ಪಂಬಾ ನದಿ

ಪಂಬಾ ನದಿ (ಪಂಪಾ ನದಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ) ಪೆರಿಯಾರ್ ಮತ್ತು ಭರತಪ್ಪುಳದ ನಂತರ ಭಾರತದ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ತಿರುವಾಂಕೂರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಅಯ್ಯಪ್ಪನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಶಬರಿಮಲೆ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಪಂಬಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ.

ಈ ನದಿಯನ್ನು 'ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗೀರತಿ' ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು 'ರಿವರ್ ಬ್ಯಾರಿಸ್' ಮತ್ತು ಮಲಂಕರದ ಜೋರ್ಡಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು 

ಪಂಬಾ ನದಿಯು ಪತ್ತನಂತಿಟ್ಟ ಜಿಲ್ಲೆ ಮತ್ತು ಆಲಪ್ಪುಳ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕುಟ್ಟನಾಡ್ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಕೊಟ್ಟಾಯಂನ ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸಮೃದ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಗಮ

ಪಂಬಾ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಪೀರುಮೇಡು ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ಪುಲಚಿಮಲೈ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ೧೬೫೦ ಮೀ. ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇಡುಕ್ಕಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಪತ್ತನಂತಿಟ್ಟ ಮತ್ತು ಆಲಪ್ಪುಳ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ೧೭೬ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರ ಕ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ. ನದಿಯು ಹಲವಾರು ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ. ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವು ೨೨೩೫ ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಚದರ ಕಿ.ಮೀ ಗಳಷ್ಟು ಆವರಿಸಿದೆ. ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ. ನದಿಯು ತನ್ನ ಉತ್ತರದ ಗಡಿಯನ್ನು ಮಣಿಮಾಲಾ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದ ಗಡಿಯನ್ನು ಅಚನ್‌ಕೋವಿಲ್ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. 

ಅರನ್ಮುಲಾದಲ್ಲಿ ಪಂಬಾ ನದಿ

ಈ ನದಿಯು ಚಿತ್ತಾರ್, ವಡಸ್ಸೆರಿಕ್ಕರ, ರನ್ನಿ, ಆಯೂರು, ಚೆರುಕೋಲೆ, ಕೀಜುಕರ, ಕೊಜೆಂಚೇರಿ, ಮರಮೋನ್, ಆರನ್ಮುಳ, ಅರಟ್ಟುಪುಳ, ಎಡನಾಡು, ಪುಥೆನ್‌ಕಾವು, ಚೆಂಗನ್ನೂರ್, ಕಲ್ಲಿಸ್ಸೆರಿ, ಪಾಂಡನಾಡು, ಪರುಮಲ, ಮನ್ನಾರ, ಕಡಪ್ರ, ಮೆಲ್ಪಡಮ್, ತೆವೆರಿ, ವೀಯಪುರಮ್, ತಕಜೈ, ಪುಲ್ಲನ್ಗಡಿ, ವೆಂಬನಡ್ ಸರೋವರ ಖಾಲಿಯಾಗುವ ಮೊದಲು ಪಲ್ಲತುರುತಿ, ಮತ್ತೊಂದು ಶಾಖೆಯು ಕರುವತ್ತದ ಮೂಲಕ ನೇರವಾಗಿ ತೊಟ್ಟಪ್ಪಲ್ಲಿ ಸ್ಪಿಲ್ವೇಗೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ವರಟ್ಟಾರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಪಂಬಾದ ಒಂದು ಶಾಖೆಯು ಅರಟ್ಟುಪುಳ / ಪುತೆನ್ಕಾವು ಮತ್ತು ಎಡನಾಡ್, ಓತರಾ, ತಿರುವನ್ವಂದೂರು, ಎರಮಲ್ಲಿಕ್ಕರ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಮ್ಕಲ್ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಣಿಮಲಾ ನದಿಗೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಪಂಬದ ಇನ್ನೊಂದು ಕವಲು ಕುಥಿಯಾತೋಡ್‌ನಿಂದ ಹರಿದು ಮಣಿಮಲಾ ನದಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಲ್ಲುಮ್ಕಲ್ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಣಿಮಲಾ ನದಿಯಿಂದ ನೆಡುಂಪುರಂನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಕವಲೊಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಾಳವಾಡಿ, ಎಡತುವಾ, ಚಂಪಕುಲಂ, ಪುಲ್ಲಂಗಡಿ, ನೆಡುಮುಡಿ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೈನಕರಿಯ ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಖಾಲಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶಾಖೆಯು ವೆಂಬನಾಡ್ ಸರೋವರಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುವಾಗ ಪುಲ್ಲಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಪಂಬಾ ನದಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಅಚಂಕೋವಿಲ್ ನದಿಯ ಒಂದು ಶಾಖೆಯು ಪೈಪ್ಪಾಡ್ / ವೀಯಪುರಂನಲ್ಲಿ ಪಂಬಾದೊಂದಿಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಶಾಖೆಯು ಕರಿಚಾಲ್, ಚೆರುಥಾನ ಮೂಲಕ ಮತ್ತೆ ಪಂಬಾಕ್ಕೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಪೆರುಂತೇನರುವಿ ವೆಚೂಚಿರಾ ಮತ್ತು ಅತ್ತಿಕ್ಕಾಯಂ ನಡುವೆ ಪಂಬಾ ನದಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಜಲಪಾತವಾಗಿದೆ

ಉಪನದಿಗಳು

• ಅಝುತಾಯರ್
• ಕಕ್ಕಿಯಾರ್
• ಕಕ್ಕತ್ತಾರ್
• ಕಲ್ಲರ್
• ಮಡತರುವಿ
• ತನುಂಗತ್ತಿಲ್ತೋಡು
• ಕೊಜಿತೋಡು
• ವರತ್ತಾರ್
• ಕುಟ್ಟಂಪೆರೂರ್
• ಉತ್ತರಪಲ್ಲಿ ನದಿ

ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶ, ಜಲಾಶಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಮಾಂಡ್ ಪ್ರದೇಶದ ಸ್ಥಳಾಕೃತಿ

ಕೇರಳದ ಎಲ್ಲಾ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಂತೆ, ಪಂಬಾ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಎತ್ತರದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮೂರು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಲಯಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು, ಇದು ಕಡಿಮೆ ಭೂಮಿ ಅಥವಾ ಸಮುದ್ರ ತೀರ, ಮಧ್ಯಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸರೋವರಗಳ ಗಡಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಸ್ವಲ್ಪ ದೂರದ ಕರಾವಳಿಯು ಸಮತಟ್ಟಾಗಿದೆ, ಅದರಿಂದ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿದಾಗ ಮೇಲ್ಮೈ ಇಳಿಜಾರುಗಳಾಗಿ ಒರಟಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ಕ್ರಮೇಣ ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಪರ್ವತಗಳಾಗಿ ಉಬ್ಬುತ್ತದೆ. ಸಮುದ್ರ ತೀರದ ತಗ್ಗು ಪ್ರದೇಶವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾನ್ಸೂನ್ ಪ್ರವಾಹದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತದೆ. ಬಯಲು/ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶಗಳು ಶಾಂತವಾದ ಆರೋಹಣಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ತಗ್ಗು ಬೆಟ್ಟಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕಣಿವೆಗಳಲ್ಲಿ ತಗ್ಗು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಪೂರ್ವ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶವು ಉದ್ದವಾದ ಸ್ಪರ್ಸ್, ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡುಗಳು, ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕಂದರಗಳು ಮತ್ತು ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಾಡುಗಳಿಂದ ಮುರಿದುಹೋಗಿದೆ. ಅವುಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಇಳಿಜಾರುಗಳ ಮೇಲೆ ಎತ್ತರದ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪೂರ್ವ ಗಡಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. 

ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ರಾಜ್ಯ

ಶಬರಿಮಲೆ, ನಡಪ್ಪಂತಲ್ ಬಳಿ ಪಂಬಾ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಕಾಪಾಡಲು ಸೂಚನಾ ಫಲಕ

ಬರಗಾಲ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಪಂಪಾ ನದಿಯು ತೊರೆಯಾಗಿ ಕುಗ್ಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹಲವೆಡೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಒಣಗಿದೆ. ಸಮೀಪದ ಬಾವಿಗಳೂ ಬತ್ತಿ ಹೋಗಿವೆ. ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳಂತಹ ಕೃಷಿಗೆ ನೀರು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಮ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಪರಿಸರವನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕಬೇಕು ಎಂದು ತಜ್ಞರು ಕರೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

ಶಬರಿಮಲೆಗೆ ಕೆಲವು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ತಮ್ಮ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಎಸೆಯುವ ಅಭ್ಯಾಸದಿಂದ ನದಿಯ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಕೇರಳ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಪುಣ್ಯಂ ಪೂಂಕವನಂ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ, ಪಂಬಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವಾಗ ಸಾಬೂನು ಮತ್ತು ಎಣ್ಣೆಯ ಬಳಕೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವಂತೆ ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ನದಿಗೆ ಬಟ್ಟೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಎಸೆಯದಂತೆ ವಿನಂತಿಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಶಾಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಈ ಯೋಜನೆಯು ಪಂಬಾ ಮತ್ತು ಶಬರಿಮಲೆಯನ್ನು ಮೀರಿ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರಿನ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಹರಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವ

ಶಬರಿಮಲೆ ಬಳಿ ಪಂಬಾ ನದಿ

ಭಗವಾನ್ ಅಯ್ಯಪ್ಪನ್ (ಶ್ರೀ ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ) ಪಂದಳಂ ರಾಜನಿಗೆ ಪಂಬಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಮಗುವಿನಂತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಪಂಬಾ ನದಿಯನ್ನು ಕೇರಳದ ಗಂಗಾ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಯ್ಯಪ್ಪನ ಭಕ್ತರು ಪಂಬಾದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುವುದು ಪವಿತ್ರ ಗಂಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನಕ್ಕೆ ಸಮಾನವೆಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಶಬರಿಮಲೆಯ ಮೇಲಿರುವ ಅಯ್ಯಪ್ಪನ್ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕಾಡಿನ ಮೂಲಕ ಚಾರಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು ಪಾಪಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಪಂಬಾ ನದಿಯು ಶಬರಿಮಲೆಯನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ತನ್ನ ದಡದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ತಿರುವಳ್ಳ ಶ್ರೀವಲ್ಲಭಪುರಂ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಅಡೂರ್ ಮನ್ನಾರ್ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಅರನ್ಮುಲಾ ದೇವಸ್ಥಾನ, ಚೆಂಗನೂರು ಮಹಾದೇವ ದೇವಸ್ಥಾನ, ತಕಝಿ ಶ್ರೀ ಧರ್ಮ ಶಾಸ್ತಾ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ. ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಸರೋವರ ಅಥವಾ ಸಾರಸ್ ಪಂಬಾ ಸಾರಸ್ ಮತ್ತು ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶಬರಿಯಾಶ್ರಮವು ಸಹ ಬಹಳ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ. ನಂತರ ಹಳೆಯ ಕಿಷ್ಕಿಂಧಾ (ಮಂಕಿ ಸಿಟಿ) ಅಥವಾ ಇಂದಿನ ಹಂಪಿ (ಯುನೆಸ್ಕೋ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣ) ಕೂಡ ಹಂಪಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಆ ಪಂಬಾ ಸಾರಸ್‌ನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿದೆ. 

ಸಹ ನೋಡಿ

• ಶಬರಿಮಲೆ
• ಅಯ್ಯಪ್ಪ
• ಗಂಗಾ ನದಿ