ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ
ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ (ಸಿಬಿಡಿಸಿ) ಇದನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ಫಿಯಟ್ ಕರೆನ್ಸಿ[೧] ಅಥವಾ ಡಿಜಿಟಲ್ ಬೇಸ್ ಮನಿ[೨] ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೀಡುವ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗಿದೆ.
ಸಿಬಿಡಿಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ಮತ್ತು ಸಗಟು ಎಂಬ ಎರಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾದರಿಗಳಿವೆ.[೩] ಚಿಲ್ಲರೆ ಸಿಬಿಡಿಸಿಗಳು ದೈನಂದಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಗಟು ಸಿಬಿಡಿಸಿಗಳನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮೀಸಲುಗಳಂತೆಯೇ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಪೂರ್ವ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ಕರೆನ್ಸಿ ಯೂನಿಯನ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ೯ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ೮ ದ್ವೀಪಗಳು ಸಿಬಿಡಿಸಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿವೆ.
ಇತಿಹಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ದಶಕಗಳಿಂದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಸಂಶೋಧಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ನ ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅವಂತ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮೌಲ್ಯದ ಇ-ಮನಿ ಕಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿತು.[೪]
ಅನುಷ್ಠಾನ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಅನುಮೋದಿತ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಘಟಕಗಳು ನಡೆಸುವ ಡೇಟಾಬೇಸ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೫]
ಆರು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸಿಬಿಡಿಸಿ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿವೆ: ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ದಿ ಬಹಾಮಾಸ್(ಸ್ಯಾಂಡ್ ಡಾಲರ್), ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಕೆರಿಬಿಯನ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಡಿಕ್ಯಾಶ್), ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ನೈಜೀರಿಯಾ (ಇ-ನೈರಾ), ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಜಮೈಕಾ (ಜ್ಯಾಮ್ಡೆಕ್ಸ್), ಪೀಪಲ್ಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫೀಸ್ ಚೀನಾ (ಡಿಜಿಟಲ್ ರೆನ್ಮಿನ್ಬಿ), ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪಾಯಿ), ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ರಷ್ಯಾ (ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಬಲ್).[೬]
ಪ್ರಯೋಜನಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ತಾಂತ್ರಿಕ ದಕ್ಷತೆ: ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಹೌಸ್ಗಳಂತಹ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತರಾಗುವ ಬದಲು ನೈಜ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸುವವನು ನೇರವಾಗಿ ಪಾವತಿದಾರರಿಗೆ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮತ್ತು ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು.
- ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯ ಕಡಿಮೆ: ನಿಧಾನಗತಿಯ ವಹಿವಾಟುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನಿಗಾ ಇಡುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ.
- ವಹಿವಾಟು ವೆಚ್ಚ ಕಡಿಮೆ: ಒಂದು ಸಿಬಿಡಿಸಿ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ನಗದು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವ್ಯವಹಾರ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.
- ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯಾಗಿ ಹಣದ ರಕ್ಷಣೆ: ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ನೀಡುವ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಗಳು ಭೌತಿಕ ನಗದಿಗೆ ಆಧುನಿಕ ಪರ್ಯಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.
- ಸುಧಾರಿತ ಹಣಕಾಸು ನೀತಿ: ಒಂದು ಸಿಬಿಡಿಸಿಯು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗೆ ಹಣದ ಪೂರೈಕೆ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಉತ್ತಮ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
- ಹೆಚ್ಚಿದ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ: ಸಿಬಿಡಿಸಿಯು ನಗದುಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪಾರದರ್ಶಕ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಎಲ್ಲಾ ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಕೇಂದ್ರ ಲೆಡ್ಜರ್ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗುತ್ತವೆ.
ಅಪಾಯಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿಘಟನೆ: ತನ್ನ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದರಿಂದ ಠೇವಣಿದಾರರು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯುತ್ತಾರೆ.
- ಡಿಜಿಟಲ್ ಡಾಲರೀಕರಣ: ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ವಿದೇಶಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಕರೆನ್ಸಿಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಬಹುದು.
- ಕೇಂದ್ರೀಕರಣ: ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿಗಳು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಸಿಬಿಡಿಸಿಗಳ ವಿತರಣೆಯ ನಿಯಂತ್ರಕರು ಸ್ವಿಚ್ ಆಫ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಯಾರ ಖಾತೆಯಿಂದಲೂ ಹಣವನ್ನು ಸೇರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ತೆಗೆದುಹಾಕಬಹುದು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ "Focus Group on Digital Currency including Digital Fiat Currency". ITU (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2017-12-03.
- ↑ Mersch, Yves (16 January 2017). Digital Base Money: an assessment from the ECB's perspective (Speech). Farewell ceremony for Pentti Hakkarainen, Deputy Governor of Suomen Pankki – Finlands Bank (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Helsinki: European Central Bank. Retrieved 19 June 2021.
- ↑ "Concept Note on Central Bank Digital Currency". Reserve Bank of India. October 7, 2022.
- ↑ Grym, Aleksi; Heikkinen, Päivi; Kauko, Karlo; Takala, Kari (2017). "Central bank digital currency". BoF Economics Review. 5.
- ↑ "Analytical Report on the E-Hryvnia Pilot Project" (PDF). National Bank of Ukraine.
- ↑ "Central Bank Digital Currency Tracker". Atlantic Council (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2023-01-07.