩.೨ ^೨೩.೩ ^೨೩.೪ "LHD Juan Carlos I". Armada Española official web site. Retrieved 2009-02-24.

[pike_cvf-24] "ಕ್ವೀನ್‌ ಎಲಿಜಬೆತ್‌ ಕ್ಲಾಸ್‌ ಫ್ಯೂಚರ್‌ ಏರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್‌ ಕ್ಯಾರಿಯರ್‌ CVF (002)." ಪೈಕ್‌, J. GlobalSecurity.org.

[25] "UK | £3.2bn giant carrier deals signed". BBC News. 2008-07-03. Retrieved 2009-01-30.

[26] ಕ್ಯಾರಿಯರನ್ಸ್‌ ಟು ಎಂಟರ್‌ ಸರ್ವೀಸ್‌ ಲೇಟ್‌

[27] "ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು". Archived from the original on 2010-08-08. Retrieved 2010-09-01.

[AFAmag-28] Kreisher, Otto (2007). "Seven New Carriers (Maybe)". AIR FORCE MAGAZINE, Journal of the Air Force Association. Air Force Association. 90 (10): 68–71. ISSN 0730-6784. Retrieved 2007-10-02. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)

[೧]

[೨]

[೩]

[೪]

[೫]

[೬]

[೭]

[೮]

[೯]

[೧೦]

[೧೧]

[೧೨]

[೧೩]

[೧೪]

[೧೫]

[೧೬]

[೧೭]

[೧೮]

[೧೯]

[೨೦]

[೨೧]

[೨೨]

[೨೩]

[೨೪]

[೨೫]

[೨೬]

[೨೭]

[೨೮]