ತುಳು ಗೌಡ
ತುಳು ಗೌಡ (ಆಂಗ್ಲ:Tulu Gowda) ಮತ್ತು ಕೊಡಗು ಗೌಡ ಒಕ್ಕಲಿಗ ಸಮುದಾಯದ ಉಪವಿಭಾಗವಾಗಿದ್ದು,ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭಾರತದ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಕೊಡಗು ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ.[೨][೩]
ಹತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಹದಿನೆಂಟು ಬರಿ | |
---|---|
Regions with significant populations | |
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ, ಕೊಡಗು ಮತ್ತು ಕಾಸರಗೋಡ್ | |
Languages | |
ತುಳು,[೧] ಅರೆಭಾಷೆ | |
Religion | |
ಹಿಂದೂ |
ಇತಿಹಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಶೃಂಗೇರಿ ಮಾತೆಯ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಮೂಲತಃ ನಾಥ ಪಂಥ ಮತ್ತು ಶೈವ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಇವರು ವೈಷ್ಣವರಾದರು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದವರ ಕುಲದೈವ "ತಿರುಪತಿ ವೆಂಕಟರಮಣ" (ತಿರುಪತಿಯ ಬಾಲಾಜಿ) ಮತ್ತು ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದೆಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಮಂಗಳೂರು-ಉಡುಪಿ (ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ-ಉಡುಪಿ) ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ತುಳು ಭಾಷೆ ಮಾತನಾಡಿದರು. ಅವರು ೧೦ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ೧೮ ಬರಿಯ ತಮ್ಮ ಆದಿಸ್ವರೂಪದ ಮೂಲ ಕುಟುಂಬಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಆಡಳಿತದಡಿಯಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತಲಕಾಡು ಗಂಗಾಸ್ (೨೦೦ - ೧೦೦೪ ಸಿಇ) ಕಾಲದಿಂದ ಈ ಕುಟುಂಬದ ಹಲವರು ಕೊಡಗುನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಮಂಗಳೂರು-ಉಡುಪಿ (ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ-ಉಡುಪಿ) ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಕೊಡಗಿಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದರು, ಕೆನರೆಸ್ (ಕನ್ನಡ) ಮಾತನಾಡುವ ಜನರ ನಡುವೆ ನೆಲೆಸಿದರು.[೪]
ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿಗೌಡರು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಕೆನರಾ ಮತ್ತು ಕೂರ್ಗ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದರು. ಗುಡ್ಡೆ ಮನೆ ಅಪ್ಪಯ್ಯ ಗೌಡ, ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಕೊಡಗು ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಇನ್ ನೀಡಲಾಯಿತು, ಸುಳ್ಯ ಕೊಡಗು ಮತ್ತು ಕೆದಂಬಾಡಿ ರಾಮೇ ಗೌಡರಿಂದ ಇತರರೊಂದಿಗೆ ವಿರುದ್ಧ ದಂಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮತ್ತು ಜಂಗಮ (ಸನ್ಯಾಸಿ) ಮಂಗಳೂರಿನ ಬಾವುಟ ಗುಡ್ಡೆ ಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ವಾಮಿ ಧ್ವಜ ಮತ್ತು ೧೩ ದಿನಗಳ ಕಾಲ ರಾಜ್ಯಭಾರ ಹಾರಿಸಿತು. ಇದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು.[೫][೬][೭]
ಸಮುದಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿತುಳು ಅರೆಭಾಷೆ ಗೌಡರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಊರಿನ ಜನರಿಗೆ ಗ್ರಾಮ ಗೌಡರು ಮತ್ತು ಒತ್ತು ಗೌಡರು ಎಂಬ ಎರಡು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಊರುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಎಂಟರಿಂದ ಒಂಬತ್ತು ಗ್ರಾಮಗಳ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಮಾಗಣೆ ಗೌಡರು ಇರುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಎಂಟು ಮಾಗಣೆಗೆ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಗೆ ಕಟ್ಟೆಮನೆ ಎಂಬ ಕೊನೆಯ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು.[೮]
ಕಟ್ಟೆಮನೆಯು ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲು ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದು, ಬಲ್ನಾಡು ಕಟ್ಟೆಮನೆಯವರು ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ, ಪುತ್ತೂರು, ವಿಟ್ಲ, ಬಂಟ್ವಾಳ ಹಾಗೂ ಕೂಜುಗೋಡು ಕಟ್ಟೆಮನೆ ಕಾಸರಗೋಡು ಭಾಗಗಳ ಗೌಡರನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಈಗಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಆಚಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮದುವೆ ಪದ್ಧತಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಒಂದೇ ಮೂಲಭೂತ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿರುವ ಕಾರಣ ಅದೇ ಬರಿ ಅಥವಾ ಬಳಿಯ ಜನರು ಮದುವೆಯಾಗಬಾರದು ಎಂದು ಗೌಡರು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ.[೯] ಹಾಗೆಯೇ ಸಹೋದರ ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿಯ ಮಕ್ಕಳ ನಡುವೆ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿ ಮದುವೆಗೆ ಅಂಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ ಎರಡು ಸಹೋದರರು ಅಥವಾ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರಿಯರ ಮಕ್ಕಳ ನಡುವೆ ನಿಷಿದ್ಧ. ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಒಂದು ಹೆಣ್ಣು ಪತಿಯ ಒಕ್ಕ ಹೆಸರನ್ನು ಊಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ಸಾವಿನತನಕ ನಡೆಯುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲೂ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾದ ಆಚರಣೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಜನಾಂಗದವರು "ಮಕ್ಕಲ ಕಟ್ಟು" (ಪೇಟ್ರಿಯಾರ್ಜಿಕ್) ಪಾರಂಪರಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.[೧೦]
ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಗೌಡರ ಮದುವೆ ಮತ್ತು ಗೃಹಪ್ರವೇಶದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾಂಸ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಮಾಂಸಾಹಾರಿ ಆಹಾರವನ್ನು ತಯಾರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಪುತ್ತೂರು ಸೀಮೆಯ ತುಳು ಗೌಡರು ವೈದಿಕ ಪದ್ಧತಿಯಂತೆ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ಗೃಹಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.[೧೧]
ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವರನ ತಂದೆಯು ಹುಡುಗಿಯರ ಪೋಷಕರಿಗೆ ₹10¼ ಅನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ₹6¼ ಅನ್ನು ಗುರುಮಠಕ್ಕೆ (ಶೃಂಗೇರಿ ಮಠ) ಊರ ಗೌಡರ ಮೂಲಕ ಹುಡುಗಿಯರ ಮುತ್ತೈದೆತನಕ್ಕೆ (ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ) ಕಳುಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಊರ ಗೌಡರು ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮದುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಮಾಗಣೆ ಗೌಡರಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಮೂಲಕ ಕಟ್ಟೆಮನೆಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕಟ್ಟೆಮನೆ ಗೌಡರು ಇದನ್ನು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಗುರು ಮಠಕ್ಕೆ (ಶೃಂಗೇರಿ ಮಠ) ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ವಿವಾಹಿತ ದಂಪತಿಗಳ ಪರವಾಗಿ ಮಠಾಧಿಪತಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪುತ್ತೂರು ಪ್ರದೇಶದ ತುಳು ಗೌಡರ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವನ ಪದ್ಧತಿಗಳಲ್ಲಿ ಊರ ಗೌಡ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಒತ್ತು ಗೌಡರು ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಗೌಡರು ಪಿತೃಪ್ರಧಾನ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವಿಭಕ್ತ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ಪುರುಷ ಸದಸ್ಯರು ಕುಟುಂಬದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗ್ರಾಮದ ಊರ ಗೌಡರನ್ನು ಕಟ್ಟೆಮನೆ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. "ವೀಳ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ" ದಿಂದ (ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ) ವಿವಾಹದ ವರೆಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಊರ ಗೌಡ ಜೋರಾಗಿ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಆಮಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ.
- ತುಳುವಿನಲ್ಲಿ ಲಿಪ್ಯಂತರ
ಬಾಂದವೆರೆಡೇಲ, ಅರಮನೆತಗಲೆಡೇಲ, ಗುರುಮನೆತಗ್ಲೆಡೆಲಾ, ಪತ್ತ್ ಕುಟುಮೊ ಪದ್ನೆನ್ಮೊ ಬರಿತ ಬಂದುಲೆಡ್ಲಾ, ಕಟ್ಟೆಮನೆತಾಗ್ಲೆಡ್ಲಾ, ಮಾಗನೆ ಇಲ್ಲ್ ತಾಗ್ಲೆಡ್ಲಾ, ಊರ ಗೌಡ್ರೆರ್ಡ್ಲಾ, ಇತ್ತ್ಂಚಿನ ಬಿನ್ನೆರೆಡ್ಲಾ, ಬತ್ತಿನಂಚಿನ ಬಿನ್ನೆಡ್ಲಾ ಕೇನೊಂದು ಬಂಗೇರ ಬರಿದರ (ಅನನ ಪುದರ್) ಪನ್ಪಿ ಅನಗಲಾ, ನಂದೆರೆ ಬರಿತಾ (ಪೊನ್ನನ ಪುದರ್) ಪೊನ್ನಗ್ಲಾ ತಾಳಿ ಕಟ್ಟುಬೋ ಪನ್ಪೆರು...
- ಕನ್ನಡನಲ್ಲಿ
ಅರಮನೆಯವರೆ (ಇಕ್ಕೇರಿ), ಗುರು ಮಠದ ಜನರು (ಶೃಂಗೇರಿ ಮಠ), ಹತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಹದಿನೆಂಟು ಬರಿಯವರೆ, ಕಟ್ಟೆಮನೆ (ಸೀಮೆ) ಗೌಡರೆ, ಮಗನೆ ಮನೆ (ನಾಡ) ಗೌಡರೆ, ಊರ ಗೌಡರೆ (ಹಳ್ಳಿಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ), ಸಂಬಂಧಿಗಳೇ ಈ ಗ್ರಾಮ ದೂರದ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಜಮಾಯಿಸಿದ ಅತಿಥಿ ಬಂಧುಗಳೇ ನಂದರ ಬಳಿಯ (ಹುಡುಗನ ಹೆಸರು) ಬಂಗೇರಾ ಬಳಿಯ (ಹುಡುಗಿಯ ಹೆಸರು) ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ನಾವು ನಿಮ್ಮ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ...
ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಮಾಯಿಸಿದ ಸಂಬಂಧಿಕರು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು "ಎಡ್ಡೆ ಕಾರ್ಯೋ ಪನ್ಪೆರೆ" (ಒಳ್ಳೆಯ ಕೆಲಸ-ಆಚರಣೆ) ಎಂದು ತಮ್ಮ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ.[೧೨]
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗೌಡ ಕುಲದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ 'ವರದಕ್ಷಿಣೆ' ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಹುಡುಗರ ತಂದೆ ಹುಡುಗಿಯರ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಕನ್ಯಾ ಶುಲ್ಕಾವನ್ನು ₹16¼ ಮೊತ್ತವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.[೧೩]
ಗೋತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಗೌಡರಿಗೆ "ಹತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಹದಿನೆಂಟು ಬರಿ(ಗೋತ್ರ)"[೧೪] ಎಂಬಂತೆ ಇವರಲ್ಲಿ ೧೮ ಬರಿ(ಗೋತ್ರ)ಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಕಾಲ ಕ್ರಮೇಣ ಕೇವಲ ೧೨ ಬರಿ (ಬಳಿ) ಮಾತ್ರ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ.[೧೫] ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಇಂತಿವೆ: ನಂದರ ಬಳಿ, ಬಲಸನ್ನ ಬಳಿ, ಹೆಮ್ಮನ ಬಳಿ, ನಾಯರ್ ಬಳಿ, ಗುಂಡನ ಬಳಿ.
ಭಾಷೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ, ಪುತ್ತೂರು ಸುಳ್ಯ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಒಳಗೊಂಡ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ತುಳು ಭಾಷೆಯನ್ನು, ಅರೆಭಾಷೆಯನ್ನು ಸುಳ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೊಡಗಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಗೌಡರು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Thurston & Rangachari 1909, p. 271.
- ↑ Miller, Frederic P.; Vandome, Agnes F.; McBrewster, John (2010). Kodagu Gowda. VDM Publishing. ISBN 6131607575.
- ↑ Gough, Kathleen (2008). Rural Society in Southeast India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-04019-8.
- ↑ Dr. Kodi Kushalappa Gowda (1976). Gowda Kannada. Annamalai University.
- ↑ ಕರ್ನಾಟಕ / ಮಡಿಕೇರಿ ನ್ಯೂಸ್ : ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರನನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಅಪ್ಪಯ ಗೌಡ ಸ್ಮಾರಕ Archived 2011-06-04 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. . ದಿ ಹಿಂದೂ (2005-05-19). 2016-07-23ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ↑ ದಂಗೆಯ ಖಾತೆ . ಡೆಕ್ಕನ್ಹೆರಾಲ್ಡ್.ಕಾಂ (2013-03-05). 2016-07-23ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ↑ ಬಂಡಾಯಗಾರರ ಭವಿಷ್ಯ . ಡೆಕ್ಕನ್ಹೆರಾಲ್ಡ್.ಕಾಂ (2013-03-05). 2016-07-23ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.
- ↑ Puttur Anantharaja Gowda (2015). "IN PURSUIT OF OUR ROOTS". Bengaluru: Tenkila Publications
- ↑ ಪ್ರೊ. ಎ. ಮುರಿಗೆಪ್ಪ; ಸುಂದರಂ, ಪ್ರೊ. ಅರ್ವಿಯಸ್; ಡಾ. ಸ.ಚಿ. ರಮೇಶ್. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ಜಾನಪದ ಕೋಶ. ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ. pp. ೫೭.
- ↑ ಉಳ್ಳಕ್ಲುವಿನ ಪಾಡ್ದನ - ತುಳುನಾಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಭೂತಾರಾಧನೆ
- ↑ Gowda (2015), p.153
- ↑ Gowda (2015), p.154
- ↑ ಬದಿಕಾನ, ವಿಶ್ವನಾಥ. "ಒಕ್ಕೊರಳು-ವಿಶೇಷಾಂಕ" (ಗೌಡ ಸಮಾಜ, ಪುತ್ತೂರು).
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help) - ↑ Puttur Anantharaja Gowda (2015). "IN PURSUIT OF OUR ROOTS". Bengaluru: Tenkila publications.
- ↑ Thurston Rangachari (1909), p.270
ಮತ್ತಷ್ಟು ಓದುವಿಕೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Thurston, Edgar; Rangachari, K. (1909). Castes and tribes of southern India (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Vol. II (C to J). Madras: Government Press. pp. 269–272. ISBN 9354032060. Retrieved 3 August 2021.
- Dr. Kodi Kushalappa Gowda (1976). Gowda Kannada. Annamalai University.
- Gowda, Puttur Anantharaja (2015). IN PURSUIT OF OUR ROOTS (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Bengaluru: Tenkila Publications.