ಮಲ್ಹಾರ್

"ಮಲ್ಹಾರ್" ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಪದ್ಧತಿಯ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಮಲ್ಹಾರ ಧಾರಾಕಾರ ಮಳೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ಮೂಲ ಮಲ್ಹಾರ್ ಆಗಿದ್ದ ಮೂಲಭೂತ ಶುದ್ಧ ಮಲ್ಹಾರ್ ಜೊತೆಗೆ, ಹಲವಾರು ಮಲ್ಹಾರ್-ಸಂಬಂಧಿತ ರಾಗಗಳು ಮಲ್ಹಾರ್ ಗುರುತು ನುಡಿಗಟ್ಟು m (m)R (m)RP ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ "ಮಿಯಾನ್ ಕಿ ಮಲ್ಹಾರ್", " ಮೇಘ್ ಮಲ್ಹಾರ್ ", "ರಾಮದಾಸಿ ಮಲ್ಹಾರ್", " ಗೌಡ್ ಮಲ್ಹಾರ್", "ಸುರ್ ಮಲ್ಹಾರ್, "ನರಧಾ," ಧುಲಿಯಾ ಮಲ್ಹಾರ್", ಮತ್ತು "ಮೀರಾ ಕಿ ಮಲ್ಹಾರ್". ಈ ಪದಗುಚ್ಛವು ಸಮಾನವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತೋರುತ್ತದೆಯಾದರೂ, " ಬೃಂದಾವನಿ ಸಾರಂಗ್ " ರಾಗದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಸ್ವರ ಪದಗುಚ್ಛಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ.

ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರ್ ಅಥವಾ ಮಿಯಾನ್ ಕಿ ಮಲ್ಹಾರ್ " ಬೃಂದಾವನಿ ಸಾರಂಗ್ ", ರಾಗ " ಕಾಫಿ " ಮತ್ತು ರಾಗ " ದುರ್ಗಾ " ರಾಗಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಬಹುದು. ಈ ರಾಗವು ವಕ್ರ ರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಅಂದರೆ ರಾಗದ ಸ್ವರಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನೇರವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ), ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಗಂಭೀರ ಪ್ರಕೃತಿ ರಾಗವೆಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ (ಅಂದರೆ ತಾಳ್ಮೆಯಿಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಗಂಭೀರವಾದ ಸ್ವರದಲ್ಲಿ / ಟಿಪ್ಪಣಿಯಲ್ಲಿ ನುಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ).

ದಂತಕಥೆ

ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಲ್ಹಾರ್ ಎಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ ಹಾಡಿದಾಗ ಅದು ಮಳೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಅನೇಕ ಲಿಖಿತ ಮೂಲಗಳು ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ. ತಾನ್ಸೇನ್, ಬೈಜು ಬಾವ್ರಾ, ಬಾಬಾ ರಾಮದಾಸ್, ನಾಯಕ್ ಚಾರ್ಜು, ಮಿಯಾನ್ ಬಕ್ಷು, ತಂತಾ ರಂಗ್, ತಂತ್ರಾಸ್ ಖಾನ್, ಬಿಲಾಸ್ ಖಾನ್ ( ತಾನ್ಸೇನ್ ಮಗ), ಹ್ಯಾಮರ್ ಸೇನ್, ಸೂರತ್ ಸೇನ್ ಮತ್ತು ಮೀರಾ ಬಾಯಿ ಅವರು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರ್ ಬಳಸಿ ಮಳೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಿದ್ದರು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮೊಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಕ್ಬರ್ ಒಮ್ಮೆ ತನ್ನ ಆಸ್ಥಾನದ ಸಂಗೀತಗಾರ ಮಿಯಾನ್ ತಾನ್ಸೇನ್ ರನ್ನು "ರಾಗ ದೀಪಕ್" ರಾಗದ (ಬೆಳಕು/ಬೆಂಕಿಯ )ರಾಗವನ್ನು ಹಾಡಲು ಕೇಳಿಕೊಂಡನು, ಇದು ಅಂಗಳದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ದೀಪಗಳನ್ನು ಬೆಳಗುವಂತೆ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ತಾನ್ಸೇನ್ ದೇಹವು ತುಂಬಾ ಬಿಸಿಯಾಗಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅವನು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ತಣ್ಣಗಾಗಲು ಹತ್ತಿರದ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನದಿಯು ಕುದಿಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಮತ್ತು ತಾನ್ಸೆನ್ ಗೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ತಾನೇ ಕುದಿದು ಹೋಗುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ಹಾಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸಲು ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರವನ್ನು ಹಾಡುವವರನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಅವನು ಹೊರಟನು. ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಅವನು ಗುಜರಾತಿನ ವಡ್ನಗರ ಎಂಬ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ತಲುಪಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತಾನಾ ಮತ್ತು ರಿರಿ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರಿಯರನ್ನು ಕಂಡನು. ಅವರು ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಕೇಳಿದರು, ಅದಕ್ಕೆ ಅವರು ಒಪ್ಪಿದರು. ಅವರು ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರವನ್ನು ಹಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಮಳೆಯು ಧಾರಾಕಾರವಾಗಿ ಸುರಿಯಿತು, ಇದು ತಾನ್ಸೇನ್ ದೇಹವನ್ನು ತಂಪಾಗಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.

ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರದ ಹಲವು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಕಾಲಾನುಕ್ರಮವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ - ಪ್ರಾಚೀನ (೧೫ನೇ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲು), ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ (೧೫ನೇ - ೧೮ ನೇ ಶತಮಾನ) ಮತ್ತು ಅರ್ವಾಚಿನ (೧೯ ನೇ ಶತಮಾನ ಮತ್ತು ನಂತರ). ರಾಗಗಳು ಶುದ್ಧ ಮಲ್ಹಾರ, ಮೇಘ ಮಲ್ಹಾರ ಮತ್ತು ಗೌಡ್ ಮಲ್ಹಾರ ಮೊದಲ ಅವಧಿಗೆ ಸೇರಿವೆ. "ಮಿಯಾನ್ ಕಿ ಮಲ್ಹಾರ್", ಇದನ್ನು ಗಯಾಂಡ್ ಮಲಹಾರ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ,ನಿಷಾದ್ (ಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ಕೋಮಲ್) ಎರಡೂ (ಗಯಾಂಡ್) ಆನೆಯು ತನ್ನ ತಲೆಯನ್ನು ತೂಗಾಡುವಂತೆ ಧೈವತದ ಸುತ್ತಲೂ ತೂಗಾಡುತ್ತದೆಯಾದುದರಿಂದ.

ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದಿಶ್‌ಗಳು

ಸ.ನಂ	ಬಂದಿಶ್ ಹೆಸರು ಅಥವಾ ಬಂದಿಶ್ ಮೊದಲಕ್ಷರಗಳು	ಸಂಯೋಜಕ/ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ	ತಾಲ್	ಮಲಹಾರ್ ವಿಧ
1	ತು ಹೈ ಏಕ್ ಹೈ ಅನೇಕೋ ಮೇ ರೂಪ್ ತೇರೆ ಔರ್ ನಾಮ್ ಸುಹಾನಾ	ಪಂಡಿತ್ ಗೋಕುಲೋತ್ಸವ ಜಿ ಮಹಾರಾಜ್	ಟೀನ್‌ತಾಲ್	ಮಿಯಾನ್ ಕಿ ಮಲ್ಹಾರ್ (ಗಯಾಂಡ್ ಮಲ್ಹಾರ್)
2	ಜರೇ ಕರೇ ಬದರ ಉಮಾದ ಘುಮದ ಘನ ಘೋರ ಜಾರೆ ಕರೇ ಬದರಾ ಉಮದ ಘುಮದ್ ಘನ ಘೋರ	ಪಂಡಿತ್ ಗೋಕುಲೋತ್ಸವ ಜಿ ಮಹಾರಾಜ್	ಬ್ರಹ್ಮತಾಳ (28 ಬಡಿತಗಳ ಚಕ್ರ)	ಮಿಯಾನ್ ಕಿ ಮಲ್ಹಾರ್ (ಗಯಾಂಡ್ ಮಲ್ಹಾರ್)

ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ

ಬಂಕಿಮ್ ಚಂದ್ರ ಚಟರ್ಜಿಯವರ ಬಂಗಾಳಿ ಭಾಷೆಯ ಕಾದಂಬರಿ ಆನಂದಮಠದಲ್ಲಿ (೧೧೮೨), ಯೋಗಿಗಳ ತಂಡವೊಂದು ರಾಗದೇಶದಲ್ಲಿ ವಂದೇ ಮಾತರಂ ಹಾಡಿದರು.

ಸತ್ಯಜಿತ್ ರೇ ಅವರ ಚಲನಚಿತ್ರ ಜಲಸಾಘರ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಗ ಮಲ್ಹಾರವನ್ನು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಶಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾಯಕನ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಜೋಡಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೋಬ್ರಾ ಚಿತ್ರದ ತುಂಬಿ ತುಳ್ಳಲ್ ಹಾಡು ಈ ರಾಗವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಇದನ್ನು ಎ ಆರ್ ರೆಹಮಾನ್ ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್ ಮತ್ತು ನಕುಲ್ ಅಭ್ಯಂಕರ್ ಹಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಾಹಿತಿ

ರಾಗ ದೀಪಕ್ (ಪೂರ್ವಿ ಥಾಟ್) ಅನ್ನು ಹಾಡಿದ ನಂತರ ತಾನ್ಸೇನ್ ಅವರ ದೈಹಿಕ ಸಂಕಟವು ತಾನಾ ಮತ್ತು ರಿರಿ ರಾಗದ "ಮೇಘ್ ಮಲ್ಹಾರ್" ಅನ್ನು ಕೇಳುವ ಮೂಲಕ ಸಮಾಧಾನಗೊಂಡಿತು ಎಂದು ಹೇಳುವ ದಂತಕಥೆಯಿದೆ.

ಚಲನಚಿತ್ರ ಹಾಡುಗಳು

ತಮಿಳು

ಹಾಡು	ಚಲನಚಿತ್ರ	ಸಂಯೋಜಕ	ಗಾಯಕ
"ಮುತ್ತುಕ್ಕಾಲೋ ಕಂಗಲ್"	ನೆಂಜಿರುಕ್ಕುಂ ವರೈ	ಎಂ.ಎಸ್.ವಿಶ್ವನಾಥನ್	ಟಿಎಂ ಸೌಂದರರಾಜನ್, ಪಿ. ಸುಶೀಲ
"ವೆಲ್ಲಿ ಮಲಾರೆ"	ಜೋಡಿ	ಎಆರ್ ರೆಹಮಾನ್	ಎಸ್ಪಿ ಬಾಲಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯಂ, ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅಯ್ಯರ್
"ತುಂಬಿ ತುಳ್ಳಲ್" (ಅಭೇರಿ ಕುರುಹುಗಳು ಸಹ)	ನಾಗರಹಾವು		ನಕುಲ್ ಅಭ್ಯಂಕರ್, ಶ್ರೇಯಾ ಘೋಷಾಲ್
"ಎನ್ನೈ ಕೊಂಜಾ ಕೊಂಜಾ"	ಆತಿ	ವಿದ್ಯಾಸಾಗರ್	ಹರಿಹರನ್, ಸುಜಾತಾ ಮೋಹನ್

ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ

• ಮಲ್ಹಾರ್ (ರಾಗಗಳ ಕುಟುಂಬ)