ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿನ ಪಂಜಾಬ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ರಾವಲ್‍ಪಿಂಡಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಪಟ್ಟಣ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ ಪುರಾತತ್ವ ನಿವೇಶನ. ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಇಸ್ಲಾಮಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ರಾವಲ್‍ಪಿಂಡಿಯ ವಾಯವ್ಯಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೩೨ ಕಿ.ಮಿ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತವಾಗಿದೆ; ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಟ್ರಂಕ್ ರಸ್ತೆಯ ಹತ್ತಿರ. ಈ ಪಟ್ಟಣ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ೫೪೯ ಮಿ. ಮೇಲಿದೆ.

ತಕ್ಷಶಿಲಾ ವಿದ್ಯಾಪೀಠ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ವಿದ್ಯಾಪೀಠ (ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ)ಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದವು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಕೂಡ ಒಂದು. ಕಾಲಕ್ರಮಾನುಸಾರ ತಕ್ಷಶಿಲಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ವಿದ್ಯಾಪೀಠವಾಗಿದೆ.[೧][೨][೩][೪][೫] ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಈ ಪಟ್ಟಣವು ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ ೮೦೦ ರಿಂದ ಕ್ರಿಸ್ತಪೂರ್ವ ೪೦೦ರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾವಲ್ಪಿಂಡಿ ಪಟ್ಟಣದ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ೨೦ ಮೈಲು ದೂರದಲ್ಲಿತ್ತು. ಅದು ಪ್ರಾಚೀನ ಗಾಂಧಾರದ, ಅಂದರೆ ಈಗಿನ ಅಫಘಾನಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಅರಾಯನ್ ಎಂಬ ಗ್ರೀಕ್ ಇತಿಹಾಸಕಾರನ ಪ್ರಕಾರ ಸಿಕಂದರನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ಪಟ್ಟಣವು ಹೆಚ್ಚು ವೈಭವಶಾಲಿಯಾಗಿತ್ತು.

ವಿದ್ಯಾಪೀಠದ ಪರಿಸರವು ಅತ್ಯಂತ ಭವ್ಯ ಹಾಗೂ ನಿಸರ್ಗರಮಣೀಯವಾಗಿತ್ತು. ವಿಶಾಲವಾದ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ೧೦ ಸಾವಿರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದಷ್ಟು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿತ್ತು. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೀರ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಈ ವಿದ್ಯಾಪೀಠದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆಯಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಾಲು ನಿಂತಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ, ಹಾಗೆಯೇ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಇಂಡೊನೆಶಿಯಾ, ವಿಯೆಟ್ನಾಮ್​, ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್, ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಇರಾನ್, ಇರಾಕ್‍ನಿಂದ ಗ್ರೀಸ್ ಹಾಗೂ ರೋಮ್‍ವರೆಗಿನ ವಿಧ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು ಹಾಗೂ ಇಲ್ಲಿ ೮ ರಿಂದ ೧೦ ವರ್ಷಗಳ ವರೆಗೆ ಇದ್ದು ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಲ್ಲಿನ ಅಭ್ಯಾಸಕ್ರಮವು ೧೮ ಶಾಸ್ತ್ರ ಹಾಗೂ ೧೮ ಕಲೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಧರ್ಮ ಹಾಗೂ ತತ್ತ್ವಜ್ಞಾನ ಇವುಗಳು ಆಗಿನ ಕಾಲದ ಮಹತ್ತ್ವದ ವಿಷಯಗಳಾಗಿದ್ದವು. ತಕ್ಷಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಹಾಗೂ ಸ್ಥಾಪತ್ಯಕಲೆಯ ಶಿಕ್ಷಣವು ಇಂದಿನ ಅಭಿಯಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ತಕ್ಷಶಿಲೆಗೆ ಇಷ್ಟೊಂದು ಮಹತ್ತ್ವದ ಸ್ಥಾನವು ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗಲು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಈ ವಿದ್ಯಾಪೀಠಕ್ಕೆ ಲಭಿಸಿದ ವಿದ್ವಾಂಸರು, ಚಟುವಟಿಕೆಯುಳ್ಳ ಹಾಗೂ ಋಷಿಗಳಿಗೆ ಸಮಾನವಾದ ಶಿಕ್ಷಕರು. ಈ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಆಗಿನ ಕಾಲದ ಸೀಸರೊ, ಪ್ಲೀನಿಯವರಂತಹ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಪಂಡಿತರು ಪ್ರಶಂಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಹೆಸರು ತರುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಚಾಣಕ್ಯ (ಕೌಟಿಲ್ಯ) ಇವರು ಮಾಡಿದ್ದರು.

ಈ ವಿದ್ಯಾಕೇಂದ್ರದ ಮೇಲೆ ಇರಾನ್, ಗ್ರೀಕ್, ಶಕ, ಕುಶಾಣ, ಹೂಣರಂತಹ ಪರಕೀಯರು ಸತತವಾಗಿ ಆಘಾತ ಮಾಡಿ ಕ್ರಿಸ್ತ ಶಕ ೫೦೦ ರ ಸುಮಾರು ಈ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ನಾಶಗೊಳಿಸಿದರು.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  1. Needham, Joseph (2004). Within the Four Seas: The Dialogue of East and West. Routledge. ISBN 978-0-415-36166-8.
  2. Kulke & Rothermund 2004:
    "In the early centuries the centre of Buddhist scholarship was the University of Taxila."
  3. Balakrishnan Muniapan, Junaid M. Shaikh (2007), "Lessons in corporate governance from Kautilya's Arthashastra in ancient India", World Review of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development 3 (1):
    "Kautilya was also a Professor of Politics and Economics at Taxila University. Taxila University is one of the oldest known universities in the world and it was the chief learning centre in ancient India."
  4. Mookerji 1989, p. 478:
    "Thus the various centres of learning in different parts of the country became affiliated, as it were, to the educational centre, or the central university, of Taxila which exercised a kind of intellectual suzerainty over the wide world of letters in India."
  5. Mookerji 1989, p. 479:
    "This shows that Taxila was a seat not of elementary, but higher, education, of colleges or a university as distinguished from schools."

ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  ವಿಕಿಟ್ರಾವೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಶಿಲಾ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಪಿಡಿ (ಆಂಗ್ಲ)