ಸುಭದ್ರ
ಸುಭದ್ರ ಮಹಾಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸುಭದ್ರ ವಸುದೇವನ ಮಗಳು. ವಸುದೇವನು ಕಂಸನ ಸೆರೆಮನೆಯಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಬಳಿಕ ರೋಹಿಣಿದೇವಿಯಿಂದ ಜನಿಸಿದವಳು. ಆದುದರಿಂದ ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಬಲರಾಮರ ತಂಗಿ. ಇವಳು ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿ ಮದುವೆಯಾದವಳು. ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ತಾಯಿ.. ಸುಭದ್ರಾ ಮದುವೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಬಂದಾಗ, ಬಲರಾಮ ತನ್ನ ನೆಚ್ಚಿನ ಶಿಷ್ಯಯಾದ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೃಷ್ಣನು ಸ್ವಯಂವರ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ನಿಶ್ಚಿತತೆ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಬಲವಂತವಾಗಿ ತನ್ನ ತಂಗಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು. ಇದು ಯೋಗ್ಮಾಯ (ದುರ್ಗ) ಮತ್ತೆ ಕೃಷ್ಣನ ಸಹೋದರಿ ಸುಭದ್ರನ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಜನ್ಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಜಾ ರವಿವರ್ಮ ನ ವರ್ಣಚಿತ್ರ.
ಮದುವೆಯ ತಯಾರಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸುಭದ್ರಾ ಮದುವೆಯ ವಯಸ್ಸಿನವಳಾದಾಗ, ಬಲರಾಮ ತನ್ನ ನೆಚ್ಚಿನ ಶಿಷ್ಯನಾಗಿದ್ದ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ಸುಭದ್ರೆಯನ್ನು ವಧು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾನೆ. ಕೃಷ್ಣ (ಅರ್ಜುನ ಮತ್ತು ಸುಭದ್ರಾ ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು ತಿಳಿದು) ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ದುರ್ಯೋಧನನೊಂದಿಗಿನ ಮದುವೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಪರಸ್ಪರ ಓಡಿಹೋಗಬೇಕೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
ಸುಭದ್ರೆಯ ಅಪಹರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿವ್ಯಾಸನ ಮಹಾಭಾರತವು ಸುಭದ್ರಾ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅರ್ಜುನನು ತನ್ನ ಪತ್ನಿ ದ್ರೌಪದಿಯೊಂದಿಗೆ ಖಾಸಗಿ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತನ್ನ ಸಹೋದರರೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ಒಪ್ಪಂದದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮುರಿದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವಯಂ-ಹೇರಿದ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದನು. ಅವರು ದ್ವಾರಕಾ ನಗರವನ್ನು ತಲುಪಿ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಅವರು ಕೃಷ್ಣನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ರೈವತ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ಸವವನ್ನು ನೋಡಲು ಸುಭದ್ರಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಯಾದವ ಮಹಿಳೆಯರೂ ಸೇರಿದ್ದರು. ಸುಭದ್ರಾಳನ್ನು ನೋಡಿದ ನಂತರ ಅರ್ಜುನನು ಅವಳ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಸೋತು ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತಾನೆ. ಭಗವಾನ್ ಕೃಷ್ಣನು ಸುಭದ್ರನೂ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಾಳೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿದು ಅವರ ಮದುವೆಗೆ ಒಪ್ಪಿದನು. ಆದರೆ ಬಲರಾಮನು ಈಗಾಗಲೇ ದುರ್ಯೋಧನನಿಗೆ ವಾಗ್ದಾನ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿದ ಅವನು ಅವಳೊಂದಿಗೆ ಓಡಿಹೋಗುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದನು. ಸುಭದ್ರಾ ಒಂದು ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆ ಕೋರಿ ಅರ್ಜುನನು ರಾತ್ರಿವೇಳೆ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದನು. ಕೃಷ್ಣನು ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಸುಭದ್ರನನ್ನು ಅಪಹರಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದನು "ಕ್ಷತ್ರಿಯರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಧೈರ್ಯಶಾಲಿ, ಬಲವಂತದ ಅಪಹರಣವು ಕಲಿತವರಂತೆ ಶ್ಲಾಘಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ" ಹೀಗೆ ಅರ್ಜುನನು ಸುಭದ್ರನನ್ನು ಅಪಹರಿಸಲು ಒಪ್ಪುತ್ತಾನೆ . ಸುಭದ್ರಾ ಅಪಹರಣದ ಸುದ್ದಿ ತಿಳಿದ ನಂತರ, ಬಲರಾಮನು ಅರ್ಜುನನ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುತ್ತಾನೆಂದು ತಿಳಿದ ಕೃಷ್ಣನು ತಾನು ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ರಥವಾಗಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು. ಅರ್ಜುನನು ಸುಭದ್ರನನ್ನು ಅಪಹರಿಸಲು ಮುಂದಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಕೃಷ್ಣನೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಹೊರಟು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಅರ್ಜುನನು ಸುಭದ್ರನನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಸುಭದ್ರನನ್ನು ರಥದ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ತಿಳಿದ ನಂತರ, ಬಲರಾಮ ಮತ್ತು ಇತರ ಯಾದವರು ಇದರಿಂದ ಕೋಪಗೊಂಡು ಅರ್ಜುನನನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಡೆಹಿಡಿಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಕೃಷ್ಣನು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಅವರನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದನು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಬಲರಾಮನು ಒಪ್ಪಿ ಅರ್ಜುನನೊಂದಿಗೆ ಸುಭದ್ರಾಳ ಮದುವೆಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾನೆ.
ಪೂಜೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಹಿಂದೂಗಳ ಕೆಲವು ವಿಭಾಗಗಳು ಸುಭದ್ರೆಯನ್ನು ಯೋಗಮಯ ದೇವತೆ ಎಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಪುರಿಯ ಜಗನ್ನಾಥ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಮೂರು ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸುಭದ್ರೆಯೂ ಒಬ್ಬರು, ಜೊತೆಗೆ ಕೃಷ್ಣ (ಜಗನ್ನಾಥನಾಗಿ) ಮತ್ತು ಬಲರಾಮ (ಅಥವಾ ಬಾಲಭದ್ರ). ವಾರ್ಷಿಕ ರಥಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿರುವ ರಥಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಅವಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಒಡಿಶಾ, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್‌ನ ಕೆಲವು ಸಮುದಾಯಗಳು ಅವಳನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.