ವಾಮನ ಪುರಾಣವು ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಯುಗದ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಠ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಹದಿನೆಂಟು ಪ್ರಮುಖ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಈ ಪಠ್ಯವು ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅವತಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ ಅದರ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ವೈಷ್ಣವ ಪಠ್ಯವಾಗಿದೆ []. ಆದಾಗ್ಯೂ ವಾಮನ ಪುರಾಣದ ಆಧುನಿಕ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಬಲವಾಗಿ ಶಿವನ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಿಂದೂ ದೇವರುಗಳು ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ []. ಇದನ್ನು ಶೈವ ಗ್ರಂಥವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ []. ಇದಲ್ಲದೆ ಪಠ್ಯವು ಪುರಾಣದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ [].

ವಾಮನ ಪುರಾಣದ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ವಿವಿಧ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು ಬಹುಶಃ ಮೂಲದಿಂದ ತುಂಬಾ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಕಾಲ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ []. ಇದನ್ನು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಾಶಿರಾಜ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಎರಡು ಸುತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ []. ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ೯೫ ಅಧ್ಯಾಯಗಳಿದ್ದರೆ ಎರಡನೇ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಆವೃತ್ತಿಯು (ಆನಂದ್ ಸ್ವರೂಪ್ ಗುಪ್ತಾ ಮತ್ತು ವಾರಣಾಸಿಯ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಕಾಶಿರಾಜ್ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ) ೬೯ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ೨೮ ಅಧ್ಯಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಲಗತ್ತಿಸಲಾದ ಸಾರೋ-ಮಹಾತ್ಮ್ಯವನ್ನು ದೇವಾಲಯಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಎರಡೂ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ನಾಲ್ಕು ಸಂಹಿತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೃಹದ್-ವಾಮನವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ, ಇದನ್ನು ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ ಆದರೆ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಕಳೆದುಹೋಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ [].

ಪಠ್ಯವು ಪಂಥೀಯವಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿಯು ೯ ರಿಂದ ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರಬಹುದು.

ಪಠ್ಯದ ಆರಂಭಿಕ ತಿರುಳನ್ನು ಕ್ರಿ.ಶ ೪೫೦ - ೯೦೦ ನಡುವೆ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ದಿನಾಂಕ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿದ್ವಾಂಸರು ೯ ರಿಂದ ೧೧ ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಒಲವು ತೋರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಕೃತಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಮುದ್ರಿತ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ೯೬ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಹೊಸ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಪೂರಕದೊಂದಿಗೆ ೬೯ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾದ ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳ ಕೆಲವು ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರಕವು ಕಂಡುಬಂದಿಲ್ಲ.

ಆರಂಭದಲ್ಲಿ (ಅಧ್ಯಾಯ ೧) ನಾರದನು ಪುಲಸ್ತ್ಯನನ್ನು ವಿಷ್ಣುವಿನಿಂದ ವಾಮನ ಅವತಾರದ ಊಹೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ ಅದು ಅವನ ಕುಬ್ಜ ಅವತಾರವಾಗಿದೆ. ಪಠ್ಯವು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸುವ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ ಶಿವನನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸುವ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪಠ್ಯವು ವಿವಿಧ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.

ಪಠ್ಯವು ಪುರಾಣದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ವಿಶ್ವವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪುರಾಣಗಳ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪಠ್ಯವು ಸರೋಮಹಾತ್ಮ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದು ೨೮ ಅಧ್ಯಾಯಗಳ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ತೀರ್ಥಗಳು, ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಹರಿಯಾಣದ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಪೂರ್ವ ಪಂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ (ಭಾರತ) ಸೈಟ್‌ಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸಹ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  1. https://books.google.com/books?id=DH0vmD8ghdMC
  2. https://books.google.com/books?id=Jar4V3piCeQC
  3. https://books.google.com/books?id=KtLScrjrWiAC
  4. https://archive.org/stream/vishnupurnsyst01wils#page/n3/mode/2up
  5. https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.97551#page/n603/
  6. https://books.google.com/books?id=Jar4V3piCeQC
  7. https://archive.org/stream/vishnupurnsyst01wils#page/n3/mode/2up