ವೈ ಜಿ ಶ್ರೀಮತಿ (೧೯೨೬-೨೦೦೭) ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಸಂಗೀತಗಾರ್ತಿ, ನರ್ತಕಿ ಮತ್ತು ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರರಾದ [೧] ಇವರು ಭಾರತದ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಿಂದಲೂ, ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಲೆಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. ವೈ ಜಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ಅತ್ಯಂತ ನಿಪುಣ ಗಾಯಕಿ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರು ಚೆನ್ನೈನಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವಳು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯಿಂದ ಆಳವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತಳಾಗಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಅವನಿಂದ ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾದ ರ್‍ಯಾಲಿಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅವಳು ವಿವಿಧ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದಳು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಕಲಾಕೃತಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು, ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಅವರ ಶೈಲಿಯು ಬೆಂಗಾಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್‌ನ ನಂದಲಾಲ್ ಬೋಸ್ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲೋರಾ ಮತ್ತು ಅಜಂತಾ ಗುಹೆಗಳ ಹಸಿಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ. [೨] ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸ್‌ನ (ಈಗ ಚೆನ್ನೈ) ಸರ್ಕಾರಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೊದಲ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.

ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ ಬದಲಾಯಿಸಿ

೧೯೨೬ ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಶ್ರೀಮತಿ ಮದ್ರಾಸಿನಲ್ಲಿ (ಈಗ ಚೆನ್ನೈ) ತಮಿಳು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು. ಆಕೆಯ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರ ವೈ.ಜಿ.ದೊರೈಸಾಮಿ ಅವರು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ, ಗಾಯನ, ವಾದ್ಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು. [೩] ಅವಳ ತಾತ ಮೈಸೂರು ಮಹಾರಾಜರ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಜ್ಯೋತಿಷಿಯಾಗಿದ್ದರು. 'ವೈ ಜಿ' ಕುಟುಂಬದ ಮೊದಲಕ್ಷರಗಳು ಮಹಾರಾಜರು ನೀಡಿದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಬಿರುದು. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಒಂದು ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ ಆಕೆಯ ಅಜ್ಜ ನಿಧನರಾದರು ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಕುಟುಂಬದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಆರನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು ಮತ್ತು ಅನುವಂಶಿಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅದರ ನಂತರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ಸಮರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು.

ಶ್ರೀಮತಿ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಮೊದಲ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನವು ಏಳು ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ ನಡೆಯಿತು. ಅವಳು ತನ್ನ ಹದಿಹರೆಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಚಿತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಳು. ಆಕೆಯ ಸಹೋದರ ಕಲಾ ಸಂಗ್ರಾಹಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರು ವಿವಿಧ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿದರು.

೧೯೬೩ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ಆರ್ಟ್ ಸ್ಟೂಡೆಂಟ್ಸ್ ಲೀಗ್‌ಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನವನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಹ ಕಲಾವಿದ ಮೈಕೆಲ್ ಪೆಲ್ಲೆಟ್ಟಿರಿಯನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ನಂತರ ಅವರು ಪಾಲುದಾರರಾದರು ಮತ್ತು ಅವರು ಸತ್ತ ನಂತರ ಅವರು ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್‌ಗೆ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಕೆಲವು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಲು ಹೋದರು. [೪]

 
ವೀಣಾ

ವೃತ್ತಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ವೈ.ಜಿ.ಶ್ರೀಮತಿ ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ನಾಲ್ಕು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲೆಗಳಾದ ಧ್ವನಿ, ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಾಗ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅವಳು ಈ ಕಲೆಗಳ ಕಡೆಗೆ ಶ್ರದ್ಧೆ ಹೊಂದಿದ್ದಳು. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ಗಾಯಕಿ ಎಂ.ಎಸ್.ಸುಬ್ಬುಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಜೀವಮಾನದ ಸ್ನೇಹವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಎಂ.ಕೆ.ಗಾಂಧಿ ನೇತೃತ್ವದ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ವೈ.ಜಿ.ಶ್ರೀಮತಿ ಅವರು ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. [೫]

ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಾರ ರಾಮ್ ಗೋಪಾಲ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಭಾರತ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಂನಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತು. [೬]

ಪ್ರಭಾವಗಳು ಮತ್ತು ಶೈಲಿ ಬದಲಾಯಿಸಿ

ವೈ.ಜಿ.ಶ್ರೀಮತಿ ಅವರ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳ ವಿಷಯವು ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಅವಳು ತನ್ನ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಡೇಟಿಂಗ್ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಸಹಿ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ.

ಶ್ರೀಮತಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೆಲಸಗಳು ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿವೆ. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡ ನಂತರವೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಂಗೀತ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು.ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನವು ಅವರ ಸಂಗೀತ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಕುರುಹಾಗಿರುವ ಅವರ ತಂಬೂರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [೭]

ಶ್ರೀಮತಿ ಭಾರತೀಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹಾಕಾವ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ದರ್ಶನಗಳಿಂದ ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ವಿಷಯವಾದ ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಅವಳು ಹೊಂದಿದ್ದಳು. ಮೆಟ್ ಸಂಗ್ರಹವು ೨೫ ಜಲವರ್ಣದ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಇದು ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳು, ಆರ್ಕೈವಲ್ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು. [೮]

ಕಲಾ ವಿಮರ್ಶಕ ಹಾಲೆಂಡ್ ಕಾಟರ್ ಹೇಳಿದರು:

" ಶ್ರೀಮತಿಯವರ ನೈಸರ್ಗಿಕತೆಯ ಕುರಿತಾದ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯು ದೈನಂದಿನ ವಿಷಯಗಳನ್ನು-ಒಂದು ಮಹಿಳೆ ಡ್ರೆಸ್ಸಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುವ ಕುಟುಂಬ-ವೀರೋಚಿತವಾಗಿ ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇವತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂತರ ಚಿತ್ರಗಳು ಮಾನವನನ್ನು ಸಮೀಪಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಥವಾ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ ಕಲಾವಿದರಾಗಿದ್ದಾರೆ: ಅವರ ೧೯೪೭-೪೮ ರ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆ ಸರಸ್ವತಿಯ ವರ್ಣಚಿತ್ರವನ್ನು ಮೂಲತಃ ಅವರ ಕುಟುಂಬದ ಮನೆಯ ಬಲಿಪೀಠದ ಮೇಲೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು." [೯]

ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯಗಾರ್ತಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಅವರ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಲಾಕೃತಿಗಳು ದೈಹಿಕ ರೂಪದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿದ್ದವು. ಆಕೆಯ ಕೆಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ 'ಬುಲಕ್ ಕಾರ್ಟ್' ಮತ್ತು 'ಪರಶುರಾಮ' ಸೇರಿವೆ. ಅವರು ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ತವರು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ೮೧ನೇ [೧೦] ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.

ಆಕೆಯ ಕೆಲಸದ ಮೊದಲ ರೆಟ್ರೋಸ್ಪೆಕ್ಟಿವ್ ಪ್ರದರ್ಶನ ಆನ್ ಆರ್ಟಿಸ್ಟ್ ಆಫ್ ಹರ್ ಟೈಮ್ : ವೈಜಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಶೈಲಿಯು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು [೧೧]

ಆಕೆಯ ಕೆಲಸವು ರಾಗಗಳು, ನೃತ್ಯ ಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು ೨೬ ವರ್ಷದವಳಿದ್ದಾಗ, ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಸೆಂಟಿನರಿ ಹಾಲ್ ಮದ್ರಾಸ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಅನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ನಡೆಸಿದರು.

ಇತರ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲಸಗಳು ಸೇರಿವೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ

  • ೧೯೫೦ ರಲ್ಲಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರರ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ದಿನ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರರು ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ [೧೧]
  • ೧೯೫೨ ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸಿನ ಸರ್ಕಾರಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವು ಅವಳ ಮೊದಲ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು. [೧೧]
  • ೧೯೫೫ ರಲ್ಲಿ ಆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ಫೈನ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿ, ನವದೆಹಲಿ, ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನ.
  • ೧೯೫೯ ಬೆರಿಲ್ ಡಿ ಜೊಯೆಟ್ ಅವರನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಸಮಯವು ಸಂಗೀತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಬಿ.ಬಿ.ಸಿ ಗಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.
  • ೧೯೬೦ ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಪ್ರಕಾಶಕ ಜಾರ್ಜ್ ಮ್ಯಾಸಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಆಕೆಗೆ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಆಯೋಗವನ್ನು ನೀಡಿತು, ಅದು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಅವಳನ್ನು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು.
  • ೧೯೬೪-೧೯೬೯ ಅವರು ಪ್ರಿಂಟ್‌ಮೇಕಿಂಗ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಬೋರ್ಡ್ ಆಫ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಸ್ಕಾಲರ್‌ಶಿಪ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ ನಂತರ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನ ಆರ್ಟ್ ಸ್ಟೂಡೆಂಟ್ಸ್ ಲೀಗ್‌ಗೆ ಹಾಜರಾದರು.
  • ೧೯೬೧ ರಲ್ಲಿ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ಡೀಲಕ್ಸ್ ಆವೃತ್ತಿಗಾಗಿ ಅವರ ಕೆಲಸವು ೧೫ ನಿಯೋಜಿತ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಾಗಿವೆ. [೧೨]
  • ೧೯೬೦ ರಿಂದ ೧೯೮೦ ರವರೆಗೆ ಅವಳು ಬೋಧನೆ, ಆಯೋಗಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ಮೂಲಕ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಬೆಂಬಲಿಸಿಕೊಂಡಳು. [೧೩] ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಸಮಯವನ್ನು ಜಲವರ್ಣಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ನೃತ್ಯದ ಮೂಲಕ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಲು ಕಳೆದರು.
  • ೧೯೬೭ರಲ್ಲಿ ಜಿನೀವಾ ಶಾಂತಿ ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕಾಗಿ ಎಚ್ಚಣೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸ್ಮಿತ್ಸೋನಿಯನ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ಆಕೆಯನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಯುದ್ಧದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು ಬದಲಾಯಿಸಿ

  1. "Artist Spotlight: Y.G. Srimati | The Old Print Shop". oldprintshop.com. Retrieved 2019-04-06.
  2. "The Hindu".
  3. "An Indian artist for our time | WAG MAGAZINE". www.wagmag.com (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2018-03-03.
  4. Melwani, Lavina (2017-01-07). "Renaissance woman". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2019-04-06.
  5. "YG Srimati: The Radical Classicist". Open The Magazine (in ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2019-09-16. Retrieved 2021-02-20.
  6. "An Artist of Her Time: Y.G. Srimati and the Indian Style". www.metmuseum.org. 2016. Retrieved 2019-04-06.
  7. "A look inside artist YG Srimati's retrospective at The Met". Architectural Digest India (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2017-06-06. Retrieved 2019-04-06.
  8. "India - Y.G Srimati "An Artist of Her Time"". Ethnic Epicure (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2019-04-06.
  9. Academy, Himalayan. "Hinduism Today Magazine". www.hinduismtoday.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2019-04-06.
  10. Academy, Himalayan. "Hinduism Today Magazine". www.hinduismtoday.com (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 2018-03-03.
  11. ೧೧.೦ ೧೧.೧ ೧೧.೨ "An Artist of Her Time: Y.G. Srimati and the Indian Style". www.metmuseum.org. 2016. Retrieved 2019-04-06."An Artist of Her Time: Y.G. Srimati and the Indian Style". www.metmuseum.org. 2016. Retrieved 6 April 2019.
  12. Melwani, Lavina (9 January 2017). "Renaissance woman". the hindu.
  13. "An Artist of Her Time | Y.G. Srimati | LINEA". LINEA (in ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್). 2017-04-27. Retrieved 2018-03-03.