ಕವ್ವಾಲಿ

ಕವ್ವಾಲಿ ಸೂಫಿ ಮುಸಲ್ಮಾನರ ಭಕ್ತಿಗೀತೆ. ದಕ್ಷಿಣಏಷ್ಯಾ, ಪಂಜಾಬ್, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸಿಂಧ್, ಹೈದರಾಬಾದ್, ದೆಹಲಿ, ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ಢಾಕಾ, ಚಿತ್ತಗಾಂವ್ ಹಾಗೂ ಸಿಲ್ಹೆಟ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು.

ಮೂಲ

ದೆಹಲಿಯ ಸೂಫಿ ಸಂತ ಅಮಿರ್ ಖುಸ್ರೋ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 13ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರ್ಷಿಯನ್, ಅರೆಬಿಕ್, ಟರ್ಕಿಶ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸಂಗೀತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿ ಕವ್ವಾಲಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಟರ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸುವ ಸಾವಾ ಪದವು ಕವ್ವಾಲಿಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ.

ತಂಡದ ರಚನೆ

ಒಂದು ಕವ್ವಾಲಿ ತಂಡವು ೮ರಿಂದ೯ ಹಾಡುಗಾರರು ಹಾಗೂ ಒಬ್ಬ ಮುಖ್ಯ ಹಾಡುಗಾರರನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ತಾಳವಾದಿ ಒಬ್ಬನೇ ಇದ್ದರೆ, ಅವನು ತಬಲಾ ಮತ್ತು ಡೋಲಕ್ ಅನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಬಲವಾದ ಕೈಯಲ್ಲಿ ತಬಲಾ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಡೋಲಕ್ ಅನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ತಾಳವಾದಿಗಳಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ತಬಲಾ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬರು ಡೋಲಕ್ ಅನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಹಾಡಿನ ಪದರಚನೆ

ಕವ್ವಾಲಿ ಪದ್ಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ೧೫ ರಿಂದ ೨೦ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಗೀತವು ವಾದ್ಯದ ಮುನ್ನುಡಿಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂನಲ್ಲಿ ಮಧುರ ಆಲಾಪವನ್ನು ತಬಲಾದೊಂದಿಗೆ ಇತರ ಸುಧಾರಿತ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೀರ್ಘನಾದದ ಸುಧಾರಿತ ಮಧುರ ಆಲಾಪ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಗಾಯಕರು ವಿವಿಧ ದೀರ್ಘ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ರಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಡುಗಾರನು ಹಾಡಿನ ಭಾಗವಾಗಿರದ ಪೀಠಿಕೆ ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಲಯಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾರ್ಮೋನಿಯಂ ಧ್ವನಿಯ ಜೊತೆ ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಹಾಡುಗಾರನು ಒಂದು ಪದ್ಯವನ್ನು ಹಾಡಿದ ನಂತರ ಉಳಿದ ಕೆಲವು ಗಾಯಕರು ಅದೇ ಪದ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಕೆಲವು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರು ಪದ್ಯದ ಪಲ್ಲವಿಯನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಕವ್ವಾಲಿ ಹಾಡುಗಾರರು

ಕಳೆದ ಎಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕವ್ವಾಲಿ ಹಾಡುಗಾರರು

• ಅಝಿಝ್ ಮಿಯಾನ್
• ಬದರ್ ಅಲಿ ಖಾನ್
• ಫತೇ ಅಲಿ ಖಾನ್
• ಹಬಿಬ್ ಪೇಂಟರ್
• ಮುನ್ಶಿ ರಝುದ್ದೀನ್
• ಸಬ್ರಿ ಬ್ರದರ್ಸ್
• ನಸ್ರತ್ ಫತೇ ಅಲಿಖಾನ್
• ಅಂಜದ್ ಫರೀದ್ ಸಬ್ರಿ

ಇತ್ತೀಚಿನ ಕವ್ವಾಲಿ ಹಾಡುಗಾರರು

• ಅತೀಕ್ ಹುಸೇನ್ ಖಾನ್
• ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಮಂಜೂರ್ ನಯಾಜಿ
• ಅಬಿದಾ ಪರ್ವೀನ್
• ಫೈಜ್ ಅಲಿ ಫೈಜ್
• ಫರೀದ್ ಅಯಾಜ್
• ರಾಹತ್ ಫತೇ ಅಲಿ ಖಾನ್
• ರಿಜ್ವಾನ್ ಮುಜಾಮ್ ಖವ್ವಾಲಿ ಗ್ರೂಪ್
• ಸನಮ್ ಮಾರ್ವಿ
• ವಹೀದ್ ಮತ್ತು ನವೀದ್ ಚಿಶ್ತಿ
• ವಾರ್ಸಿ ಬ್ರದರ್ಸ್