ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್

ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಕಾಮರ್ಸ್, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ (ಇ-ಶಾಪಿಂಗ್)ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಅಥವಾ eCommerce ಎಂದೇ ಪರಿಚಿತ. ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಾದ ಅಂತರಜಾಲ ಹಾಗು ಇತರ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಜಾಲಗಳ ಮೂಲಕ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅಥವಾ ಮಾರಾಟಮಾಡುವುದು. ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪಾರದ ಪ್ರಮಾಣವು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಅಂತರಜಾಲದ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಅಸಾಧಾರಣ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆ, ಸಪ್ಲೈ ಚೈನ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್, ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಡಾಟಾ ವಿನಿಮಯ(EDI), ಸರಕು-ಸಂಗ್ರಹ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಹಾಗು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಡಾಟಾ ಸಂಗ್ರಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಉತ್ತೇಜನ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಜೊತೆಗೆ ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್ ನ್ನು ಕಡೇಪಕ್ಷ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಚಕ್ರದ ಕೆಲವು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಆದರೂ ಇದು ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಾದ ಇ-ಮೇಲ್ ನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.. ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು, ಪರಿಣಾಮಸಿದ್ಧ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಮೌಲ್ಯದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ತಲುಪಲು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಹಲವು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವು, ಯಾವುದೋ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭೌತ ವಸ್ತುಗಳ ಸಾಗಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಆನ್ಲೈನ್ ನ ಕಿರುಕೋಳ ಮಾರಾಟಗಾರರನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಬಾರಿ ಇ-ಟೈಲರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಆನ್ಲೈನ್ ಕಿರುಕೋಳ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಇ-ಟೈಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಎಲ್ಲ ದೊಡ್ಡ ಕಿರುಕೋಳ ಮಾರಾಟಗಾರರು ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್ ನ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಿರುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯಾಪಾರಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆಸಲಾಗುವ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರ ಅಥವಾ B2B ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆಸಕ್ತಿಯುಳ್ಳ ಎಲ್ಲ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ B2B ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಸ್ತು ವಿನಿಮಯ) ಅಥವಾ ಸೀಮಿತ ಹಾಗು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ, ಅರ್ಹತೆ ಹೊಂದದ ಪಾಲುದಾರರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಖಾಸಗಿ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ). ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವು ವ್ಯಾಪಾರಗಳು ಹಾಗು ಗ್ರಾಹಕರುಗಳ ನಡುವೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಇದನ್ನು ವ್ಯವಹಾರದಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರವರೆಗೆ ಅಥವಾ B2C ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಾದ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು Amazon.comನಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನಡೆಸುತ್ತವೆ. ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಎಂಬುದು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರದ ಒಂದು ರೂಪ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವವನು ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲದ ಮೂಲಕ ಮಾರಾಟಗಾರನ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿರುತ್ತಾನೆ. ಈ ವಿಧಾನ ಯಾವುದೇ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಸೇವೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾರಾಟ ಹಾಗು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯವಹಾರವು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಅದು ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಹೊಸ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಾಗಿ Amazon.com ಯಾವುದೇ ಒಬ್ಬ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರನ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿದ್ದರೆ, ಮಾರಾಟ ಹಾಗು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯಾಪಾರದ eBay.comಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಇ-ಬಿಸನೆಸ್ಸ್ ನ ಮಾರಾಟದ ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಣದ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಹಾಗು ವ್ಯಾಪಾರ ವ್ಯವಹಾರದ ಹಣ ಸಂದಾಯಕ್ಕೆ ಡಾಟಾದ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ

ಆರಂಭಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ

ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರ ಎಂಬ ಪದದ ಅರ್ಥವು ಕಳೆದ 30 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೂಲತಃ, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವೆಂದರೆ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಡಾಟಾ ವಿನಿಮಯ(EDI)ಹಾಗು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮುಂತಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿ ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವುದು ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇವೆರಡನ್ನೂ 1970ರ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕವಾಗಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ದಾಖಲೆಗಳಾದ ಖರೀದಿ ಆದೇಶ ಅಥವಾ ಇನ್ವಾಯ್ಸ್ ಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಲು ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು. ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳ ಅಂಗೀಕಾರ ಹಾಗು ಅವುಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ, ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ನಗದು ಗಣಕ ಯಂತ್ರಗಳು(ATM) ಹಾಗು 1980ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಿತವಾದ ದೂರವಾಣಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಗಳು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರದ ಇತರ ರೂಪಗಳು. ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ನ ಮತ್ತೊಂದು ರೂಪವೆಂದರೆ ವಿಮಾನ ಯಾನಕ್ಕೆ ಮುಂಗಡವಾಗಿ ಟಿಕೆಟನ್ನು ಕಾಯ್ದಿರಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು USAನಲ್ಲಿ ಸಬ್ರೆ ಹಾಗು UKಯಲ್ಲಿ ಟ್ರವಿಕಾಮ್ ಮಾದರಿಯನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಿತು. ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರದ ಮತ್ತೊಂದು ರೂಪವಾದ ಇದು IBM PC, ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್, ಆಪಲ್ Inc. ಹಾಗು ದಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್/wwwಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ 1979ರಲ್ಲಿ, ಒಬ್ಬ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಮೈಕಲ್ ಆಲ್ಡ್ರಿಚ್, 26" ಬಣ್ಣದ ಟೆಲಿವಿಶನ್ ನನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ ಅದನ್ನು ನಿಜಾವಧಿ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವರ್ಗಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒಂದು ದೂರವಾಣಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಂಯೋಜಿಸಿ ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದರು. ಮೊದಲು ದಾಖಲುಗೊಂಡ B2B 1981ರ ಥಾಮ್ಸನ್ ಹಾಲಿಡೆಸ್, ಮೊದಲು ದಾಖಲುಗೊಂಡ B2C ಎಂದರೆ 1984ರ ಗೇಟ್ಸ್ ಹೆಡ್ ಸಿಸ್/ಟೆಸ್ಕೋ. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಮನೆಯಿಂದ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಿದ್ದು Mrs ಜೇನ್ ಸ್ನೌಬಾಲ್, 72, ಗೇಟ್ಸ್ ಹೆಡ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಮೇ 1984ರಲ್ಲಿ. ಕಳೆದ 1980ರಲ್ಲಿ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ UKಯಲ್ಲಿ ಆಲ್ಡ್ರಿಚ್ ಹಲವು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸಮುದಾಯಗಳಾದ ಫೋರ್ಡ್, ಪ್ಯುಗೆಯೋಟ್[ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಟಾಲ್ಬೋಟ್ ಮೋಟೊರ್ಸ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತಿದ್ದವು], ಜನರಲ್ ಮೋಟೊರ್ಸ್ ಹಾಗು ನಿಸ್ಸಾನ್ ನ ತಯಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು. ಕಳೆದ 1984/5ರ ನಿಸ್ಸಾನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಇದು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಕಾರನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳುವವನಿಗೆ ಖರೀದಿಸಲು ಹಾಗು ಕಾರಿನ ಹಣ ಪಾವತಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ತಾಳೆ ನೋಡುವುದಕ್ಕೂ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಆಲ್ಡ್ರಿಚ್ ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಶಾಪಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹಾಗು ಅದನ್ನು ಬಳಸಲು ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ವಿವರಣೆ ಎರಡನ್ನೂ ಕಂಡು ಹಿಡಿದರು. ಅವರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಕಲು ಮಾಡಲಾಯಿತು; ಹಾಗು ಅವರ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಕದ್ದು ಬಳಸಲಾಯಿತು. 1980ರಲ್ಲೇ ಅವರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು 2010ರ ಅಂತರಜಾಲ ಶಾಪಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಷ್ಟೇ ವೇಗವಾಗಿದ್ದವು. ಅವರು ಟೆಲಿಫೋನ್ ಕರೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದಲ್ಲದೇ ಬ್ರಾಡ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ದೊರಕದ ಕಾರಣ ಟೆಲಿಫೋನ್ ತಂತಿಗಳನ್ನು ಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಶಾಪಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿರಲಿಲ್ಲ; ಹಾಗು ಅವರ ವಿಚಾರಗಳ ಆಧಾರವೇ ಇಂದಿನ ಅಂತರಜಾಲ ಶಾಪಿಂಗ್. ಕಳೆದ 1990ರಿಂದೀಚೆಗೆ, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವು ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಪಾರಸಂಸ್ಥೆಯ ವ್ಯವಹಾರ ಯೋಜನಾವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು (ERP), ಡಾಟಾ ಮೈನಿಂಗ್ ಹಾಗು ಡಾಟಾದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಒಂದು ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಭೌತಿಕ ಸರಕಿನ ಮಾರಾಟ, 1982ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯವಾದ ಬಾಸ್ಟನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್, ಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಗಳ ಒಂದು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ. ಆನ್ಲೈನ್ ಜಾಲಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಮಾಹಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕನ್ ಇನ್ಫಾರ್ಮೇಶನ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ ನ ಆನ್ಲೈನ್ ಸಲಹೆಯು ಸೇರಿದೆ, ಮತ್ತೊಂದು ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಅಂತರಜಾಲ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು 1991ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಕಳೆದ 1990ರಲ್ಲಿ ಟಿಮ್ ಬರ್ನರ್ಸ್-ಲೀ ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್ ನ ಅಂತರಜಾಲ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದರು. ಅಲ್ಲದೇ ಒಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಅಂತರಜಾಲವನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ, ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಪ್ರತಿದಿನದ ಸಂಪರ್ಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾದ ಇಂಟರ್ನೆಟ್/www ಬಳಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಕಳೆದ 1991ರ ತನಕ ಅಂತರಜಾಲದ ಮೇಲೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, 1994ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಶಾಪಿಂಗ್ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ ಅಂತರಜಾಲವು ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿಯಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ಭದ್ರತಾ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ಐದು ವರ್ಷ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಅಲ್ಲದೇ DSL ಅಂತರಜಾಲದ ಎಡೆಬಿಡದ ಸಂಯೋಜನೆಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತು. ಕಳೆದ 2000ರದ ಕೊನೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಹಲವು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಹಾಗು ಅಮೇರಿಕನ್ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್ ನ ಮೂಲಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದೀಚೆಗೆ ಜನರು ಭದ್ರತಾ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳು ಹಾಗು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಹಣ ಸಂದಾಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಂತರಜಾಲದ ಮೂಲಕ ವಿವಿಧ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ "ಇ ಕಾಮರ್ಸ್" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದರು.

ಟೈಮ್ ಲೈನ್

• 1979: ಮೈಕಲ್ ಆಲ್ಡ್ರಿಚ್ ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದರು.
• 1981: ಥಾಮ್ಸನ್ ಹಾಲಿಡೆಸ್, UK ಮೊದಲ B2B ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಆಗಿದೆ.
• 1982: ಮಿನಿಟೆಲ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಟೆಲಿಕಾಮ್ ಪರಿಚಯಿಸಿತು; ಹಾಗು ಇದನ್ನು ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಸರಕುಗಳ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
• 1984: ಗೇಟ್ಸ್ ಹೆಡ್ SIS/ಟೆಸ್ಕೋ ಮೊದಲ B2C ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಹಾಗು Mrs ಸ್ನೋಬಾಲ್ ,72, ಮನೆಯಿಂದ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಿದ ಮೊದಲ ಆನ್ಲೈನ್ ಗ್ರಾಹಕಿ
• 1985: ನಿಸ್ಸಾನ್ UK ಕಾರುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಆನ್ಲೈನ್ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅನ್ನು ತಾಳೆ ಹಾಕುವುದರೊಂದಿಗೆ ಹಣ ಸಂದಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
• 1987: ಸ್ವೆರ್ಗ್ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಗಣಕ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಸರಕನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಇಚ್ಚಿಸುವ ಲೇಖಕರಿಗೆ ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್ ಹಾಗು ತಂತ್ರಾಂಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
• 1990: ಟಿಮ್ ಬರ್ನರ್ಸ್-ಲೀ ಮೊದಲ ಅಂತರಜಾಲ ವೀಕ್ಷಣೆ 0}ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್, ನ್ನು NeXTಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ.
• 1992: J.H. ಸ್ನಿಡೆರ್ ಹಾಗು ಟೆರ್ರ ಜಿಪೊರಿನ್ ಫ್ಯೂಚರ್ ಶಾಪ್ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಾರೆ: ಹೌ ನ್ಯೂ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್ ವಿಲ್ ಚೇಂಜ್ ದಿ ವೇ ವಿ ಶಾಪ್ ಅಂಡ್ ವಾಟ್ ವಿ ಬೈ. ಸೇಂಟ್‌ ಮಾರ್ಟಿನ್ಸ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌. ISBN 0-312-06359-8
• 1994: ನೆಟ್ಸ್ಕೇಪ್ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ನಲ್ಲಿ ನಾವಿಗೇಟರ್ ವೀಕ್ಷಣೆಯನ್ನು, ಮೊಜಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸಂಕೇತ ನಾಮದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಪಿಜ್ಜಾ ಹಟ್ ತನ್ನ ಅಂತರಜಾಲ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಆನ್ಲೈನ್ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆನ್ಲೈನ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಆನ್ಲೈನ್ ನ ಮೂಲಕ ಹೂವಿನ ಸರಬರಾಜು ಹಾಗು ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳ ಚಂದಾ ಪಾವತಿಗೆ ಪ್ರಯತ್ನ. ಪ್ರೌಢರ ವಸ್ತುಗಳು ಸಹ ವಾಣಿಜ್ಯಕವಾಗಿ ದೊರೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ, ಇದೆ ರೀತಿ ಕಾರುಗಳು ಹಾಗು ಬೈಕುಗಳು ಸಹ. ನೆಟ್ಸ್ಕೇಪ್ 1.0, 1994ರ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.SSL ಗೂಢ ಲಿಪೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಭದ್ರಪಡಿಸಲಾಯಿತು.
• 1995: ಜೆಫ್ಫ್ ಬೆಜೊಸ್ Amazon.com ನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ ಹಾಗು ಮೊದಲ ವಾಣಿಜ್ಯ-ಉಚಿತ 24 ಗಂಟೆಗಳ, ಏಕೈಕ-ಅಂತರಜಾಲ ಬಾನುಲಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು, ರೇಡಿಯೋ HK ಹಾಗು NetRadio ತಮ್ಮ ಪ್ರಸರಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಡೆಲ್ ಹಾಗು ಸಿಸ್ಕೋ ವಾಣಿಜ್ಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಅಂತರಜಾಲವನ್ನು ಹುರುಪಿನಿಂದ ಬಳಸುತ್ತವೆ. eBayಯನ್ನು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮರ್ ಪಿಯೇರ್ರೆ ಒಮಿಡ್ಯರ್ ಹರಾಜು ಜಾಲವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತಾರೆ.
• 1998: ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಅಂಚೆ ಚೀಟಿಗಳುಅಂತರಜಾಲದಿಂದ ಖರೀದಿಮಾಡಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೇ ಮುದ್ರಿಸಲು ಅಂತರಜಾಲದಿಂದ ಡೌನ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
• 1999: Business.com US $7.5 ಮಿಲ್ಯನ್ ಗೇ ಇಕಂಪನೀಸ್ ಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟಮಾಡಿತು, ಇದು 1997ರಲ್ಲಿ US $149,000ಕ್ಕೆ ಖರೀದಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ಒಂದು ಸಮಾನವಾದ ಫೈಲ್ ಶೇರಿಂಗ್ ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್ ನ್ಯಾಪ್ಸ್ಟರ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ATG ಸ್ಟೋರ್ಸ್ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಿತು.
• 2000: ದಿ ಡಾಟ್-ಕಾಮ್ ಬಸ್ಟ್.
• 2002: eBay PayPalನ್ನು $1.5 ಮಿಲ್ಯನ್ ಗೆ ಹೊಂದಿತು. ಸ್ಥಾಪಿತಗೊಂಡ ಕಿರುಕೋಳ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ CSN ಸ್ಟೋರ್ಸ್ ಹಾಗು NetShopsಗಳನ್ನು ಒಂದು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತ ವಾಹಕಕ್ಕಿಂತ ನಿಗದಿತ ಹಲವಾರು ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮೂಲಕ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
• 2003: Amazon.comಮೊದಲ ವಾರ್ಷಿಕ ಲಾಭವನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿತು.
• 2007: Business.com ನ್ನು R.H. ಡೋನ್ನೆಲ್ಲಿ $345 ಮಿಲ್ಯನ್ ಗೆ ಕೊಂಡುಕೊಂಡರು.
• 2009: Zappos.comನ್ನು Amazon.com $928 ಮಿಲ್ಯನ್ ಗೆ ಕೊಂಡುಕೊಂಡಿತು. ರೀಟೈಲ್ ಕಾನ್ವರ್ಜೆನ್ಸ್, ಖಾಸಗಿ ಮಾರಾಟ ಅಂತರಜಾಲದ ನಿರ್ವಾಹಕ RueLaLa.comನ್ನು GSI ಕಾಮರ್ಸ್$180 ಮಿಲ್ಯನ್ ಗೆ ಕೊಂಡುಕೊಂಡಿತು, ಜೊತೆಗೆ 2012ರಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ $170 ಮಿಲ್ಯನ್ ಹಣಸಂದಾಯವನ್ನು ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು.
• 2010: US eCommerce ಹಾಗು ಆನ್ಲೈನ್ ರೀಟೈಲ್ ಮಾರಾಟವು $173 ಬಿಲ್ಯನ್ ಮಾರಾಟದ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು 2009ರ ಮಾರಾಟಕ್ಕಿಂತ ಶೇಖಡಾ 7ರಷ್ಟು ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ.

ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಬಳಕೆಗಳು

ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಬಳಕೆಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:

• ಇಮೇಲ್
• ವ್ಯಾಪಾರಸಂಸ್ಥೆಯ ವಸ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ
• ತಕ್ಷಣದ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ
• ಸುದ್ದಿಗುಂಪುಗಳು
• ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಹಾಗು ಬೇಡಿಕೆಯ ವಸ್ತುಗಳ ಅನ್ವೇಷಣೆ
• ಆನ್ಲೈನ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ವ್ಯವಹಾರ
• ಆನ್ಲೈನ್ ಕಚೇರಿ ಗುಂಪುಗಳು
• ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಗು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಣ ಸಂದಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು
• ಶಾಪಿಂಗ್ ಕಾರ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್
• ದೂರವಾಣಿ ಸಮಾಲೋಚನೆ
• ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಟಿಕೆಟ್ಗಳು

ಸರ್ಕಾರದ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳು

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಫೆಡರಲ್ ಟ್ರೇಡ್ ಕಮಿಷನ್(FTC)ನಿಂದ ನಿಯಮಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಇಮೇಲ್ ಗಳು, ಆನ್ಲೈನ್ ಜಾಹಿರಾತು ನೀಡಿಕೆ ಹಾಗು ಗ್ರಾಹಕರ ಗೋಪ್ಯತೆ ಸೇರಿದೆ. 2003ರ CAN-SPAM ಆಕ್ಟ್ ಇಮೇಲ್ ಮುಖಾಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನೇರ ಮಾರಾಟಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ. ಫೆಡರಲ್ ಟ್ರೇಡ್ ಕಮಿಷನ್ ಆಕ್ಟ್ ಎಲ್ಲ ವಿಧದ ಜಾಹಿರಾತುಗಳನ್ನು ವಿಧಿಬದ್ಧಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಜಾಹಿರಾತು ನೀಡಿಕೆ, ಹಾಗು ಜಾಹಿರಾತುಗಳು ವಾಸ್ತವವಾಗಿರಬೇಕು ಹಾಗು ಮೋಸಗೊಳಿಸಬಾರದೆಂದು ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತದೆ. FTC ಆಕ್ಟ್ (ಕಾನೂನು) ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವಿಧಿ 5ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅಹಿತಕರವಾದದ್ದು ಹಾಗು ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಇದರ ಸಲುವಾಗಿ FTC ಹಲವಾರು ನಿದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ಸಂಘಟಿತ ಖಾಸಗಿ ನಿರೂಪಣೆಗಳಿಗೆ ಆಶಾದಾಯಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿಯ ಭದ್ರತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನೀಡುವ ಭರವಸೆಯು ಸೇರಿದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಸಂಘಟಿತ ಖಾಸಗಿ ಕಾರ್ಯ ನೀತಿಯು FTCಯ ಕಾನೂನಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಕಳೆದ 2008ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ 2008ರ ದಿ ರಯಾನ್ ಹೈಟ್ ಆನ್ಲೈನ್ ಫಾರ್ಮಸಿ ಕನ್ಸ್ಯೂಮರ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಆಕ್ಟ್, ಆನ್ಲೈನ್ ಫಾರ್ಮಸಿಗಳ ವಿಳಾಸಗಳನ್ನು ಕಂಟ್ರೋಲ್ಡ್ ಸಬ್ಸ್ಟೆನ್ಸಸ್ ಆಕ್ಟ್ ಮೂಲಕ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಪ್ರಕಾರಗಳು

ಆಧುನಿಕ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವು ತಕ್ಷಣದ ಆನ್ಲೈನ್ ಬಳಕೆಯಾದ(ಡಿಜಿಟಲ್ ) "ಅಂಕೀಯ" ವಸ್ತುಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸರಕುಗಳು ಹಾಗು ಸೇವೆಗಳ ಬೇಡಿಕೆಯವರೆಗೆ ಹಾಗು ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರದ ಇತರ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವ "ಮೆಟಾ" ಸೇವೆಗಳೆಲ್ಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ದಿನಸಿಯವರೆಗೆ, ದುಬಾರಿ ವಸ್ತುಗಳಾದ ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ತನಕ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಖರೀದಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಆನ್ಲೈನ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ಅದೆಂದರೆ ಆನ್ಲೈನ್ ನಲ್ಲಿ ಬಿಲ್ ಪಾವತಿ, ಸಾಮಾನು ಖರೀದಿ, ಒಂದು ಅಕೌಂಟ್ ನಿಂದ ಮತ್ತೊಂದಕ್ಕೆ ಹಣದ ವರ್ಗಾವಣೆ, ಹಾಗು ಮತ್ತೊಂದು ದೇಶಕ್ಕೆ ತಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಉಪಕ್ರಮಿಸುವುದು ಸೇರಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೀಬೋರ್ಡ್ ನ ಮೂಲಕ ಕೆಲವೇ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸಾಂಘಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ, ದೊಡ್ಡ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹಾಗು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಗು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸಿನ ಡಾಟಾವನ್ನು(ಅಂಕಿಅಂಶ) ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಡಾಟಾ ಸಮಗ್ರತೆ ಹಾಗು ಭದ್ರತೆಗೆ ಇಂದಿನ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಗಾಢವಾದ ಹಾಗು ಒತ್ತುಕೊಡುವಂತಹ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.

ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ

• ಡಾಟ್-ಕಾಂ ಸಂಸ್ಥೆ
• ಇ-ಸರಕಾರ
• ಇ-ವಾಣಿಜ್ಯ
• ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಹಣ
• ಅಂತರಜಾಲ ವ್ಯಾಪಾರ
• ಮೊಬೈಲ್ ಕಾಮರ್ಸ್
• ಪೈಡ್ ಕಂಟೆಂಟ್
• ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯಾಪಾರ
• ಆನ್ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್
• B2B ಇ-ಮಾರುಕಟ್ಟೆ
• ಶಾಪಿಂಗ್ ಕಾರ್ಟ್ ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್ ನ ತುಲನೆ

ಆಕರಗಳು

• Chaudhury, Abijit (2002). e-Business and e-Commerce Infrastructure. McGraw-Hill. ISBN 0-07-247875-6. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
• Frieden, Jonathan D.; Roche, Sean Patrick (2006-12-19), "E-Commerce: Legal Issues of the Online Retailer in Virginia" (PDF), Richmond Journal of Law & Technology, 13 (2)
• Graham, Mark (2008), "Warped Geographies of Development: The Internet and Theories of Economic Development" (PDF), Geography Compass, 2 (3): 771, doi:10.1111/j.1749-8198.2008.00093.x, archived from the original (PDF) on 2008-10-29, retrieved 2010-06-02
• ಕೆಸ್ಸ್ಲರ್, M. (2003). ಮೋರ್ ಶಾಪರ್ಸ್ ಪ್ರೊಸೀಡ್ ಟು ಚೆಕ್ಔಟ್ ಆನ್ಲೈನ್. ಜನವರಿ 13, 2004ರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ
• Nissanoff, Daniel (2006). FutureShop: How the New Auction Culture Will Revolutionize the Way We Buy, Sell and Get the Things We Really Want (Hardcover ed.). The Penguin Press. pp. 246 pages. ISBN 1-59420-077-7.
• Seybold, Pat (2001). Customers.com. Crown Business Books (Random House). ISBN 0-609-60772-3.
• Miller, Roger (2002). The Legal and E-Commerce Environment Today (Hardcover ed.). Thomson Learning. pp. 741 pages. ISBN 0-324-06188-9.

ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು

• US ಸ್ಮಾಲ್ ಬಿಸನೆಸ್ಸ್ ಗೈಡ್ ಟು ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಲಾಸ್ ಅಂಡ್ ರೆಗ್ಯುಲೇಶನ್ಸ್ Archived 2008-06-10 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.