ಬಾರ್ಕೂರು

ಬಾರ್ಕೂರು ಬಾರ್ಕೂರು
ಹಳ್ಳಿ

ಕತ್ತಲೆ ಬಸದಿ

ಇತಿಹಾಸ

ಬಾರ್ಕೂರು ಅಳುಪ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಬಾರಕನ್ಯಾಪುರ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು ನಂತರ ಬರಕ್ಕನೂರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಅರಸರನ್ನು ತುಳುವ ಅರಸರೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಭಾಗದ ಜನರು ತುಳು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಾರ್ಕೂರಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅನೇಕ ಪ್ರಾಚೀನ ಶಾಸನಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿವೆ, ಕೆಲವು ತುಳು ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿವೆ. ಇವು ತುಳುನಾಡಿನ ಇತಿಹಾಸದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗಗಳಾಗಿವೆ. ಬಾರ್ಕೂರನ್ನು ಅಳುಪ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ೧೪ ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಾರ್ಕೂರು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಳುಪರು ಮತ್ತು ವಿಜಯನಗರದ ಗವರ್ನರ್‌ಗಳು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಎರಡು ಕೋಟೆಗಳ ಅವಶೇಷಗಳಿವೆ. ಇದು ಕೆಲವು ಕಾಲ ಹೊಯ್ಸಳ ರಾಜರ ಉಪ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.

ಕೇರಳ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ ಬಾರ್ಕೂರು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮಸೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಚೇರಮಾನ್ ಪೆರುಮಾಳ್‌ನ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಮಸೀದಿಯನ್ನು ಕೊಡುಂಗಲ್ಲೂರಿನಲ್ಲಿ ಚೇರ ರಾಜವಂಶದ ಕೊನೆಯ ಆಡಳಿತಗಾರ (ಚೇರಮಾನ್ ಪೆರುಮಾಳ್) ಆದೇಶದೊಂದಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಕ್ವಿಸ್ಸಾತ್ ಶಕರವತಿ ಫರ್ಮಾಡ್ ಪ್ರಕಾರ ಕೊಡುಂಗಲ್ಲೂರು, ಕೊಲ್ಲಂ, ಮಡಾಯಿ, ಬಾರ್ಕೂರು, ಮಂಗಳೂರು, ಕಾಸರಗೋಡು, ಕಣ್ಣೂರು, ಧರ್ಮದಂ, ಪಂಥಾಲಯಣಿ (ಕೊಯಿಲಾಂಡಿ) ಮತ್ತು ಚಲಿಯಮ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಮಸೀದಿಗಳು ಮಲಿಕ್ ದಿನಾರ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು ಮತ್ತು ಅವು ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಮಸೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.

ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ

ಬಾರ್ಕೂರಿನ ದೇವಾಲಯಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇಳಿಜಾರಾದ ಟೆರಾಕೋಟಾ ಹೆಂಚಿನ ಛಾವಣಿಗಳು ಕೇರಳದ ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಅವುಗಳು ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಇದು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ದೇವಾಲಯಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ.

ಚೌಳಿಕೆರೆ ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ

ಚೌಳಿಕೆರೆ ಗಣಪತಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ೯೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಚೋಳರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಬೈರಾಗಿ ಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದ್ದು ಓರೆಯಾದ ಕಲ್ಲಿನ ಛಾವಣಿ ಮತ್ತು ಕೆತ್ತಿದ ಕಲ್ಲಿನ ಕಂಬಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದ ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಗಳು ಸುಂದರವಾದ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಈ ಬೃಹದಾಕಾರದ ರಚನೆಯು ಇಲ್ಲಿನ ಇತಿಹಾಸದ ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಶಿವನಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಪಂಚಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯವು ಬಾರ್ಕೂರಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಪಟ್ಟಣದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅದರ ಎರಡು ಅಂತಸ್ತಿನ ದ್ವಾರ ಎರಡೂ ಬದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಬದ ಜಗುಲಿಯು ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಹಿಂಭಾಗವು ಆನೆಯ ಹಿಂಭಾಗದಂತಹ ವಕ್ರರೇಖೆಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಕಂಬಗಳನ್ನು ಪೌರಾಣಿಕ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಕೆತ್ತನೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕತ್ತಲೆ ಬಸದಿ

ಕತ್ತಲೆ ಬಸದಿಯ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ೨೦ ಅಡಿ ಏಕಶಿಲೆಯ ಕಲ್ಲಿನ ಕಂಬವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯಗಳು ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೊಗಸಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಆದರೆ ಈಗ ಅವಶೇಷಗಳಾಗಿವೆ. ಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕು ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರರ ವಿಗ್ರಹಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಕಲ್ಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಇಪ್ಪತ್ನಾಲ್ಕು ದಂತಗಳು ಮಾತ್ರ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ರಚನೆಗಳಿವೆ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ವಿಜಯಸ್ತಂಭವಿದೆ. ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಇದನ್ನು ೮ನೇ ಮತ್ತು ೧೨ನೇ ಶತಮಾನದ ನಡುವೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಅಳುಪ ದೊರೆಗಳು ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಜೈನ ಬಸದಿ ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಹೆಚ್ಚಿನ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ದೇವಾಲಯಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗೋಪುರವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಕಲ್ಲಿನ ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ ಇದನ್ನು ಪ್ರಾಂಗಣ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಇಳಿಜಾರಾದ ಕಲ್ಲಿನ ಕಂಬಗಳಿವೆ. ಮೂಲ ಮಹಾವೀರ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲಾಯಿತು ಆದರೆ ನಂತರದ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆಕೃತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಲ್ಲಿನ ಮಾತ್ರೆಗಳಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕತ್ತಲೆ ಬಸದಿಯು ನಾಗಕಾಳಿ, ಶಿವ, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಜೈನ ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ದೇವಾಲಯಗಳೊಂದಿಗೆ ನವರಂಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನಗರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿವಿಧ ಆಡಳಿತಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಇದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಬಾರ್ಕೂರು ಕೋಟೆ

ಬಾರ್ಕೂರು ಕೋಟೆಯನ್ನು ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ೧ನೇ ಹರಿಹರ ನಿರ್ಮಿಸಿದನು. ಬಾರ್ಕೂರು ಕೋಟೆಯು ೨೦ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಕೋಟೆಯ ಒಳಗೆ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವಶೇಷಗಳಿವೆ. ಸೈನ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಕುದುರೆಗಳು ಮತ್ತು ಆನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಬಳಸುವ ಕಂಬಗಳಿವೆ. ಈ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪುರಾತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಕೆಲವು ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಉತ್ಖನನ ಮಾಡಿದರು ಇದು ಈಗ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿದೆ.

ಬಾರ್ಕೂರು ಕೋಟೆಯ ಅವಶೇಷಗಳು

ಭಾಷೆ

ಇಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಹಾಗೂ ಮೂಲ ಭಾಷೆ ಕನ್ನಡ. ಅದರಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲಿನ ಭಾಷೆಗೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಶೈಲಿಯಿದೆ (ಕುಂದಾಪುರ ಕನ್ನಡ).

ಸಹ ನೋಡಿ

1. ತುಳುನಾಡು
2. ಹಟ್ಟಿಅಂಗಡಿ
3. ಬಸ್ರೂರು
4. ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆ
5. ಬ್ರಹ್ಮಾವರ