ನಳ
ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಲ್ಲೇಖಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. (May 2020) |
ನಳ ( ಸಂಸ್ಕೃತ : नल) ಮಹಾಭಾರತದ ವನ ಪರ್ವ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. [೧] ಅವನು ನಿಷಾದ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜ ಮತ್ತು ವೀರಸೇನನ ಮಗ. ನಳನು ಕುದುರೆಗಳ ಕೌಶಲ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಪಾಕಶಾಲೆಯ ಪರಿಣತಿಗಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದನು. ಅವರು ವಿದರ್ಭ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಕುಮಾರಿ ದಮಯಂತಿಯನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರು ಕಾಳಿ ದೇವಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಉತ್ತಮ ಅಡುಗೆಯವರೂ ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪಾಕಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕ ಪಾಕದರ್ಪಣಂ (ಸಂಸ್ಕೃತ: पाकदर्पण) ಬರೆದರು.
| ನಳ | |
|---|---|
 ನಳ-ದಮಯಂತಿಯ ಚಿತ್ರ: ರಾಜ ರವಿವರ್ಮ | |
| ಮಾಹಿತಿ | |
| ಲಿಂಗ | ಪುರುಷ |
| ಕುಟುಂಬ | ಪುಷ್ಕರ (ಸಹೋದರ) |
| ಗಂಡ/ಹೆಂಡತಿ | ದಮಯಂತಿ |
| ಮಕ್ಕಳು | ಇಂದ್ರಸೇನ(ಮಗ) ಇಂದ್ರಸೇನಾ (ಮಗಳು) |
| ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ | ನಿಷಾದ |
ಕಥೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿನಳನ ಕಥೆಯನ್ನು ಮಹಾಭಾರತದ ವನ ಪರ್ವದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿವಿಧ ಆವೃತ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ೧೨ ನೇ ಶತಮಾನದ ಪಠ್ಯ ನಿಷಾದ ಚರಿತಾ ಪ್ರಕಾರ, ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯದ ನಿಯಮದಲ್ಲಿ ಐದು ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ (ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು) ಒಂದಾಗಿದೆ. [೨] [೩] ನಿಷಾದ ರಾಜನಾದ ನಳನು ಒಂದು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾದ ಹಂಸವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡನು. ಹಂಸವು ಅವನಿಗೆ ದಮಯಂತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದಳು. ಪ್ರಭಾವಿತನಾದ ನಳನು ಹಂಸನಿಗೆ ದಮಯಂತಿಯ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಅವನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲು ಹೇಳಿದನು. ನಂತರ ಸ್ವಯಂವರದಲ್ಲಿ ದಮಯಂತಿಯು ಆತನನ್ನು ಪತಿಯಾಗಿ ಆರಿಸಿದಳು. ವಧು ತನ್ನನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಂದ ದೇವತೆಗಳಿಗೂ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಆಹ್ವಾನಿತರ ನಡುವೆ ತನ್ನ ಪತಿಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡುತ್ತಾಳೆ.
ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರೂ ನಳನ ಗುಣಗಳನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಾ ದಂಪತಿಯನ್ನು ಆಶೀರ್ವದಿಸಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಟರು. ಆದರೆ ಕಲಿ ಪುರುಷನು ಹಿಂದಿರುಗಿದ ದೇವತೆಗಳಿಂದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೇಳಿ ಕೋಪಗೊಂಡು ದಮಯಂತಿಯು ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯನನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಅವಳ ಜೀವನವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದನು. ಅವರು ನಳನನ್ನು ಧರ್ಮದ ಮಾರ್ಗದಿಂದ (ಸದಾಚಾರ ಮತ್ತು ಸದ್ಗುಣದ ಮಾರ್ಗ) ತಿರುಗಿಸಲು ಮತ್ತು ನಳ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. ನಳನ ಪರಿಶುದ್ಧತೆ ಎಷ್ಟಿತ್ತೆಂದರೆ, ಕಲಿಗೆ ಅವನಲ್ಲಿನ ಸಣ್ಣ ದೋಷವನ್ನು ಕಂಡು ಅವನ ಆತ್ಮವನ್ನು ಮೋಹಿಸಲು ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಗಳು ಬೇಕಾಯಿತು. ದುಷ್ಟರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತನಾದ ನಂತರ ನಳನು ತನ್ನ ಸಹೋದರ ಪುಷ್ಕರನೊಂದಿಗೆ ಪಗಡೆಯ ಆಟವನ್ನು ಆಡಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಜೂಜಾಡಿದ . ಹೊರಡುವ ಮೊದಲು ದಮಯಂತಿ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಾರಥಿಯೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿದಳು. ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಸಹಾನುಭೂತಿ ತೋರುವ ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕರು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸುವ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಪುಷ್ಕರ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿದರು. ದಮಯಂತಿ ಮಲಗಿರುವಾಗ ನಳನು ಕಲಿಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಅವಳನ್ನು ತೊರೆದು ಹೋದನು.
ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಾರ್ಕೋಟಕ ನಾಗನನ್ನು (ಹಾವಿನ ವ್ಯಕ್ತಿ) ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿದರು. ಕಾರ್ಕೋಟಕ ನಾಗನು ವಿಷವನ್ನು ಬಳಸಿ ನಳನನ್ನು ಬಾಹುಕ ಎಂಬ ಕೊಳಕು ಕುಬ್ಜನನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ರಾಜ ಋತುಪರ್ಣನ ಸೇವೆ ಮಾಡಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದನು. ಅವನು ನಳನಿಗೆ ಮಾಂತ್ರಿಕ ವಸ್ತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದನು, ಅದು ಅವನನ್ನು ತನ್ನ ಮೂಲ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿಸುತ್ತದೆ. ನಳನು ರಾಜ ಋತುಪರ್ಣನ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಅವನಿಗೆ ಸಾರಥಿ ಮತ್ತು ಅಡುಗೆಯವನಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ದಮಯಂತಿ ತನ್ನ ಸ್ವಾಮಿಯನ್ನು ಕಾಣದೆ ಅಳುತ್ತಾ ಅವನನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಮುಂದೆ ಹೋದಳು. ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಅವಳು ನಿಷಾದ ಎಂಬ ಹಾವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದಳು. ಅವಳನ್ನು ಸಾಂತ್ವನ ಮಾಡಿದ ತಪಸ್ವಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಳು. ವ್ಯಾಪಾರಿ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಳು. ತನ್ನ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ ಚೇದಿಯ ರಾಣಿ ಭಾನುಮತಿಯನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಳು ಮತ್ತು ಕೊನೆಗೆ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತಲುಪುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದಳು. ತನ್ನ ಪತಿಯ ಅಡಗುತಾಣವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದವರಿಗೆ ಬಹುಮಾನವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದಳು. ಅವಳ ಒಬ್ಬ ಸೈನಿಕ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಅವಳಿಗೆ ದೂರದ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಸಾರಥಿ ಬಾಹುಕನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿದನು.
ನಳನ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲು ದಮಯಂತಿ ಋತುಪರ್ಣನಿಗೆ ಒಗಟನ್ನು ಕಳುಹಿಸಿದಳು. ದಮಯಂತಿಯು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲಿದ್ದಾಳೆಂದು ಕೇಳಿದ ಬಾಹುಕನು ಋತುಪರ್ಣನನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ರಥವನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಓಡಿಸಿದನು. ಅವರು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಿಂದ ವಿದರ್ಭಕ್ಕೆ ಹೊರಟರು. ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಲಿ ತನ್ನ ದೇಹದಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಶಾಪಕ್ಕೆ ಹೆದರಿ ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳಿದನು. ನಳನು ಅವನನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಭೀಮನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ತಲುಪಿದನು. ತನ್ನ ಸೇವಕನ ಸಹಾಯದಿಂದ ದಮಯಂತಿಯು ಬಾಹುಕನೆಂಬ ಆ ಸಾರಥಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಳು. ಅವನನ್ನು ತನ್ನ ಅರಮನೆಗೆ ಕರೆದಳು. ಇಬ್ಬರೂ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು ಗುರುತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಳ ತನ್ನ ಮೂಲ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದನು.
ದಾಳ ಮತ್ತು ಸಂಖ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಋತುಪರ್ಣನ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿದ ನಳನು ದಾಳದಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನಕ್ಕಾಗಿ ಸಾರಥಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ನಂತರ ಅವನು ತನ್ನ ಸಹೋದರನಿಂದ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಲು ಹೊರಟನು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪಿದ ಅವರು ಪುಷ್ಕರರನ್ನು ದಾಳ ಅಥವಾ ಏಕ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದರು. ನಳನು ತನ್ನ ಮಾವ, ತನ್ನ ಮತ್ತು ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯಿಂದ ಗಳಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ನಂತರದ ರಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪಣತೊಟ್ಟನು.
ಸುಂದರವಾದ ಹೆಂಡತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಬಯಕೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪುಷ್ಕರನು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಯಶಸ್ಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಖಚಿತವಾಗಿ ಪಗಡೆಯಲ್ಲಿ ಮರುಪಂದ್ಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅವನು ಸೋತನು ಮತ್ತು ಗುಲಾಮನಾದನು. ಆದರೆ ನಳನು ಅವನು ಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅವನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅವನಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿಸಿದನು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಕಷ್ಟದ ನಂತರ ನಳನು ಎಂದಿಗೂ ಧರ್ಮಮಾರ್ಗದಿಂದ ವಿಚಲಿತನಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಕಲಿಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಗೆದ್ದನು ಮತ್ತು ಮರುಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪುಷ್ಕರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ತನ್ನ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದನು. ನಳ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಮತ್ತೆ ಒಂದಾದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಸಂತೋಷದಿಂದ ಬದುಕಿದರು.
ಕಲಿಯು ನಳನನ್ನು ತೊರೆದಾಗ ವರವನ್ನು ನೀಡಿದನು. ನಳನು ತನ್ನ ಕಥೆಯನ್ನು ಓದುವವನು ಕಲಿಯ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಬಾಧಿಸಲ್ಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವರವನ್ನು ಕೋರಿದನು.
ನಳ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು: ಇಂದ್ರಸೇನ ಎಂಬ ಹುಡುಗ, ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಸೇನಾ ಎಂಬ ಹುಡುಗಿ. ಮಗಳು ಪಾಂಚಾಲ ರಾಜನಾದ ಮುದ್ಗಲನನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಳು
-
ದಮಯಂತಿ ತನ್ನ ಗಂಡನನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ -
ನಳನು ದಮಯಂತಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಾನೆ -
ನಳ ದಮಯಂತಿಯೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸೇರುತ್ತಾನೆ
ಅನುವಾದಗಳು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಆವೃತ್ತಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ನಾರ್ಮನ್ ಮೊಸ್ಲಿ ಪೆಂಜರ್ ೧೯೨೬ [೪] ನಳ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಕಥೆಯನ್ನು ಅನುವಾದಿಸಿದರು.
- ನಳ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯ ಕಥೆಯು ಕನಿಷ್ಠ ೧೯ ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು, ಫ್ರಾಂಜ್ ಬಾಪ್ ಅವರು ನಲುಸ್, ಕಾರ್ಮೆನ್ ಸಂಸ್ಕ್ರತಮ್ ಇ ಮಹಾಭಾರತದ ಸಂಪಾದನೆ, ಲ್ಯಾಟಿನ್ ವರ್ಟಿಟ್, ಎಟ್ ಅಡ್ನೋಟೇಶನ್ ಇಲ್ಲಸ್ಟ್ರವಿಟ್, ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕಸ್ ಬಾಪ್ (೧೮೧೯) ಎಂಬ ಪರಿಚಯಾತ್ಮಕ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.
- ನಂತರ, ಅಮೇರಿಕನ್ ಸಂಸ್ಕೃತ ವಿದ್ವಾಂಸ ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ರಾಕ್ವೆಲ್ ಲ್ಯಾನ್ಮನ್ ತನ್ನ ಪರಿಚಯಾತ್ಮಕ (೧೮೮೩) ನಲ್ಲಿ ನಳ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಕಥೆಯನ್ನು ಮೊದಲ ಪಠ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಿದರು.
ಸಹ ನೋಡಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸೂಫಿಸಂ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ನಲ್ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿಯ ಕಥೆ
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ J. A. B. van Buitenen (1981). The Mahabharata, Volume 2. University of Chicago Press. pp. 318–322. ISBN 978-0-226-84664-4.
- ↑ The Indian Encyclopaedia. Genesis Publishing. p. 5079.
- ↑ C.Kunhan Raja. Survey of Sanskrit Literature. Bharatiya Vidya Bhavan. pp. 136, 146–148.
- ↑ S. M. E. (ಏಪ್ರಿಲ್ 1927). "Nala and Damayanti by Norman M. Penzer". The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (2): 363–364. JSTOR 25221149.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Dallapiccola, Anna Libera (2002). Dictionary of Hindu Lore and Legend. Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-51088-9.
- Jours d'amour et d'épreuve, l'histoire du roi Nala, pièce de Kathakali (Nalacaritam) de Unnâyi Vâriyar , (XVIIè-XVIIIè siècle), traduction du malayâlam, introduction et notes par Dominique Vitalyos, Gallimard, Connaissance de l'Orient, 1995.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ನೈಷಧ-ಚರಿತ (ನಳ ಮತ್ತು ದಮಯಂತಿ ಕಥೆ) ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಅನುವಾದ ಕೆ.ಕೆ. ಹ್ಯಾಂಡಿಕಿ [ರುಜುವಾತು] (ಪದಕೋಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ)
- ajabgjab.com ನಲ್ಲಿ ನಲ್ ದಮಯಂತಿಯ ಹಿಂದಿ ಕಥೆ