ಸದಸ್ಯ:2230993MukulCA/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ

ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ವರ್ಸಸ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ

ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ವರ್ಸಸ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರಕರಣವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ ಹೆಗ್ಗುರುತಾಗಿದೆ. 1978 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು, ಈ ಪ್ರಕರಣವು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 21 ನೇ ವಿಧಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ, ಇದು ಬದುಕುವ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣದ ತೀರ್ಪು ಭಾರತೀಯ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ನ್ಯಾಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ತಿರುವು ನೀಡಿತು, ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪರಿಧಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಬದುಕುವ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಕೇವಲ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಔಪಚಾರಿಕತೆಯಲ್ಲ ಆದರೆ ಅಂತರ್ಗತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಪ್ರಬಂಧವು ಭಾರತದ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಭೂದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು ಮತ್ತು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ (1975-1977) ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆ ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ಅವರು ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪುತ್ರ ದಿವಂಗತ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪತ್ನಿ. 1977 ರಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರವು "ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ" ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಆಕೆಯ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಿದೇಶ ಪ್ರಯಾಣದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಂಡಿತು. ಈ ಕ್ರಿಯೆಯು ಅವಳ ಚಲನಶೀಲತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು ಆದರೆ ಅವಳ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿತು. ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ವಿಷಯವೆಂದರೆ ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 21 ನೇ ವಿಧಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ 21 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕು ಕಾನೂನಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸದ ವಿಶಾಲವಾದ, ವಸ್ತುನಿಷ್ಠ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ, ಆರ್ಟಿಕಲ್ 21 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲಾದ ಹಕ್ಕಿನ ನಿಜವಾದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು.

ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿಯ

ಜೂನ್ 25, 1975 ರಂದು ಅಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಭಾರತೀಯ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು, ಅವರು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೇರಲು ಆಂತರಿಕ ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ಕಾರಣವೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ವಾತಾವರಣವು ಉದ್ವಿಗ್ನವಾಗಿತ್ತು, ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಧೋರಣೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು. ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸರ್ಕಾರವು ಗಮನಾರ್ಹ ವಿರೋಧವನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯವರ ಸ್ವಂತ ರಾಜಕೀಯ ಭವಿಷ್ಯವು ಕುಸಿಯಿತು. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ, ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 352 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತುರ್ತು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು, ನಾಗರಿಕರ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೇಲೆ ಸೆನ್ಸಾರ್ಶಿಪ್ ಹೇರಿದರು. ರಾಜಕೀಯ ವಿರೋಧವನ್ನು ಮೌನಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಬಂಧನಗಳು ಮತ್ತು ಬಂಧನಗಳ ಮೂಲಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದ ಧ್ವನಿಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾಯಿತು. ಯುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ಅವರು ಪ್ರಧಾನಿ ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಪುತ್ರ ಸಂಜಯ್ ಗಾಂಧಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಆಕೆಯ ರಾಜಕೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಆಕೆಯ ಅತ್ತೆಯಂದಿರಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅವರು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳ ವಿಮರ್ಶಕರಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದರು. ಆಕೆಯ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ "ಸೂರ್ಯ" ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ವೇದಿಕೆಯಾಯಿತು, ಇದು ಸರ್ಕಾರದ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಜುಲೈ 1977 ರಲ್ಲಿ, ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳು ನಿಗದಿಯಾದಾಗ, ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ವಿದೇಶ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಜಿಸಿದರು. ಆದರೆ, "ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ" ಕಾರಣವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಸರ್ಕಾರವು ಆಕೆಯ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಹಠಾತ್ತನೆ ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿತು. ಈ ಕ್ರಮವು ಆಕೆಯ ಚಲನೆಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿತು, ಇದು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 21 ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎಂದು ಅವಳು ನೋಡಿದಳು.

ವಿವರಗಳು

ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಸವಾಲಿನ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲು, ಒಬ್ಬರು ಮೊದಲು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಬೇಕು. ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ನಿರ್ಮಾತೃಗಳಾದ ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಮತ್ತು ಇತರ ದಾರ್ಶನಿಕ ನಾಯಕರು, ನಾಗರಿಕರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಉತ್ಕಟಭಾವದಿಂದ ಬದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು. ಸಂವಿಧಾನದ ಭಾಗ III ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ರಾಜ್ಯದ ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಕ್ರಮಗಳ ವಿರುದ್ಧ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ 21 ರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಜ್ಯದ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ವಿರುದ್ಧದ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಘನತೆ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯ ಭರವಸೆ ಎಂದು ರೂಪಿಸುವವರು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಈ ಸವಲತ್ತು ತೀವ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ತುರ್ತು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ನಿಗ್ರಹಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿರೋಧಿ ಧ್ವನಿಗಳನ್ನು ಮೌನಗೊಳಿಸಲು ಬಳಸಿತು.

ಈ ಪ್ರಕರಣವು ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆಯನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸರ್ಕಾರದ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರೆ, ಜೀವನ ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವ ಯಾವುದೇ ನಿಯಮವು ನ್ಯಾಯಯುತ, ನ್ಯಾಯೋಚಿತ ಮತ್ತು ಸಮಂಜಸವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ಅದು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 10(3)(ಸಿ) ಮತ್ತು 10(5) ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಆದೇಶಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಕೋರ್ಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಅನ್ಯಾಯ, ಅಸಮಂಜಸ ಅಥವಾ ಅನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಯಾವುದೇ ತಾರತಮ್ಯವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಸೆಕ್ಷನ್ 10(3)(ಸಿ) ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 14 ನೇ ವಿಧಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆಯ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ನೀಡಿರುವುದರಿಂದ ಸೆಕ್ಷನ್ 10(3)(ಸಿ) ಅಸಂವಿಧಾನಿಕವಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿಕೊಳ್ಳಲು ಸರಿಯಾದ ಕಾರಣವನ್ನು ನೀಡದ ಕಾರಣ ಇದು ಅನಿಯಂತ್ರಿತವಾಗಿದೆ. ಕಣ್ಗಾವಲು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಡೇಟಾ ಗೌಪ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ನಿಗ್ರಹ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಆಧಾರವಿಲ್ಲದೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಾಗರಿಕರ ಗೌಪ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಘನತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆಯಾಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ತತ್ವಗಳು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿವೆ.

ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ಪ್ರಕರಣವು ಕಠಿಣವಾದ ಅಕ್ಷರಶಃ ಅರ್ಥದಿಂದ ದೂರವಿರುವ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರಗತಿಪರ ಮತ್ತು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಿತು, ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಸಮಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ರೂಢಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗುವ ಜೀವಂತ ಪಠ್ಯವಾಗಿ ನೋಡಿದೆ. ಈ ತತ್ವವು ಇಂದಿಗೂ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ನ್ಯಾಯಾಂಗವು ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಗಳ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನದ ನಿರಂತರ ಪ್ರಸ್ತುತತೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣವು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಕನಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ದೃಢವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಚಲ ಬದ್ಧತೆಯು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ರಾಜ್ಯದ ಕ್ರಮದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಚೆಕ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿತು. ಇಂದಿನ ಸಂಕೀರ್ಣ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಸಂಪರ್ಕಿತ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಭದ್ರತಾ ಕಾಳಜಿಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲು ಸರ್ಕಾರಗಳು ಪ್ರಲೋಭನೆಗೆ ಒಳಗಾಗಬಹುದು, ಸಂವಿಧಾನದ ಪಾಲಕ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಕನಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಪಾತ್ರವು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಇಂದಿನ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ, ಮೇನಕಾ ಗಾಂಧಿ ವರ್ಸಸ್ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರಕರಣದ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅದರ ತತ್ವಗಳು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತವೆ, ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳಿಗೆ ಬೆದರಿಕೆಗಳು ಮುಂದುವರಿದಂತೆ, ಈ ಪ್ರಕರಣವು ದಾರಿದೀಪವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ನ್ಯಾಯ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಘನತೆಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾಜದ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕ್ ಅನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕರಣದ ಪರಂಪರೆಯು ಜೀವಿಸುತ್ತದೆ.