ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡು

ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡು

A cricket ball

ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡು ಎಂಬುದು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟ ಆಡಲು ಬಳಸುವ ಗಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಗಡುಸಾದ ಚೆಂಡು ಎನಿಸಿದೆ. ಕಾರ್ಕ್ ಮತ್ತು ಚರ್ಮದಿಂದ ತಯಾರಾಗುವ ಈ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡನ್ನು, ಪ್ರಥಮ ವರ್ಗದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನಿಯಮಗಳಿಂದ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನ ಅನೇಕ ಭೌತಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೂಲಕ ಚೆಂಡಿನ ಕುಶಲ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕೆಂಡಕಂಡಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು: ಇದು ಬೌಲಿಂಗ್ ನ ಪ್ರಧಾನ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗ ಮತ್ತು ವಿಕೆಟ್ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಘಟಕವಾಗಿದೆ– ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಚಲನೆ, ಮತ್ತು ಮೈದಾನದ ಅರ್ಧ ಭಾಗವು ಚೆಂಡಿನ ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಬೌಲಿಂಗ್ ಮಾಡುವವನ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡಿನ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವಾಗ ಅನುಕೂಲಕರ ಸ್ಥಿತಿ ಪಡೆಯಲು ಫೀಲ್ಡಿಂಗ್ ತಂಡ ಪ್ರಮುಖವಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡು ಅದರ ಮೂಲಕ ಬ್ಯಾಟುಗಾರ ರನ್ ಗಳನ್ನು ಗಳಿಸುವ ಪ್ರಧಾನ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ. ರನ್ ಗಳಿಸಲು ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಚೆಂಡನ್ನು ಬೀಸುವ ಅಥವಾ ಎಲ್ಲೆಯ ಮೂಲಕ ಚೆಂಡನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುವುದರಿಂದಲೂ ರನ್ ಗಳಿಸಲಾಗುವುದು.

ಇತಿವೃತ್ತ

• ಟೆಸ್ಟ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಬಹುಪಾಲು ಸ್ಥಳೀಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಏಕ ದಿನದ ಅನೇಕ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಚೆಂಡು ಬಿಳಿಯ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ತರಬೇತಿಗೆ ಬಳಸ ಲಾಗುವ ಬಿಳಿ, ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣದ ಚೆಂಡುಗಳು ಕೂಡ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
• ಅಲ್ಲದೇ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸಂಕೇತದಲ್ಲಿರುವ(ಗಾಳಿ ತುಂಬಿಸಿದ) ವಿಂಡ್ ಚೆಂಡುಗಳು ಮತ್ತು ಟೆನ್ನಿಸ್ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಕೂಡ ತರಬೇತಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅನಧಿಕೃತ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದು. ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಚೆಂಡಿನ ಗುಣಮಟ್ಟವೇನಾದರೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾದರೂ ಕೂಡ ಅದನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದರ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಲಾದ ನಿಯಮಗಳ ಹೊರತಾಗಿ ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚೆಂಡನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಪಂದ್ಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗುವುದು. ಅಲ್ಲದೇ 'ಚೆಂಡಿನ ಸ್ಥಿತಿ-ರೂಪವನ್ನು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸುವುದರಿಂದ' ಅನೇಕ ವಿವಾದಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಸುಮಾರು 155.9 ರಿಂದ 163.0 ಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು ತೂಕವಿರುವ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳು ಅವುಗಳ ಗಟ್ಟಿತನಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಅವುಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ಉಂಟಾಗಬಹುದಾದ ಹಾನಿಯ ಅಪಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.

• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳಿಂದ ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಅಪಾಯವೇ ಸುರಕ್ಷಕ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಯಾವಾಗಲೂ ಚೆಂಡಿನಿಂದಾಗಿಯೇ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಗಾಯಗಳನ್ನೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಕೆಲ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮರಣಾಂತಿಕಗಳೂ ಸಂಭವಿಸಿವೆ ಎಂದು ದಾಖಲಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅಥವಾ ಹಾಗೆ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡನ್ನು ದೂರಲು ಹೇಳಿರಬಹುದು.

ತಯಾರಿಕೆ

ಸೀಮಿತ ಓವರ್ ಗಳ ಅನೇಕ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಳಿಯ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೊನಲು ದೀಪಗಳನ್ನು(ದಿನದ/ರಾತ್ರಿಯ ಆಟಗಳು) ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಳದಿ ಹೊನಲು ದೀಪಗಳಡಿ ಕೆಂಪು ಚೆಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಅದು ಸ್ವಲ್ಪ ಕಂದು ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿದೆ. ಈ ಬಣ್ಣವು ಪಿಚ್ ನ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿದೆ.

• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಕ್ಮರದ ತಿರುಳಿನಿಂದ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ಗಾಯಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟುವ ಬಿಗಿಯಾದ ದಾರದಿಂದ ಕಟ್ಟಿ, ಕೂಡಿಸಿ ಹೊಲಿದ ಚರ್ಮದ ಹೊದಿಕೆಯಿಂದ ಸುತ್ತಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ದರ್ಜೆಯ ಚೆಂಡಿನಲ್ಲಿ, ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಲು ಭಾಗ ಕಿತ್ತಳೆ ಹಣ್ಣಿನ ಸಿಪ್ಪೆಯ ಆಕಾರಕ್ಕೆ ಸದೃಶ್ಯವಾಗಿರುವ ಚರ್ಮದ ನಾಲ್ಕು ತುಂಡುಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇತರ ಚೆಂಡುಗಳಂತೆ ಇದನ್ನು 90 ಡಿಗ್ರಿ ಯಿಂದ ಸುತ್ತುವ ಒಂದು ಅರೆಗೋಲದಂತೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಚೆಂಡಿನ ಪ್ರಧಾನ ಮಧ್ಯೆಗೆರೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲು ಚೆಂಡಿನ "ಮಧ್ಯಭಾಗ"ವನ್ನು ಆರು ಸಾಲುಗಳ ಹೊಲಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ ದಾರದಿಂದ ಹೊಲಿಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚರ್ಮದ ತೇಪೆಗಳ ನಡುವೆ ಉಳಿದ ಎರಡು ಕೂಡುಗೆರೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೆಯೇ ಹೊಲಿಯಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ 2 ತೇಪೆಗಳ ಹೊದಿಕೆ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಅಗ್ಗದ ಬೆಲೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಹಂತದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಪುರುಷರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಚೆಂಡು 5.5 ರಿಂದ 5.75 ಔನ್ಸ್ (155.9 ಮತ್ತು 163.0 g) ನಷ್ಟು ತೂಕವಿರಬೇಕು. ಅಲ್ಲದೇ ಸುತ್ತಳತೆಯಲ್ಲಿ 8 13/16 ರಿಂದ 9 (224 ಮತ್ತು 229 mm) ರ ಒಳಗಿರಬೇಕು. ಮಹಿಳೆಯರ ಮತ್ತು ಯುವಕರ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಚೆಂಡುಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳಿಗೆ ಹಿಂದಿನಿಂದಲೂ ಕೆಂಪುಬಣ್ಣ ಲೇಪಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
• ಅಲ್ಲದೇ ಕೆಂಪು ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಟೆಸ್ಟ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಥಮ-ವರ್ಗದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕ ದಿನ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊನಲು ದೀಪಗಳಡಿ, ರಾತ್ರಿಯ ಹೊತ್ತು ಆಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಬಿಳಿಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ರಾತ್ರಿ ಅವು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ವೃತ್ತಿಪರ ಏಕ ದಿನ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಈಗ ಬಿಳಿಚೆಂಡುಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ರಾತ್ರಿ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಆಡದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಹಳದಿ, ಕಿತ್ತಳೆಯಂತಹ ಇತರ ಬಣ್ಣದ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ರಾತ್ರಿಯ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾಡಲು ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ಒಮ್ಮೆ ಪ್ರಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಬಣ್ಣಗಳ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಅಂತಹ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ವೃತ್ತಿಪರ ಆಟಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದದಂತೆ ಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಚೆಂಡುಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಆಗ 2009 ರ ಜುಲೈ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಗುಲಾಬಿ ಬಣ್ಣದ ಚೆಂಡನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು.
• ಈ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನ ಮಹಿಳಾ ತಂಡ ವಾರ್ಮ್ ಸ್ಲೇ ಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿತ್ತು[೨]. ಪಂದ್ಯದ ಮೊದಲಾರ್ಧ ಇನ್ನಿಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿಳಿಚೆಂಡು ಕೆಂಪು ಚೆಂಡಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ತಿರುಗುವಂತೆ ಕಂಡುಬಂದಿತಲ್ಲದೇ, ಅದರ ಗುಣಮಟ್ಟವು ಬೇಗ ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು. ಆದರೂ ಕೂಡ ಉತ್ಪಾದಕರು ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಎರಡೂ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನೂ ಕೂಡ ಒಂದೇ ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದರು.
• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳು ದುಬಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ನಲ್ಲಿ 2007ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ನಡೆದ ಪ್ರಥಮ ವರ್ಗದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಚೆಂಡಿಗೆ 70 ಪೌಂಡ್ಸ್ ಮೌಲ್ಯದ ಸಗಟು ಬೆಲೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಟೆಸ್ಟ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಚೆಂಡನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ 80 ಓವರ್ ಗಳಲ್ಲಾದರೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ಐದು ಗಂಟೆ ಇಪ್ಪತ್ತು ನಿಮಿಷಗಳ ವರೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ). ವೃತ್ತಿಪರ ಏಕದಿನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಎರಡು ಹೊಸ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನಾದರೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಹವ್ಯಾಸಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಳೆಯ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ್ದನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು. ಇಂತಹ ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಚೆಂಡಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲಾ ODI ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಕೂಕಬುರ(ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಹಕ್ಕಿಯಂತೆ ಕಾಣುವ) ಚೆಂಡುಗಳಿಂದಲೇ ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಟೆಸ್ಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು SG ಕ್ರಿಕೆಟ್ (ಸುತ್ತು ಹೊಲಿದ)ಚೆಂಡುಗಳಿಂದ ಆಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
• ಆತಿಥೇಯ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಟೆಸ್ಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ,ಅವರು “ಡ್ಯೂಕ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು” ಬಳಸಿದರೆ, ಉಳಿದೆಲ್ಲಾ ಟೆಸ್ಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಕಬುರ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಗ 1996 ರ ವಿಶ್ವಕಪ್ ನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಏಕದಿನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂದ್ಯ ಆಡುವಾಗ ಎರಡು ತಂಡದ ಅಂಪೈರ್ ಗಳು ಅವರವರ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರು.
• ಪ್ರತಿ ಓವರ್ ನ ನಂತರ ಅಂಪೈರ್ ಗಳು ಪ್ರಧಾನ ಅಂಪೈರ್ ನಿಂದ ಲೆಗ್ ಅಂಪೈರ್ ಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲದೇ ಫೀಲ್ಡಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ತಂಡಕ್ಕೆ ಅವರ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು ಕೇವಲ ಅಧಿಕೃತ ಆರು ಸಲ ಬೌಲಿಂಗ್ ಮಾಡಲೆಂದು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರಲ್ಲದೇ ಓವರ್ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಮತ್ತೊರ್ವ ಅಂಪೈರ್ ಕೂಡ ಇದನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ… ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ODI ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಆಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಬಿಳಿಯ ಚೆಂಡುಗಳು ನೇರ, ವೇಗ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿ ತಿರುಗುತ್ತಿದ್ದವು.

ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳ ಅಪಾಯಗಳು

ಬಳಸಲಾದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡು

• ಇಂದಿನ ಬ್ಯಾಟಮನ್ ಮತ್ತು ಫೀಲ್ಡರ್ ಗಳು ಸುರಕ್ಷಿತ ಶಿರಶಾಸ್ತ್ರಣಗಳನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡರೂ ಸಹಿತ, ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳು ಮಾರಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿರುತ್ತವೆ ಹಾಗು ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆಗ 1998 ರಲ್ಲಿ ರಮಣ್ ಲಾಂಬಾ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಡುತ್ತಿದ್ದ ಕ್ಲಬ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಶಾರ್ಟ್ ಲೆಗ್ ನಲ್ಲಿ ಫೀಲ್ಡಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವರ ತಲೆಗೆ ಚೆಂಡು ತಗುಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟರು. ಇನ್ನಿತರ ಇಬ್ಬರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರರು ಪ್ರಥಮ ವರ್ಗದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಡುವಾಗ ಗಾಯಗೊಂಡು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
• ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಕೂಡ ಬ್ಯಾಟುಮಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದಿತ್ತು: ನಾಟಿಂಗ್ ಹ್ಯಾಮ್ಷೈರ್ ನ ಜಾರ್ಜ್ ಸಮ್ಮರ್ರವರಿಗೆ 1870 ರಲ್ಲಿ ಲಾರ್ಡ್ ನ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಆಡುವಾಗ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದಿತ್ತು; ಹಾಗು ಕರಾಚಿಯ ವಿಕೆಟ್ ಕೀಪರ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಅಜೀಜ್ ರವರಿಗೆ 1958-59 ರ ಕ್ವೈದಾ-ಇ-ಅಜಾಮ್ ನ ಅಂತಿಮ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೃದಯದ ಮೇಲೆ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದಿತ್ತು. ವೈಟ್ ಹೆವನ್ ಗಾಗಿ 1993 ರಲ್ಲಿ ಆಡುತ್ತಿದ್ದ, ಲ್ಯಾಂಕ್ಷೈರ್ ನ ಐನ್ ಫೊಲೆ ಇಂತಹದ್ದೇ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದ ನಂತರ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು.
• ವೇಲ್ಸ್ ನ ರಾಜ ಫೆಡ್ರಿಕ್ ರವರು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡಿನಿಂದ ಪೆಟ್ಟು ಬಿದ್ದ ಮೇಲೆ ಉಂಟಾದ ಗಾಯಗಳಿಂದಾಗಿ ಮೃತಪಟ್ಟರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಇದು ಸತ್ಯವಲ್ಲದಿದ್ದರೂ— ಅವರು ಯಾರಿಂದ ತಲೆಗೆ ಪೆಟ್ಟು ತಿಂದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಶ್ವಾಸಕೋಶದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಕೀವು ತುಂಬಿದ ಕುರ, ಅವರ ಮರಣಕ್ಕೆ ನೈಜ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಗ್ಲ್ಯಾಮಾರ್ಗನ್ ನ ಆಟಗಾರ ರಾಜರ್ ಡೇವಿಸ್ ಕೂಡ 1971 ರಲ್ಲಿ ಬಹುಪಾಲು ಚೆಂಡಿನಿಂದಲೇ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು.
• ಅವರು ಫೀಲ್ಡಿಂಗ್ ಮಾಡುವಾಗ ಅವರ ತಲೆಗೆ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದಿತ್ತು. ಭಾರತೀಯ ಬ್ಯಾಟ್ಸ್ ಮನ್ ನಾರಿಮನ್ ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟರ್ ವೆಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್ ನಲ್ಲಿ ಆಡುವಾಗ ಅವರ ತಲೆಗೆ ಚೆಂಡಿನಿಂದ ಪೆಟ್ಟುಬಿದ್ದ ಮೇಲೆ ಅವರು ಆಟದಿಂದಲೇ ನಿವೃತ್ತಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರ, ರಮಣ್ ಲಾಂಬಾ ಢಾಕಾದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕ್ಲಬ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ತಲೆಗೆ ಬಿದ್ದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡಿನ ಪೆಟ್ಟಿನಿಂದಾಗಿ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು.
• ಲಾಂಬಾ ಶಾರ್ಟ್ ಲೆಗ್ ನಲ್ಲಿ ಶಿರಸ್ತ್ರಾಣ ರಕ್ಷಾ ಕವಚ ಧರಿಸದೇ ಫೀಲ್ಡಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಬ್ಯಾಟ್ಸ್ ಮನ್ ಮೆಹ್ರಬ್ ಹುಸೇನ್ ಚೆಂಡನ್ನು ಹೊಡೆದಿದ್ದರು, ಅದು ಅವರ ತಲೆಗೆ ಬಲವಾಗಿ ಬಡಿಯಿತಲ್ಲದೇ, ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಮರಳಿ ವಿಕೆಟ್ ಕೀಪರ್ ಖಾಲೆದ್ ಮಶುದ್ ರವರಿಗೂ ತಾಕಿತ್ತು.

ಅದಲ್ಲದೇ 2009 ರಲ್ಲಿ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಂಪೈರ್ ಗೆ ಫೀಲ್ಡರ್ ಒಬ್ಬ ಆಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎಸೆದ ಚೆಂಡು ಅವರ ತಲೆಗೆ ತಗುಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು.

• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ತೆರನಾದ ಗಾಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ,ಇವುಗಳು ಕೆಳಕಂಡಂತಿವೆ:ಕಣ್ಣಿನ (ಕೆಲವು ಆಟಗಾರರು ತಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ), ತಲೆ ಬುರುಡೆಯ (ತಲೆ), ಹಲ್ಲಿನ(ಹಲ್ಲು), ಬೆರಳುಗಳ (ಬೆರಳುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಬೆರೆಳುಗಳು) ಮತ್ತು ವೃಷಣ ಗಾಯಗಳಾಗಿವೆ.

ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡಿನ ಸ್ವಿಂಗ್(ಸುತ್ತುವಂತೆ ಎಸೆಯುವ ಎಸೆತ)

• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡನ್ನು ಸ್ವಿಂಗ್ ಮಾಡಲು ಚೆಂಡಿನ ಎರಡು ಬದಿಯಲ್ಲೂ ಬೌಲರ್ ಒತ್ತಡದ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಗಾಳಿಯ ಒತ್ತಡವು ಚೆಂಡಿನ ಪ್ರತಿ ಬದಿಯ ಮೇಲಿರುವ ಗಾಳಿಯ ಹರಿವಿನ ಮೇಲೆ ಆಧರಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಚೆಂಡು ಎಸೆಯುವವರು ಅಕಸ್ಮಾತಾಗಿ ಅಥವಾ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಚೆಂಡಿನ ಒಂದು ಬದಿಯ ಮೇಲೆ ಗಾಳಿಯ ಹರಿವನ್ನು ತಡೆದಾಗ ಸ್ವಿಂಗ್ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
• ಚೆಂಡಿನ ಒಂದು ಬದಿಯನ್ನು ಮೃದುವಾಗಿ, ಮಿರುಗುವಂತೆ ಉಜ್ಜಿಕೊಂಡಿಟ್ಟಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಉಜ್ಜಿದ ಬದಿಯ ಮುಂಭಾಗದಿಂದ ಚೆಂಡನ್ನು ಎಸೆಯಬೇಕು ಹಾಗು ಉದ್ದೇಶಿತ ಸ್ವಿಂಗ್ ನ ದಿಕ್ಕಿನ ಕಡೆಗೆ ಹೊಲಿದ ಗೆರೆಗಳು ಮುಖಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವಂತೆ ಚೆಂಡನ್ನು ಎಸೆದಾಗ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವಿಂಗ್ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇನ್ ಸ್ವಿಂಗರ್ ಬಲಗೈ ಬ್ಯಾಟ್ಸ್ ಮನ್ ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಹೋಗುವಾಗ ಔಟ್ ಸ್ವಿಂಗಿಂಗ್ ಎಸೆತವು ಅವನಿಂದ ದೂರ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
• ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಸ್ವಿಂಗ್ ಅನ್ನು, ಹೊಲಿಗೆ ಹಾಕಿದ ಬದಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧ ಹರಿವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವಾಗ ಮಿರುಗುತ್ತಿರುವ ಬದಿಯ ಮೇಲೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿರುವ ಗಾಳಿಯ ಹರಿವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಎಸೆತಗಳು ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಔಟ್ ಸ್ವಿಂಗರ್, ಆರಂಭಿಕ ಬೌಲರ್ ಗಳಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಬೌಲರ್ ಗಳು ಚೆಂಡು ಹೊಸದಾಗಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಅದನ್ನು ಬಳಸಬಲ್ಲರು. ಹಿಮ್ಮೊಗ ಸ್ವಿಂಗ್ ರೂಢಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸ್ವಿಂಗ್ ಗಿಂತ ತುಂಬ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
• ಔಟ್ ಸ್ವಿಂಗರ್ ಗೆಂದು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾದ ಹೊಲಿಗೆ ಒಂದೇ ರೀತಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಚೆಂಡಿನ ಒರಟಾದ ಭಾಗವು ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಚೆಂಡು ಇನ್ ಸ್ವಿಂಗರ್ ನಂತಹ ಬ್ಯಾಟ್ಸ್ ಮನ್ ಬಳಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಚೆಂಡನ್ನು ಅತಿ ವೇಗವಾಗಿ ಎಸೆದಾಗ ಹಿಮ್ಮೊಗದ ಸ್ವಿಂಗ್ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಗಾಳಿಯ ಹರಿವು ಹೊಲಿಗೆಯ ಗೆರೆಗಳನ್ನು ತಲುಪುವ ಮೊದಲು ಎರಡು ಬದಿಯ ಮೇಲೂ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು‌

• ಗೊಲ್ಲಪುಡಿ, ನಾಗರಾಜ. 'ಇಟ್ಸ್' ಇಲ್ ಲೀಗಲ್, ಈಸಂಟ್' ಇಟ್?' . 2008 ರ ಆಗಸ್ಟ 25. http://content-rsa.cricinfo.com/england/content/story/366225.html?CMP=NLC-DLY (2008 ರ ಆಗಸ್ಟ್ 26 ರಂದು ಪ್ರವೇಶಿಸಲಾಯಿತು).

ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು

• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡಿಗೂ ಬಂತು ‘ಸ್ಮಾರ್ಟ್’ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ; ಏನಿದರ ಸ್ಪೆಷಾಲಿಟಿ ಗೊತ್ತೇ?-ಉದಯವಾಣಿ d;13 ಮಾರ್ಚ್ 2020

ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು

• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಾನೂನು 5 - ಚೆಂಡು Archived 2008-05-02 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
• ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಚೆಂಡುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ