ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಪವಿಭಾಗ. ಇದು ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುವ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿಯ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗಮನ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.[೧] ೧೯೮೯ ರ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾವೇಶವು (CRC) ಮಗು ಎಂದರೆ "ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಯಾವುದೇ ಮನುಷ್ಯ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಮಗುವಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುವ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಹುಮತವನ್ನು ಮೊದಲೇ ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ."[೨] ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳಾದ ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಒಡನಾಟ, ಮಾನವ ಗುರುತಿನ ಜೊತೆಗೆ ದೈಹಿಕ ರಕ್ಷಣೆ, ಆಹಾರ, ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ರಾಜ್ಯ-ಪಾವತಿಸುವ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ವಯಸ್ಸು ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕಾನೂನುಗಳ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು, ಮಗುವಿನ ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾನ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಮಗುವಿನ ಜನಾಂಗ, ಲಿಂಗ, ಲೈಂಗಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ, ಲಿಂಗ ಗುರುತು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೂಲ, ಧರ್ಮ, ಅಂಗವೈಕಲ್ಯ, ಬಣ್ಣ, ಜನಾಂಗೀಯತೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಾರತಮ್ಯದಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಕ್ರಿಯೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವುದರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದೈಹಿಕವಾಗಿ, ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಿಂದನೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವುದರವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇತರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.[೩] ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಚಳುವಳಿಯು ಯುವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಚಳುವಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಕಾನೂನು, ರಾಜಕೀಯ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ನೈತಿಕತೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.
ಸಮರ್ಥನೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ, ಪ್ರಪಂಚದ ಯಾವುದೇ ತಿಳಿದಿರುವ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಅಥವಾ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಅವರ ವಯಸ್ಕ ಆರೈಕೆದಾರರು, ಪೋಷಕರು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು, ಶಿಕ್ಷಕರು, ಯುವ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ಮತ್ತು ಇತರರು ಸೇರಿದಂತೆ, ಸಂದರ್ಭಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಆ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [೪]
ಮಕ್ಕಳ ಬಡತನ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅವಕಾಶಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ವಯಸ್ಕರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಶೋಷಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಮರೆಮಾಚಲು ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಯಂತಹ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಕೆಲವು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ, ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಗುಂಪು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು, ಅವರ ಕಡೆಗೆ ಸಮಾಜವು ಹೇಗೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು. [೫]
ಯಾವುದರಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು ಎಲ್ಲ ವಯಸ್ಸಿನವರಿಗೂ ಗುರುತಿಸಬೇಕೆಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಮಾಜದ ಸದಸ್ಯರೆಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ
ಸರ್ ವಿಲಿಯಂ ಬ್ಲಾಕ್‌ಸ್ಟೋನ್ (೧೭೬೫-೯) ಅವರು ಮಗುವಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ, ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಎಂಬ ಮೂರು ಪೋಷಕರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದರು.[೬]
ಲೀಗ್ ಆಫ್ ನೇಷನ್ಸ್ ೧೯೨೪ ರಂದು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಜಿನೀವಾ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಮಗುವಿನ ಹಕ್ಕು, ಹಸಿದ ಮಗುವಿಗೆ ಆಹಾರ ನೀಡುವ ಹಕ್ಕು, ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಮಗುವಿನ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು, ಹಿಂದುಳಿದ ಮಗುವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು, ಅನಾಥರಿಗೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವ ಹಕ್ಕು, ಮತ್ತು ಶೋಷಣೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ.[೭]
ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಘೋಷಣೆ (೧೯೪೮) ಅನುಚ್ಛೇದ ೨೫(೨)ರಲ್ಲಿ ಮಾತೃತ್ವ ಮತ್ತು ಬಾಲ್ಯದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು "ವಿಶೇಷ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಹಾಯ" ಮತ್ತು "ಸಾಮಾಜಿಕ ರಕ್ಷಣೆ" ಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ. [೮]
ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಜನರಲ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯು ೧೯೫೯ ರಂದು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾನೂನನ್ನು ಕಾನೂನು ಮಗುವಿನ ಜೀವನದೊಂದಿಗೆ ಛೇದಿಸುವ ಹಂತ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದು ಬಾಲಾಪರಾಧ , ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮಕ್ಕಳ ಕಾರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಸೂಕ್ತ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಪುನರ್ವಸತಿ; ರಾಜ್ಯ ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ; ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅವರ ಜನಾಂಗ, ಲಿಂಗ, ಲೈಂಗಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ, ಲಿಂಗ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೂಲ, ಧರ್ಮ, ಅಂಗವೈಕಲ್ಯ, ಬಣ್ಣ, ಜನಾಂಗೀಯತೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು; ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ವಕಾಲತ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. [೯]
ವರ್ಗೀಕರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಎರಡು ರೀತಿಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳಿದೆ. ಅವರು ವಯಸ್ಕರಂತೆ ಅದೇ ಮೂಲಭೂತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಕೆಲವು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳಾದ ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹಕ್ಕು, ಅವರು ವಯಸ್ಸಾಗುವವರೆಗೂ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.[೧೦] ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಕ್ಕುಗಳಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಭದ್ರತೆಯ ಹಕ್ಕು, ಅಮಾನವೀಯ, ಕ್ರೂರ, ಅಥವಾ ಅವಮಾನಕರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ರಕ್ಷಣೆಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೧೧] ಮಕ್ಕಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಇತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಬದುಕುವ ಹಕ್ಕು, ಹೆಸರಿನ ಹಕ್ಕು, ಮಗುವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಹಕ್ಕು, ಚಿಂತನೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಹಕ್ಕು, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಯ ಹಕ್ಕು. , ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಶೋಷಣೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೨]
ನಾಗರಿಕ, ರಾಜಕೀಯ, ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹಲವಾರು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಕ್ಕುಗಳು ಎರಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಧಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ: ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸ್ವಾಯತ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಅವಲಂಬನೆಯಿಂದಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವ ಹಾನಿಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಸಲ್ಲಿಸುವವರು.
ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಗಳು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿರುವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು "೩ ಪಿಎಸ್(3 Ps)" ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ: ನಿಬಂಧನೆ, ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ. [೧೨] ಅವುಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ವಿವರಿಸಬಹುದು:
- ನಿಬಂಧನೆ: ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಜೀವನ ಮಟ್ಟ, ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಟ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆಯ ಹಕ್ಕು ಇದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರ, ಮಲಗಲು ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಹಾಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಶಾಲಾ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
- ರಕ್ಷಣೆ: ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಿಂದನೆ, ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ, ಶೋಷಣೆ ಮತ್ತು ತಾರತಮ್ಯದಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯುವ ಹಕ್ಕಿದೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆಟವಾಡಲು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸ್ಥಳಗಳ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ; ರಚನಾತ್ಮಕ ಮಕ್ಕಳ ಪಾಲನೆ ನಡವಳಿಕೆ, ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ವಿಕಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಅಂಗೀಕಾರ.
- ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ: ಮಕ್ಕಳು ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ, ಯುವ ಧ್ವನಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರ-ನಿರ್ಮಾಪಕರಾಗಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಕರ್ತರಾಗಿ ಸೇರಿಸುವುದು ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೧೩]
ಚೈಲ್ಡ್ ರೈಟ್ಸ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ (CRIN) ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸುತ್ತದೆ:[೧೪][೧೫]
- ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಆಹಾರ, ಆಶ್ರಯ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆ, ಗಳಿಕೆಗಾರಿಕೆ ಮುಂತಾದ ಮೌಲ್ಯವಂತ ಮಾನವ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾದ ಸ್ಥಿತಿಗಳ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಕ್ಕುಗಳು ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಾಕಾದಾರಣೆಯ ಹೊಂದಿಕೆ, ಆಹಾರ, ನೀರು, ಆರೋಗ್ಯದ ಅತ್ಯತ್ಯಮ ಮಟ್ಟ, ಕೆಲಸದ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಮಿನಾರಿಟಿಗಳ ಮತ್ತು ಸ್ವದೇಶಿ ಪ್ರಜೆಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು ಸಹ ಸೇರಿವೆ.
- ಪರಿಸರ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಕ್ಕುಗಳು, ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ "ಮೂರನೇ ತಲೆಮಾರಿನ ಹಕ್ಕುಗಳು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮತ್ತು ಜನರ ಗುಂಪುಗಳು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ದೈಹಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಯುರೋಪ್‌ನ ಸಂಸದೀಯ ಸಭೆಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳು, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಮಿತಿಯ ವರದಿಯು ಸಮಿತಿಯು ಕಾಳಜಿವಹಿಸುವ ಹಲವಾರು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ "ಹೆಣ್ಣು ಜನನಾಂಗ ಊನಗೊಳಿಸುವಿಕೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗರ ಸುನ್ನತಿ, ಇಂಟರ್ಸೆಕ್ಸ್ ಮಕ್ಕಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಬಾಲ್ಯದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಚುಚ್ಚುವಿಕೆಗಳು, ಟ್ಯಾಟೂಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಸರ್ಜರಿಗಳಿಗೆ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಬಲವಂತಪಡಿಸುವುದು".[೧೬] ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯು ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಬದ್ಧವಲ್ಲದ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು.
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾವೇಶದ ೧೯ ನೇ ವಿಧಿಯು "ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ದೈಹಿಕ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಹಿಂಸೆ, ಗಾಯ ಅಥವಾ ನಿಂದನೆ, ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಅಥವಾ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ನಿಂದನೆ ಅಥವಾ ನಿಂದನೆಯಿಂದ ಮಗುವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಎಲ್ಲಾ ಸೂಕ್ತ ಶಾಸಕಾಂಗ, ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಪಿಸುತ್ತದೆ.[27]
ಇತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಇತರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೆಂದರೆ ಮಕ್ಕಳ ವಿರುದ್ಧ ಮಿಲಿಟರಿ ಬಳಕೆ, ಮಕ್ಕಳ ಮಾರಾಟ, ಮಕ್ಕಳ ವೇಶ್ಯಾವಾಟಿಕೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಶ್ಲೀಲತೆ .
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಯುವ ಹಕ್ಕುಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಬಹುಪಾಲು ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮತದಾನ ಮಾಡಲು, ಮದುವೆಯಾಗಲು, ಮದ್ಯವನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು, ಲೈಂಗಿಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅಥವಾ ಸಂಬಳದ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅನುಮತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.[೧೭] ಯುವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ, ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಯುವ ಹಕ್ಕುಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಯುವಕರಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಯುವಕರಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಮತದಾನದಂತಹ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.
ಪೋಷಕರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮಗುವಿಗೆ ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಪೋಷಕರಿಗೆ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.[೬]
ಮಕ್ಕಳ-ಪೋಷಕರ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮಕ್ಕಳ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ, ಮಕ್ಕಳ ನಿಂದನೆ, ಆಯ್ಕೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ದೈಹಿಕ ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಪಾಲನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ.[೧೮] [೧೯]
ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾನೂನು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಘೋಷಣೆಯು ಇಂದು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನು ಮಾನದಂಡಗಳಿಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ.
ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದ
ಬದಲಾಯಿಸಿ೧೯೬೬ ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯು ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಹಕ್ಕುಗಳ (ICCPR) ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಐಸಿಸಿಪಿಆರ್(ICCPR) ಒಂದು ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದ್ದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಂದ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಒಪ್ಪಂದವು ೨೩ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೭೬ ರಂದು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಹಕ್ಕುಗಳಿದ್ದರೂ, ಮದುವೆಯಾಗುವ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕುಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ಹಕ್ಕುಗಳು ಮಗು ಪ್ರಬುದ್ಧತೆಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ನಂತರವೇ ಜಾರಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ.
ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಕ್ಕುಗಳು:
- ಬದುಕುವ ಹಕ್ಕು
- ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಭದ್ರತೆಯ ಹಕ್ಕು
- ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕು
- ಕ್ರೂರ, ಅಮಾನವೀಯ ಅಥವಾ ಅವಮಾನಕರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕು
- ಅಪರಾಧದ ಆರೋಪ ಬಂದಾಗ ವಯಸ್ಕರಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕು, ತ್ವರಿತ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಅವರ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ಹಕ್ಕು[19]
ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಾವೇಶ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ೧೯೮೯ನೇ ಸಾಲಿನ ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮ್ಮತಿ ಅಥವಾ ಸಿಆರ್‌ಸಿ(CRC) ಪರಿಪೂರ್ಣ ಹಕ್ಕುಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮೊದಲ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಇದು ನಾಗರಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಮಿತಿಯು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸಿಆರ್‌ಸಿ(CRC)ಯು ತಾರತಮ್ಯದ ತತ್ವ, ಮಕ್ಕಳ ಉತ್ತಮ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ, ಜೀವನ, ಬದುಕುಳಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹಕ್ಕು ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ.[೨೦]
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನು
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಕಾನೂನು
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಸಂವಿಧಾನದ ಹದಿನಾಲ್ಕನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ ಸಂವಿಧಾನವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಸಮಾನ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಷರತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ.
ಜರ್ಮನ್ ಕಾನೂನು
ಬದಲಾಯಿಸಿಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ (ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ) ಜುಗೆಂಡಾಮ್ಟ್ (ಜರ್ಮನ್: ಯೂತ್ ಆಫೀಸ್) ಏಜೆನ್ಸಿ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪೋಷಕರ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸದೆ ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ, ಅವಮಾನಕರ ಮತ್ತು ಕ್ರೂರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯಂತಹ ಹಾನಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಸಾವು ಕೂಡ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಜರ್ಮನ್ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ, ಜುಗೆಂಡಾಮ್ಟ್ (JA) ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕಾನೂನು ಕ್ರಮದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ "Children's Rights" Archived 2008-09-21 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., Amnesty International. Retrieved 2/23/08.
- ↑ ೨.೦ ೨.೧ Convention on the Rights of the Child, G.A. res. 44/25, annex, 44 U.N. GAOR Supp. (No. 49) at 167, U.N. Doc. A/44/49 (1989), entered into force Sept. 2 1990.
- ↑ Bandman, B. (1999) Children's Right to Freedom, Care, and Enlightenment. Routledge. p 67.
- ↑ Lansdown, G. "Children's welfare and children's rights," in Hendrick, H. (2005) Child Welfare And Social Policy: An Essential Reader. The Policy Press. p. 117
- ↑ Thorne, B (1987). "Re-Visioning Women and Social Change: Where Are the Children?". Gender & Society. 1 (1): 85–109. doi:10.1177/089124387001001005.
- ↑ ೬.೦ ೬.೧ Blackstone's Commentaries on the Laws of England, Book One, Chapter Sixteen. (1765-1769).
- ↑ Geneva Declaration of the Rights of the Child of 1924, adopted Sept. 26, 1924, League of Nations O.J. Spec. Supp. 21, at 43 (1924).
- ↑ "Universal Declaration of Human Rights" (PDF). 10 December 1948. Retrieved 16 October 2015.
- ↑ Ahearn, D., Holzer, B. with Andrews, L. (2000, 2007) Children's Rights Law: A Career Guide. Harvard Law School. Retrieved 18 October 2015.
- ↑ UNICEF, Convention on the Rights of the Child Archived 2019-03-06 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ., 29 November 2005.
- ↑ "International Covenant on Civil and Political Rights" (PDF). 16 December 1966. Retrieved 16 October 2015.
- ↑ Young-Bruehl, Elisabeth (2012). Childism: Confronting Prejudice Against Children. New Haven, Connecticut: Yale University Press. p. 10. ISBN 978-0-300-17311-6.
- ↑ (1997) "Children's rights in the Canadian context", Interchange. 8(1–2). Springer.
- ↑ "A-Z of Children's Rights", Children's Rights Information Network. Retrieved 2/23/08.
- ↑ Freeman, M. (2000) "The Future of Children's Rights," Children & Society. 14(4) p 277-93.
- ↑ Committee on Social Affairs, Health and Sustainable Development. Children's Right to Physical Integrity, Doc. 13297. Parliamentary Assembly of the Council of Europe, 6 September 2013.
- ↑ "Children's Rights", Stanford Encyclopedia of Philosophy. Retrieved 2/23/08.
- ↑ Brownlie, J. and Anderson, S. (2006) "'Beyond Anti-Smacking': Rethinking parent–child relations," Childhood. 13(4) p 479-498.
- ↑ Cutting, E. (1999) "Giving Parents a Voice: A Children's Rights Issue," Rightlines. 2 ERIC #ED428855.
- ↑ "Convention on the Rights of the Child | UNICEF". www.unicef.org.
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Child Rights Information Network
- International Bureau of Children's Rights
- Smile Foundation India
- "everychild.ca" child rights public awareness Campaign of British Columbia, Canada. Resources include links and publications related to the Convention on the Rights of the Child.
ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- "Sri Lankan Army Warns Children can be Targets".
- Implementing Adolescent Reproductive Rights Through the Convention on the Rights of the Child". Center for Reproductive Rights.
- "Lessons in Terror: Attacks on Education in Afghanistan". Human Rights Watch.
- "Burundi: Former Child Soldiers Languish in Custody". Human Rights Watch.
- "Saudi Arabia: Follow U.N. Call to End Juvenile Death Penalty". Human Rights Watch.
- "United States: Thousands of Children Sentenced to Life without Parole". Human Rights Watch.
- "What Future: Street Children in the Democratic Republic of Congo". Human Rights Watch.