ಮಂಗಳೂರು ರಂಗ ಪೈ

ಮಂಗಳೂರು ರಂಗ ಪೈ (7 ಮೇ 1931 - 3 ಜುಲೈ 2003), ಅಥವಾ ಎಂ. ಆರ್. ಪೈ ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಪತ್ರಕರ್ತ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಕೇರಳದ ಮಂಜೇಶ್ವರದ ಬಳಿಯ ಕರ್ನಾಟಕ-ಕೇರಳ ಗಡಿಗೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಪೈ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಮಂಗಳೂರಿನ ಕೆನರಾ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಮದ್ರಾಸ್‌ನ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಂಎ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಕ್ಯಾಂಡೆತ್ ಚಿನ್ನದ ಪದಕವನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪದವಿ

ಅಧ್ಯಯನದ ನಂತರ ಅವರು ಬಾಂಬೆಗೆ ಹೋದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಗೆ ಹೋದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಲಾಸ್ ಏಂಜಲೀಸ್ ನ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಯುಎಸ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ಕಾರ್ಲ್ಸ್‌ಬಾದ್ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿರುವ ಕಾರ್ಲ್ಸ್‌ಬಾಡ್ ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಪಡೆದರು.

ಫ್ರೀ ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್ ಫೋರಮ್‌ಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ

ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣಗೊಳ್ಳುವವರೆಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯಾ ಅಶ್ಯೂರೆನ್ಸ್ ಕಂಪನಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ 18 ಜುಲೈ 1956 ರಂದು ದಿವಂಗತ ಎ.ಡಿ.ಶ್ರಾಫ್ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಫೋರಂ ಆಫ್ ಫ್ರೀ ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು. 1957 ರಲ್ಲಿ, ನಾನಿ ಪಾಲ್ಖಿವಾಲಾ ಜೊತೆಗೆ, ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು, ಇದು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆರ್ಥಿಕ ವಿಷಯಗಳ ಕುರಿತು ಸಭೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು.

ವೇದಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಅವರು ಭಾರತದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿದ್ದರು.

1976 ರಲ್ಲಿ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ಅವರು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಲಹೆಗಾರರಾದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ಸಾಯುವವರೆಗೂ ಅದರ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. 2004 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಠೇವಣಿದಾರರ ಸಂಘವು ಎಂಆರ್ ಪೈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.

ಮಿಲ್ಟನ್ ಫ್ರೈಡ್‌ಮನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಭೇಟಿ

1963 ರಲ್ಲಿ ಮಿಲ್ಟನ್ ಫ್ರೈಡ್ಮನ್ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ಪೈ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಭೇಟಿಯಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಸ್ನೇಹ ಪೈ ಅವರ ಸಾವಿನವರೆಗೂ ಇತ್ತು. 1982 ರಲ್ಲಿ ಫ್ರೀಡ್‌ಮನ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಫ್ರೀ ಟು ಚೂಸ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದಾಗ, ಯಾವುದೇ ಭಾಗವನ್ನು ಬುಕ್‌ಲೆಟ್ ಆಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪದೊಂದಿಗೆ ಪೈಗೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಆ ಪ್ರಕಾರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1982 ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಆರ್ಥಿಕ ಯೋಜನೆ ಎಂಬ ಕಿರುಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಫೋರಮ್ ಹೊರತಂದಿತು .

ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ 1998 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ಟು ಲಕ್ಕಿ ಪೀಪಲ್‌ನಲ್ಲಿ, ಫ್ರೀಡ್‌ಮನ್ಸ್ ಪೈ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಅವರು 1976 ರವರೆಗೆ ವೇದಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮರಣದವರೆಗೂ ಅದರ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.

ಗ್ರಾಹಕ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ

ಭಾರತದ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯದಿಂದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದಾಗ, ಗ್ರಾಹಕರು ಪಡೆಯಬಹುದಾದ ಸೇವೆಗಳು ಭಯಂಕರ ಆಗಿದ್ದವು ಅಥವಾ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲೇ ಇರಲ್ಲಿಲ್ಲ.

ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಎಂಬ ಪದವು ಇನ್ನೂ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸದ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಪೈ ಅವರು ದೊಡ್ಡ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಭಾರತೀಯ ದೂರವಾಣಿಗಳು, ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಕೃತ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್‌ಲೈನ್ಸ್ ಇತರರ ಸೇವೆಗಳು ಅವರ ಕೋಪವನ್ನು ಎದುರಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದವು. ಲಭ್ಯವಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಕೋರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ಅವರು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಠೇವಣಿದಾರರ ಸಂಘದ ಗೌರವ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಅದರ ಮೂಲಕ ಅವರು ಠೇವಣಿದಾರರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ಸೇವೆ ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು, ಇದು ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಗ್ರಾಹಕರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿವಿಧ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು.

ರೀಡರ್ಸ್ ಡೈಜೆಸ್ಟ್‌ನ ಭಾರತೀಯ ಆವೃತ್ತಿಯು ಅವರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1995 ರ ಸಂಚಿಕೆಯ ಮುಖಪುಟದಲ್ಲಿ ಎಂ. ಆರ್. ಪೈ - ಗ್ರಾಹಕರ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

ಪುಸ್ತಕಗಳು

ಅವರು ಸುಮಾರು ಐದು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.

• An Indian Economic Miracle and Other Essays (1970)
• How to Arrange Programmes and Meetings
• How to Save and Invest
• Time Management
• The Legend of Nani Palkhivala (2002)