ವಿಕಿಪೀಡಿಯ

ಚಂದ್ರಯಾನ-೩

ಭಾರತೀಯ ಚಂದ್ರನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ

ಚಂದ್ರಯಾನ-೩ ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಇಸ್ರೊ) ಯ ಯೋಜಿತ ಮೂರನೇ ಚಂದ್ರನ ಪರಿಶೋಧನಾ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. [೪]

ಚಂದ್ರಯಾನ-೩
ಚಂದ್ರಯಾನ-೩ರ ಸಂಯೋಜಿತ ಘಟಕ. ಸಿಲಿಂಡರ್ ಆಕಾರದ ಆರ್ಬಿಟರ್, ಅದರ ಮೇಲೆ ವಿಕ್ರಮ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಇದೆ.ಇದು ಆಗಸ್ಟ್ ೨೩, ೨೦೨೩ರಂದು ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವಕ್ಕೆ ತಲುಪಿ,ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವದಲ್ಲಿ‌ ಸಾಫ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಮಾಡಿದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ದೇಶವಾಯಿತು. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರು ಚಂದ್ರಯಾನ ೩ ಇಳಿದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು 'ಶಿವಶಕ್ತಿ' ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಮಿಷನ್ ಪ್ರಕಾರ
  • ಲ್ಯಾಂಡರ್
  • ರೋವರ್
ಆಪರೇಟರ್ಇಸ್ರೋ
ಸಿಓಎಸ್ಪಿಏಆರ್ ಐಡಿ2023-098A
ಎಸ್ಎಟಿಸಿಎಟಿ ಐಡಿ ಸಂಖ್ಯೆ
ಚಂದ್ರಯಾನ-೩
ಚಿತ್ರ
ಜಾಲತಾಣwww.isro.gov.in/Chandrayaan3.html
ಮಿಷನ್ ಅವಧಿ1 year, 4 months and 2 days (ಕಳೆದಿದೆ)
  • ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್: ≤ 3 ರಿಂದ 6 ತಿಂಗಳುಗಳು (ಯೋಜಿತ) 1 year, 3 months and 11 days (ಕಳೆಯಿತು) (ಕಕ್ಷೆಯ ಅಳವಡಿಕೆಯಿಂದ)
  • ವಿಕ್ರಮ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್: ≤ 14 ದಿನಗಳು (ಯೋಜಿತ)
  • ಪ್ರಜ್ಞಾನ್ ರೋವರ್: ≤ 14 ದಿನಗಳು (ಯೋಜಿತ)
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು
ಬಸ್ಚಂದ್ರಯಾನ
ತಯಾರಕಇಸ್ರೋ
ಉಡಾವಣಾ ಸಮೂಹ೩೯೦೦ ಕಿಲೋ ಗ್ರಾಮ್[೧]
ಪೇಲೋಡ್ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ
  • ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್: ೨೧೪೮ ಕಿ.ಗ್ರಾಂ.
  • ಲ್ಯಾಂಡರ್- ವಿಕ್ರಮ್: ೧೭೨೬ ಕಿ.ಗ್ರಾಂ.
  • ರೋವರ್- ಪ್ರಜ್ಞಾನ್(ಹಿಂದಿ ಉಚ್ಛಾರ- ಪ್ರಗ್ಯಾನ್) ೨೬ ಕಿ.ಗ್ರಾಂ
    ಒಟ್ಟು: ೩೯೦೦ ಕಿ.ಗ್ರಾಂ
ಶಕ್ತಿಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್: 758 W
ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್: 738 W
ಬಯಾಸ್ ರೋವರ್ ಜೊತೆ WS: 50 W
ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪ್ರಾರಂಭ
ಬಿಡುಗಡೆ ದಿನಾಂಕ14 ಜುಲೈ 2023 (14 ಜುಲೈ 2023) 14:35:17 ಭಾರತೀಯ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲಮಾನ, (9:05:17 UTC)[೨][೩]
ಲಾಂಚ್ ಸೈಟ್ಸತೀಶ್ ಧವನ್ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕೇಂದ್ರ
ಗುತ್ತಿಗೆದಾರಇಸ್ರೋ
ಚಂದ್ರಯಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು
Chandrayaan 3 propulsion module, which will be used as a relay satellite

ಚಂದ್ರಯಾನ-೨ ರಲ್ಲಿ, ಸಾಫ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ಕೊನೆಯ ನಿಮಿಷದ ದೋಷವು ಲ್ಯಾಂಡರ್‌ನ ಸಾಫ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಪ್ರಯತ್ನದ ವಿಫಲತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಸಾಫ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಮತ್ತೊಂದು ಚಂದ್ರನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಯಿತು. [೫] ಚಂದ್ರಯಾನ-೩ ಚಂದ್ರಯಾನ-೨ರ ಮಿಷನ್ ಪುನರಾವರ್ತನೆ ಆದರೆ ಚಂದ್ರಯಾನ-೨ರಂತೆಯೇ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಅನ್ನು ಮಾತ್ರ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಕ್ಷೆಗಾಮಿ(ಆರ್ಬಿಟರ್) ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅದರ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಸಂವಹನ ರಿಲೇ ಉಪಗ್ರಹದಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. [೬] [೭] ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯನ್ನು ೨೦೨೩ ರ ಮೊದಲ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. [೮] [೯] ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ನೌಕೆಯ ಉಡಾವಣೆಗಾಗಿ ರಾಕೆಟ್ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮಾಡ್ಯೂಲ್ಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ. [೧೦]

ಹಿನ್ನೆಲೆ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಸಾಫ್ಟ್ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಚಂದ್ರಯಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ,ಇಸ್ರೊ ಒಂದು ಆರ್ಬಿಟರ್, ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ GSLV Mk III ಉಡಾವಣಾ ವಾಹನದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಯಾನ-೨ ಅನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಿತು. ಪ್ರಗ್ಯಾನ್ ರೋವರ್ ಅನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲು ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಶಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. [೧೧] [೧೨]

ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಹಯೋಗದ ಬಗ್ಗೆ ಹಿಂದಿನ ವರದಿಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ್ದವು, ಅಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸಲಿದೆ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ ಲಾಂಚರ್ ಮತ್ತು ರೋವರ್ ಎರಡನ್ನೂ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯು ಸೈಟ್ ಮಾದರಿ ಮತ್ತು ಲುನಾರ್ ನೈಟ್ ಸರ್ವೈವಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. [೧೩] [೧೪]

ವಿಕ್ರಮ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್‌ನ ನಂತರದ ವೈಫಲ್ಯವು ಮತ್ತೊಂದು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಅನ್ವೇಷಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಜಪಾನಿನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾದ ಚಂದ್ರನ ಧ್ರುವ ಪರಿಶೋಧನೆ ಮಿಷನ್‌ಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು.

ವಿನ್ಯಾಸ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಚಂದ್ರಯಾನ-೩ ರ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ಥ್ರೊಟಲ್-ಸಮರ್ಥ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, [೧೫] ಚಂದ್ರಯಾನ-೨ ರಲ್ಲಿನ ವಿಕ್ರಮ್‌ಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ೮೦೦ ನ್ಯೂಟನ್‌ಗಳ ೫ ಎಂಜಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಐದನೆಯದನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಯವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾದ ಒತ್ತಡದೊಂದಿಗೆ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಚಂದ್ರಯಾನ-೩ ಲ್ಯಾಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಲೇಸರ್ ಡಾಪ್ಲರ್ ವೆಲೋಸಿಮೀಟರ್ (ಎಲ್‌ಡಿವಿ) ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. [೧೬]

ಯೋಜನೆಯ ವೆಚ್ಚ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ₹೭೫ ಕೋಟಿ (ಯುಎಸ್$೧೬.೬೫ ದಶಲಕ್ಷ) ) ಮೊತ್ತದ ಯೋಜನೆಯ ಆರಂಭಿಕ ನಿಧಿಯನ್ನು ಇಸ್ರೊ ವಿನಂತಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ., ಅದರಲ್ಲಿ ₹೬೦ ಕೋಟಿ (ಯುಎಸ್$೧೩.೩೨ ದಶಲಕ್ಷ) ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಬಂಡವಾಳ ವೆಚ್ಚಗಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು, ಉಳಿದ ₹೧೫ ಕೋಟಿ (ಯುಎಸ್$೩.೩೩ ದಶಲಕ್ಷ) ಆದಾಯ ವೆಚ್ಚ. [೧೭]

ಯೋಜನೆಯ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸಿದ ಇಸ್ರೋದ ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕೆ. ಶಿವನ್ ಸುಮಾರು ₹೬೧೫ ಕೋಟಿ (ಯುಎಸ್$೧೩೬.೫೩ ದಶಲಕ್ಷ) ) ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. [೧೮]

ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ

ಬದಲಾಯಿಸಿ

ಉಲ್ಲೇಖಗಳು

ಬದಲಾಯಿಸಿ
  1. ↑ "Chandrayaan-3 vs Russia's Luna-25 | Which one is likely to win the space race". cnbctv18.com. 14 August 2023. Archived from the original on 16 August 2023. Retrieved 16 August 2023.
  2. ↑ "ISRO to launch moon mission Chandrayaan-3 on July 14. Check details". Hindustan Times. 6 July 2023. Archived from the original on 8 July 2023. Retrieved 6 July 2023.
  3. ↑ "Chandrayaan-3 Launch LIVE Updates: Chandrayaan 3 successfully separated from LVM, injected to internal orbit". mint. 14 July 2023. Archived from the original on 17 July 2023. Retrieved 14 July 2023.
  4. ↑ "Press Meet - Briefing by Dr. K. Sivan, Chairman, ISRO". isro.gov.in. 2020-01-01. Archived from the original on 2021-10-05. Retrieved 2020-01-03.
  5. ↑ Guptan, Mahesh (2019-11-16). "How did Chandrayaan 2 fail? ISRO finally has the answer". The Week. Retrieved 2020-01-03.
  6. ↑ "NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details".
  7. ↑ "Chandrayaan-3 to cost Rs 615 crore, launch could stretch to 2021". 2 January 2020. Retrieved 3 January 2020.
  8. ↑ Kumar, Chethan (6 April 2022). "2 Gaganyaan abort tests in August, December; relay satellites next year". The Times of India. Retrieved 7 April 2022.
  9. ↑ "Government Of India, Department Of Space, Lok Sabha Unstarred Question No. 556 to be answered on Wednesday, July 20, 2022 about 'Private Participation In Space'" (PDF). 20 July 2022. Archived from the original (PDF) on 20 July 2022.
  10. ↑ "'Chandrayaan-3 rocket is ready; we are waiting for the module' - Times of India". The Times of India. Retrieved 2022-01-22.
  11. ↑ Singh, Surendra (5 August 2018). "Chandrayaan-2 launch put off: India, Israel in lunar race for 4th position". The Times of India. Retrieved 15 August 2018.
  12. ↑ Shenoy, Jaideep (28 February 2016). "ISRO chief signals India's readiness for Chandrayaan II mission". The Times of India. Retrieved 2020-01-03.
  13. ↑ "India's next Moon shot will be bigger, in pact with Japan". 2019-07-07. Retrieved 2020-01-03. For our next mission — Chandrayaan-3 — which will be accomplished in collaboration with JAXA (Japanese Space Agency), we will invite other countries too to participate with their payloads.
  14. ↑ "Episode 82: JAXA and International Collaboration with Professor Fujimoto Masaki". Astro talk UK. 2019-01-04. Retrieved 2020-01-03.
  15. ↑ Kumar, Chethan (15 September 2020). "Chandrayaan-3: No 5th engine on lander". Archived from the original on 15 September 2020. Retrieved 2020-09-15.
  16. ↑ Kumar, Chethan. "Chandrayaan-3 plans indicate failures in Chandrayaan-2". Archived from the original on 21 November 2019. Retrieved 15 September 2020.
  17. ↑ Kumar, Chethan (2019-12-08). "ISRO seeks 75 crore more from Centre for Chandrayaan-3". The Times of India. Retrieved 2019-12-08.
  18. ↑ "Chandrayaan-3 to cost Rs 615 crore, launch could stretch to 2021". 2020-01-02. Retrieved 2020-01-03.
"https://kn.wikipedia.org/w/index.php?title=ಚಂದ್ರಯಾನ-೩&oldid=1186617" ಇಂದ ಪಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ