ಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆ
ಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆ (ಹಿಂದೆ ಫೈಜಾಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು) ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ೭೫ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅಯೋಧ್ಯಾ ನಗರವು ಇದರ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.[೧] ಜಿಲ್ಲೆಯು ೨,೫೨೨ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (೯೭೪ ಚದರ ಮೈಲಿ) ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ[೨] ಮತ್ತು ೨೦೧೧ ರ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ ೨,೪೭೦,೯೯೬ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ೬ ಜಿಲ್ಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ.[೩] ಇದು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಗೊಂಡಾ ಮತ್ತು ಬಸ್ತಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು, ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಅಮೇಥಿ ಮತ್ತು ಸುಲ್ತಾನಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು, ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ನಗರ ಮತ್ತು ಬಾರಾಬಂಕಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಗಡಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿವೆ.
ಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆ
ಫೈಜಾಬಾದ್ ಜಿಲ್ಲೆ | |
|---|---|
     ಮೇಲಿನ ಎಡದಿಂದ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾಕಾರವಾಗಿ: ದೀಪಾವಳಿಯು ರಾಮ್ ಕಿ ಪೈಡಿ, ಬಹು ಬೇಗಂ ಕಾ ಮಕ್ಬರಾ, ಅಮ್ಸಿನ್ ಬಜಾರ್, ಸರಯು ನದಿ ಅಯೋಧ್ಯೆಯ ಬಳಿ, ಗುಲಾಬ್ ಬರಿ | |
 ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸ್ಥಳ | |
| ದೇಶ |  ಭಾರತ |
| ರಾಜ್ಯ | ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ |
| ವಿಭಾಗ | ಅಯೋಧ್ಯಾ |
| ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿ | ಅಯೋಧ್ಯಾ |
| ತಹಸಿಲ್‌ಗಳು | 5 |
| Government | |
| • ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು |
|
| • ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು | |
| Area | |
| • Total | ೨,೫೨೨ km೨ (೯೭೪ sq mi) |
| Population (2011) | |
| • Total | ೨೪,೭೦,೯೯೬ |
| • Density | ೯೮೦/km೨ (೨,೫೦೦/sq mi) |
| • Urban | ೬,೮೯,೩೫೪ |
| Demographics | |
| • ಸಾಕ್ಷರತೆ | ೬೯.೫೭% |
| • ಲಿಂಗ ಅನುಪಾತ | ೯೬೧ |
| Time zone | UTC+೦೫:೩೦ (ಐಎಸ್‌ಟಿ) |
| Vehicle registration | ಯುಪಿ-೪೨ |
| ಪ್ರಮುಖ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು | ಎನ್‌ಎಚ್ ೨೭, ಎನ್‌ಎಚ್ ೩೩೦, ಎನ್‌ಎಚ್ ೩೩೦ಎ, ಎಸ್‌ಎಚ್ ೩೦ |
| Website | ayodhya |
೨೦೧೮ ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಧಿಕೃತ ಹೆಸರನ್ನು ಫೈಜಾಬಾದ್‌ನಿಂದ ಅಯೋಧ್ಯಾ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.[೪]
ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿ| Year | Pop. | ±% p.a. |
|---|---|---|
| ೧೯೦೧ | ೭,೩೯,೪೦೨ | — |
| ೧೯೧೧ | ೬,೯೩,೦೧೮ | −0.65% |
| 1921 | ೬,೯೪,೭೬೪ | +0.03% |
| ೧೯೩೧ | ೭,೧೪,೯೩೮ | +0.29% |
| ೧೯೪೧ | ೭,೮೨,೬೩೯ | +0.91% |
| ೧೯೫೧ | ೮,೭೩,೬೮೬ | +1.11% |
| ೧೯೬೧ | ೯,೬೦,೮೧೮ | +0.96% |
| ೧೯೭೧ | ೧೧,೦೭,೫೧೫ | +1.43% |
| ೧೯೮೧ | ೧೩,೬೧,೮೬೨ | +2.09% |
| ೧೯೯೧ | ೧೬,೮೪,೭೪೭ | +2.15% |
| ೨೦೦೧ | ೨೦,೮೮,೯೨೮ | +2.17% |
| ೨೦೧೧ | ೨೪,೭೦,೯೯೬ | +1.69% |
| ಮೂಲ:[೫] | ||
೨೦೧೧ ರ ಭಾರತೀಯ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೨,೪೭೦,೯೯೬. ಅದರಲ್ಲಿ ಪುರುಷರು ೧,೨೫೯,೬೨೮ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರು ೧,೨೧೧,೩೬೮. ೦-೬ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೩೬೦,೦೮೨ ಆಗಿತ್ತು. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ೧೭೮ ನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ನೀಡಿತು (ಒಟ್ಟು ೬೪೦ ರಲ್ಲಿ).[೭] ಜಿಲ್ಲೆಯು ಪ್ರತಿ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (೨,೭೩೦/ಚದರ ಮೈಲಿ) ಗೆ ೧,೦೫೪ ನಿವಾಸಿಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ೨೦೦೧-೨೦೧೧ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಇದರ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದರವು ೧೮.೧೬% ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಲಿಂಗಾನುಪಾತವು ಪ್ರತಿ ೧೦೦೦ ಪುರುಷರಿಗೆ ೯೬೧ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಟ್ಟು ಸಾಕ್ಷರರ ಸಂಖ್ಯೆ ೧,೪೫೦,೯೦೧ ಇದು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೫೮.೭% ರಷ್ಟಿದೆ. ೭+ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣವು ೭೦.೬೩% ಆಗಿತ್ತು. ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೧೩.೭೭% ರಷ್ಟು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೨೨.೪೬% ರಷ್ಟಿದೆ.
೨೦೧೧ ರ ಭಾರತದ ಜನಗಣತಿಯಲ್ಲಿ, ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೮೩.೦೦% ಜನರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಭಾಷೆ ಹಿಂದಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ೧೩.೫೦% ಅವಧಿ ಮತ್ತು ೩.೧೪% ಉರ್ದು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೮]
ರಾಜಕೀಯ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯು ಒಂದು ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ ಮತ್ತು ಐದು ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಅವಧೇಶ್ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರು ಫೈಜಾಬಾದ್ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಹಾಲಿ ಸಂಸದರಾಗಿದ್ದಾರೆ.[೯] ಐದು ವಿಧಾನಸಭಾ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬಿಜೆಪಿ ಮತ್ತು ಎರಡು ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ವಶದಲ್ಲಿದೆ. ವೇದ್ ಪ್ರಕಾಶ್ ಗುಪ್ತಾ (ಬಿಜೆಪಿ) ಅಯೋಧ್ಯೆಗೆ, ರಾಮಚಂದ್ರ ಯಾದವ್ (ಬಿಜೆಪಿ) ರುದೌಲಿಗೆ, ಅವದೇಶ್ ಪ್ರಸಾದ್ (ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ) ಮಿಲ್ಕಿಪುರಕ್ಕೆ, ಅಮಿತ್ ಸಿಂಗ್ ಚೌಹಾಣ್ (ಬಿಜೆಪಿ) ಬಿಕಾಪುರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಅಭಯ್ ಸಿಂಗ್ (ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ) ಗೋಶೈಂಗಂಜ್‌ಗೆ ಶಾಸಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ.[೧೦]
ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ೧೯ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಗಳಿವೆ.[೧೧]
ಸಾರಿಗೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿರೈಲು ಮೂಲಕ
ಬದಲಾಯಿಸಿಜಿಲ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳೆಂದರೆ:
ವಾಯುಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಯೋಧ್ಯಾ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವು ಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ.
ಶಿಕ್ಷಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಅವಧ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ನಂತರ, ಡಾ.ರಾಮ್ ಮನೋಹರ್ ಲೋಹಿಯಾ ಅವಧ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ೧೯೭೫ ರಲ್ಲಿ, ಅಯೋಧ್ಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಫೈಜಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
- ಆಚಾರ್ಯ ನರೇಂದ್ರ ದೇವ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಕುಮಾರ್ಗಂಜ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ.
- ಕೆ.ಎಸ್. ಸಾಕೇತ್ ಪಿ.ಜಿ ಕಾಲೇಜು ಅಯೋಧ್ಯಾ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಪದವಿ ಕಾಲೇಜು.
ಗ್ರಾಮಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Tully, Mark (2017), India in Slow Motion, Penguin Random House India Private Limited, pp. 18–, ISBN 978-93-5118-097-5
- ↑ "About district". District Ayodhya, Government of Uttar Pradesh (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 July 2021.
- ↑ "Census of India: Search Details – Faizabad District". www.censusindia.gov.in. Retrieved 6 November 2019.
- ↑ "Faizabad district to be renamed as Ayodhya, says UP CM Yogi Adityanath". The Financial Express. 6 November 2018. Retrieved 9 November 2019.
- ↑ "Census of India Website : Office of the Registrar General & Census Commissioner, India". www.censusindia.gov.in. Retrieved 7 January 2020.
- ↑ "Table C-01 Population by Religion: Uttar Pradesh". censusindia.gov.in. Registrar General and Census Commissioner of India. 2011.
- ↑ "District Census Handbook: Faizabad" (PDF). censusindia.gov.in. Registrar General and Census Commissioner of India. 2011.
- ↑ "Table C-16 Population by Mother Tongue: Uttar Pradesh". www.censusindia.gov.in. Registrar General and Census Commissioner of India.
- ↑ Mishra, Dheeraj (7 June 2024). "SP's Ayodhya winner: 'BJP kept saying hum Ram ko laaye hain, the reality is they did business in the name of Ram'". The Indian Express. Retrieved 27 June 2024.
- ↑ "Goshainganj, Uttar Pradesh Assembly Election Results 2022 LIVE Updates: SP's Abhay Singh wins Goshainganj with 72186 votes". India Today (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 1 October 2022.
- ↑ "Uttar Pradesh Police | Police Units | Ayodhya | Officials". uppolice.gov.in. Retrieved 27 December 2022.
- ↑ "Uttar Pradesh to get 18 new police stations for increased policing". The Economic Times. Retrieved 27 December 2022.
- ↑ "Police | District Ayodhya - Government of Uttar Pradesh | India" (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 27 December 2022.