ಕಿರಿಮೆದುಳು
ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಗೂಗ್ಲ್ ಅನುವಾದ ಅಥವಾ ಅದೇ ಮಾದರಿಯ ಅನುವಾದ ತಂತ್ರಾಂಶ ಸಲಕರಣೆ ಬಳಸಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಲೇಖನದ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ ಲೇಖನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ವಿನಂತಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. |
ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ’ಕಿರಿಮೆದುಳು ’ ಮೆದುಳಿನ ಒಂದು ಅಂಗವಾಗಿದ್ದು ಚಲನೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಭಾಷೆಯಂಥ ಕೆಲವು ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಹಾಗೂ ಭಯವನ್ನು ಹದ್ದುಬಸ್ತಿನಲ್ಲಿಡುವ, ಸಂತೋಷದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಂಥ[೧] ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲೂ ಕಿರಿಮೆದಳು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುವುದು ಮಾತ್ರ ಚಲನೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅದು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಪಾತ್ರದಿಂದಾಗಿ. ಹಾಗೆಂದು ಕಿರಿಮೆದುಳು ಯಾವುದೇ ಚಲನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸಹಯೋಗ, ಕರಾರುವಕ್ಕುತನ, ಖಚಿತ ಸಮಯಪ್ರಜ್ಞೆಗೆ ಅದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಕೊಡುಗೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂವೇದನಾವಾಹಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಹಾಗೂ ಮೆದುಳು ಮತ್ತು ಬೆನ್ನುಹುರಿಯಿಂದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಲ್ಲದೇ, ಆ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸಾಂದ್ರಗೊಳಿಸಿ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ಪರಿಚಲನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.[೨] ಈ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ಕಿರುಮೆದುಳಿಗಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಘಾಸಿ ಲಕ್ವದಂಥ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಸುಸಂಬದ್ಧ ಚಲನೆ, ಸಮತೋಲನ ಸ್ಥಿತಿ, ದೈಹಿಕ ಭಂಗಿ ಹಾಗೂ ಚಲನಾ ಕಲಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[೨]
ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಪರಿಭಾಷೆಗಳನ್ನೇ ಬಳಸುವುದಾದರೆ, ಸೆರೆಬಲಮ್ ಹೆಮಿಸ್ಪಿಯರ್ ಗಳ ಕೆಳಭಾಗಕ್ಕೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಂತಿರುವ ಕಿರಿಮೆದುಳು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಮೆದುಳಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಂಗದಂತೆಯೇ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ದೊಡ್ಡ ಸುರುಳಿ ಆಕಾರದ ಸೆರೆಬ್ರಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ಗೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ಮೇಲ್ಬಾಗ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ ಹೊಂದಿರುವ ಸಮನಾಂತರ ಜಾಡುಗಳಿಂದ ಆವೃತ್ತವಾಗಿದೆ. ಕಿರುಮೆದುಳು ಎಂಬುದು ಸುರುಳಿ ಅಕಾರ್ಡಿಯನ್ ವಾದ್ಯದ ತಂತಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ನರಗಳ ಜೀವಕೋಶಗಳ(ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್) ಒಂದು ತೆಳುವಾದ ಪದರ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆವರಿಸಿದ ಈ ಸಮನಾಂತರ ಜಾಡುಗಳು ಮರೆಮಾಚುತ್ತವೆ. ಈ ತೆಳುವಾದ ಪದರದೊಳಗೆ ಹಲವು ಬಗೆಯ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದುವಗಳೆಂದರೆ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಹಾಗೂ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು. ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಈ ನ್ಯೂರಲ್ ಸಂಪರ್ಕಜಾಲ ಸಂಜ್ಞಾ(ಸೂಚನಾ) ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆಯಾದರೂ, ಇದು ಹೊರ ಹಾಕುವ ಸೂಚನೆಗಳೆಲ್ಲವೂ ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ನ್ಯೂಕ್ಲೀ ಎಡೆಗೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.
ಚಲನೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಇದು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದ ಜೊತೆಗೆ ಕಿರುಮೆದುಳು ಹಲವು ಬಗೆಯ ಚಲನೆಯ ತಿಳುವಳಿಕೆಗೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂವೇದಿಪ್ರೇರಕಗಳ (ಸೆನ್ಸರಿಮೋಟಾರ್) ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಾಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು. ಸಿನ್ಯಾಪ್ಟಿಕ್ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಸಿಟಿಯ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಕಿರುಮೆದುಳಿನೊಳಗಿನ ಈ ಸಂವೇದಿಪ್ರೇರಕ ಕ್ಯಾಲಿಬ್ರೇಷನ್ ಅನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಹಲವಾರು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಡೇವಿಡ್ ಮರ್ರ್ ಹಾಗೂ ಜೇಮ್ಸ್ ಆಲ್ಬಸ್ ಅವರು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಆ ಇಬ್ಬರು ಮೇಧಾವಿಗಳ ಮಾದರಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಎರಡು ಬಗೆಯ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಅಂಶ. ಒಂದು ಕಡೆ, ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಗಳಿಂದ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿದ ಸಾವಿರಾರು ಸೂಚನೆಗಳು, ತೀರಾ ನಿಶ್ಯಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತವೆ; ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಏಕ ಫೈಬರ್ನಿಂದ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿದ ಸೂಚನೆಗಳು ಎಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂದರೆ, ಏಕೈಕ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಟಾರ್ಗೆಟ್ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು ತಮ್ಮೆಲ್ಲಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಬಲ್ಲವು. ಮರ್ರ್-ಆಲ್ಬಸ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮೂಲ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಏನೆಂದರೆ, ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳು ’ಶಿಕ್ಷಿತ ಸಂಜ್ಞೆ’ಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲಗೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಸಮನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಸೂಚನೆಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾಗೂ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಸಮನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಸೂಚನೆಗಳಲ್ಲಾಗುವ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಒತ್ತಡಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಿದಾಗ ಅವುಗಳಿಂದ ದೊರೆತ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳು ಈ ಬಗೆಯ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿದ್ದವಾದರೂ ಅವುಗಳ ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆ ಇಂದಿಗೂ ಚರ್ಚಾಸ್ಪದವಾಗಿವೆ.
ರಚನೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಕಿರುಮೆದುಳು, ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಮಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಮುದುರಾದ, ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಪದರಗಳನ್ನು, ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಿಳಿಯ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ, ಹಲವಾರು ಕೋಶಕೆಂದ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಬಿಳಿಯ ಅಂಶ ಹಾಗೂ ಅಡಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದ್ರವಭರಿತ ವೆಂಟ್ರಿಕಲ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಗವೂ ಏಕಪ್ರಕಾರದ ಜ್ಯಾಮಿತೆಯೊಳಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವಂಥ ಸಮಾನವಾದ ನ್ಯೂರೊನಲ್ ಎಲಿಮೆಂಟ್ಗಳ ಚಿಕ್ಕ ಗುಂಪನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಮ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಕಿರುಮೆದುಳು ಹಾಗೂ ಇದರ ಸಹಾಯಕ ರಚನೆಗಳು ನೂರಾರು ಅಥವಾ ಸಾವಿರಾರು ಸ್ವಯಂತಂತ್ರ ಘಟಕಗಳಾಗಿ ವಿಭಜನಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಅವುಗಳನ್ನು “ಸೂಕ್ಷ್ಮಪ್ರದೇಶಗಳು” ಅಥವಾ “ಸೂಕ್ಷ್ಮಭಾಗಗಳು” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಂಗರಚನಾ ಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಈ ಕಿರುಮೆದುಳು ಮೆದುಳಿನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಅದು ತಮ್ಮ ಮೇಲ್ಬಾಗದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೆರೆಬ್ರಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಅನ್ನೂ, ತನ್ನ ಎದುರು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ’ಬ್ರೈನ್ಸ್ಟೆಮ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಪಾನ್ಸ್ ಅನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.[೩] ಮೇಲ್ಬಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಸೆರೆಬ್ರಮ್ನಿಂದ ಇದನ್ನು ’ಡ್ಯೂರಾ ಮೆಟರ್’ನ ಪದರ ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತದೆ; ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಮೆದುಳಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭಾಗಕ್ಕೂ ಪಾನ್ಸ್ ಮೂಲಕವೇ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಕಿರುಮೆದುಳನ್ನು ಮೆಟೆನ್ಸಿಫಲೋನ್ನ ಭಾಗವೆಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದು ಪಾನ್ಸ್ ಅನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ರೋಂಬೆನ್ಸಿಫಲೋನ್ ಅಥವಾ “ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿ”ನ ಮೇಲ್ಬಾಗವನ್ನೇ ವೈದ್ಯಕೀಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ’ಮೆಟೆನ್ಸಿಫಲೋನ್’ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೆರೆಬೆಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಕಿರುಮೆದುಳು ಕೂಡ ಎರಡು ಗೋಳಾರ್ಧಗಳಾಗಿ ವಿಭಜನೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಇದು ’ವರ್ಮಿಸ್ ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಮಿಡ್ಲೈನ್ ವಲಯವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ, ದೊಡ್ಡ ಮಡಿಕೆಗಳ ಗುಂಪು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಮಗ್ರ ರಚನೆಯನ್ನು 10 ಚಿಕ್ಕ-ಚಿಕ್ಕ “ಲೊಬ್ಯೂಲ್”ಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಚಿಕ್ಕ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳ ದೆಸೆಯಿಂದಾಗಿ, ಕಿರುಮೆದುಳು ಇನ್ನುಳಿದ ಮೆದುಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳನ್ನು ತನ್ನೊಡಲಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಇದು ಮೆದುಳಿನ ಕೇವಲ ಶೇ.10 ರಷ್ಟು ಸ್ಥಳಾವಕಾಶವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.[೪]
ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ಹೊರ ಆವರಣದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುವ ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಒತ್ತೊಟ್ಟಿಗೆ ರಚಿಲ್ಪಟ್ಟ ಗ್ರೇ ಮ್ಯಾಟರ್ ನ ಪದರದಿಂದ ಆವೃತ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆಯಾದ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಅದರ ಆಕಾರ ಅಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವುದರಲ್ಲಿ ಯಾವ ಅನುಮಾನಗಳೂ ಇಲ್ಲ. ಒಂದು ಅಂದಾಜಿನ ಪ್ರಕಾರ, ಒಂದು ವೇಳೆ ಮಾನವನ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಅನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಿಚ್ಚಿ ಹರವಿದರೆ ಅದರಲ್ಲಿನ ನ್ಯೂರಾಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಪದರ 1 ಮೀಟರ್ ನಷ್ಟು ಉದ್ದವಿರುತ್ತಿತ್ತು ಹಾಗೂ 5ಸೆಂ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟು ಅಗಲವಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂದರೆ ಹೊರ 500 ಚದರ ಸೆಂ.ಮೀಗಳಷ್ಟಿರುವ ಅದು ಸುಮಾರು 6 ಸೆಂ.ಮೀ * 5 ಸೆಂ.ಮೀ * 10 ಸೆಂ.ಮೀ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಮೆದುಳಿನ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶದೊಳಗೆ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.[೪] ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ನ ಗ್ರೇ ಮ್ಯಾಟರ್ ನ ಅಡಿ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮೇಲಿಯನ್ಯುಕ್ತ ನರ್ವ್ ಫೈಬರ್ ನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ವೈಟ್ ಮ್ಯಾಟರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ಗೆ ಹಾಗೂ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನಿಂದ ಹಾಯ್ದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಮರ, ರೆಂಬೆ,ಕೊಂಬೆಗಳ ಆಕಾರದಿಂದಾಗಿ ಅರ್ಬರ್ ವಿಟೆ (ಜೀವ ವೃಕ್ಷ) ಎಂದೂ ಇದನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುವ ವೈಟ್ ಮ್ಯಾಟರ್ ನೊಳಗೆ ಗ್ರೇ ಮ್ಯಾಟರ್ ನಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ನಾಲ್ಕು ಆಳವಾದ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕೇಂದ್ರ ಹುದುಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ.[೩]
ಉಪವಿಭಾಗಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಹೊರನೋಟವನ್ನೇ ಆಧರಿಸಿ ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ಮೂರು ಪಾಲೆ(ಲೋಬ್)ಗಳನ್ನು, ಫ್ಲೊಕ್ಯುಲೊನೊಡ್ಯುಲಾರ್ ಲೋಬ್, ಮುಂಬದಿ ಪಾಲೆ (ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಫಿಸ್ಸರ್ ಮೇಲ್ಬಾಗ), ಹಾಗೂ ಹಿಂಬದಿ ಪಾಲೆ (ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಫಿಸ್ಸರ್ ಕೆಳಬಾಗ) ಎಂಬ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಪಾಲೆಗಳು ರೋಸ್ಟ್ರಲ್ನಿಂದ ಕೌಡಲ್ನಿಂದ (ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಬದಿಯಿಂದ ಕೆಳಬದಿಯವರೆಗೆ) ಕಿರುಮೆದುಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನೇ ಗಮನಿಸುವುದಾದರೆ ಮಾಧ್ಯಮದಿಂದ ಅಂತಿಮ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯವರೆಗೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಎನ್ನಬಹುದಾದ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳನ್ನು ನಾವು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ವಿಭಿನ್ನ ಜೋಡಣೆಗಳು ಹಾಗೂ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಫ್ಲೊಕ್ಯುಲೊನೊಡ್ಯುಲಾರ್ ಭಾಗವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಕಿರುಮೆದುಳು ಸ್ಪೈನೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಮಧ್ಯಮ ಘಟಕದಲ್ಲಿ ಛೇಧಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಾಗೆಯೇ, ದೊಡ್ಡದಾದ ಅಂತಿಮ ಭಾಗವನ್ನು ಸೆರೆಬ್ರೊಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೩] ಮಿಡ್ಲೈನ್ ಜೊತೆಗೆ ಹೊರಚಾಚಿಕೊಂಡಂತಿರುವ ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಕಿರಿದಾದ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ವರ್ಮಿಸ್ (“Worm”ಗೆ ಬಳಸುವ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಪದ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೩]
align=center
|
|}
ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಾಂತವಾಗಿರುವ ಫ್ಲೊಕ್ಯುಲೊನೊಡ್ಯುಲಾರ್ ಪಾಲೆಯನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ವೆಸ್ಟಿಬ್ಯುಲೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ವಿಕಸನದ ಹಾದಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಅಂಗವೆಂದರೆ(ಆರ್ಕಿಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್) ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆಯೇನೂ ಅಲ್ಲ. ಅದು ಸಮತೋಲಿತ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಾವಕಾಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಿಲುವಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸದಂತೆ ಮಾತ್ರ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ದೃಶ್ಯ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಸಂವೇದನಾ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿಯೂ ವೆಸ್ಟಿಬ್ಯುಲಾರ್ ಕೋಶದ ಜೊತೆ ತನ್ನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೇನಾದರೂ ಘಾಸಿಯಾದರೆ ಅದು ಸಮತೋಲನ ಹಾಗೂ ನಡತೆಯ ಮೇಲೆ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[೩]
ಮುಂಬದಿ ಹಾಗೂ ಹಿಂಬದಿಯ ಪಾಲೆಗಳ ಮಧ್ಯಮ ವಲಯ ಸ್ಪೈನೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅದು ಪಾಲಿಯೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಎಂದೂ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ಈ ಭಾಗ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ದೇಹ ಹಾಗೂ ಅದರ ಅವಯವಗಳ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿಡುತ್ತದೆ. ಇದು (ಸ್ಪೈನೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್ಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡ) ಬೆನ್ನುಹುರಿಯ ಡೋರ್ಸಲ್ ಕಾಲಂಗಳಿಂದ ದೇಹದ ಅಂಗಾಂಗಗಳ ಚಲನವಲನದ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುವ (ಪರ್ಸಿಯೋಸೆಪ್ಷನ್) ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಟ್ರೆಜಿಮಿನಲ್ ನರ್ವ್ ಜೊತೆಗೆ ದೃಶ್ಯ ಹಾಗೂ ಶ್ರಾವ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಂದಲೂ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಡೀಪ್ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೊಳಗೆ ಫೈಬರ್ ಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸಿ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಸೆರೆಬ್ರಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಮೆದುಳುಸ್ಥಂಭ (ಬ್ರೈನ್ ಸ್ಟೆಮ್)ಗಳೆರಡಕ್ಕೂ ಸಂದೇಶ ರವಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಆಮೂಲಕ ಕೆಳಮುಖವಾಗಿರುವ ಚಾಲನಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಏರಿಳಿತಗಳನ್ನು ಆರೋಪಿಸುತ್ತದೆ.[೩]
ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಅಂತ್ಯಭಾಗದ ವಲಯ ಸೆರೆಬ್ರೊಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನಿಯೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪಾಂಟೈನ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿ (ಕಾರ್ಟಿಕೊ-ಪೊಂಟೊ-ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಮಾರ್ಗಗಳ )ಮೂಲಕ ಸೆರೆಬ್ರಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನಿಂದ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪರೈಟಲ್ ಪಾಲೆ) ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊರಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ವೆಂಟ್ರೊಲ್ಯಾಟರಲ್ ಥಾಲಮಸ್ಗೆ (ಚಲನಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಾದ ಪ್ರಿಮೊಟಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಸೆರೆಬ್ರಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಚಲನಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ) ಹಾಗೂ ಕೆಂಪು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ಗೆ ರವಾನಿಸುತ್ತದೆ.[೩] ಅಂತಿಮ ಭಾಗದ ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯಗಳ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ಎಲ್ಲಿಯೂ ಒಮ್ಮತವಿಲ್ಲ. ದೇಹದ ಚಲನವಲನದ ಕುರಿತು ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಇದರದ್ದು[೫] ಎಂಬ ವಾದದ ಜೊತೆಗೆ, ಕ್ರಿಯೆಯ ಸಂವೇದನಾ ಮಾಹಿತಿಯ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ[೩] ಹಾಗೂ ಹಲವಾರು ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಇದು ಹೆಗಲು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ವಾದವೂ ಇದೆ.[೬]
ಜೀವಕೋಶೀಯ ಅಂಶಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಎರಡು ಬಗೆಯ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ: ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಹಾಗೂ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯುಲೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು. ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಮೂರು ಬಗೆಯ ಅಕ್ಷತಂತುಗಳೂ (ಆಕ್ಸಾನ್) ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ: ಅವುಗಳೆಂದರೆ, ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ಗಳು ಹಾಗೂ (ಹೊಭಾಗದಿಂದ ಕಿರುಮೆದುಳನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವ) ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಹಾಗೂ (ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಅಕ್ಷತಂತುಗಳಾದ) ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಗಳು. ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಸಂಯೋಜನೆ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ಎರಡು ಬಗೆಯ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ಗಳು ಹಾಗೂ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಗಳು ಎರಡರ ಮೂಲಕವೂ ಉದ್ಭವಗೊಳ್ಳುವ ಈ ಮಾರ್ಗಗಳು ಡೀಪ್ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾವಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಮೊಸಿ ಫೈಬರ್ ಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಡೀಪ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೊಳಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತವೆ ಆದರೆ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೂ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತವೆ; ಅಂದರೆ, : ಮೊಸಿ ಫೈಬರ್ → ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು → ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಗಳು → ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು → ಡೀಪ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿ. ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಗಳು ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ದಿಕ್ಕಿನೆಡೆಗೆ ಮುಖ ಮಾಡಿರುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಕೊಲ್ಯಾಟರಲ್ ಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಡೀಪ್ ಕೋಶಕ್ಕೆ ರವಾನಿಸುತ್ತವೆ.[೪] ಮೊಸಿ ಫೈಬರ್ ಹಾಗೂ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಸೂಚನೆಗಳು ಫೈಬರ್ –ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತವೆ. ಗ್ಲೋಬಲ್ ಮಾಡ್ಯುಲೇಷನ್ಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಕಿರುಮೆದುಳು ಡೊಪಮಿನರ್ಜಿಕ್, ಸೆರೊಟೊನೆರ್ಜಿಕ್, ನೊರಾಡ್ರೆನೆರ್ಜಿಕ್ ಹಾಗೋ ಕೊಲಿನೆರ್ಜಿಕ್ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನೂ ಕಿರುಮೆದುಳು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮೂರು ಪದರಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಂಟರ್ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಾಲ್ಗಿ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಗ್ರ್ಯಾನುಲಾರ್ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ದಪ್ಪವಾದ ಗ್ರ್ಯಾನುಲಾರ್ ಪದರವಿರುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಕಾಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಕಿರಿದಾದ ವಲಯವಾದ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಪದರವಿರುತ್ತದೆ. ಮೇಲ್ಬಾಗದಲ್ಲಿ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಡೆಂಡ್ರಿಟಿಕ್ ವೃಕ್ಷದಿಂದ ಆವೃತ್ತವಾದ ಹಾಗೆಯೇ ಅದನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಆಯಾಮದಲ್ಲಿ ಛೇಧಿಸುವ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಗಳ ದೊಡ್ಡ ಜಾಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮಾಲಿಕ್ಯುಲಾರ್ ಪದರವೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಹೊರಭಾಗದ ಪದರ ಸ್ಟೆಲ್ಲೇಟ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಹಾಗೂ ಬಾಸ್ಕೆಟ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಎಂಬ ಎರಡು ಬಗೆಯ ಇನಿಬಿಟರಿ ಇಂಟರ್ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಎರಡೂ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶ ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳ ಮೇಲೆ GABAergic ಸಿನಾಪ್ಸೆಸ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತವೆ.[೪]
ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಿಷ್ಟ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಬಹುದಾದ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ತೀರಾ ಹಿಂದೆಯೇ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಪ್ರಕಾರವೆಂದೂ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.1837ರಲ್ಲಿ ಝೆಕ್ ಮೂಲದ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಜಾನ್ ಇವಾಂಜೆಲಿಸ್ತಾ ಪರ್ಕಿನ್ ಇದನ್ನು ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದರು. ಅವುಗಳನ್ನು ಡೆಂಡ್ರಿಟಿಕ್ ವೃಕ್ಷದ ಆಕಾರದ ಮೂಲಕ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ: ಡೆಂಡ್ರಿಟೆಸ್ನ ಕೊಂಬೆಗಳು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿ ಆದರೆ ಸಮತಟ್ಟಾಗಿ, ಲಂಬಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಮಡಿಕೆಯೆಡೆಗೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳು ಒಂದು ಬಗೆಯ ದಟ್ಟ ಯೋಜಿತ ಜಾಲವೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಮೂಲಕ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ಗಳು ಸೂಕ್ತ ಆಯಾಮದಲ್ಲಿ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತವೆ.[೪] ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳು ಡೆಂಡ್ರೈಟಿಕ್ ಸ್ಪೈನ್ಗಳಿಂದ ಆವೃತ್ತವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಗಳಿಂದ ಸಿನೆಪ್ಟಿಕ್ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಮೆದುಳಿನ ಇನ್ನಿತರ ಯಾವುದೇ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಿನೆಪ್ಟಿಕ್ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಮನುಷ್ಯನ ದೇಹದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಸ್ಪೈನ್ನ ಸಂಖ್ಯೆ 2 ಲಕ್ಷವನ್ನೂ ಮೀರುತ್ತದೆ.[೪] ಅಗಾಧ ಪ್ರಮಾಣದ, ಗೋಳಾಕೃತಿಯ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಕಾಯ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಒಂದು ಕಿರಿದಾದ ಪದರದಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿರುತ್ತದೆ ಇದನ್ನು ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಪದರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಸಮೀಪದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಕೊಲ್ಯಾಟರಲ್ಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸಿದ ಬಳಿಕ ಅವುಗಳ ಅಕ್ಷತಂತುಗಳು(ಆಕ್ಸಾನ್) ಡೀಪ್ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಾಂತದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಾರದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಸೆಲ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಸುಮಾರು 1 ಸಾವಿರ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತವೆ. ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು GABA ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ನ್ಯೂರೋಟ್ರಾನ್ಸ್ಮಿಟರ್ ರೀತಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಲ್ಲದೇ ಆ ಮೂಲಕವೇ ಅವುಗಳ ಗುರಿಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಷೇಧಕ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತವೆ.[೪]
ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಹೃದಯಭಾಗವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. ಮತ್ತು, ಅವುಗಳ ಅಗಾಧ ಗಾತ್ರ ಹಾಗೂ ವಿಶಿಷ್ಟಪೂರ್ಣ ಕ್ರಿಯಾವಿಧಾನಗಳು ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ ಎಂದರೆ ಎಕ್ಸ್ಟ್ರಾಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ರೆಕಾರ್ಡಿಂಗ್ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಚಲನವಲನವುಳ್ಳ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ತೋರುವ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೆನಾಪ್ಟಿಕ್ ಸೂಚನೆಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲೂ ಕ್ರಿಯಾಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೊರಸೂಸಬಲ್ಲವುಗಳಾಗಿವೆ. ಎಚ್ಚರದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ 40 ಹರ್ಟ್ಸ್ಗಳಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಅದು ಸಹಜ. ಸ್ಪೈಕ್ ಟ್ರೈನ್ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಾಗೂ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸ್ಪೈಕ್ಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಪೈಕ್ಗಳೆಂದರೆ 10ಮಿ.ಸೆಂ ಪ್ರತಿರೋಧ ಕಾಲಾವಧಿ ಬಳಿಕದ ಏಕಕ್ರಿಯಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಸಂಕೀರ್ಣ ಸ್ಪೈಕ್ ಎಂದರೆ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಇಂಟರ್-ಸ್ಪೈಕ್ ಮಧ್ಯಂತರಗಳು ಹಾಗೂ ಕುಗ್ಗುವ ಆಂಪ್ಲಿಟ್ಯೂಡ್ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಏಕಕ್ರಿಯಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳ ಏಕರೂಪಿ ಸರಣಿಗಳಾಗಿವೆ.[ಸೂಕ್ತ ಉಲ್ಲೇಖನ ಬೇಕು] ಶರೀರ ವಿಜ್ಞಾನ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸ್ಪೈಕ್ಗಳು (ಬೇಸ್ಲೈನ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ 1 ಹರ್ಟ್ಸ್ರಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ 10 ಹರ್ಟ್ಸ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿರುವುದಿಲ್ಲ) ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಪೈಕ್ಗಳು ಬೇಸ್ಲೈನ್ ಕ್ರಿಯೆ ಹಾಗೂ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಸೂಚನೆಗಳಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಸಂಕೀರ್ಣ ಸ್ಪೈಕ್ಗಳ ನಂತರದ ನೂರಾರು ಮಿ.ಸೆ.ನಷ್ಟು ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಪೈಕ್ಗಳ ಕ್ರಿಯೆ ಹತೋಟಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.[೭]
ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರಮಾಣದ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳು. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಸಂಖ್ಯಾಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿಯೂ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳು ಎಂದರೆ ಇವೇ. ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸರಿಸುಮಾರು 50 ಬಿಲಿಯನ್ ಇರಬಹುದು. ಅಂದರೆ, ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳಲ್ಲಿ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳೇ 3/4ರಷ್ಟಿರುತ್ತವೆ.[೪] ಅವುಗಳ ಜೀವಕೋಶ ಕಾಯಗಳು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒತ್ತೊತ್ತಾಗಿ ಕೂಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶ ನಾಲ್ಕರಿಂದ ಐದರಷ್ಟು ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳನ್ನು(ಪಾರ್ಶ್ವತಂತು ವೃಕ್ಷಿಕೆ) ಹೊರ ಹಾಕುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ವಿಸರ್ಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ನ ಹಿಗ್ಗುವಿಕೆಯನ್ನೇ ಡೆಂಡ್ರೈಟಿಕ್ ಕ್ಲಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.[೪] ತೇವಗೊಂಡ ಫೈಬರ್ ಗಳಿಂದ ಉತ್ತೇಜಕ ಸೂಚನೆಗಳು ಹಾಗೂ ಗಾಲ್ಗಿ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ನಿಷೇಧಕ ಸೂಚನೆಗಳು ಹೊರಹೊಮ್ಮುವುದು ಕೂಡ ಇದೇ ಹಿಗ್ಗುವಿಕೆಗಳ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ.
ಮಾಯಿಲಿನ್ ಆವರಣದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ಹಾಗೂ ತೆಳುವಾದ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಅಕ್ಷತಂತುಗಳು ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಮೇಲ್ಪದರದೆಡೆಗೆ ಮುಖಮಾಡಿಕೊಂಡು ಲಂಬವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಬೆಳೆವ ಹಂತದಲ್ಲಿಯೇ ಇಬ್ಬಾಗಗೊಳ್ಳುವ ಅವುಗಳ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೊಂಬೆಯೂ ಮಟ್ಟಸವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ನ ಆಕಾರ ತಾಳುತ್ತದೆ. ಲಂಬಾಕೃತಿಯ ಕೊಂಬೆಗಳು ಎರಡು ಮಟ್ಟಸ ಕೊಂಬೆಗಳಾಗಿ ಇಬ್ಬಾಗಗೊಂಡು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಪೂರ್ಣವಾದ ‘T’ ಆಕೃತಿಯ ರೂಪ ತಾಳುತ್ತವೆ. ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ಫೈಬರ್ ಒಂದು ಇಬ್ಬಾಗಗೊಂಡ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಪ್ರತಿ ದಿಕ್ಕಿಗೂ ಅಂದಾಜು 3 ಮಿಮೀನಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ಒಟ್ಟು 6 ಮಿಮೀ (ಕೋರ್ಟಿಕಲ್ ಪದರದ ಒಟ್ಟಾರೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ 1/10ರಷ್ಟು ಭಾಗ) ಅಷ್ಟು ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.[೪] ಅವು ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ಗಳು ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಡೆಂಡ್ರೈಟಿಕ್ ವೃಕ್ಷದ ಮೂಲಕ ಮುನ್ನಡೆ ಇಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಲೇ 3-5 ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಡೆಂಡ್ರೈಟಿಕ್ ಸ್ಪೈನ್ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸುಮಾರು 80 ರಿಂದ 100 ಸೆನಾಪ್ಟಿಕ್ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[೪] ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ತಮ್ಮ ನ್ಯೂರೋಟ್ರಾನ್ಸ್ಮೀಟರ್ ಆಗಿ ಗ್ಲುಟಮೇಟ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ತನ್ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಗುರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಉತ್ತೇಜಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬೀರುತ್ತವೆ.
ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ತಮ್ಮೆಲ್ಲಾ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನೂ ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ಗಳಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಹಾಗೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಸೂಚನೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು 200 ರಿಂದ 1ಕ್ಕಿಳಿಸುತ್ತವೆ (ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ). ಹೀಗೆ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯಾ ಕೃತ್ಯಗಳ ಮಟ್ಟದ ಕುರಿತ ಮಾಹಿತಿ ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ಗಳ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಸರಿಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಸ್ತೃತರೂಪದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿರುತ್ತವೆ. ತುಂಬಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುವ ಹಾಗೂ ಸಾಂದ್ರವಾಗಿ ಒತ್ತೊತ್ತಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾರಣ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಅವುಗಳ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಪೈಕ್ಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವುದು ತೀರಾ ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವುಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಒಂದು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ರೂಪ ನೀಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಆಧಾರವಾಗಿ ಒದಗಿ ಬರುವ ಮಾಹಿತಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ತೀರಾ ಚಿಕ್ಕದು. ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಕುರಿತು ಡೇವಿಡ್ ಮರ್ರ್ ನೀಡಿದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ. ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ಗಳ ಸೂಚನೆಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯನ್ನು ಬಿಡಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟವರು ಅವರು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶ 4-5 ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ಗಳ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರೂ ಅದರ ಒಂದು ಸೂಚನೆ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿದ್ದರೂ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶ ತತಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೂಚನೆಗಳು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಅದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬಲ್ಲದು. ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ಒಂದೇ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸೂಚನಾ ಪ್ರಕಾರಗಳ ನಡುವೆ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಕಿರುಮೆದುಳಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿತ ಗುಪ್ತ ಯೋಜನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.[೮]
ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ಗಳು ತಾವು ಉತ್ಪತ್ತಿಗೊಂಡ ಸ್ಥಳದಿಂದಲೇ ಗ್ರ್ಯಾನುಲಾರ್ ಪದರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಂದು ಪೊಂಟಿನ್ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ಉತ್ಪತ್ತಿಗೊಂಡರೆ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಬೆನ್ನುಹುರಿ(ಸ್ಪೈನಲ್ ಕಾರ್ಡ್), ವೆಸ್ಟಿಬ್ಯುಲಾರ್ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಂದ ಉದ್ಭವಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಮನುಷ್ಯನ ಕಿರುಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಇರುವ ಒಟ್ಟಾರೆ ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಸುಮಾರು 200 ಮಿಲಿಯನ್ಗಳು ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಫೈಬರ್ಗಳು ಗ್ರ್ಯಾನುಲೆ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಉತ್ತೇಜಕ ಸಿನಾಪ್ಸೆಸ್ಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಡೀಪ್ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಕೆಂದ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಗ್ರ್ಯಾನುಲಾರ್ ಪದರದೊಳಗೆ ರೊಸೆಟ್ಟೆಸ್ ಎಂಬ ಹಲವಾರು ವಿಸ್ತರಣೆಗಳನ್ನು ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಗ್ಲೊಮೆರುಲಿ ಎಂಬ ರಚನೆಯೊಳಗೆ ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ಗಳು ಹಾಗೂ ಗ್ರ್ಯಾನುಲೆ ಜೀವಕೋಶ ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಏರ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗ್ಲೊಮೆರುಲಸ್ ತನ್ನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ರೊಸೆಟ್ಟೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಸುಮಾರು 20ರಷ್ಟು ಗ್ರ್ಯಾನುಲೆ ಜೀವಕೋಶ ಡೆಂಡ್ರೈಟಿಕ್ ಕ್ಲಾಸ್ಗಳು ಅದರ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಗಾಲ್ಗಿ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಟರ್ಮಿನಲ್ಗಳು ಆಕೃತಿಯೊಳಗೆ ಒಳನುಸುಳುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಗ್ರ್ಯಾನುಲೆ ಜೀವಕೋಶ ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಷೇಧಾತ್ಮಕ ಸೆನಾಪ್ಸಿಸ್ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತವೆ. ಆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಗುಂಪು ಗ್ಲಿಯಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳಿಂದ ಆವೃತ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೪] ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ಹಲವು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಾರ್ ಫೋಲಿಯಾಗೆ ಕೊಲ್ಯಾಟರಲ್ ಘಟಕಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಆಮೂಲಕ ಸುಮಾರು 20-30 ರೊಸೆಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ,ಒಂದು ಮೊಸ್ಸಿ ಫೈಬರ್ ಸುಮಾರು 400 ರಿಂದ 600 ಗ್ರ್ಯಾನುಲೆ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆ.[೪]
ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳೂ ಕೂಡ ಮೆದುಳಿನಆಧಾರದ ಪ್ರತಿಪಾರ್ಶ್ವಸ್ಥದ ಮೇಲೆ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಮೂಲಕ ನಿಕೃಷ್ಟವಾದ ಅಂಡಾಕಾರದ ಕೋಶಕೇಂದ್ರ (ಐಒ)ದಿಂದಲೂ ಕೂಡ ಇನ್ಪುಟ್ ಅನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಐಒ ವು ಮೆಡ್ಯುಲಾ ಒಬ್ಲಾಂಗಟಾದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಬೆನ್ನುಮೂಳೆಯ ತಂತು, ಮೆದುಳಿನ ಆಧಾರ, ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ಕವಚದಿಂದ ಇನ್ಪುಟ್ಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದರ ಉತ್ಪನ್ನವು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಕಿರಿಮೆದುಳಿಗೆ ಸಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಆಳವಾದ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕವಚವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಮೂಲಾಧಾರವನ್ನು ಹೊರಹಾಕುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಇದು 10 ಕೊನೆಯ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಒಂದು ಏಕೈಕ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಕ್ಕೆ ನರಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸುತ್ತವೆ.[೪] ಅದಕ್ಕೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ಫೈಬರ್ಗಳಿಂದ 100,000-ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಇನ್ಪುಟ್ಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಒಂದು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಮೂಲಕ ಇನ್ಪುಟ್ ಅನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ; ಆದರೆ ಈ ಏಕೈಕ ಫೈಬರ್ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶದ ಕವಲು ಚಾಚಿಕೆಗಳನ್ನು "ಮೇಲೇರುವಂತೆ" ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳ ಸುತ್ತ ವಕ್ರಚಲನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇದು ಮುಂದುವರೆದಂತೆ ಒಟ್ಟೂ ಸುಮಾರು 300 ನರಕೋಶ ಸಂಗಮವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.[೪] ನಿವ್ವಳ ಇನ್ಪುಟ್ ಎಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿರುತ್ತದೆಂದರೆ ಒಂದು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ನ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಏಕೈಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಸಂಭವನೀಯತೆಯು ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಸ್ತರಿತವಾದ ಕ್ಲಿಷ್ಟ ಕೊನೆಯನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುತ್ತದೆ: ಒಂದು ವಿರಾಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತ ಇಳಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಜೊತೆಗಿನ ಒಂದು ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಮೊನಚುಗಳ ಸಿಡಿಯುವಿಕೆ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ದಮನ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ನರಕೋಶ ಸಂಗಮಗಳು ಕೋಶದ ಹೊರಮೈಯನ್ನು ಮತ್ತು ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಕವಲುಚಾಚಿಕೆಗಳನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತವೆ; ಈ ವಲಯವು ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ಫೈಬರ್ ಇನ್ಪುಟ್ಗಳ ಇಲ್ಲದಿರುವಿಕೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೪]
ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾದಲ್ಲಿ ದಹನವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಒಂದು ಏಕೈಕ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಕ್ರಿಯೆಯ ಸಂಭವನೀಯತೆಯು ಒಂದು ಉದ್ದೇಶಿತ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶದಲ್ಲಿ(ಒಂದು ಕ್ಲಿಷ್ಟವಾದ ಮೊನಚು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ) ಹಲವಾರು ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಂಭವನೀಯತೆಗಳ ಒಂದು ಸಿಡಿತವನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳಿಗೆ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಮತ್ತು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಇನ್ಪುಟ್ಗಳ ನಡುವಣ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತತೆಯು (100,000 ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಧದ ವಿರುದ್ಧ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಇತರ ವಿಧದ ಒಂದರ ಜೊತೆಗೆ) ಬಹುಶಃ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ರಚನಾ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚೋದನಾಕಾರಿ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತ ರಚನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳ ಕಾರ್ಯವು ಕಿರಿಮೆದುಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾದ ಒಂದು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಆಲೋಚನೆಗಳ ಎರಡು ಸ್ಕೂಲ್ಗಳಿವೆ, ಮಾರ್ ಮತ್ತು ಅಲ್ಬಸ್ ಇವರುಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಒಂದು ಸ್ಕೂಲ್, ಇವರು ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಇನ್ಪುಟ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಒಂದು ಕಲಿಕೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತೊಂದು ಸ್ಕೂಲ್ ಹೇಳುವುದೇನೆಂದರೆ ನೇರವಾಗಿ ಮೆದುಳಿನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಆಕಾರ ನೀಡುವುದು ಇದರ ಕಾರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಎರಡೂ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ಹಲವಾರು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಒಂದು ಅವಲೋಕನದ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ, "ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈರ್ಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳ ಮೇಲಿನ ಹಲವಾರು ಕಲ್ಪನೆಗಳು ಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಗೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿವೆ, ಒಂದು ಕಲ್ಪನೆಯು ಎಶರ್ನ ಮೂಲಕ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಗ್ರಹಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲೋಕಿಸುತ್ತದೆ. ಅವಲೋಕನ ಪ್ರತಿ ಬಿಂದುವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಇಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ನಡೆಸಿದಾಗ, ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳು ಏನನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿವೆಯೋ ಅದು ಗೋಚರಿಕೆಗೆ ಬರದಿರುವ ಅಂಶಗಳ ಒಂದು ವಿಸ್ತೃತವಾದ ಚಿತ್ರಣವು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಶೋಧಕರುಗಳಿಗೆ, ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳು ಮೋಟರ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಕೇತದ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ತಪ್ಪುಗಳು ಆವರ್ತನದ ಬದಲಾಯಿಸುವಿಕೆಯ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಒಂದು ’ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಘಟನೆ’ಯ ಏಕೈಕ ಘೋಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೋಚರವಾಗಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಇತರ ಸಂಶೋಧಕರುಗಳಿಗೆ, ಸಮಗ್ರ ಏಕಕಾಲಿಕತೆಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂದೇಶವು ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳ ಒಂದು ಸಂಖ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಯಬದ್ಧತೆಯು ಇರುತ್ತದೆ."[೭]
ಆಳವಾದ ಕೇಂದ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಆಳವಾದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳು ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕೆಂದ್ರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಬಿಳಿಯ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಒಳಗೆ ಇರುವ ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಒಂದು ಸಮೂಹವಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳು, ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿರುವ ಆಂತರಿಕ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯ ಸಣ್ಣದಾದ ವಿನಾಯಿತಿಯ ಜೊತೆಗೆ, ಕಿರಿಮೆದುಳಿನಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಏಕೈಕ ಮೂಲಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಈ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳು ಪಾಚಿಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಫೈಬರ್ಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳಿಂದ ಪಾರ್ಶ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ಷೇಪಣಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಮೆದುಳಿನ ಕವಚದ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಇನ್ಪುಟ್ ಅನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಮೂರು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳು (ದಂತಯುಕ್ತ, ಇಂಟರ್ಪೊಸಿಟಸ್, ಮತ್ತು ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯಲ್) ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಮೆದುಳಿನ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಮತ್ತು ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕವಚಗಳ ಜೊತೆ ಸಂವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಫಾಸ್ಟಿಜಿಯಲ್ ಮತ್ತು ಇಂಟರ್ಪೊಸಿಟಸ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳು ಸ್ಪೈನೋ ಕಿರಿಮೆದುಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುತ್ತವೆ. ದಂತಯುಕ್ತ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಸ್ ಇದು ಇತರರಿಗಿಂತ ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ದೊಡ್ದದಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಬೂದುಬಣ್ಣದ ದ್ರವ್ಯದ ಒಂದು ತೆಳುವಾದ,ಸುರುಳಿ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡಿರುವ ಪದರಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕವಚದ ಪಾರ್ಶ್ವಸ್ಥ ಭಾಗಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಸಂವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಫೊಕ್ಯುಲೊನೊಡ್ಯುಲರ್ ಮೆದುಳಿನ ಪಾಲಿಯು ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕವಚದ ಏಕೈಕ ಭಾಗವಾಗಿದೆ, ಅದು ಆಳವಾದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯನ್ನು ಊಹಿಸುವುದಿಲ್ಲ - ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಇದರ ಉತ್ಪನ್ನವು ಆಂತರಿಕ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.[೪]
ಆಳವಾದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ನರಗಳು ದೊಡ್ದದಾದ ಕೋಶಗಳ ಕಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು 400 μm ತ್ರಿಜ್ಯದ ಜೊತೆಗೆ ಗೋಲಾಕಾರದ ಸಸ್ಯಾಂಕಿತ ಮರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ್ಲುಟಾಮೇಟ್ ಅನ್ನು ಅವುಗಳ ನರಸಂವಾಹಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ಕೋಶಗಳು ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಹೊರಗಡೆ ಹಲವಾರು ವಿಧದ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಊಹೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳ ಜೊತೆ ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿರುವುದು ಸಣ್ಣ ಕೋಶಗಳ ಒಂದು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣವಾಗಿದೆ, ಅದು ಜಿಎಬಿಎ ಅನ್ನು ನರಸಂವೇದಕವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳ ಮೂಲವಾದ ನಿಕೃಷ್ಟವಾದ ಅಂಡಾಕಾರದ ಕೋಶಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೋ-ಅಂಡಾಕಾರವಾದ ಊಹಿಸುವಿಕೆಯು ಒಂದು ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಮಾಹಿತಿಯು ನ್ಯೂಕ್ಲಿಗಳಿಗೆ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ನ ಪ್ರಚೋದನಾಕಾರಿ ಊಹಿಸುವಿಕೆಯ ಸರಿಮಾಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಕೋಶಗಳ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಣ್ಣ ಗುಂಪುಗಳು ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳನ್ನು ಅದಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸುವ ಅದೇ ರೀತಿಯಾದ ಅಂಡಾಕಾರದ ಕೋಶಗಳ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಊಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಅಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷ್ಯವಿದೆ; ಅಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಬಲವಾದ ಮತ್ತು ಸರಿಸಮನಾದ ಸ್ಥಳ ವಿವರಣೆಯಿದೆ.[೪]
ಒಂದು ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶದ ನರತಂತುವು ಒಂದು ಆಳವಾದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ, ಇದು ದೊಡ್ದದಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಕೋಶಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಲು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಲ್ಪಡುವ ಒಟ್ಟೂ ಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಕೇವಲ ಆಗಿರುತ್ತದೆ (ಕ್ಯಾಟ್ಗಳಲ್ಲಿ). ಅದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಒಂದು ಏಕೈಕ ಆಳವಾದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಕೋಶವು ಸರಿಸುಮಾರು 860 ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳಿಂದ (ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬೆಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ) ಇನ್ಪುಟ್ಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.[೪]
ವಿಭಾಗೀಕರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸಾಂದ್ರ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕವಚವು ಅಂಗಾಂಶದ ಏಕರೀತಿಯ ಶೀಟ್ ಆಗಿ ಕಂಡುಬರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು, ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ, ಈ ಶೀಟ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳು ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಆಂತರಿಕ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣನೆಯ ಹಲವಾರು ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ವಿಭಾಗೀಕರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಭಾಗಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದೊಡ್ದದಾದ ವಿಭಾಗಗಳಿವೆ; ಇವುಗಳು ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಣ್ಣದಾದ ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಘಟಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೯]
ವಿಭಾಗೀಯ ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೊದಲ ಸೂಚನೆಯು ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಹಲವಾರು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಶಗಳ ವಿಭಾಗಗಳ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಂದ ಬರಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೯] ಕಿರಿಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಕಾಯದ ಭಾಗವು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಿಂದುವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿ "ಅಸ್ಥಿಭಂಗ ಹೊಂದಿದ ಸೊಮ್ಯಾಟೊಟೊಪಿ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಂದು ಕ್ರಮವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲ ನಿರೂಪಣೆಗಳ ಹಲವಾರು ಪುನರಾವರ್ತನೆಗಳಿವೆ.[೧೦] ವಿಭಾಗೀಕರಣದ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಸೂಚನೆಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಧದ ಪ್ರೋಟೀನ್ಗಳಿಗೆ ಇಮ್ಯುನೋಸ್ಟೈನಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ತಯಾರಕರ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಿಳಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದು "ಝೆಬ್ರಿನ್ಸ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರಿಗಾಗಿ ಕಷ್ಟವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಝೀಬ್ರಾದ ಮೇಲಿನ ಗೆರೆಗಳ ಒಂದು ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರ ಮಾದರಿಯ ಸ್ಮರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೀಬ್ರಿನ್ಗಳ ಮೂಲಕ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಗೆರೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಭಾಗೀಕರಣ ತಯಾರಕರು ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಮಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ - ಅಂದರೆ ಅವುಗಳು ಮೆಡಿಯೋಲ್ಯಾಟರಲ್ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಉದ್ದವಾದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿಭಿನ್ನವಾದ ತಯಾರಕರು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಗೆರೆಗಳ ಸೆಟ್ಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಅಗಲ ಮತ್ತು ಉದ್ದಗಳು ಸ್ಥಾನದ ಒಂದು ಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ಬದಲಾಗಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಅವೆಲ್ಲವೂ ಕೂಡ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.[೯]
1970 ರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ಕಾರ್ಸನ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದೇನೆಂದರೆ ಈ ನಿರ್ಣಯಾತ್ಮಕ ವಿಭಾಗಗಳು ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಣ್ಣದಾದ ಘತಕಗಳಾಗಿ ವಿಘಟಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.[೧೧] ಒಂದು ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗವು ಎಲ್ಲ ಕೋಶಗಳು ಒಂದೇ ರೀತಿಯಾದ ಸೊಮ್ಯಾಟೊಟೊಪಿಕ್ ಗ್ರಾಹಕ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳು ಪ್ರತಿ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳ 1000 ದ ಕ್ರಮಾಗತಿಯಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವಂತೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳು ಒಂದು ದೀರ್ಘವಾದ, ಕಡಿಮೆ ಅಗಲದ ಗೆರೆಗಳಾಗಿ, ಬಾಹ್ಯ ಮಡಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.[೯] ಆದ್ದರಿಂದ, ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿರುವ ಚಿತ್ರವು ವಿವರಿಸುವಂತೆ, ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳ ಡೆಂಡ್ರೈಟ್ಗಳು ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳು ವಿಸ್ತರಿತವಾಗಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ ವ್ಯಾಪಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ಫೈಬರ್ಗಳು ಅವುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಕೋನದಿಂದ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿ ಮುಂದೆ ಸಾಗುತ್ತವೆ.
ಕೇವಲ ಗ್ರಾಹಕ ವಿಭಾಗಗಳು ಮಾತ್ರ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದಿಲ್ಲ: ನಿಕೃಷ್ಟವಾದ ಅಂಡಾಕಾರದ ಕೋಶಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಇನ್ಪುಟ್ ಅನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ ಇದೂ ಕೂಡ ಅಷ್ಟೇ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ನ ವಿಭಾಗಗಳು (ಸಾಮನ್ಯವಾಗಿ ಸುಮಾರು 10 ಎಂದು ಅಂಕಿಯನ್ನು ನೀಡಲ್ಪಡುವ) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿರುವ ನರಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅದಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ರೀತಿಯಾದ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ಕಳಿಸುವ ಅಂಡಾಕಾರದ ನರಗಳು ಗ್ಯಾಪ್ ಜಂಕ್ಷನ್ಗಳ ಮೂಲಕ ಜೋಡಿ ಮಾಡಲ್ಪಡುತ್ತವೆ, ಅವು ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತವೆ, ಅವು ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳನ್ನು ಒಂದು ಮಿಲಿಸೆಕೆಂಡ್ ಸಮಯದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾದ ಮೊನೆಯ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಸಹಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.[೯] ಹಾಗೆಯೇ, ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪುರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳು ತಮ್ಮ ನರತಂತುಗಳನ್ನು ಆಳವಾದ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯೊಳಗಿನ ಉತ್ಪಾದಕ ಕೋಶಗಳ ಅದೇ ರೀತಿಯಾದ ಸಣ್ಣದಾದ ಸಮೂಹಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ.[೯] ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಬಾಸ್ಕೇಟ್ ಕೋಶಗಳ ನರತಂತುಗಳು ದೀರ್ಘವಾದ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮೆಡಿಯೋಲ್ಯಾಟರಲ್ ದಿಕ್ಕಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ದವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಇದು ಅವುಗಳನ್ನು ಏಕೈಕ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.[೯] ಈ ಎಲ್ಲಾ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಪರಿಣಾಮವೇನೆಂದರೆ ಒಂದು ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗದೊಳಗಿನ ಕೋಶೀಯ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳ ನಡುವಣ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
2005 ರಲ್ಲಿ, ರಿಚರ್ಡ್ ಆಪ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಟಿನ್ ಗಾರ್ವಿಕ್ಜ್ ಇವರುಗಳು, ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳು ತಮ್ಮಷ್ಟಕ್ಕೇ ತಾವೇ ಒಂದು ದೊಡ್ದದಾದ ಘಟಕಗಳಿಂದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಅದನ್ನು ಅವು ಒಂದು ಬಹುವಿಭಾಗೀಯ ಮೈಕ್ರೋಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತವೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದರು. ಅಂತಹ ಒಂದು ಮೈಕ್ರೋಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಹಲವಾರು ಭಾಗಶಃ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ತೊಗಟೆಯಂಥಹ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಆಳವಾದ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ನರಗಳ ಒಂದೇ ರೀತಿಯಾದ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗೂ ಜೋಡಿಯಾಗಲ್ಪಟ್ಟ ಅಂಡಾಕಾರದ ನರಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪು ಒಳಗೊಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲಾ ಮೈಕ್ರೋವಿಭಾಗಗಳು ಹಾಗೆಯೇ ಆಳವಾದ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಊಹಿಸುತ್ತದೆ.[೯]
ಕ್ರಿಯೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಬಲವಾದ ಸುಳಿವೆಂದರೆ ಇದಕ್ಕಾದ ಹಾನಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದರಿಂದ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಕ್ರಿಯೆಗಾದ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯರ ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ. ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಅಸಂದಿಗ್ಧತೆ, ಅನಿಯತ ಚಲನೆಯುಂಟಾಗುವಿಕೆ, ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಿಲ್ಲದ, ಅಥವಾ ಸುಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಲ್ಲದ ಚಲನೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಭುಜದೆತ್ತರದ ಗುರಿಗೆ ಉಗುರಿನ ತುದಿಯನ್ನು ತಾಗಿಸುವ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮಾನದಂಡಗಳ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಮನುಷ್ಯ ಬೆರಳನ್ನು ನೇರವಾದ ಪ್ರಕ್ಷೇಪ ಪಥದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತಾನೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಮನುಷ್ಯ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮತ್ತು ಪಥ ಬದಲಿಸುತ್ತಾ, ಅನೇಕ ಭಾರಿ ಪಥವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಚಲಿಸುತ್ತಾನೆ.
ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಕಾರ್ಯವು ಚಲನೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವುದು, ಅಥವಾ ಯಾವ ಚಲನೆಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಆಗಿರದೆ ಚಲನೆಯ ರೀತಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸುವುದಾಗಿದೆ. ಈ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಬರಲು ದಶಕಗಳೇ ಕಳೆದಿವೆ.[೩]
1990ರ ದಶಕದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ, ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೇವಲ ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದೇ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ ಭಾವಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಆ ದೃಷ್ಠಿಕೋನವನ್ನ ಅತ್ಯಂತ ದೃಢವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಿವೆ. ಕಾರ್ಯಗಳ ಚಿತ್ರಣಗಳ ಅಧ್ಯಯನವು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಭಾಷೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಆರಂಭ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಪ್ರತಿಮೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು, ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧದ ಅಧ್ಯಯನವು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ನಡುವಿನ ಸೆರಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಹೊರಪದರದ ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶದ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ; ಮತ್ತು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ವಿಧದ ನಾನ್-ಮೋಟಾರ್ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು, ಅದು ಸೆರೆಬಲ್ಲಮ್ನ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಪರಿಮಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.[೧೨][೧೩]
ಕೆಂಜಿ ಡೊಯ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ನ ಕಾರ್ಯವು ಯಾವ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಅದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ ಯಾವ ನರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು; ಸೆರಬೆಲ್ಲಮ್ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯ ಹೆಚ್ಚು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಸ್ವತಂತ್ರ ಕೋಶಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ, ಎಲ್ಲವೂ ಜ್ಯಾಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಯತವಾದ ಆಂತರಿಕ ರಚನೆಯು ಒಂದೇ ತೆರನಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದೇ ತೆರನಾದ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೋಶದ ಒಳಬರುವ ಮತ್ತು ಹೊರಹೋಗುವ ಸಂಪರ್ಕವು ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮಾಹಿತಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪ್ರದೇಶದೊಂದಿಗಿದ್ದರೆ (ಬಹಳವಾಗಿದ್ದಷ್ಟೂ) ಆ ಕೋಶವು ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮಾಹಿತಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ; ಆದರೆ ನರವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮಾಹಿತಿವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಕೋಶವು ಬೇರೆ ರೀತಿಯ ನಡವಳಿಕೆಯ ಸಹಸಂಬಂಧವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಡೊಯ ಪ್ರಕಾರ, ಸೆರೆಬ್ರೆಲ್ಲಮ್ ಒಂದು ಮೆಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಕಲಿಕೆಗೆ ಉತ್ತಮವಾದ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ,ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಬಾಸಲ್ ಗಾಂಗ್ಲಿಯಾವು ಬಲವರ್ಧನಾ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಸೆರೆಬ್ರೆಲ್ ಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಮೆಲ್ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸದ ಕಲಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.[೧೩]
ತತ್ವಸಿದ್ದಾಂತಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಸರಳತೆ ಹಾಗೂ ಕ್ರಮಬದ್ಧತೆಯು ಗಣನೆಯ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಮನಾಗಿ ಸರಳವೆಂದು ಸೂಚಿಸುವ ಒಂದು ಮುಂಚಿತವಾದ ಆಸೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿದೆ, ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ವಿದ್ಯುತ್ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿದ ಹಾಗೆ, ಜಾನ್ C. ಎಕ್ಲೆಸ್, ಮಸಾವ್ ಎಟೊ ಹಾಗೂ ಜಾನೊಸ್ ಜೆಂಟಾಗೊಥಾಯಿರವರ ದ ಸೆರೆಬಲಮ್ ಎಸ್ ಅ ನ್ಯುರೊಂನಲ್ ಮಷಿನ್ .[೧೪] ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಪೂರ್ತಿ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಗ್ರಹಿಕೆಗೆ ನಿಲುಕದೆ ಇದ್ದರೂ ಸಹ, ಕನಿಷ್ಠ ನಾಲ್ಕು ತತ್ವಸಿದ್ದಾಂತಗಳು ಮಹತ್ವದೆಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ: (1) ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, (2) ಚೆದರುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಒಮ್ಮುಖವಾಗುವಿಕೆ, (3) ಮಾಡ್ಯುಲಾರಿಟಿ ಹಾಗೂ (4) ಮೆದುಸ್ಥಿತಿ.
1. ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ : ಕಿರಿಮೆದುಳು ಮೆದುಳಿನ ಹಲವು ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಂದ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೆದುಳಿನ ಕವಚ), ಅದು ಹೇಗೆಂದರೆ ಸಂಕೇತಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ಬಹಳಷ್ಟು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಸರಬರಾಜು ಆಗುತ್ತದೆ - ಅಂದರೆ ಸಂಕೇತಗಳು ಆದಾನದಿಂದ ಉತ್ಪಾದನೆಯವರೆಗೂ ಒಂದೇ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಮರುಕಳಿಸುವ ಆಂತರಿಕ ಪ್ರಸಾರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಮರುಕಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರತಿಬಂಧ ಇರುತ್ತದೆ; ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪರಸ್ಪರದ ಪ್ರಚೋದಕ ಪರಿಧಿಗಳಿಲ್ಲ. ಈ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಅರ್ಥ ಕಿರಿಮೆದುಳು ಮೆದುಳಿನ ಕವಚದ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ, ನರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಸ್ವ-ಪಾಲಿಕೆಯ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪತ್ತಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥ. ಸಂಕೇತಗಳು ಪರಿಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತವೆ, ಪ್ರತಿ ಹಂತದಲ್ಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸಲಾಗುವುದು, ಹಾಗೂ ಹೊರ ಬಿಡಲಾಗುವುದು. ಎಕ್ಲೆಸ್, ಇಟೊ ಹಾಗೂ ಜೆಂಟಾಗೊಥೈ ಬರೆದ ಅನುಸಾರ, "ಕಂಪ್ಯುಟರ್ ತರಹ, ಸಾಧ್ಯವಾದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ಸರಣಿಯ ನರಗಳ ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರಚೋದಕತೆಯ ವಿನ್ಯಾಸದ ತೊಲಗಿಸುವಿಕೆ ನಿಸ್ಸಂದೇಹವಾಗಿ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಅನುಕೂಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಉಳಿದ ನರವ್ಯೂಹ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನಿಂದ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ಪರಿಧಿಗಳ ಜಟಿಲ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತ ಪಡಿಸುವ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸದೆ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಠ ಗುಂಪಿನ ಮಾಹಿತಿಯ ಆದಾನಕ್ಕೆ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಹಾಗೂ ಸ್ಪಷ್ಟ ಪ್ರತಿಯುತ್ತರವನ್ನು ಅಪೇಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ."[೧೫]
2. ಚೆದರುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಒಮ್ಮುಖವಾಗುವಿಕೆ : ಮಾನವ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ, 200 ಮಿಲಿಯನ್ ಪಾಚಿಯ ನಾರು ಮಾಹಿತಿ ಆದಾನಗಳು 40 ಬಿಲಿಯನ್ ಸಣ್ಣಕಾಳುಗಳ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡಿದೆ, ಇವುಗಳ ಸಮಾನಾಂತರ ನಾರು ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ನಂತರ 15 ಮಿಲಿಯನ್ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮುಖವಾಗುತ್ತವೆ.[೪] ಅವು ಉದ್ದವಾದ ಭಂಗಿಯಲ್ಲಿ ಪಂಕ್ತಿಗಟ್ಟಿರುವ ಕಾರಣ, ಅತಿ ಕಿರಿದಾದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ 1000 ಅಥವಾ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳು 100 ಮಿಲಿಯನ್ ಸಮಾನಾಂತರ ನಾರುಗಳಿಂದ ಆದಾನವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು, ಹಾಗೂ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿ 50 ಆಳ ಬೈಜಿಕ ಕೋಶಗಳ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಕೇಂದ್ರಿಕೃತಿಸಬಹುದು.[೯] ಹೀಗೆ, ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಜಾಲಬಂಧ ವಿನಯದ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಆದಾನಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ, ತನ್ನ ಕಠೋರವಾದ ವಿನ್ಯಾಸದ ಆಂತರಿಕ ಜಾಲಬಂಧದಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಠವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ, ಹಾಗೂ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಒಂದು ಸಂಕುಚಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಕೋಶಗಳ ಮೂಲಕ ಹೊರ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಮಾಡ್ಯುಲಾರಿಟಿ : ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪದ್ಧತಿಯು ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿ ಸ್ವತಂತ್ರ ಕೋಷ್ಠಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ಬಹಮಟ್ಟಿಗೆ ನೂರರಿಂದ ಸಾವಿರಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಎಲ್ಲ ಕೋಷ್ಠಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾನವಾದ ಆಂತರಿಕ ರಚನೆಯಿದೆ ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಆದಾನಗಳು ಹಾಗೂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ಒಂದು ಕೊಷ್ಠಕದಲ್ಲಿ (ಆಪ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಗಾರ್ವಿಕ್ಜ್ ಪದದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಬಹುವಲಯದ ಅತಿ ಕಿರಿಯ ವಿಭಾಗ) ಕೆಳಗಿನ ಅಂಡಾಕಾರದ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನರಕೋಶಗಳ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಗೊಂಚಲು, ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕವಚದಲ್ಲಿನ (ಅತಿ ಕಿರಿವಲಯ) ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ದ ತೆಳು ಪಟ್ಟಿಗಳು ಗುಂಪು, ಹಾಗೂ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ನರಕೋಶಗಳ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಗೊಂಚಲು ಇರುತ್ತದೆ. ಪಾಚಿ ನಾರು ಹಾಗೂ ಸಮಾನಾಂತರ ನಾರುಗಳಿಂದ ಬಂದ ಆದಾನವನ್ನು ಹಲವು ಕೋಷ್ಠಕಗಳು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ - ಒಂದು ಕೋಷ್ಠಕದ ಉತ್ಪನ್ನ ಇತರ ಕೋಷ್ಠಕಗಳ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಸಾರ್ಥಕವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವಂತೆ ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ.[೯]
4. ಮೆದುಸ್ಥಿತಿಯತೆ : ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳು ಹಾಗೂ ಸಮಾನಾಂತರ ನಾರುಗಳ ನಡುವಿನ ಸೈನ್ಯಾಪ್ಸಸ್, ಮತ್ತು ಪಾಚಿ ನಾರು ಹಾಗೂ ಆಳ ಬೈಜಿಕ ಕೋಶಗಳ ನಡುವಿನ ಸೈನ್ಯಾಪ್ಸಸ್, ಎರಡು ಕೂಡ ತನ್ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಒಂಟಿ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಕೋಷ್ಠಕದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಬಿಲಿಯನ್ ಸಮಾನಾಂತರ ನಾರುಗಳಿಂದ ಬಂದ ಆದಾನ 50 ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಗುಂಪಿನ ಆಳ ಬೈಜಿಕ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮುಖಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಮಾನಾಂತರ ನಾರಿನ ಪ್ರಭಾವ ಆ ಬೈಜಿಕ ಕೋಶಗಳ ಮೇಲೆ ಸರಿಹೊಂದುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಿರಿಮೆದುಳಿನ ಆದಾನ ಹಾಗೂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಂಬಂಧದ ಸರಿಹೊಂದಿಕೆಗೆ ಅಪಾರ ನಮ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.[೧೬]
ಕಲಿಕೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸ್ನಾಯು ಚಲನೆ ಕಲಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಕಿರುಮೆದುಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವ ಸಾಕ್ಷ್ಯ ದೊರೆತಿದೆ.
ಕಿರುಮೆದುಳು ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವಾಗ ಕೆಲವೊಂದು ನಾಜೂಕಾದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಏನೇ ಆದರೂ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಕಲಿಕೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತನ್ನೊಳಗೇ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ಉಳಿದ ಮೆದುಳಿನ ರಚನೆಗೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಕೆಲ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುತ್ತದೆ.[೧೬] ಹಲವಾರು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಹೇಳುವಂತೆ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ವಿದ್ಯುನ್ಮಂಡಲ ಜಾಲವನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿದಾಗ ಇದು ಡೇವಿಡ್ ಮಾರ್ ಮತ್ತು ಜೇಮ್ಸ್ ಅಲ್ಬಸ್ ಎಂಬುವರ ಮೊದಲ ಯೋಚನೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಇವರ ಆಧಾರ ಸೂತ್ರದಂತೆ ಸುತ್ತಿದ ನೂಲಿನ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಸಂದೇಶಗಳ ಘರ್ಷಣೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಸಂಯೋಗದಿಂದ ಸಮಾನಾಂತರ ನೂಲಿನಲ್ಲಿ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶ ಬದಲಾವಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ ಊಹಿಸಿದಂತೆ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ನೂಲಿನ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವು ಹಾಗೂ ಸಮಾನಾಂತರ ನೂಲಿನ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚಾಲನೆಯಾದಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಶಕ್ತಿಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ತದ ನಂತರ ಕಿರುಮೆದುಳು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಆಲ್ಬಸ್ ಊಹಿಸಿದಂತೆ, ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ನೂಲಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯು ದೋಷ ಸಂದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ಮತ್ತು ಏಕಕಲಾದಲ್ಲಿ ಚಾಲನೆಗೊಳಗಾದ ಸಮಾನಾಂತರ ನೂಲಿನ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವು ಬಹಳ ದುರ್ಬಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನಂತರದ ಮಾದರಿಗಳು ಫುಜಿತಾ[೧೭] ನ ಅಡಪ್ಟಿವ್ ಫಿಲ್ಟರ್ ಮಾದರಿಯು ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಲವು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದು, ಪ್ರಶಸ್ತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡ.
ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ನೂಲಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಬರುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಹಲವಾರು ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಅಭ್ಯಾಸದ ಪರೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ಕೆಲವು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.[೭] ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಕೆಲವು ಸಂದೇಹವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ. 1977ರಲ್ಲಿ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಥಾಚ್ ಎಂಬುವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಥಮಾನ್ವೇಷಣೆ ಅಭ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮಂಗಗಳ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಮೆದುಳಿನ ಕೋಶದಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯು ಹೆಚ್ಚಿರುವುದು ತನ್ನ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮುಗಿಸಿದಾಗ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ದಾರದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದ ಕೋಶಗಳ ವಿಶ್ವಸನೀಯ ಅಗತ್ಯ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕಳಪೆ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭ ಇದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.[೧೮] ಹಲವಾರು ಅಭ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಕ್ಕುಗಳ ಸ್ನಾಯು ಚಲನೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾ ಹೋದಾಗ, ಯಾವಾಗ ಅವುಗಳ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ ಚಲನದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವನಿಗಧಿತ ಚಲನದಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಕಂಡಬಂದವೋ ಆಗ ಸಂಕೀರ್ಣದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕ್ಷಿಪ್ರ ವೋಲ್ಟ್ ವುಳ್ಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ವೆಸ್ಟಿಬುಲ್ (Vestibule) ಅನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿದಾಗ ಮಸೂರ ಪ್ರತಿಫಲನವು (ಇದು ದೃಶ್ಯ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತಲೆ ತಿರುಗಿಸಿದಾಗಲೂ ಅಕ್ಷಿಪಟಲ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ.) ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ನೂಲಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯು ಅಕ್ಷಿಪಟಲ ಪಲ್ಲಟವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಸರಳ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಕಾಣಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಅತಿ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಅಧ್ಯಯನಗಳಲ್ಲೊಂದಾದ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಕಲಿಕಾ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಣ್ಣು ಎವೆಯಿಕ್ಕಿಸು (ಮಿಟುಕದಂತೆ ಮಾಡು)ವ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ, ಸಹಜ ಸ್ಥಿತಿಯು ಧ್ವನಿಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಬೆಳಕು ಪುನಃ ಸಹಜ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಪ್ರಚೋದನೆಯನ್ನು ಜೋಡಿಯಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಾದ ಗಾಳಿ ತುಂಬಿದ ಬಲೂನು, ಇದು ಕಣ್ಣು ಎವೆಇಕ್ಕಿಸುವಾಗಿನ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಆ ನಂತರ ಸಿಎಸ್ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ನ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿಎಸ್ ವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಕಣ್ಣುಎವೆಯಿಕ್ಕಿಸುವುದನ್ನು ಯುಸ್ ಗಿಂತ ಮುಂಚೆಯೇ ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಹಜ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಸ್ಥಿತಿ ಅಥವಾ ಸಿಆರ್. ಪ್ರಯೋಗಗಳು ಕೇಂದ್ರನರಮಂಡಲದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬೂದುರಾಶಿಯ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಭಾಗದ ಅಂಗಹಾನಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. (ಆಳವಾದ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಬೀಜಕಣದಲ್ಲೊಂದಾದ ಅಥವಾ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಬೂದು ದ್ರವ್ಯದ ಹೊರಪದರದ ಕೆಲ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಭಾಗವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿ, ಕಣ್ಣುಎವೆಯಿಕ್ಕಿಸುವ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಸರಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯಾರಂಭವಾದಾಗ ಔಷಧಶಾಸ್ತ್ರವು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾವಾಗ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜೀವಕೋಶದ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತಿಯ ಊನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟಾಗ, ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನೀಡಲು ವಿಫಲವಾದಾಗ ಕಲಿಕೆ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅಂತರ್ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಅಂತರ್ಜೀವಕೋಶಗಳು ಬೇರ್ಪಡುತ್ತದೋ, ಆಗ ಕಲಿಕೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಅವಕಾಶವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಸತ್ಯಗಳು ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಒಳಗಡೆ ಆಗುವ ಕಲಿಕೆಗೆ, ನೈಜತೆಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಜತೆಯಾಗಿ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗುತ್ತದೆ.[೧೯]
ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಮತ್ತು ಎಣಕೆ ಮಾದರಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದ ಆಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಅತ್ಯಂತ ತಳಹದಿಯ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ನಡವಳಿಕೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳು ಫಲವತ್ತಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ ಹೊಂದಿರುವ ಬಹುತೇಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಮೆದುಳಿನ ಉಳಿದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗಗಳಿಗಿಂತ ಜಾಸ್ತಿ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಕಲಿಕಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಸಾಧನಾ (ನಿರ್ವಹಣೆ) ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ನಡುವೆ ಮುಖ್ಯವಾದ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಯ ಅಥವಾ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಸೈನ್ಯಾಪ್ಟಿಕ್ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಸಿಟಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಕ್ರೋಮೋಸೋನ್ ಜೋಡಿಗಳ ಸಂಯೋಜನವನ್ನು ಕಲಿಕೆ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿನ ಸಂಕೇತದ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಘಟಿಸುತ್ತಿರುವ ನಡವಳಿಕೆಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಲವು ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಎರಡೂ ವಿಧಗಳನ್ನು ಗಣಿಕೀಕೃತ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಬಳಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ಅನುಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂತ್ರೀಕರಿಸಾಗಿದೆ.[೨೦]
ಪ್ರಾಯಶಃ ಈ ಮೊದಲಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾದ ಡಿಲೇ ಲೈನ್ ಹೈಪೋಥಿಸೀಸ್ ಅನ್ನು ವ್ಯಾಲೆಂಟಿನೊ ಬ್ರಿಟನ್ ಬರ್ಗ್ ಎಂಬಾತ ರೂಪಿಸಿದ. ಇದರ ಮೂಲ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಬ್ರಿಟನ್ ಬರ್ಗ್ ಎಂಬಾತ ಬರೆದ ಮತ್ತು 1958ರಲ್ಲಿ ಅಟ್ ವುಡ್ ಎಂಬಾತನು ಮಂಡಿಸಿದ ಸಂದೇಶಗಳ ನಿಧಾನ ಪ್ರಸರಣವು ಸಮಾನಾಂತರ ನೂಲಿನ ಜತೆಗೆ ಭವಿಷ್ಯವಾಣಿ ಹೇರುವುದನ್ನು ಮುಂದೂಡಿ, ಹಿಮ್ಮೆದುಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಕೆಲ ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಲ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಯಿತು. ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ದತ್ತಾಂಶವು ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮೂಲ ಗುಣವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಬ್ರಿಟನ್ ಬರ್ಗ್ ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾ, ವರಿವರ್ತಿತ ರೂಪಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ. ರಿಚರ್ಡ್ ಐವರಿ ಹೇಳುವಂತೆ, ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಅಗತ್ಯವಾದ ಕಾಲ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದಾಗಿ ಊಹೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಪೆಲ್ಲಿಯೋನಿಜ್ ಮತ್ತು ಲಿನಾಸ್ ಎಂಬುವರ ಟೆನ್ಸರ್ ನೆಟವರ್ಕ್ ಥಿಯರಿಯು ಮುಂದುವರಿದ ಗಣಿತೀಯ ಸೂತ್ರದ ಯೋಜನೆಯಂತೆ ತಳಮಟ್ಟದ ಎಣಿಕೆಯನ್ನು ಕಿರುಮೆದುಳು ಮಾಡುವಂತಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಇಂದ್ರಿಯಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸ್ನಾಯುಚಲನೆಗೆ ಸಂದೇಶವನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಿ ಸಂಘಿಟವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಲಿಕೆ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಹಲವು ವಿಭಾಗಗಳು ಡೇವಿಡ್ ಮಾರ್[೮] ಮತ್ತು ಜೇಮ್ಸ್ ಆಲ್ಬಸ್[೨೧] ಎಂಬುವರ ಮೊದಲಿನ ಪ್ರಕಾಶನದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದವು. 1969ರಲ್ಲಿ ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿದಂತೆ, ಕಿರುಮೆದುಳು ದಾತುರೂಪವನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಭೌತ ಚಲನೆಯ ಸಹಾಯದಿಂದ ಸುತ್ತಿದ ನೂಲಿನ ಜತೆ ಪಾಚಿಗಟ್ಟಿದ ನೂಲಿನ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರದಿಂದ ಪರಿವರ್ತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಸಂವೇದನೆ ಸಂದರ್ಭ ಇದನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಲ್ಬಸ್ ಮಂಡಿಸಿದಂತೆ, ಕಿರುಮೆದುಳು ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆ ಇಂದ್ರಿಯ ಜ್ಞಾನ, ನರವ್ಯೂಹವು ಅಮೂರ್ತ ಕಲಿಕಾ ವಿಧಾನದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಮಾರ್ ಮತ್ತು ಆಲ್ಬಸ್ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಮಾರ್ ಹೇಳುವಂತೆ, ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ನೂಲಿನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಸಮಾನಾಂತರ ನೂಲಿನಲ್ಲಿ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರವು ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದರಂತೆ ಆಲ್ಬಸ್ ನ ಸಿದ್ಧಾಂತ ದುರ್ಬಲವಾದದ್ದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಆಲ್ಬಸ್ ಸೂತ್ರೀಕರಿಸಿದಂತೆ, ಈತ ತನ್ನ ಮುದ್ರಣದ ಸಾಫ್ಟವೇರ್ ಅಂಕಗಣಿತ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಸಿಎಂಎಸಿ (ಸೆರೆಬೆಲ್ಲರ್ ಮಾಡೆಲ್ ಆರ್ಟಿಕ್ಯುಲೇಶನ್ ಕಂಟ್ರೋಲರ್) ಎಂದು ಕರೆದ. ಇದನ್ನು ಅಂಕಗಳ ಶಾಸ್ತ್ರದಿಂದ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.[೨೨]
ರೋಗಶಾಸ್ತ್ರ
ಬದಲಾಯಿಸಿಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣವಾದ ಸ್ನಾಯುಚಲನೆಯು ಸರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡದೇ ಇರುವುದು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವು ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಯಾವ ಅಂಗದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳು ಹೇಗೆ ಹಾನಿಗೊಗಾಗಿರಬಹುದು. ಫೊಕ್ಯುಲರ್ನಾಡ್ಯುಲರ್ ಲೋಬ್ (ಫೊಕ್ಯುಲರ್ನಾಡ್ಯುಲರ್ ಮೆದುಳಿನ ಪಾಲಿಗಳಿಗೆ) ಹಾನಿಯಾದಾಗ (ಮೊಗಸಾಲೆಯ ಭಾಗ) ಸಮತೋಲನ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆ, ಜೊತೆಗೆ ನಿಂತ ನಿಲುವು ಸರಿದೂಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಆಗುವ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಧ್ಯಭಾಗಲ್ಲಿ ಆದ ಹಾನಿಯಿಂದ ಇಡೀ ದೇಹದ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಂದೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾನಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಭಾಗದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿನ ಕೈ ಮತ್ತು ಅಂಗಗಳ ನಾಜೂಕು ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗುತ್ತವೆ. ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾನಿಯಾದರೆ, ಆ ಭಾಗ ದುರ್ಬಲವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇತರೇ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಕಾಲಿನ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಕೊರತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಳಗಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾನಿಯುಂಟಾದರೆ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಕೊರತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಬಾಹುಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೈಗಳ ಚಲನದಲ್ಲಿ ದುರ್ಬಲತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ವೇಗಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.[೩] ಈ ರೀತಿಯ ಸ್ನಾಯುಚಲನತೆ ಲಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ ಮನೋಭಾವ ಉಂಟಾದರೆ ಅದನ್ನು ಅಟಾಕ್ಸಿಯಾ (ಸ್ನಾಯುಗಳ ಮೇಲಿನ ಸ್ವಾಧೀನ ತಪ್ಪುವಿಕೆ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು, ನರಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ನಡಿಗೆಯ ರೀತಿ (ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನ ತಪ್ಪುವುದು), ಬೆರಳು ಗುರುತಿನ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದೇಹದ ಭಂಗಿ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನಹರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨] ಒಮ್ಮೆ ಕಿರುಮೆದುಳು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸದಿರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಆಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ರೆಸೊನೆನ್ಸ್ ಇಮೇಜಿಂಗ್ ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ದೇಹದಲ್ಲಿರಬಹುದಾದ ಯಾವುದೇ ಸ್ವರೂಪ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು.
ಸೆರೆಬೆಲ್ಲರ್ ಹಾನಿಯು ಧೀರ್ಘಕಾಲೀನ ವೈಧ್ಯಕೀಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಬಹುದು;ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯು,ರಕ್ತಸ್ರಾವ, ಗಡ್ಡೆಗಳು, ಕುಡಿತದ ಚಟ, ದೈಹಿಕ ಆಘಾತ, ಉದಾಹತಣೆಗೆ ಬಂದೂಕಿನ ಗಾಯಗಳು; ಓಲಿವೋಪೊಂಟೊಸೆರಬೆಲ್ಲಾರ್ ಅಟ್ರೋಫಿಯಂತಹ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಅವನತಿಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು.[೩] ಕೆಲವು ಮೈಗ್ರೇನ್ ರೂಪದ ತಲೆನೋವುಗಳು ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.[೨೩]
ವಯಸ್ಸಾದಂತೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಗುಣಗಳ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾನವನ ಕಿರುಮೆದುಳು ಆತನ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬದಲಾವಣೆ ಹೊಂದುತ್ತದೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಮೆದುಳಿನ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಜೀನ್ (ಅನುವಂಶೀಯ ಗುಣ) ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿನ ನಮೂನೆಯು ಮಾನವನ ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಬದಲಾವಣೆಯು ಮೆದುಳಿನ ಬೂದು ದ್ರವ್ಯದ ಹೊರಪದರಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[೨೪]
ಕೆಲ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ವರದಿ ನೀಡಿದಂತೆ, ಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಜೀವಕೋಶದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಳಿಮುಖಹೊಂದುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ದತ್ತಾಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ನೋಡುವುದಾದರೆ ಇದು ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಆಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.[೨೫][೨೬]
ತೌಲುನಿಕ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ವಿಕಸನ
ಬದಲಾಯಿಸಿಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗಗಳ ಕಶೇರುಕಗಳು (ಬೆನ್ನೆಲುಬುಳ್ಳ ಯಾವುದೇ ಜೀವಿ), ಮೀನನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ, ಸರೀಸೃಪಗಳು, ಹಕ್ಕಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ತನಿಗಳು ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.[೨೭] ಇದಕ್ಕೆ ಹೋಲುವಂತ ಮೆದುಳಿನ ಅಂಗಾಂಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಮೆದುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಆಕ್ಟೋಪಸ್ ಗಳಂತ ಜೀವಿಗಳು ಇದರ ಸಾಲಿಗೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಕಿರುಮೆದುಳು ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗುಂಪುಗಳ ಮೆದುಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಕ್ಷ್ಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು.
ಕಶೇರುಕಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯವಾದ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲಷ್ಟು ಏರಿಳಿತಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಉಭಯಚರಿಗಳು, ಕಶೇರುಕಗಳು ಮತ್ತು ಹ್ಯಾಗ್ ಫಿಶ್ (ಮೆದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುವ ಮೀನು) ಗಳಲ್ಲಿ ಕಿರುಮೆದುಳು ಕಡಿಮೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಯ ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಸ್ಟೆಮ್ನಿಂದ ಕಾಣವಂತೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಕಾಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಸರೀಸೃಪಗಳಲ್ಲಿ ಕಿರುಮೆದುಳು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ. ಹಕ್ಕಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ತನಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಿರುಮೆದುಳು ಇರುತ್ತದೆ.[೨೮] ವಿಶಾಲ ಜೋಡಿ ಮತ್ತು ಸುರುಳಿ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ ಮೆದುಳಿನ ಪಾಲಿಗಳು ಮಾನವನರಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಸ್ತನಿಗಳಿಗಿಂತ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ಕಿರುಮೆದುಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಏಕ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೆದುಳಿನ ಪಾಲಿಗಳು ಮತ್ತಿತರ ಗುಂಪುಗಳ ಜತೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಮತ್ತು ಇವುಗಳು ಮೃದು ಅಥವಾ ತೆಳುವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಮುಖ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದ್ದು, ಉಳಿದ ಕಶೇರುಕಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸ್ಪೈನೋಸೆರೆಬೆಲ್ಲಮ್ ಆಗಿರುತ್ತದೆ.[೨೮]
ಮೃದ್ವಸ್ಥಿಗಳಿಂದ ರಚಿತವಾದ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎಲುಬಗಳನ್ನೇ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಹೊಂದಿದ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಿರುಮೆದುಳು ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿ ರಚಿತಗೊಂಡಿವೆ. ಕೊನೆ ಪಕ್ಷ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯವಾಗಿ ಸಸ್ತನಿಗಳ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನ ಆಂತರಿಕ ಅಂಗರಚನೆಯು ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಮೀನಿನ ಹಿಮ್ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿ ಅಮೂರ್ತ ರೂಪದಲ್ಲಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ನರಮಂಡಲ ದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬೂದು ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಕೋಶದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಹಂತದ ಬದಲಾಗಿ ಭಿನ್ನವಾದ ಬಗೆಯ ಕೋಶವನ್ನು ಮೆದುಳಿನ ಬೂದು ದ್ರವ್ಯದ ಹೊರಪದರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬಗೆಯು ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾರ್ಮಿರಡ್ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ( ವಿದ್ಯುತ್ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ಸಿಹಿನೀರು ಮೀನಿನ ವರ್ಗ ), ಮೆದುಳಿನ ಉಳಿದ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಇದರ ಸೆರೆಬಲ್ಲಂ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ವಿಶೇಷ ಆಕಾರವನ್ನು ವಾಲ್ ವುಲಾ (valvula) ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಿಯಾದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ ಪದ್ಧತಿಯ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವನ್ನು ಒಳಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.[೨೯]
ಸಸ್ತನಿಗಳ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂನ ಪಾರ್ಶ್ವದ ಮಿದುಳಿನ ಪಾಲಿಗಳು ಮುಂದುವರೆದಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ,ಇದರ ಮುಖ್ಯ ಅಂತರ್ಕ್ರಿಯೆಯು ನಿಯೋಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಜೊತೆಗೆ. ಮಂಗಗಳು ದೊಡ್ಡ ವಾನರಗಳಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡ ನಂತರ ಪಾರ್ಶ್ವ ಮೆದುಳಿನ ಪಾಲೆಗಳು ನ್ಯೂರೋಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ನ ಮುಂಭಾಗದ ಪಾಲೆಗಳು ಬೆಳೆದಂತೆ ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡವು. ಪೂರ್ವದ ಮಾನವವಂಶಿಯಲ್ಲಿ,ಮತ್ತು ಹೊಮೊ ಸೆಪಿಯನ್ಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ಲೆಸ್ಟೋಸೀನ್ ಅವಧಿಯ ಮಧ್ಯದವರೆಗೂ,ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂ ವಿಸ್ತಾರವಾಗುವುದು ಮುಂದುವರೆಯಿತು,ಆದರೆ ಮುಂಭಾಗದ ಮಿದುಳಿನ ಪಾಲಿ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ವಿಸ್ತಾರವಾಯಿತು. ಮಾನವನ ವಿಕಸನ ಮುಂದುವರೆದಂತೆ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂನ ಗಾತ್ರ ಮೊದಲಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು, ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂ ವಿಸ್ತಾರವಾದಂತೆ ನಿಯೋಕಾರ್ಟೆಕ್ಸ್ ಗಾತ್ರ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಾ ಸಾಗಿತು.[೩೦]
=
ಬದಲಾಯಿಸಿಕಿರುಮೆದುಳಿನಂತ ರಚನೆಗಳು ===
ಹಲವಾರು ಕಶೇರುಕ ವರ್ಗಗಳು ಹೊಂದಿರುವ ಮೆದುಳಿನ ಭಾಗಗಳು ಕೋಶಗಳ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ನರರಾಸಾಯನಿಕತೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕಿರುಮೆದುಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ.[೨೭] ಎರಡು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂವೇದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಡಾರ್ಸಲ್ ಕಾಕ್ಲಿಯರ್ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ (ಡಿಸಿಎನ್) ಸಸ್ತನಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಇದು ನೇರವಾಗಿ ಶ್ರವಣೇಂದ್ರೀಯ ನರದಿಂದ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಡಿಸಿಎನ್ ಪದರಗಳ ಒಂದು ರಚನೆಯಾಗಿದೆ, ಕೆಳಗಿನ ಪದರ ಕಿರುಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವಂತಹ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ಗಳಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡುತ್ತದೆ ಇದು ಬಾಹ್ಯ ಪದರಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಮತಲವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಬಾಹ್ಯ ಪದರ ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರ್ಟ್ವೀಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯುವ GABAergic ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪು ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಂಗರಚನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ - ಅವು ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳನ್ನು ಹೋಲುವ ಯಾವುದೇ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಡಿಸಿಎನ್ನ ಹೊರಹಾಕುವ ನ್ಯೂರಾನ್ಗಳನ್ನು ಫ್ಯೂಸಿಫಾರ್ಮ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
ಅವು ಗ್ಲುಟಾಮೆಟರ್ಜಿಕ್, ಆದರೆ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಪರ್ಕಿಂಜೆ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಸಹ ಹೋಲುತ್ತವೆ - ಅವು ಕಗ್ಗಂಟಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಬಾಹ್ಯ ಡೆಂಡ್ರಿಟಿಕ್ ವೃಕ್ಷಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಅವು ಶ್ರವಣೇಂದ್ರೀಯ ನರ ಫೈಬರ್ಗಳಿಂದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಬಸಲ್ ಕವಲುಚಾಚಿಕೆಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇದು ಡಿಸಿಎನ್ನ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಸಮಕೊನಗಳಿಂದ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ಗಳ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಡಿಸಿಎನ್ ದಂಶಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಅಧಿಕವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಸಸ್ತನಿ ವರ್ಗದ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರ ಕಾರ್ಯಗಳು ಸರಿಯಾಗಿ ತಿಳಿದುಬಂದಿಲ್ಲ; ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಊಹೆಗಳು ಒಂದು ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಅಂತರಿಕ್ಷದ ಕೇಳುವಿಕೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.[೩೧]
ಮೀನಿನ ಹೆಚ್ಚು ವರ್ಗಗಳು ಮತ್ತು ಉಭಯಚರಗಳು ಕಂಪನ ಗ್ರಹಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಂವೇದನಾಂಗಗಳ ಸಾಲು ಇರುವ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಇದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡದ ಅಲೆಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮೆದುಳಿನ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಂಪನ ಗ್ರಹಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಂವೇದನಾಂಗದಿಂದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ, ನಡುವೆ ಇರುವ ಓಕ್ಟಾವೊಲ್ಯಾಟರಲ್ ಕೇಂದ್ರ ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲ್ ಜೀವಕೋಶಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡು ಕಿರುಮೆದುಳಿನಂತಹ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಇಲೆಕ್ಟ್ರೋಸೆನ್ಸಿಟಿವ್ ಮೀನಿನಲ್ಲಿ, ಇಲೆಕ್ಟ್ರೋಸೆನ್ಸರಿ ಪದ್ಧತಿಯ ಸೂಚನೆಗಳು ಡೋರ್ಸಲ್ octavolateral ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತವೆ, ಇದು ಸಹ ಕಿರುಮೆದುಳಿನಂತಹ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರೆ-ಫಿನ್ಡ್ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ (ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗಿನ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪು), ಆಪ್ಟಿಕ್ ಟೆಕ್ಟಮ್ ಮಾರ್ಜಿನಲ್ ಪದರ ಎನ್ನುವ ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಒಂದು ಪದರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.[೨೭]
ಈ ಎಲ್ಲ ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೋಲುವ ರಚನೆಗಳು ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಬದಲಾಗಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಸಂವೇದನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಿದ್ದರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಸಮಾನಾಂತರ ಫೈಬರ್ಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುವ ಗ್ರ್ಯಾನುಲೆ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಇವು ಪರಿವರ್ತನೀಯ ಸಿನಾಪ್ಸಸ್ ಹೊಂದಿರುವ ನ್ಯೂರಾನ್ಸ್ನಂತಹ ಪರ್ಕಿಂಜೆಗೆ ಜೋಡಿಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಿರುಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವಂತ ಕ್ಲೈಂಬಿಂಗ್ ಫೈಬರ್ಗಳನ್ನು ಯಾವುದೂ ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ - ಬದಲಾಗಿ ಅವು ನೇರವಾದ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊರವಲಯದ ಸಂವೇದನಾಂಗಗಳಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತವೆ.
ಯಾವುದೂ ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಊಹೆ ಎಂದರೆ ಅವು ಕೆಲವು ಕೃತಕವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂವೇದನಾ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ, ಬಹುಶಃ ದೇಹದ ಅಂಗ ವಿವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಸರಿದೂಗಿಸುತ್ತವೆ.[೨೭]
ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಮೂಲರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಿರಿಮಿದುಳು ಒಂದು ಸಂವೇದನಾ ರಚನೆಯಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಸಂವೇದನಾ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ದೇಹವನ್ನು ಚಲಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಚಲನಾ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಜೇಮ್ಸ್ ಬೋವರ್ ಮತ್ತು ಇತರರು ಭಾಗಶಃ ಈ ರಚನೆಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಭಾಗಶಃ ಕಿರುಮೆದುಳಿನ ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.[೩೨]
ಇತಿಹಾಸ
ಬದಲಾಯಿಸಿಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಮೊದಲಿನ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಗುರುತಿಸಿದ್ದರು. ಅರಿಸ್ಟಾಟಲ್ ಮತ್ತು ಗೆಲನ್,ಇದೊಂದು ನಿಜವಾದ ಮೆದುಳಿನ ಭಾಗವಾಗಿಲ್ಲ: ಇದನ್ನು ಪೆರೆನ್ಸೆಫಲಾನ್ ("ಮೆದುಳಿನಂತೆ")ಎಂದು ಕರೆದರು, ಮಸ್ತಿಷ್ಕ ಅಥವಾ ಮೆದುಳಿನಂತೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಲ್ಲಗಳೆದರು. ಹಿಮ್ಮಿದುಳಿನ ಅಂಗಾಂಶ ಉಳಿದ ಮೆದುಳಿನ ಭಾಗಕ್ಕಿಂತ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿರುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ,ಇದರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ನರಗಳಂತೆ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಊಹಿಸಿ ಗೆಲನ್ ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ದೊಡ್ಡಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದನು.[೩೩]
ನವೋದಯ ಕಾಲದ ವರೆಗೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ. ವೆಸೆಲಿಯಸ್, ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂ ಕುರಿತಾಗಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದಾನೆ,ಮತ್ತು 1664ರಲ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ವೆಲ್ಲಿಸ್ ಅಂಗರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾನೆ. 18ನೇಯ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಅಂಗರಚನಾ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಕೆಲಸಗಳು ನಡೆದವು,ಆದರೆ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂನ ಒಳನೋಟದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು 19ನೇಯ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಿನ ವರೆಗೂ ನಡೆಯದೆ ಮೊದಲೆ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. 1809ರಲ್ಲಿ ಲ್ಯೂಜಿ ರೋನಲ್ಡೊ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟಾದಾಗ ಚಲನೆಯ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮ ಕುರಿತು ಮಹತ್ತರ ಒಳನೋಟ ಕಂಡುಹಿಡಿದನು. ಹತ್ತೊಂಬತ್ತನೇಯ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಜೀನ್ ಫಿಯರ್ಸ್ ಫ್ಲೋರೆನ್ಸ್ ಆಳವಾದ ಪ್ರಯೋಗ ನಡೆಸಿದನು. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಕಿರುಮೆದುಳಿಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟಾದ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಚಲಿಸಬಲ್ಲವು, ಆದರೆ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಕೊರತೆ (ವಿಚಿತ್ರ ಚಲನೆಗಳು, ಅವಲಕ್ಷಣವಾದ ನಡಿಗೆ, ಮತ್ತು ಮಾಂಸಖಂಡಗಳ ದೌರ್ಬಲ್ಯ) ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಗೆ ಗಾಯವುಂಟಾದಾಗ ಆ ಗಾಯವು ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದು ಗುಣಮುಖವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರುತ್ತದೆ.[೩೪] 20ನೇಯ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ,ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು ಚಲನೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು; 20ನೇಯ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಮಾನವನಲ್ಲಿನ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂ ಖಾಯಿಲೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಹಲವಾರು ವಿವರವಾದ ಅಂಶಗಳು ಕಂಡುಬಂದವು.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Wolf U, Rapoport MJ, Schweizer TA (2009). "Evaluating the affective component of the cerebellar cognitive affective syndrome". J. Neuropsychiatry Clin. Neurosci. 21 (3): 245–53. doi:10.1176/appi.neuropsych.21.3.245. PMID 19776302.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ೨.೦ ೨.೧ ೨.೨ Fine EJ, Ionita CC, Lohr L (2002). "The history of the development of the cerebellar examination". Semin Neurol. 22 (4): 375–84. doi:10.1055/s-2002-36759. PMID 12539058.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ೩.೦೦ ೩.೦೧ ೩.೦೨ ೩.೦೩ ೩.೦೪ ೩.೦೫ ೩.೦೬ ೩.೦೭ ೩.೦೮ ೩.೦೯ ೩.೧೦ Ghez C, Fahn S (1985). "The cerebellum". Principles of Neural Science, 2nd edition. New York: Elsevier. pp. 502–522.
{{cite book}}
: Unknown parameter|editors=
ignored (help) - ↑ ೪.೦೦ ೪.೦೧ ೪.೦೨ ೪.೦೩ ೪.೦೪ ೪.೦೫ ೪.೦೬ ೪.೦೭ ೪.೦೮ ೪.೦೯ ೪.೧೦ ೪.೧೧ ೪.೧೨ ೪.೧೩ ೪.೧೪ ೪.೧೫ ೪.೧೬ ೪.೧೭ ೪.೧೮ ೪.೧೯ Llinas RR, Walton KD, Lang EJ (2004). "Ch. 7 Cerebellum". In Shepherd GM (ed.). The Synaptic Organization of the Brain. New York: Oxford University Press. ISBN 0195159551.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Kingsley RE (2000). Concise Text of Neuroscience (2nd ed.). Lippincott Williams and Wilkins. ISBN 0-683-30460-7.
- ↑ Timmann D, Daum I (2007). "Cerebellar contributions to cognitive functions: a progress report after two decades of research". Cerebellum. 6 (3): 159–62. doi:10.1080/14734220701496448. PMID 17786810.
- ↑ ೭.೦ ೭.೧ ೭.೨ Simpson JI, Wylie DR, De Zeeuw CI (1996). "On climbing fiber signals and their consequence(s)". Behav. Brain Sci. 19: 384–398.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ೮.೦ ೮.೧ Marr D (1969). "A theory of cerebellar cortex". J. Physiol. 202 (2): 437–70. PMC 1351491. PMID 5784296.
- ↑ ೯.೦೦ ೯.೦೧ ೯.೦೨ ೯.೦೩ ೯.೦೪ ೯.೦೫ ೯.೦೬ ೯.೦೭ ೯.೦೮ ೯.೦೯ Apps R, Garwicz M (2005). "Anatomical and physiological foundations of cerebellar information processing". Nat. Rev. Neurosci. 6 (4): 297–311. doi:10.1038/nrn1646. PMID 15803161.
- ↑ Manni E, Petrosini L (2004). "A century of cerebellar somatotopy: a debated representation". Nat. Rev. Neurosci. 5 (3): 241–9. doi:10.1038/nrn1347. PMID 14976523.
- ↑ Oscarsson O (1979). "Functional units of the cerebellum-sagittal zones and microzones". Trends Neurosci. 2: 143–145.
- ↑ Rapp, Brenda (2001). The Handbook of Cognitive Neuropsychology: What Deficits Reveal about the Human Mind. Psychology Press. p. 481. ISBN 1841690449.
- ↑ ೧೩.೦ ೧೩.೧ Doya K (2000). "Complementary roles of basal ganglia and cerebellum in learning and motor control". Curr. Op. Neurobiology. 10 (6): 732–739. doi:10.1016/S0959-4388(00)00153-7. PMID 11240282.
- ↑ Eccles JC, Ito M, Szentágothai J (1967). The Cerebellum as a Neuronal Machine. Springer-Verlag.
{{cite book}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ದ ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂ ಆಯ್ಸ್ ಎ ನ್ಯೂರೋನಲ್ ಮಷಿನ್ , ಪು. 311
- ↑ ೧೬.೦ ೧೬.೧ Boyden ES, Katoh A, Raymond JL (2004). "Cerebellum-dependent learning: the role of multiple plasticity mechanisms". Annu. Rev. Neurosci. 27: 581–609. doi:10.1146/annurev.neuro.27.070203.144238. PMID 15217344.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Fujita M (1982). "Adaptive filter model of the cerebellum". Biol Cybern. 45 (3): 195–206. doi:10.1007/BF00336192. PMID 7171642.
- ↑ Gilbert PF, Thach WT (1977). "Purkinje cell activity during motor learning". Brain Res. 128 (2): 309–28. doi:10.1016/0006-8993(77)90997-0. PMID 194656.
- ↑ Christian KM, Thompson RF (2003). "Neural substrates of eyeblink conditioning: acquisition and retention". Learn. Mem. 10 (6): 427–55. doi:10.1101/lm.59603. PMID 14657256.
- ↑ Houk JC, Buckingham JT, Barto AG (1996). "Models of the cerebellum and motor learning". Behav. Brain Sci. 19: 368–383.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Albus JS (1971). "A theory of cerebellar function". Math. Biosciences. 10 (1–2): 25–61. doi:10.1016/0025-5564(71)90051-4.
- ↑ Horváth G (2003). "CMAC: Reconsidering an old neural network" (PDF). Intelligent Control Systems and Signal Processing. Archived from the original (PDF) on 2020-05-20. Retrieved 2009-12-24.
- ↑ Vincent M, Hadjikhani N (2007). "The cerebellum and migraine". Headache. 47 (6): 820–33. doi:10.1111/j.1526-4610.2006.00715.x. PMID 17578530.
- ↑ Fraser HB, Khaitovich P, Plotkin JB, Paabo S, Eisen MB (2005). "Aging and gene expression in the primate brain". PLoS Biology. 3 (9): e274. doi:10.1371/journal.pbio.0030274. PMC 1181540. PMID 16048372.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ Andersen BB, Gunderson HJG, Pakkenberg B (2003). "Aging of the human cerebellum: A stereological study". J. Comp. Neurol. 466 (3): 356–365. doi:10.1002/cne.10884. PMID 14556293.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Raz N, Gunning-Dixon F, Head D, Williamson A, Acker JD (2001). "Age and sex differences in the cerebellum and the ventral pons: A prospective MR study of healthy adults" (PDF). Am. J. Neuroradiol. 22 (6): 1161–1167. PMID 11415913.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ೨೭.೦ ೨೭.೧ ೨೭.೨ ೨೭.೩ Bell CC, Han V, Sawtell NB (2008). "Cerebellum-like structures and their implications for cerebellar function". Annu. Rev. Neurosci. 31: 1–24. doi:10.1146/annurev.neuro.30.051606.094225. PMID 18275284.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ ೨೮.೦ ೨೮.೧ Romer AS, Parsons TS (1977). The Vertebrate Body. Philadelphia: Holt-Saunders International. p. 531. ISBN 0-03-910284-X.
- ↑ Shi Z, Zhang Y, Meek J, Qiao J, Han VZ (2008). "The neuronal organization of a unique cerebellar specialization: the valvula cerebelli of a mormyrid fish". J. Comp. Neurol. 509 (5): 449–73. doi:10.1002/cne.21735. PMID 18537139.
{{cite journal}}
: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Weaver AH (2005). "Reciprocal evolution of the cerebellum and neocortex in fossil humans". Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 102 (10): 3576–3580. doi:10.1073/pnas.0500692102. PMC 553338. PMID 15731345.
- ↑ Roberts PD, Portfors CV (2008). "Design principles of sensory processing in cerebellum-like structures. Early stage processing of electrosensory and auditory objects". Biol Cybern. 98 (6): 491–507. doi:10.1007/s00422-008-0217-1. PMID 18491162.
- ↑ Bower JM (1997). "Is the cerebellum sensory for motor's sake, or motor for sensory's sake: the view from the whiskers of a rat?". Prog Brain Res. 114: 463–96. doi:10.1016/S0079-6123(08)63381-6. PMID 9193161.
- ↑ Clarke E, O'Malley CD (1996). "Ch. 11: Cerebellum". The Human Brain and Spinal Cord. Norman Publishing. ISBN 0939405250.
{{cite book}}
: Check|isbn=
value: checksum (help) - ↑ Ito M (2002). "Historical review of the significance of the cerebellum and the role of Purkinje cells in motor learning". Ann. N. Y. Acad. Sci. 978: 273–288. doi:10.1111/j.1749-6632.2002.tb07574.x. PMID 12582060.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Manto M-U, Pandolfo M (2002). The cerebellum and its disorders. Cambridge University Press. ISBN 9780521771566.
- Manto M (ed.). "The Cerebellum (journal)". Springer New York. ISSN 1473-4222.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help)
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ಎನ್ಐಎಫ್ ಸರ್ಚ್ - ಸೆರೆಬೆಲ್ಲಂ Archived 2012-03-18 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ. ನರವಿಜ್ಞಾನ ಮಾಹಿತಿಗಳ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಮೂಲಕ