ಸೋಡಿಯಂ ಬೈ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್
ರಾಸಾಯನಿಕ ಹೆಸರು: ಸೋಡಿಯಂ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್
| |||
ಹೆಸರುಗಳು | |||
---|---|---|---|
ಐಯುಪಿಎಸಿ ಹೆಸರು
Sodium hydrogen carbonate
| |||
Other names
Baking soda, bicarbonate of soda, nahcolite
| |||
Identifiers | |||
ECHA InfoCard | 100.005.122 | ||
E number | E500(ii) (acidity regulators, ...) | ||
| |||
ಗುಣಗಳು | |||
ಅಣು ಸೂತ್ರ | NaHCO 3 | ||
ಮೋಲಾರ್ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ | 84.007 g mol−1 | ||
Appearance | White crystals | ||
Odor | odorless | ||
ಸಾಂದ್ರತೆ | 2.20 g/cm3[೧] | ||
ಕರಗು ಬಿಂದು |
50 °C, 323 K, 122 °F ((decomposes to sodium carbonate)) | ||
ಕರಗುವಿಕೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ | 9 g/100 mL
69 g/L (0 °C)[೨] | ||
ಕರಗುವಿಕೆ | 0.02 %wt acetone, 2.13 %wt methanol @22°C.[೪] insoluble in ethanol | ||
log P | -0.82 | ||
ಅಮ್ಲತೆ (pKa) | 10.329[೫]
6.351 (carbonic acid)[೫] | ||
ವಕ್ರೀಕಾರಕ ಸೂಚಿ (nD) (ರಿಫ್ರಾಕ್ಟಿವ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್) | 1.3344 | ||
ರಚನೆ | |||
monoclinic | |||
Pharmacology | |||
Intravenous, oral | |||
ಉಷ್ಣರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ | |||
ರೂಪಗೊಳ್ಳುವ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಶಾಖಪ್ರಮಾಣ ΔfH |
-947.7 kJ/mol | ||
ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಮೋಲಾರ್ ಎಂಟ್ರಪಿ S |
102 J/mol K | ||
ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಷ್ಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, C | 87.61 J/mol K | ||
Hazards | |||
Main hazards | Causes serious eye irritation | ||
NFPA 704 | |||
ಚಿಮ್ಮು ಬಿಂದು (ಫ್ಲಾಶ್ ಪಾಯಿಂಟ್) |
|||
Lethal dose or concentration (LD, LC): | |||
LD50 (median dose)
|
4220 mg/kg ( rat, oral ) [೬] | ||
ಸಂಬಂಧಿತ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು | |||
Other anions
|
|||
ಇತರ ಕ್ಯಾಟಯಾನು (ಧನ ಅಯಾನು) |
Ammonium bicarbonate | ||
Related compounds
|
|||
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). > | |||
Infobox references | |||
ರಾಸಾಯನಿಕ ಸೂತ್ರ: NaHCO3
ಆಡುಮಾತಿನಲ್ಲಿ: ಅಡಿಗೆ ಸೋಡ
ತಣ್ಣಗಿರುವ ಸೋಡಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ (sodium carbonate) ಸಂತೃಪ್ತ ದ್ರಾವಣದ ಮೂಲಕ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಅನಿಲವನ್ನು ಹಾಯಿಸುವುದರಿಂದ ಸೋಡಿಯಂ ಬೈ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ (Sodium bicarbonate) ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಸೋಡಿಯಂ ಬೈ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಹರಳುಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
Na2CO3 + CO2 + H2O → 2NaHCO3
ಸೋಡಿಯಂ ಬೈ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ನ ಗುಣಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಸೋಡಿಯಂ ಬೈ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಒಂದು ಬಿಳಿಯ ಸ್ಪಟಿಕಲವಣವಾಗಿದ್ದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತದೆ.
- ಸೋಡಿಯಂ ಬೈ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಅನ್ನು ೧೦೦°c (೩೭೩k)ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಯಿಸಿದರೆ ವಿಭಜನೆ ಹೊಂದಿ ಸೋಡಿಯಂ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
2NaHCO3 → Na2CO3 + H2O + CO2↑
- ಇದು ಕೊರತೆ ಉಂಟು ಮಾಡದ ಒಂದು ಪ್ರತ್ಯಾಮ್ಲ.
- ಇದು ಆಮ್ಲಗಳೊಡನೆ ವರ್ತಿಸಿದಾಗ ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್ (Carbon dioxide) ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಉಪಯೋಗಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಸೋಡಿಯಂ ಬೈ ಕಾರ್ಬೋನೇಟ್ ಅನ್ನು ಅಡಿಗೆ ಸೋಡದ (ಬೇಕಿಂಗ್ ಪೌಡರ್) ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೋಸೆ, ಇಡ್ಲಿ, ಬೋಂಡ ಮುಂತಾದುವುಗಳಿಗೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಬಿಸಿಯಲ್ಲಿ ಇದು ವಿಭಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟು ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಉಬ್ಬಿಸಿ ಮೃದುವಾಗುವಂತೆ ಗರಿಗರಿಯಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
- ಇದನ್ನು ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲೀಯತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಔಷಧಿಯಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ,ಇದು ಪ್ರತ್ಯಾಮ್ಲಿಯ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಹೊಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾದ ಆಮ್ಲವನ್ನು ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಧಾನವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.[೭]
- ಇದು ಕ್ಷಾರ ಗುಣವುಳ್ಳದ್ದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಕೇಕ್ ಬಿಸ್ಕತ್ ಮುಂತಾದುವನ್ನು ಉಬ್ಬುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಬೇಕಿಂಗ್ ಪೌಡರ್ನಲ್ಲಿ ಅಡಿಗೆ ಸೋಡ, ಟಾರ್ಟಾರಿಕ್ ಆಮ್ಲ ಅಥವಾ ಪೊಟಾಸಿಯಮ್ ಆಸಿಡ್ ಟಾರ್ಟರೇಟ್ ಇವುಗಳ ಸೂಕ್ತ ಮಿಶ್ರಣವಿರುತ್ತದೆ.[೮] ತೇವದಲ್ಲಿ ಬಿಸಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಇವೆರಡರ ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗಿ ಒಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟ ಕೇಕ್ ಉಬ್ಬುತ್ತದೆ. ಕ್ಷಾರಪದಾರ್ಥ ಆಮ್ಲ ಪದಾರ್ಥದೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆಯುವುದರಿಂದ ಬೇಯಿಸಿದ ಕೇಕ್ನಲ್ಲಿ ಕ್ಷಾರಗುಣ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ "Physical Constants of Inorganic Compounds". CRC Handbook, p. 4-85.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ "Aqueous solubility of inorganic compounds at various temperatures". CRC Handbook, p. 8-116.
- ↑ ೩.೦ ೩.೧ "Sodium Bicarbonate" (PDF). UNEP Publications. Archived from the original (PDF) on 2011-05-16. Retrieved 2015-05-14.
- ↑ J. L. Ellingboe, J. H. Runnels (1966). "Solubilities of Sodium Carbonate and Sodium Bicarbonate in Acetone-Water and Methanol-Water Mixtures". J. Chem. Eng. Data. 11 (3): 323–324. doi:10.1021/je60030a009.
- ↑ ೫.೦ ೫.೧ Goldberg, Robert N.; Kishore, Nand; Lennen, Rebecca M. "Thermodynamic quantities for the ionisation reactions of buffers in water". CRC Handbook. pp. 7–13.
- ↑ ChemIDplus - 144-55-8 - UIIMBOGNXHQVGW-UHFFFAOYSA-M - Sodium bicarbonate [USP:JAN] - Similar structures search, synonyms, formulas, resource links, and other chemical info...
- ↑ "Sodium Bicarbonate". Jackson Siegelbaum Gastroenterology. 1998. Archived from the original on 5 October 2016. Retrieved 4 October 2016.
{{cite web}}
: More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (help) - ↑ "Glossary Ingredients". Cooking.com. Archived from the original on 15 September 2008.