2240459preethiM

ಪರಿಚಯ:

ಚಂದ್ರಯಾನ-3

ಚಂದ್ರಯಾನ-3, ಚಂದ್ರಯಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಮಿಷನ್ ಆಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ಚಂದ್ರನ ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಅನ್ವೇಷಣಾವಾಗಿದೆ. ಇದು ವಿಕ್ರಮ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ಹೋಲುವ ಪ್ರಗ್ಯಾನ್ ಹೆಸರಿನ ರೋವರ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆದರೆ ಆರ್ಬಿಟರ್ ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಸಂವಹನ ರಿಲೇ ಉಪಗ್ರಹದಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯು 100 ಕಿಮೀ ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿರುವವರೆಗೆ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಕಾನ್ಫಿಗರೇಶನನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-3, ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ರ ಫಾಲೋ-ಆನ್ ಮಿಷನ್ ಆಗಿದೆ. ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ರೋವಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯದಿಂದ ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಕಾನ್ಫಿಗರೇಶನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದನ್ನು ಶ್ರೀಹರಿಕೋಟಾದ SDSC SHAR ನಿಂದ LVM3 ಮೂಲಕ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುವುದು. ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಕಾನ್ಫಿಗರೇಶನ್ ಅನ್ನು 100 ಕಿಮೀ ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯವರೆಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋ-ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿ ಆಫ್ ಹ್ಯಾಬಿಟಬಲ್ ಪ್ಲಾನೆಟ್ ಅರ್ಥ್ (SHAPE) ಪೇಲೋಡನನ್ನು ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯಿಂದ ಭೂಮಿಯ ರೋಹಿತ ಮತ್ತು ಪೋಲಾರಿ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಮಾಪನಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಹೊಂದಿದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ನಂತರ, ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ನಿಮಿಷದ ದೋಷವು ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ನಂತರ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅಪಘಾತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಚಂದ್ರನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಯಿತು.

ಚಂದ್ರಯಾನ-3ರ ಉಡಾವಣೆಯು 14 ಜುಲೈ 2023 ರಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 2:35 IST ಕ್ಕೆ ನಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಹಂತದ ಭಾಗವಾಗಿ 100 ಕಿಮೀ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಧ್ರುವೀಯ ಕಕ್ಷೆಯ ಚಂದ್ರನ ಇಂಜೆಕ್ಷನ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ 23 ಆಗಸ್ಟ್ 2023 ರಂದು ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶದ ಬಳಿ ಇಳಿಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಮಿಷನ್ ಇಸ್ರೋ ಭವಿಷ್ಯದ ಅಂತರಗ್ರಹ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳತ್ತ ಒಂದು ಮೆಟ್ಟಿಲು. ಇಡೀ ಪ್ರಪಂಚದ ಕಣ್ಣುಗಳು ಚಂದ್ರಯಾನ 3 ಈ ಮಿಷನ್ ಮೇಲೆ. ಇಡೀ ಭಾರತದ ಭರವಸೆಯ ಮೇಲೆ ಈ ಮಿಷನ್ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.

ಹಿನ್ನೆಲೆ:

ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಮೃದುವಾಗಿ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಚಂದ್ರಯಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾಗಿ, ISRO ಒಂದು ಆರ್ಬಿಟರ್, ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರಾನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಲಾಂಚ್ ವೆಹಿಕಲ್ ಮಾರ್ಕ್ -3 (LVM 3) ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ರನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಿತು. ಪ್ರಗ್ಯಾನ್ ರೋವರಾನನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲು ಲ್ಯಾಂಡರಾನನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2019 ರಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಶಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

ಯುರೋಪಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಏಜೆನ್ಸಿ (ESA) ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ (ESTRACK) ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಅಡ್ಡ-ಬೆಂಬಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಾನವ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಯಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ, ಗಗನ್ಯಾನ್, ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಚಂದ್ರನ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ಆದಿತ್ಯ-L1 ಸೌರ ಸಂಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಂತಹ ಮುಂಬರುವ ಇಸ್ರೋ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ESA ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದು. ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಭವಿಷ್ಯದ ESA ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು ISRO ನ ಸ್ವಂತ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ.

ಉದ್ದೇಶ:

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಮಿಷನ್‌ಗಾಗಿ ಇಸ್ರೋ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ:

  * ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮೃದುವಾಗಿ ಇಳಿಯಲು ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು.
  * ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ರೋವರ್‌ನ ಅಡ್ಡಾದಿಡ್ಡಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು.
  * ಚಂದ್ರನ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಸೈಟ್ ವೀಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು.

ಮಿಷನ್ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು, ಲ್ಯಾಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಿವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ,

  * ಆಲ್ಟಿಮೀಟರ್‌ಗಳು: ಲೇಸರ್ ಮತ್ತು RF ಆಧಾರಿತ ಆಲ್ಟಿಮೀಟರ್‌ಗಳು
  * ವೆಲೋಸಿಮೀಟರ್‌ಗಳು: ಲೇಸರ್ ಡಾಪ್ಲರ್ ವೆಲೋಸಿಮೀಟರ್ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಹಾರಿಜಾಂಟಲ್ ವೆಲಾಸಿಟಿ ಕ್ಯಾಮೆರಾ
  * ಜಡತ್ವ ಮಾಪನ: ಲೇಸರ್ ಗೈರೋ ಆಧಾರಿತ ಜಡತ್ವ ಉಲ್ಲೇಖ ಮತ್ತು ವೇಗವರ್ಧಕ ಪ್ಯಾಕೇಜ್
  * ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್: 800N ಥ್ರೊಟಲ್ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಲಿಕ್ವಿಡ್ ಇಂಜಿನ್ಗಳು, 58N ವರ್ತನೆ ಥ್ರಸ್ಟರ್ಗಳು ಮತ್ತು ಥ್ರೊಟಲ್ ಎಂಜಿನ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್
  * ನ್ಯಾವಿಗೇಷನ್, ಗೈಡೆನ್ಸ್ & ಕಂಟ್ರೋಲ್ (NGC): ಪವರ್ಡ್ ಡಿಸೆಂಟ್ ಟ್ರ್ಯಾಜೆಕ್ಟರಿ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಅಂಶಗಳು
  * ಅಪಾಯ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ತಪ್ಪಿಸುವಿಕೆ: ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅಪಾಯ ಪತ್ತೆ ಮತ್ತು ತಪ್ಪಿಸುವಿಕೆ ಕ್ಯಾಮರಾ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಅಲ್ಗಾರಿದಮ್
  * ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಲೆಗ್ ಮೆಕ್ಯಾನಿಸಂ.

ಭೂಮಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲಿನ ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು, ಹಲವಾರು ಲ್ಯಾಂಡರ್ ವಿಶೇಷ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ.

  * ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಕೋಲ್ಡ್ ಟೆಸ್ಟ್ - ಹೆಲಿಕಾಪ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಾ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಂಯೋಜಿತ ಸಂವೇದಕಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯಾವಿಗೇಷನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ
  * ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಹಾಟ್ ಟೆಸ್ಟ್ - ಟವರ್ ಕ್ರೇನ್ ಅನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಾ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಬಳಸುವ ಸಂವೇದಕಗಳು, ಆಕ್ಟಿವೇಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಎನ್‌ಜಿಸಿಯೊಂದಿಗೆ ಮುಚ್ಚಿದ ಲೂಪ್ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ
  * ವಿಭಿನ್ನ ಟಚ್ ಡೌನ್ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವ ಚಂದ್ರನ ಸಿಮ್ಯುಲಂಟ್ ಪರೀಕ್ಷಾ ಹಾಸಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಲೆಗ್ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ ಪರೀಕ್ಷೆ.

ವಿನ್ಯಾಸ:

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ:

ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್:

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್

ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಕಾನ್ಫಿಗರೇಶನ್ ಅನ್ನು 100 ಕಿಮೀ ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯವರೆಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಾಕ್ಸ್-ರೀತಿಯ ರಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸೌರ ಫಲಕವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಸಿಲಿಂಡರ್ (ಇಂಟರ್‌ಮಾಡ್ಯುಲರ್ ಅಡಾಪ್ಟರ್ ಕೋನ್) ಲ್ಯಾಂಡರ್‌ಗೆ ಆರೋಹಿಸುವ ರಚನೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಜೊತೆಗೆ, ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋ-ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿ ಆಫ್ ಹ್ಯಾಬಿಟಬಲ್ ಪ್ಲಾನೆಟ್ ಅರ್ಥ್ (SHAPE) ಎಂಬ ಪೇಲೋಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅತಿಗೆಂಪು (NIR) ತರಂಗಾಂತರ ಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ (1-1.7 μm) ಚಂದ್ರನ ಕಕ್ಷೆಯಿಂದ ಭೂಮಿಯ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಲ್ ಮತ್ತು ಪೋಲಾರಿಮೆಟ್ರಿಕ್ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಲ್ಯಾಂಡರ್:

ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಮೃದುವಾದ ಇಳಿಯುವಿಕೆಗೆ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಬಾಕ್ಸ್-ಆಕಾರದಲ್ಲಿದೆ, ನಾಲ್ಕು ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಲೆಗ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ತಲಾ 800 ನ್ಯೂಟನ್‌ಗಳ ನಾಲ್ಕು ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಥ್ರಸ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಇನ್-ಸೈಟ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಲು ರೋವರ್ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಗಾಗಿ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ಥ್ರೊಟಲ್-ಸಮರ್ಥ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಚಂದ್ರಯಾನ-2 ನಲ್ಲಿನ ವಿಕ್ರಮ್‌ಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಐದು 800 ನ್ಯೂಟನ್‌ಗಳ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಐದನೆಯದನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಯವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾದ ಒತ್ತಡದೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಲ್ಯಾಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಲೇಸರ್ ಡಾಪ್ಲರ್ ವೆಲೋಸಿಮೀಟರ್ (ಎಲ್‌ಡಿವಿ) ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ-2ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಪ್ರಭಾವದ ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಬಲಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಉಪಕರಣಗಳ ಪುನರುತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇಸ್ರೋ ರಚನಾತ್ಮಕವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಆಕಸ್ಮಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮೂರು ಪೇಲೋಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈ ಥರ್ಮೋಫಿಸಿಕಲ್ ಪ್ರಯೋಗ (ChaSTE) ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಉಷ್ಣ ವಾಹಕತೆ ಮತ್ತು ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರನ ಭೂಕಂಪನ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಸಾಧನ (ILSA) ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಸೈಟ್ ಸುತ್ತಲೂ ಭೂಕಂಪನವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಲ್ಯಾಂಗ್ಮುಯಿರ್ ಪ್ರೋಬ್ (LP) ಪ್ಲಾಸ್ಮಾ ಸಾಂದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಅಂದಾಜು ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ರೋವರ್:

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ರೋವರ್

ಆರು ಚಕ್ರಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ:

  * 26 ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳ ತೂಕ (57 ಪೌಂಡ್)
  * 500 ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಶ್ರೇಣಿ (1,600 ಅಡಿ)
  * ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳು, ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೀಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಡ್ರಿಲ್ ಸೇರಿದಂತೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಉಪಕರಣಗಳು
  * ಒಂದು ಚಂದ್ರನ ದಿನದ ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಜೀವಿತಾವಧಿ (14 ಭೂಮಿಯ ದಿನಗಳು)
  * ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ನೆಲದ ನಿಯಂತ್ರಣ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ಸಂವಹನ.

ರೋವರ್ ಎರಡು ಪೇಲೋಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಆಲ್ಫಾ ಪಾರ್ಟಿಕಲ್ ಎಕ್ಸ್-ರೇ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಮೀಟರ್ (APXS) ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಖನಿಜ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸುತ್ತದೆ. ಲೇಸರ್ ಇಂಡ್ಯೂಸ್ಡ್ ಬ್ರೇಕ್‌ಡೌನ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರೋಸ್ಕೋಪ್ (LIBS) ಚಂದ್ರನ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಸೈಟ್ ಸುತ್ತಲೂ ಚಂದ್ರನ ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಬಂಡೆಗಳ ಧಾತುರೂಪದ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು (Mg, Al, Si, K, Ca, Ti, Fe) ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ರೋವರ್ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ:

  * ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈ ಸಂಯೋಜನೆ
  * ಚಂದ್ರನ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಉಪಸ್ಥಿತಿ
  * ಚಂದ್ರನ ಪ್ರಭಾವಗಳ ಇತಿಹಾಸ
  * ಚಂದ್ರನ ವಾತಾವರಣದ ವಿಕಾಸ

ಉಡಾವಣೆ:

ಉಡಾವಣೆ

ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ರನ್ನು ಭಾರತದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಹರಿಕೋಟಾದಲ್ಲಿರುವ ಸತೀಶ್ ಧವನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರದ ಎರಡನೇ ಉಡಾವಣಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದಂತೆ 14 ಜುಲೈ 2023 ರಂದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 2:35 IST ಕ್ಕೆ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಲು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪಥದಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 23 ರಂದು ಚಂದ್ರಯಾನ-3 ಮಿಷನ್ ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೃದುವಾದ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಚಂದ್ರಯಾನ 3 ರ ಉಡಾವಣೆಗೆ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವುದು ವಿಶೇಷ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನ ಸಾಮೀಪ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇಸ್ರೋ ಮಾಡಿದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ.

ಕಕ್ಷೆ ಏರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಿಲ್ದಾಣ ಕೀಪಿಂಗ್:

ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು LVM3-M4 ರಾಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ 14 ಜುಲೈ 2023 ರ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 2:35 IST ಕ್ಕೆ 170 ಕಿಮೀ (106 ಮೈಲಿ) EPO ಪೆರಿಜಿಗೆ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದರ ನಂತರ ಕಕ್ಷೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಸರಣಿಯು (ಆನ್-ಬೋರ್ಡ್ LAM ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಥ್ರಸ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು ಟ್ರಾನ್ಸ್-ಲೂನಾರ್ ಇಂಜೆಕ್ಷನ್ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಿಷನ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರು:

  * ಇಸ್ರೋ ಅಧ್ಯಕ್ಷ: ಎಸ್.ಸೋಮನಾಥ್
  * ಮಿಷನ್ ನಿರ್ದೇಶಕ: ಎಸ್.ಮೋಹನಕುಮಾರ್
  * ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಮಿಷನ್ ನಿರ್ದೇಶಕ: ಜಿ.ನಾರಾಯಣನ್
  * ವಾಹನ ನಿರ್ದೇಶಕ: ಬಿಜು ಸಿ ಥಾಮಸ್
  * ಸಹಾಯಕ ವಾಹನ ನಿರ್ದೇಶಕ: ಪಿ.ಕೆ.ಸುದೀಶ್ ಕುಮಾರ್
  * ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆ ನಿರ್ದೇಶಕ: ಪಿ.ವೀರಮುತ್ತುವೆಲ್

ಧನಸಹಾಯ:

ಡಿಸೆಂಬರ್ 2019 ರಲ್ಲಿ, ₹75 ಕೋಟಿ (US$9.4 ಮಿಲಿಯನ್) ಮೊತ್ತದ ಯೋಜನೆಯ ಆರಂಭಿಕ ನಿಧಿಯನ್ನು ISRO ವಿನಂತಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ₹60 ಕೋಟಿ (US$7.5 ಮಿಲಿಯನ್) ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವೆಚ್ಚಕ್ಕಾಗಿ ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದೆ. ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚ, ಉಳಿದ ₹15 ಕೋಟಿ (US$1.9 ಮಿಲಿಯನ್) ಆದಾಯ ವೆಚ್ಚದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿ ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯೋಜನೆಯ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಿ, ISRO ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕೆ. ಶಿವನ್ ಅವರು ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚ ಸುಮಾರು ₹615 ಕೋಟಿ (₹721 ಕೋಟಿ ಅಥವಾ 2023 ರಲ್ಲಿ US$90 ಮಿಲಿಯನ್).

2020 ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಇಸ್ರೋ) ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕೆ ಶಿವನ್ ಸುದ್ದಿಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಯಾನ -3 ರ ವೆಚ್ಚ ಸುಮಾರು 615 ಕೋಟಿ ರೂ. ಅದರಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಂಡರ್, ರೋವರ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ವೆಚ್ಚ 250 ಕೋಟಿ ಮತ್ತು ಉಡಾವಣಾ ಸೇವೆಗಳು ಸುಮಾರು 365 ಕೋಟಿ ರೂ.