ಅಪಟೈಟ್

ಅಪಟೈಟ್ ಒಂದು ಖನಿಜ. ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ, ಫ್ಲೋರೀನ್ ಮುಂತಾದ ಧಾತುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಫಾಸ್ಟೇಟ್ ಖನಿಜ. ಹೊರರೂಪಿನಲ್ಲಿ ಷಟ್ಭುಜೀಯ (ಹೆಕ್ಸಾಗೋನಲ್) ವರ್ಗದ ಹರಳುಗಳಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಕಣಗಳ ಮುದ್ದೆಯಾಗಿಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಹಲವುವೇಳೆ ಗುಂಡು ಗುಂಡಾಗಿದ್ದು ದ್ರಾಕ್ಷಿಗೊಂಚಲಿನಂತೆಯೂ ತೋರಿಬರುವುದುಂಟು.

Apatite group
General
ವರ್ಗ	ಫಾಸ್ಪೇಟ್ ಖನಿಜ
ರಾಸಾಯನಿಕ ಸೂತ್ರ	Ca5(PO4)3(F,Cl,OH)
ಸ್ಟ್ರೋಂಝ್ ವರ್ಗೀಕರಣ	08.BN.05
Identification
ಬಣ್ಣ	ಅರೆಪಾರದರ್ಶಕ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪಾರದರ್ಶಕ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಸಿರು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬಣ್ಣರಹಿತ, ಹಳದಿ, ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದಿಂದ ನೇರಳೆ, ಗುಲಾಬಿ, ಕಂದು.
ಸ್ಫಟಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣ	Tabular, prismatic crystals, massive, compact or granular
ಸ್ಫಟಿಕ ಪದ್ಧತಿ	Hexagonal dipyramidal (6/m)
ಸೀಳು	[0001] indistinct, [1010] indistinct
ಬಿರಿತ	Conchoidal to uneven
ಮೋಸ್ ಮಾಪಕ ಗಡಸುತನ	5 (defining mineral)
ಹೊಳಪು	Vitreous to subresinous
ಪುಡಿಗೆರೆ	White
ಪಾರದರ್ಶಕತೆ	Transparent to translucent
ವಿಶಿಷ್ಟ ಗುರುತ್ವ	3.16–3.22
ಉಜ್ಜುವಿಕೆ ಹೊಳಪು	Vitreous
ದ್ಯುತಿ ಗುಣಗಳು	Double refractive, uniaxial negative
ವಕ್ರೀಕರಣ ಸೂಚಿ	1.634–1.638 (+0.012, −0.006)
ದ್ವಿವಕ್ರೀಭವನ	0.002–0.008
ಬಹುವರ್ಣಕತೆ	Blue stones – strong, blue and yellow to colorless. Other colors are weak to very weak.
ಚದರಿಕೆ	0.013
ನೇರಳಾತೀತ ಪ್ರತಿದೀಪ್ತಿ	Yellow stones – purplish-pink, which is stronger in long wave; blue stones– blue to light-blue in both long and short wave; green stones– greenish-yellow, which is stronger in long wave violet stones– greenish-yellow in long wave, light-purple in short wave.

ಲಕ್ಷಣಗಳು

Faceted blue apatite, Brasil

ಖನಿಜದ ಬಣ್ಣ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಹಸಿರು ಛಾಯೆಯುಳ್ಳ ನೀಲಿ, ಊದ ಮತ್ತು ಬೂದು. ಕೆಲವುವೇಳೆ ಹಳದಿ ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಛಾಯೆಗಳೂ ತೋರಿಬರುತ್ತವೆ. ಒರೆ ಹಚ್ಚಿದಾಗ, ಯಾವ ಬಣ್ಣವೇ ಇರಲಿ, ಅಚ್ಚನೆಯ ಬಿಳುಪು ಹೊಳಪು ಗಾಜಿನಂತೆ, ಖನಿಜ ಸೀಳದೆ ಒಡೆದು ಛಿದ್ರವಾಗುತ್ತದೆ. ಒಡೆದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪೆಚಿಪ್ಪನ್ನು ಹೋಲುವ ಗುರುತುಗಳುಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ಗುರುತು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಯೂ ತೋರುವುದುಂಟು. ಕಾಠಿಣ್ಯ: 5, ಚಾಕುವಿನಿಂದ ಖನಿಜವನ್ನು ಗೀರಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದು. ಶುದ್ಧ ಹರಳುಗಳು ಉತ್ತಮ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕೆಲವು ಅಪಾರದರ್ಶಕವೂ ಹೌದು. ಇದರ ಸಾಪೇಕ್ಷಸಾಂದ್ರತೆ: 3.17-3.23.

ದೊರೆಯುವಿಕೆ

Apatity, Russia, a site of apatite mines and processing facilities

ಇದು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಗ್ನಿಶಿಲೆಗಳಲ್ಲೂ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ರೂಪಾಂತರ ಶಿಲೆಗಳಲ್ಲೂ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅಗ್ನಿಶಿಲಾವರ್ಗದ ಪೆಗ್ಮಟೈಟ್ ಎಂಬ ಒಡ್ಡುಶಿಲೆ (ಡೈಕ್ ರಾಕ್) ಈ ಖನಿಜದ ತವರು. ಉತ್ತಮ ದರ್ಜೆಯ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು ರಷ್ಯದ ಕೋಲಾ ಪ್ರಾಂತ, ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕದ ಟ್ಯೂನೀಸಿಯ ಮತ್ತು ಮೊರಾಕೋ, ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರದ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿವೆ.

ಉಪಯೋಗಗಳು

ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರದ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಉತ್ತಮ ಬಣ್ಣದ ಪಾರದರ್ಶಕ ಹರಳುಗಳನ್ನು ಜವಾಹಿರಿಯಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದುಂಟು.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಲೇಖನದ ವಿಷಯವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ:

ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಅಪಟೈಟ್