ಹಾಥಿಗುಂಫಾ ಶಿಲಾಶಾಸನ
ಹಥಿಗುಂಫಾ ಶಿಲಾಶಾಸನವು ("ಎಲಿಫೆಂಟ್ ಕೇವ್" ಶಾಸನ) ಕ್ರಿ.ಪೂ 2ನೇ ಶತಮಾನದ ಕಳಿಂಗದ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಕಾಲದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಒಡಿಶಾದ ಭುವನೇಶ್ವರ ಸಮೀಪವಿರುವ ಉದಯಗಿರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಖಾರವೇಲಾ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಹಥಿಗುಂಫಾ ಶಿಲಾಶಾಸನವು ಒಡಿಶಾದ ಭುವನೇಶ್ವರ ಸಮೀಪವಿರುವ ಉದಯಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಹಾಥಿಗುಂಫ ಎಂಬ ನೈಸರ್ಗಿಕ ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಪ್ರಕ್ರಿತ್ನ ಮಧ್ಯ-ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹದಿನೇಳು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.ಇದು ಧೌಲಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಆರು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಶೋಕನ ರಾಕ್ ಎಡಿಕ್ಟ್ಸ್ ಕಡೆಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ.[೧]
ಕೆತ್ತನೆಯು ಕಳಿಂಗ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ವಿಧದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು 150 BCEಯ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಸನವು ಖರವೇಲಾದ ಆಳ್ವಿಕೆಯ 13ನೇ ವರ್ಷವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು 2ನೇ ಶತಮಾನದ BCEರಿಂದ 1ನೇ ಶತಮಾನದ CEವರೆಗಿನ ಕಾಲದ್ದಾಗಿರಬಹುದೆಂದು ವಿದ್ವಾಂಸರಿಂದ ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.[೨] [೩]
ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಬದಲಾಯಿಸಿಉದಯಗಿರಿ ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಹಾಥಿಗುಂಫಾ ಶಾಸನವು ಕಳಿಂಗ ಆಡಳಿತಗಾರ ಖರವೇಲಾದ ಮುಖ್ಯ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.1 ನೇ ಶತಮಾನ BCE ಆಳವಾದ ಕಟ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಿ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಹದಿನೈದು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಈ ಶಾಸನವು ಉದಯಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಹಾಥಿಗುಂಫಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನೈಸರ್ಗಿಕ ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯ ಇದೆ. ಇದು ಧೌಲಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಆರು ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಅಶೋಕನ ರಾಕ್ ಎಡಿಕ್ಟ್ಸ್ ಕಡೆಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದನ್ನು 1820 ರಲ್ಲಿ A. ಸ್ಟಿರ್ಲಿಂಗ್ ಅವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. [೪]
- 1871 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಕೆತ್ತನೆಯ ಪ್ಲಾಸ್ಟರ್ ಎರಕಹೊಯ್ದವನ್ನು ಹೆಚ್. ಲಾಕೆ ಅವರು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದರು, ಅದು ಈಗ ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಇಂಡಿಯನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂನಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.ಹತಿಗುಂಫಾ ಶಾಸನವು ಮಂಗಳಕರ ಜೈನ ನಮೋಕಾರ್ ಮಂತ್ರದ ಒಂದು ಆವೃತ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ: ನಂ ಅರಾಧಕ ನನ ಸವಿಸಿದ್ಧಾಂತ ಜೈನ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ.
- ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಕನ್ನಿಂಗ್ಹ್ಯಾಮ್ ಈ ಶಾಸನವನ್ನು 1877 ರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಪಸ್ ಇನ್ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಷನ್ ಇಂಡಿಕಾರ್ಮ್ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ನಾನು, ಮತ್ತು 1880 ರಲ್ಲಿ ಆರ್.ಎಲ್.ಮಿತ್ರ ಒರಿಸ್ಸ, ಸಂಪುಟದ ಆಂಟಿಕ್ವಿಟೀಸ್ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. II.[೫][೬]
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- ↑ Source
- ↑ Alain Daniélou (11 February 2003). A Brief History of India. Inner Traditions / Bear & Co. pp. 139–141. ISBN 978-1-59477-794-3.
- ↑ Rama Shankar Tripathi (1942). History of Ancient India. Motilal Banarsidass Publ. pp. 199–201. ISBN 978-81-208-0018-2.
- ↑ "Full text of "Annual address delivered to the Asiatic Society of Bengal, Calcutta, 2nd February, 1898"". Asiatic Society of Bengal. 2 February 1898.
- ↑ "Full text of the Hathigumpha Inscription in English" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2016-03-03. Retrieved 2017-10-24.
- ↑ "The taut posture and location at the entrance of the cave (Rani Gumpha) suggests that the male figure is a guard or dvarapala. The aggressive stance of the figure and its western dress (short kilt and boots) indicates that the sculpture may be that of a Yavana, foreigner from the Graeco-Roman world." in Early Sculptural Art in the Indian Coastlands: A Study in Cultural Transmission and Syncretism (300 BCE-CE 500), by Sunil Gupta, D K Printworld (P) Limited, 2008, p.85
ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿ- Epigraphia Indica, Vol. XX (1929–30). Delhi: Manager of Publications, Reprinted 1983.
- Full text of the Hathigumpha inscription in English Archived 2016-03-03 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- Comparative study of the Inscriptions of Kharavela and Vasishithiputra Pulumavi Archived 2012-05-23 ವೇಬ್ಯಾಕ್ ಮೆಷಿನ್ ನಲ್ಲಿ.
- Palaeography, language and art of Hatigumpha inscription