ಮಹಾ ಗಣಪತಿ ಮಹಾಮಾಯ ದೇವಾಲಯ

 

ಶಿರಾಲಿ ಮಹಾ ಗಣಪತಿ ಮಹಮ್ಮಯ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯದ ಕುಲದೇವತಾ ದೇವಸ್ಥಾನವಾಗಿದೆ (ಕುಟುಂಬದ ದೇವಸ್ಥಾನ). ಈ ದೇವಾಲಯದ ದೇವರು ಗೌಡ ಸಾರಸ್ವತ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯದ ಕಾಮತರು, ಭಟ್‌ಗಳು, ಪುರಾಣಿಕರು, ಪ್ರಭುಗಳು, ಜೋಯಿಷಿಗಳು, ಮಲ್ಯರು, ಕುಡ್ವಾಸ್ ಮತ್ತು ನಾಯಕ್ ಕುಟುಂಬಗಳ ಕುಲದೇವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿರಾಲಿಯಲ್ಲಿದೆ . ಇದು ಭಟ್ಕಳ ಅಥವಾ ಮುರ್ಡೇಶ್ವರದಿಂದ ಐದು ನಿಮಿಷಗಳ ರಸ್ತೆ ಆಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸುಮಾರು 400 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು 1904 ರಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.

ಈ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಕುಲಾವಿಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು 400-500 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಗೋವಾದಿಂದ ವಲಸೆ ಬಂದ ಭಕ್ತರು ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಪ್ರಧಾನ ದೇವತೆಗಳು ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ (ವಿನಾಯಕ) ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮಹಾಮಾಯೆ ( ಶಾಂತದುರ್ಗ ).

ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಗೋವಾದ ಎಲ್ಲದಿಂದ ಹತ್ತಿರದ ಗೊಲ್ತಿ ಮತ್ತು ನವೇಲಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. ಗೊಲ್ತಿ / ಗೋಲ್ಟಿಮ್ ಮತ್ತು ನವೇಲಿ / ನವೇಲಿಮ್ ಗೋವಾದ ಟಿಸ್ವಾಡಿ ತಾಲೂಕಿನ ದಿವಾರ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಶ್ರೀ ಗೋಮಂತೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಅವನ ಅಂಗ ದೇವತೆಗಳು ಬ್ರಹ್ಮಪುರದ ಎಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. 1560 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಅನುಸರಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ನೀತಿಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ದೇವಾಲಯದ ನಾಶದ ನಂತರ ಭಕ್ತರು ಗೋಲ್ಟಿಮ್ ಮತ್ತು ನವೆಲಿಮ್ ಅನ್ನು ತೊರೆದರು. ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ, ಅವರು 'ಸಾನಿಧ್ಯ' ಅಥವಾ ಗಣೇಶನ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಕಾಂಡದಲ್ಲಿ ದೇವತೆಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಮಹಾಮಾಯಾ ದೇವತೆಯ ಮುಖವಾಡವನ್ನು ಆವಾಹಿಸಿದರು. ಅವರು ಭಟ್ಕಳ ತಲುಪಿದಾಗ ಅವರು ತಕ್ಷಣ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಈ ಎರಡು ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಭಕ್ತರೊಬ್ಬರ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಭಟ್ಕಳದಿಂದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಕೆಲವು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಶಿರಾಲಿಯಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಅದು ಇಂದಿಗೂ ಇದೆ. ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಪೇಟೆ ವಿನಾಯಕ ಮತ್ತು ಶಾಂತದುರ್ಗಾ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವು "ಪೇಟೆ" ಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ, ಅಂದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಣ. ದೇವಾಲಯವು "ಮಾಲಿ" ಎಂಬ ವಿಶಿಷ್ಟ ದರ್ಶನ ಸೇವೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಗೋವಾದ ಪುರಾತತ್ವ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಹಾಗಣಪತಿ ಮತ್ತು ಮಹಾಮಾಯೆಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು (ದುರ್ಗಾದೇವಿ ಮತ್ತು ಶಾಂತಾದುರ್ಗ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಶ್ರೀ ಗೋಮಂತೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ - ತೀಸ್ವಾಡಿ ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ. ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಆಕ್ರಮಣದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ (13 ನೇ ಶತಮಾನ) ಎಲಾದಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯವು ನಾಶವಾಯಿತು ಮತ್ತು ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ನವೆಲಿಮ್ ಮತ್ತು ಗೋಲ್ಟಿಮ್ಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು. 16 ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದವರೆಗೂ, ದೇವತೆಗಳನ್ನು ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ನಂತರ ಅವರು ಭಯಾನಕ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ಮಿಷನರಿಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾದರು. ಭಕ್ತಾದಿಗಳಿಗೆ ವಿಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಖಾಂಡೇಪರ್‌ಗೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದ ಅಂತಿಮ ತಾಣವಾದ ಖಂಡೋಲಾಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ದಾರಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ಮಿಷನರಿ ಕಾರ್ಯಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ಭಕ್ತರು ಗೋವಾದಿಂದ ಓಡಿಹೋಗಿ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ಅದರ ಕುರುಹುಗಳನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಕರ್ನಾಟಕದ ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ, ಕಾರವಾರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ ಕುಟುಂಬಗಳು ಅಸ್ನೋಟಿಯಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಅಂಕೋಲಾದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದವರಿಗೆ, ಶಾಂತದುರ್ಗ/ದುರ್ಗಾದೇವಿ/ಮಹಾಮಾಯೆಯರ ಪವಿತ್ರವಾದ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲು ಇಡಲಾಯಿತು. ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಸ್ಥಳೀಯ ದೇವತೆ ಶಾಂತಾದುರ್ಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಕೆಲವು ಕುಟುಂಬಗಳು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದಿಂದ ಭಟ್ಕಳದ ದಕ್ಷಿಣ ಕರಾವಳಿಗೆ ಬಹಳ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋದವು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಹೀಗಾಗಿ, ಗಣೇಶ ಮತ್ತು ಮಹಾಮಾಯೆಯ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇಂದು, 13ನೇ ಶತಮಾನದ ಎಲ್ಲ/ನವೇಲಿಮ್‌ನ ಗಣೇಶನ ಮೂಲ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಖಂಡೋಲಾದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಗೋಳ್ತಿಮ್/ಎಲ್ಲಾದಿಂದ ತಂದ ಶಾಂತದುರ್ಗೆಯ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಭಗವತಿ ಮತ್ತು ಖಾಪ್ರಿ ದೇವತಾ (ಕೆಪ್ಪೋ) ರಾವಲ್ನಾಥ್.

ಇಂದು ಶಿರಾಲಿಯಲ್ಲಿರುವ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ರಗಣಯಾಗ, ರಥೋತ್ಸವ, ಗಣಹೋಮ, ಸಹಸ್ರಚಂಡಿಕಾಹವನ ಸೇರಿದಂತೆ ನಾನಾ ಪೂಜೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ರಥೋತ್ಸವ ಅಥವಾ ಕಾರ್ ಉತ್ಸವವನ್ನು ದೇವಸ್ಥಾನವು ಮಾರ್ಗಶಿರ ಶುದ್ದ ನವಮಿಯಂದು (ನವೆಂಬರ್ ಅಥವಾ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ರಥೋತ್ಸವದ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳೆಂದರೆ ಮಾರ್ಗಶಿರ ಶುದ್ದ ಅಷ್ಟಮಿಯಂದು ಮಹಾಗಣಪತಿಯ ಪೇಟೆ ಉತ್ಸವ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗಶಿರ ಶುದ್ದ ಅಷ್ಟಮಿಯಂದು ಮಹಾಮಾಯೆ, ಪ್ರತಿ ರಾತ್ರಿ ರಾತ್ರಿ ಉತ್ಸವ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗಶಿರ ಶುದ್ದ ದಶಮಿಯಂದು ಓಕುಳಿ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಶಿರಾಲಿ ಮಹಾ ಗಣಪತಿ ಮತ್ತು ಮಹಮ್ಮಯ್ಯ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ 125 ಕುಲವಿಗಳಿದ್ದು, ಒಟ್ಟು 6000 ಜನರಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕುಲಾವಿಗಳು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಅನೇಕ ಕುಲಾವಿಗಳು ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಕುಲವಿಗಳಿಗೆ ವಸತಿಗಾಗಿ ವಿಶಾಲವಾದ ಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಂಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುಲವಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವನ್ನೂ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

• 
  ಶಿರಾಲಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಗಣಪತಿ
• 
  ಶಿರಾಲಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಮ್ಮಯ್ಯ
• 
  ಶಿರಾಲಿ ಬೀಚ್

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• GSB ದೇವಾಲಯಗಳು Archived 2019-01-14 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.