ತ್ರಿಪುಂಡ್ರವು (ಸಂಸ್ಕೃತ: त्रिपुण्ड्र ತ್ರಿಪುಂಡ್ರ "ಮೂರು ಗುರುತುಗಳು") ಶೈವರ ತಿಲಕವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ದೈಹಿಕ ಕಲೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಅಡ್ಡಡ್ಡವಾದ ಮೂರು ರೇಖೆಗಳನ್ನು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪವಿತ್ರ ಭಸ್ಮದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಒಂದು ಚುಕ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದೊಳಗಿನ ಶೈವ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ತನ್ನ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ತ್ರಿಪುಂಡ್ರವನ್ನು ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಒಬ್ಬ ಶೈವ ಸಾಧು.

ಹಣೆಯ ಜೊತೆಗೆ ತ್ರಿಪುಂಡ್ರವನ್ನು ದೇಹದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲೂ ಧರಿಸಬಹುದು. ಇವು ಅಂಗೀಕಾರದ ವಿಧಿಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಕೆಲವರಿಗೆ ದೈನಂದಿನ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿವೆ. ಈ ರೇಖೆಗಳು ಶಿವನ ಮೂರು ಶಕ್ತಿಗಳಾದ ಇಚ್ಚಾಶಕ್ತಿ, ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಯಾಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಶೈವ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿರುವ ತ್ರಿಪುಂಡ್ರವು ಶಿವನ ತ್ರಿಶೂಲವನ್ನು ಮತ್ತು ದೇವತ್ರಯರಾದ ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು, ಮತ್ತು ಶಿವರನ್ನು ಕೂಡ ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  • Deussen, Paul (1997). Sixty Upanishads of the Veda. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-1467-7. {{cite book}}: Invalid |ref=harv (help)
  • Klostermaier, Klaus K. (1984). Mythologies and Philosophies of Salvation in the Theistic Traditions of India. Wilfrid Laurier Univ. Press. ISBN 978-0-88920-158-3.
  • Kramrisch, Stella (1981). The Presence of Śiva. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 978-8120804913.
  • Nene, Roopa (1999). "कालाग्निरुद्रोपनिषत् (Kalagnirudra Upanishad)" (PDF) (in Sanskrit). Retrieved 28 January 2016. {{cite web}}: Invalid |ref=harv (help)CS1 maint: unrecognized language (link)