ಸದಸ್ಯ:Shalini srinivasan bcz/ನನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಪುಟ

                              ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ

ಜಲ ಮಾಲಿನ್ಯ

ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಎಲ್ಲಾ ಪರಿಸರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ. ಇದು ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಮೂಲ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ, ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಜಾತಿಗಳ ಭವಿಷ್ಯ ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಅಂತರಶಿಕ್ಷಣ ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿದ್ದು, ವಾತಾವರಣ, ಜಲಚರ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ ವಿಶ್ಲೇಷಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದ ಇತರ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಅದು ಜೈವಿಕ ಚಯಾಪಚಯ ಕ್ರಿಯೆಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾದ ಲೋಹಗಳು, ಇತರ ಅಂಶಗಳು, ಸಾವಯವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕಗಳಂತಹ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗು ಮಾನವರು ತಯಾರಿಸಿದ ಮತ್ತು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹರಡಿದ ಸಂಶ್ಲೇಷಿತ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳೊಂದಿಗೂ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ.

ಉಪಯೋಗಗಳು

ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಪರಿಸರ ಸಂಸ್ಥೆ (ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ವೇಲ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ), ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಸಂಸ್ಥೆ (ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ) ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಕರ ಸಂಘ, ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಇತರ ಪರಿಸರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಮೂಲವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಮತ್ತು ಗುರುತಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ:

• ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಭೂಮಿಯ ಲೋಹ ಮಾಲಿನ್ಯ. ನಂತರ ಇವುಗಳನ್ನು ಜಲಮೂಲಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಜೀವಿಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
• ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಿಂದ ನೀರಿಗೆ ಸೇರುವ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ಪಾಚಿಯ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ಯೂಟ್ರೊಫಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
• ಮಳೆ ಬಿರುಗಾಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳು ನಗರಕ್ಕೆ ಹರಿದು ಒಳನುಗ್ಗಿ ಮೇಲ್ಮೈಗಳನ್ನು (ರಸ್ತೆಗಳು, ವಾಹನ ನಿಲುಗಡೆ) ತೊಳೆಯುವುದು. ವಿಶಿಷ್ಟ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್, ಮೋಟಾರ್ ತೈಲ ಮತ್ತು ಇತರ ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು, ಲೋಹಗಳು, ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಸರು (ಮಣ್ಣು) ಸೇರಿವೆ.
• ಆರ್ಗನೊಮೆಟಾಲಿಕ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು.
• ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಮಣ್ಣು, ಮೇಲ್ಮೈ ನೀರು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲದಲ್ಲಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
• ಪರಿಸರ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಜಾಗತಿಕದಿಂದ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದವರೆಗಿನ ಮಾಪಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ (ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ಮತ್ತು ಹಾನಿಕಾರಕ) ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಜಾಗತಿಕ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮನುಷ್ಯರಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ವಾತಾವರಣದ ಅನಿಲಗಳ (ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳು) ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ, ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿಗಳಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ರೋಗಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಅಥವಾ ತಡೆಗಟ್ಟಲು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಾಲಿನ್ಯ

ಪರಿಸರವನ್ನು ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸುವ, ಅಸ್ಥಿರಗೊಳಿಸುವ, ಮಲಿನಕಾರಕಗಳನ್ನು ವಾತಾವಾರಣಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡಿಸುವ, ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡುವ ಅಂದರೆ ಭೌತಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟು ಮಾಡುವ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಮಾಲಿನ್ಯ ಎನ್ನಬಹುದು. ಮಾಲಿನ್ಯ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾಲಿನ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಲ್ಲಿ ಸಲ್ಫರ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಓ ಜ಼ೋನ್, ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕೀಟನಾಶಕಗಳು, ಆರ್ಸೆನಿಕ್, ತಾಮ್ರ, ಪಾದರಸ, ನಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಸೆಲೆನಿಯಂನಂತಹ ಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ಕೆಲವು ಜೀವರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಇದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, ಫಾಸ್ಫೇಟ್ ಮತ್ತು ನೈಟ್ರೇಟ್‌ನಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ಯುಟ್ರೊಫಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇದು ಅತಿಯಾದ ಪರಿಸರ ಉತ್ಪಾದಕತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಮಾಲಿನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಯಾವುದೇ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದಾದರೂ, ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಾಂದ್ರತೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷತ್ವ ಅಥವಾ ಇತರ ಪರಿಸರ ಹಾನಿಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ವಿಷಕಾರಿ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದಾದ ಶಾರೀರಿಕ ಅಥವಾ ಪರಿಸರ ಹಾನಿಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇರುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಆಮ್ಲ ಮಳೆ

ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮಳೆ ನೀರಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ರೂಪುಗೊಂಡ H⁺ ಅಯಾನುಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಿಂದಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಳೆ ನೀರು ೫.೬ ಪಿ ಹೆಚ್(pH) ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮಳೆ ನೀರಿನ ಪಿ ಹೆಚ್ ೫.೬ ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ಅದನ್ನು ಆಮ್ಲ ಮಳೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

${\ce {H2O(l) + CO2(g) -> H2CO3(aq)}}$

${\ce {H2CO3(aq) ->H+(aq) +H2CO3- (aq)}}$

ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಮನೆ ಪರಿಣಾಮ

ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ಹಸಿರುಮನೆ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಭೂಮಿಗೆ ತಲುಪುವ ಸುಮಾರು ೭೫% ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯಿಂದ ಹೀರಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಅದು ಭೂಮಿಯ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ ಶಾಖವು ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಮರಳುತ್ತದೆ. ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್, ಮೀಥೇನ್, ಓ ಜ಼ೋನ್, ಕ್ಲೋರೊಫ್ಲೋರೊಕಾರ್ಬನ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು (ಸಿಎಫ್‌ಸಿ) ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಆವಿ ಮುಂತಾದ ಅನಿಲಗಳಿಂದ ಕೆಲವು ಶಾಖವು ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಅವು ವಾತಾವರಣದ ತಾಪವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಸಿರುಮನೆಗಳಲ್ಲಿನ ಗಾಜು ಸೂರ್ಯನ ಉಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಒಳಗೆ ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವಂತೆಯೇ, ವಾತಾವರಣವು ಸೂರ್ಯನ ಶಾಖವನ್ನು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಬಳಿ ಬಲೆಗೆ ಬೀಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಬೆಚ್ಚಗಿಡುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಹಸಿರುಮನೆ ಪರಿಣಾಮ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಜೀವನಕ್ಕೆ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾದ ವಿಪರೀತ ಮಳೆಯ ಘಟನೆಗಳು, ಬರಗಾಲದ ಹೆಚ್ಚಳ, ಶಾಖದ ಅಲೆಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೈಗಾರಿಕಾ ತ್ಯಾಜ್ಯ

ಕೈಗಾರಿಕಾ ಘನತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೀಯ ಮತ್ತು ವಿಘಟನೀಯ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳೆಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೀಯ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿಗಳು, ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳು, ಪೇಪರ್ ಗಿರಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಜವಳಿ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. ಜೈವಿಕ ವಿಘಟನೀಯವಲ್ಲದ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಉಷ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದು ನೊಣ ಬೂದಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ; ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ ಫರ್ನೇಸ್ ಸ್ಲ್ಯಾಗ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀಲ್ ಕರಗುವ ಸ್ಲ್ಯಾಗ್ ಅನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಸಂಯೋಜಿತ ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಉಕ್ಕಿನ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳಿಂದಲೂ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕ್ಷೀಣಿಸಲಾಗದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಘನತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡುವುದು ಸರಿಯಾದ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತವಾದ ವಿಧಾನದಿಂದ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಗಂಭೀರ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು.

ವಾತಾವರಣದ ಮಾಲಿನ್ಯ

ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ವಾತಾವರಣವು ಎಲ್ಲಾ ಎತ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ದಪ್ಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ವಾಯುಮಂಡಲದ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಾತಾವರಣದ ಮಾಲಿನ್ಯ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಯುಮಂಡಲದ ಓ ಜ಼ೋನ್ ಇರುವಿಕೆಯು ಸೂರ್ಯನ ಹಾನಿಕಾರಕ ನೇರಳಾತೀತ (ಯುವಿ) ವಿಕಿರಣಗಳಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ ೯೯.೫ ರಷ್ಟು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ತಲುಪುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆ ಮೂಲಕ ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಅದರ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಸಲ್ಫರ್‌ನ ಆಕ್ಸೈಡ್‌ಗಳು, ಸಾರಜನಕದ ಆಕ್ಸೈಡ್‌ಗಳು, ಹೈಡ್ರೋಕಾರ್ಬನ್‌ಗಳು, ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಮತ್ತು ಇಂಗಾಲದ ಮೊನಾಕ್ಸೈಡ್‌ನಂತಹ ಇಂಗಾಲದ ಆಕ್ಸೈಡ್‌ಗಳು ಮುಂತಾದವು ಅನಿಲ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳು. ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ಸಲ್ಫರ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಸಹ ಉಸಿರಾಟದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಕಲುಷಿತ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಣಕಣಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಸಲ್ಫರ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್‌ನ ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣವು ಸಲ್ಫರ್ ಟ್ರೈಆಕ್ಸೈಡ್‌ಗೆ ವೇಗವರ್ಧಿಸುತ್ತದೆ.

${\ce {2SO2(g) +O2(g)->2SO3(g)}}$

NO₂ ನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಸಸ್ಯಗಳ ಎಲೆಗಳನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದ್ಯುತಿಸಂಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕುಂಠಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾರಜನಕ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಿರಿಕಿರಿಯುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ವಾಯುಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ನೈಟ್ರಿಕ್ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಓ ಜ಼ೋನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದಾಗ NO₂ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ವೇಗವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

${\ce {NO(g) +O3(g) -> NO2(g) +O2}}$

ಕಣ ಮಾಲಿನ್ಯ

ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ರೂಪಗಳಿವೆ. ಅವು ವಾತಾವರಣದ ಕಣಗಳು, ಸಮುದ್ರ ಭಗ್ನಾವಶೇಷ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಭಗ್ನಾವಶೇಷ. ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಘನ ಕಣಗಳು ಅಥವಾ ದ್ರವ ಹನಿಗಳಾಗಿವೆ. ಇವು ವಾಹನ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿನ ಹೊಗೆಯ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ, ಧೂಳಿನ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ಹೊರಬರುವ ಬೂದಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ಕಣಗಳ ಉದಾ., ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಚದುರಿಹೋಗುವ ಸಣ್ಣ ಜೀವಿಗಳಾದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ, ಶಿಲೀಂಧ್ರಗಳು, ಪಾಚಿಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳು. ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಲ್ಲದ ಕಣಗಳ ಉದಾ., ಹೊಗೆ, ಧೂಳು, ಮಂಜು.

ಜಲ ಮಾಲಿನ್ಯ

ಜೀವನಕ್ಕೆ ನೀರು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ನೀರಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಮಾನವ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಜಲಮೂಲಗಳ ಮಾಲಿನ್ಯ. ಜಲಮೂಲಗಳ ಉದಾಹರಣೆ; ಸರೋವರಗಳು, ನದಿಗಳು, ಸಾಗರಗಳು, ಜಲಚರಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲ. ನೀರಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಮೇಲ್ಮೈ ನೀರಿನ ಮಾಲಿನ್ಯ, ಸಮುದ್ರ ಮಾಲಿನ್ಯ ಮತ್ತು ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಮಾಲಿನ್ಯವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ವಿಭಿನ್ನ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ, ಮಾಲಿನ್ಯವು ಮೇಲ್ಮೈ ಅಥವಾ ಅಂತರ್ಜಲವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. ರೋಗಕಾರಕಗಳು, ಸಾವಯವ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳು ನೀರಿನ ಮಾಲಿನ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳು .

ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ

ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಕಾರಿಗಳು, ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಕಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುವ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.ಯಾವುದೇ ಕ್ರಿಯೆಯ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ತಾಪಮಾನ, ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ವೇಗವರ್ಧಕದ ಬಳಕೆಯಂತಹ ಭೌತಿಕ ನಿಯತಾಂಕಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ರಾಸಾಯನಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ, ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಉಪಯುಕ್ತ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರೆ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರಾಸಾಯನಿಕ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹಸಿರು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಮೊತ್ತದ ಮಾಲಿನ್ಯ ಅಥವಾ ಕ್ಷೀಣತೆಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.